ÖZ YETERLİLİK DÜZEYİ İLE SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 4, 37 - 44, 31.12.2016

Funda Özpulat

Öz

Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin öz yeterlilik düzeyi ile
sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkiyi saptamaya yönelik olarak
planlanmış bir araştırmadır. Selçuk Üniversitesi Beyşehir İşletme Fakültesi
öğrencileri çalışmanın örneklemini oluşturmuş, araştırmanın uygulaması 30
Kasım-14 Aralık 2015 tarihleri arasında yapılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu,
Genel Öz Yeterlilik Ölçeği ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II
kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 17.0 paket programı
kullanılarak değerlendirilmiş, elde edilen verilerin yüzdeler ve sayılar ile
değerlendirilmesi yanı sıra, One–Way Anova testi ve Korelasyon analizi
uygulanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %27,2’si 4. sınıf, %26,7’si 3.
sınıf öğrencisidir. %50,9’u kız öğrencilerden oluşmaktadır. Öğrencilerin %27,2’lik
bölümü sigara içerken, %16,8’i alkol kullanmakta %44,0’ü egzersiz yaptığını
belirtmektedir. Araştırma sonunda, öz yeterliliğin öğrencilerin cinsiyetine
göre değiştiği, alkol kullanımı, egzersiz yapma durumu, sağlığı değerlendirme
ve okul başarısı ile öğrencilerin öz yeterlilikleri arasında, ayrıca egzersiz
yapma durumu ve öğrencilerin sağlık değerlendirmeleri ile sağlıklı yaşam biçimi
davranışları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunduğu
saptanmıştır. Üniversite gençliğinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına
yönelik düzenlenecek eğitim programları, gençlerin gelecekteki yaşamlarına ve
sağlıklarını geliştirmelerine önemli ölçüde katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite Öğrencileri, Sağlıklı Yaşam Biçimi, Genel Öz Yeterlilik Düzeyi

Kaynakça

• T.C. Sağlık Bakanlığı. Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sözlüğü. Bakanlık Yayın No: 814. 1. Baskı. ISBN: 978-975-590-361-3. Ankara, 2011.
• Akça Ay F. Temel Hemşirelik Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar. Medikal Yayıncılık. ISBN: 9756395702. İstanbul, 2008.
• Çalmaz A. Tunceli Kent Merkezinde Yaşayan 15-49 Yaş Grubu Kadınların Sağlık, Sosyal ve Demografik Özelliklerine Göre Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. T.C. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Elazığ, 2011.
• Stockert P.A. The determinants of health promoting lifestyle in older adults. The Degree of Doctor of Philosophy, University of Saint Louis, Saint Louis, 2000.
• Cindaş A. Yaşlılarda Egzersiz Uygulamasının Genel İlkeleri. Türkiye Geriatri Dergisi 2001;4(2):77-84.
• Şimşek H, Öztoprak D, İkizoğlu E, Safalı F, Yavuz Ö, Onur Ö ve ark. Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve İlişkili Etmenler. DEÜ TIP Fakültesi Dergisi 2012;26(3):151-157.
• Özyazıcıoğlu N, Kılıç M, Erdem N, Yavuz C, Afacan S.A. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2011. (http://www.InsanBilimleri.com). Erişim Tarihi:16.11.2015.
• Can G, Özdilli K, Erol Ö, Unsar S, Tulek Z, Savaser S ve ark. Comparison of the health-promoting lifestyles of nursing and non-nursing students in Istanbul, Turkey. Nurs Health Sci 2008;(10):273-280.
• Dellinger A.B, Bobbett J.J, Olivier D.F, Ellet C.D. Measuring teachers self-efficacy beliefs: Development and use of the TEBS-Self. Teaching and Teacher Education 2008;24(3):751-766.
• Yıldırım F, İlhan İ.Ö. Genel Özyeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 2010;21(4):301-308.
• Gözüm S, Aksayan S. Öz-Etkililik Yeterlilik Ölçeğinin Türkçe Formunun Güvenirlik ve Geçerliliği. Atatürk Üniversitesi HYO Dergisi 1999;(2):21-34.
• Pehlivan Z. Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Değerlendirme Tercihlerinin Genel Öz Yeterlilikleriyle İlişkisi. 8. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi. 25-27 Nisan 2013, Mersin.
• Walker S.N, Hill-Polerecky D.M. Psychometric evaluation of the health promoting lifestyle profile II. Unpublished manuscript. University of Nebraska Medical Center, 1996. (http://app1.unmc.edu/Nursing/conweb/HPLPII_Abstract_Dimensions.pdf). Erişim tarihi:10.09.2015.
• Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. C.Ü.Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;12(1):1-13.
• Kızılcı S, Mert H, Küçükgüçlü Ö, Yardımcı T. Hemşirelik Fakültesi Öğrencilerinin Öz Etkililik Düzeyinin Cinsiyet Açısından İncelenmesi. DEUHFED 2015;8(2):95-100.
• Uysal İ, Kösemen S. Öğretmen Adaylarının Genel Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 2013;2(2):217-226.
• Gül İ, Adıgüzel O. Sağlık Kurumları Yöneticiliği Lisans Bölümü Öğrencilerinin Öz Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2015;8(36):864-868.
• Uysal İ. Akademisyenlerin Genel Öz-Yeterlik İnançları: AİBÜ Eğitim Fakültesi Örneği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2013;3(2):144-151.
• Karadağ E, Derya A.Y, Ucuzal M. (2011). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz Etkililik-Yeterlik Düzeyleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4(1):13-20.
• Kostak M.A, Kurt S, Süt N, Akarsu Ö, Ergül G.D. Hemşirelik ve Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. TAF Prev Med Bull 2014;13(3):189-196.
• Özbaşaran F, Çakmakçı Çetinkaya A, Güngör N. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlık Davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Dergisi 2004;7(3):43-55.
• Ünalan D, Şenol V, Öztürk A, Erkorkmaz Ü. Meslek Yüksekokullarının Sağlık ve Sosyal Programlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Öz-Bakım Gücü Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007;(14):101-109.
• Dönmez Temuçin E, Dolu İ, Cangöl S. Hemşirelik Öğrencilerinin Öz Etkililik- Yeterlilik Algıları ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi. 20-24 Ekim 2014, Edirne.
• Yalçınkaya M, Özer F.G, Karamanoğlu A.Y. Sağlık Çalışanlarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6(6):409-420.