EBEVEYNLERİN ÇOCUKLARININ BESLENME VE KİLO DURUMLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 20 - 28, 31.03.2017

Funda Aslan , Nilay Ercan Şahin

Öz

Bu çalışma ebeveynlerin çocuklarının beslenme ve kilo durumlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı bir araştırma olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemini Mart – Mayıs 2015 tarihleri arasında Ankara Yenimahalle ilçesine bağlı Şentepe semtinde bir ilkokokulun 1., 2., 3. ve 4. sınıfında öğrenim gören 237 öğrenci ve  ebeveynleri oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak sosyo demografik bilgiler,  ebeveynlerin çocuklarının  beslenme ve kilo durumuna ilişkin görüşlerinin yer aldığı anket formu  ile öğrencilerin boy kilo ölçümleri sonucunda Hastalık Kontrol Merkezi (Center for Disease Control- CDC) obezite sınıflama sistemine göre hesaplanan beden kitle indeksi (BKİ)  değerleri kullanılmıştır. Çalışmaya katılan annelerin %46,4’ü babaların ise % 36,7’si ilkokul mezunudur. Ebeveynlerin %23,2’sinin çocuklarının beslenme şeklini sebze ve karbonhidrat ağırlık olarak belirttiği; %46,4’ünün ise çocuklarının kahvaltı yaptığını ifade ettiği bulunmuştur. Yapılan ölçümler sonucunda çocukların %67,5’inin ideal kiloda, % 10,5’inin fazla kilolu sınıfında, %13,1’inin ise obez sınıfında olduğu belirlenmiş ve ebeveynlerin önemli bir bölümünün obez ve fazla kilolu sınıfında yer alan çocuklarının kilosunu yanlış değerlendirdikleri belirlenmiştir. Hesaplanan BKİ değerlerine göre ebeveynlerin çocuklarının kilosunu az ya da fazla olarak değerlendirme durumları ile gelecekte konuya ilişkin endişe yaşama durumları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Çalışmamızda ebeveynlerin büyük bir bölümünün, çocuklarının kilo durumlarını yanlış olarak algıladığı belirlenmiştir. Bu zaman diliminde yapılan ölçümlerde bile aşırı kilolu olarak belirlenen çocukların ebeveynlerinin çocuklarını kilolu sınıfında görmemesi ve gelecekte de buna ilişkin bir endişe taşımamaları çalışmanın önemli sonuçları arasındadır.  Okul ortamlarında ebeveynlerin ve çocukların birlikte ele alındığı müdahale ve eğitim çalışmalarının yapılmasının önemli olduğu açıktır.

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn, Kilo, Çocuk, Beslenme, Görüş

Kaynakça

• De La OA, Jordan KC, Ortiz K, et al. (2009). ''Do parents accurately perceive their child's weight status?'' J Pediatr Health Care, 23(4):216-221.
• Ogden CL, Carroll MD, Kit BK, Flegal KM. (2014). ''Prevalence of childhood and adult obesity in the United States, 2011-2012''. JAMA, 311(8):806-814.
• Savaşhan Ç. (2015). ''Obesity frequency in school children and related risk factors''. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 19(1):14-21.
• Ventura A.K. B, L.L. (2008). ''aileler çocukların yeme ve kilo durmunu etkiliyor mu.pdf'''. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 5(15).
• Rampersaud GC, Pereira MA, Girard BL, Adams J, Metzl JD. (2005). ''Breakfast habits, nutritional status, body weight, and academic performance in children and adolescents''. Journal of the American Dietetic Association, 105(5):743-760.
• Crawford D, Timperio A, Telford A, Salmon J. (2006). ''Parental concerns about childhood obesity and the strategies employed to prevent unhealthy weight gain in children''. Public health nutrition, 9(07):889-895.
• Peker E, Topaloğlu N, Şahin EM, et al. (2014). ''The comparison of parent’s perception on weight, appearance and appetite of their children with objective criteria''. Turkiye Aile Hekimligi Dergisi, 18(3):142-148.
• Baur LA. (2005). ''Childhood obesity: practically invisible''. Int J Obes (Lond), 29(4):351-352.
• Doolen J, Alpert PT, Miller SK. (2009). ''Parental disconnect between perceived and actual weight status of children: a metasynthesis of the current research''. J Am Acad Nurse Pract,21(3):160-166.
• Foster BA, Hale D. (2015). ''Perceptions of Weight and Health Practices in Hispanic Children: A Mixed-Methods Study''. Int J Pediatr, 2015:761515.
• Lundahl A, Kidwell KM, Nelson TD. (2014). ''Parental underestimates of child weight: a meta-analysis''. Pediatric,. 133(3):e689-703.
• Rietmeijer-Mentink M, Paulis WD, van Middelkoop M, Bindels PJ, van der Wouden JC. (2013). ''Difference between parental perception and actual weight status of children: a systematic review''. Matern Child Nutr, 9(1):3-22.
• Eckstein KC, Mikhail LM, Ariza AJ, et al. (2006). ''Parents' perceptions of their child's weight and health''. Pediatrics, 117(3):681-690.
• Törüner K, E., Ayaz, S., Savaşer, S. Ayaz., S. (2014). ''ailelerin kilo algısı.pd''. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Derneği-HEMAR-G., 16(2):11-20. erişim tarihi:12.02.2016
• Grimmett C, Croker H, Carnell S, Wardle J. (2008). ''Telling parents their child's weight status: psychological impact of a weight-screening program''. Pediatrics, 122(3):e682-688.
• Yılmaz R. (2015). ''Parents’ visual perceptions about their child’s nutritional status and association with appetite''. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 19(1):3.
• Törüner E, Ayaz, S., Savaşer, S. (2014). ''Parents' perceptions about weights of their children''. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 16(2):11-20.
• Neyzi O, Günöz, H., Furman, A., Bundak, R., Gökçay, G., & Darendeliler, F. (2008). ''Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri''. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 51(1):1-14.
• CDC. (2001). Prevention. Using the BMI-for-age growth charts.
• KUTLU R, & Selma, Ç. İ. V. İ. (2009). ''Özel bir ilköğretim okulu öğrencilerinde beslenme alışkanlıklarının ve beden kitle indekslerinin değerlendirilmesi''. Fırat Tıp Dergisi, 14(1):18-024.
• Simsek E, Akpinar, S., Bahcebasi, T., Senses, D. A., & Kocabay, K. (2008). ''The prevalence of overweight and obese children aged 6–17 years in the West Black Sea region of Turkey''. International journal of clinical practice, 62(7):1033-1038.
• Dundar C, Oz H. (2012). ''Obesity-related factors in Turkish school children''. Scientific World Journal, 2012:353485.
• TBMM Araşatırma Komisyonu. (2010). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması.
• Rampersaud GC, Pereira MA, Girard BL, Adams J, Metzl JD. (2005). ''Breakfast habits, nutritional status, body weight, and academic performance in children and adolescents''. J Am Diet Assoc, 105(5):743-760
• Jain A, Sherman, S. N., Chamberlin, L. A., Carter, Y., Powers, S. W., & Whitaker, R. C. (2001). ''Why don't low-income mothers worry about their preschoolers being overweight?''. Pediatrics, 107(5): 1138-1146.
• Maynard LM, Galuska, D. A., Blanck, H. M., & Serdula, M. K. (2003). ''Maternal perceptions of weight status of children''. Pediatrics, 111((Supplement 1)):1226-1231.
• Birch LL, & Fisher, J. O. (2000). ''Mothers' child-feeding practices influence daughters' eating and weight''. The American journal of clinical nutrition, 71(5):1054-1061.