SAĞLIK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN PROBİYOTİK ÜRÜNLER HAKKINDA BİLGİ DÜZEYİNİN VE TÜKETİM DURUMUNUN BELİRLENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 64 - 69, 30.06.2017

Merve Yurttaş Aslı Yılmaz

Öz

Bu araştırma Amasya Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin probiyotik ürünler hakkında bilgi düzeyini ve tüketim durumunu belirlemek amacı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı, kesitsel tipte olan bu araştırma hemşirelik ve ebelik bölümlerinde öğrenim gören 247 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin % 67’sine ulaşılmıştır. Veriler literatür bilgisi doğrultusunda hazırlanan anket formu ile toplanmıştır. Elde edilen veriler yüzdelik, sayılar, ortalama, standart sapma ile değerlendirilmiş verilerin analizinde ki-kare testi uygulanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %86,6’sı (n:214) kız, %13,4’ü (n:33) erkektir. Öğrencilerin %61,5’i (n:152) probiyotik kavramını bildiğini, %38,5’i (n:95) ise bilmediğini ifade etmiştir. Probiyotik kavramını bildiğini ifade eden öğrencilerin % 39,5’i (n:60) probiyotiklerin içeriği, etkisi ve probiyotik kaynağı ürünler ile ilgili sorulara yanıt verirken, % 60,5’i (n:92) ilgili soruların yanıtlarını bilmediğini belirtmiştir. Öğrencilerin %71,7’si (n:43) probiyotik kaynağı ürünler ve  %65’i (n:39) probiyotik tüketim sıklığı ile ilgili sorulara yanlış yanıt vermiştir. Cinsiyet (p<0,05) ve bölüme göre (x²=6,413 p=0,011, p<0,05) probiyotik kavramını bilme arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin probiyotik ürün tüketim sıklığı %37,2 olarak tespit edilmiştir. Araştırma bulguları öğrencilerin probiyotikler hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadığını göstermektedir. Bu sonuç doğrultusunda sağlık alanında faaliyet gösterecek ve halkı bilgilendirecek olan ebelik ve hemşirelik öğrencilerinin bilinçlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Probiyotik, Hemşirelik, Ebelik

Kaynakça

• Ranadheera, R.D.C.S. Baines, S.K. Adams, M.C. (2010) “Importance of food in efficacy”. Food Research International, 43, 1-7.
• Gürsoy, O. Kınık, Ö. (2006). “Probiyotik bakterilerin klinik uygulamalarında yeni gelişmeler-I”. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1): 181-188.
• Aydın, M. Açıkgöz, İ. Şimşek, B. (2010). “Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencilerinin Probiyotik Ürün Tüketimlerinin ve Probiyotik Kavramının Bilinme Düzeyinin Belirlenmesi”. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5(2): 1-6.
• Yabancı, N. Şimşek, I. (2007). “Üniversite Öğrencilerinin Probiyotik Ürün Tüketim Durumları”. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6).
• Viana, J.V. G da Cruz, A. Zoellner, S.S. Silva, R. Batista, A.L.D. (2008). “Probiotic foods: consumer perception and attitudes”. International Journal of Food Science and Technology, 43: 1577-1580.
• Alak, G. Atamanalp, M. (2012). “Su ürünleri yetiştiriciliğinde probiyotik ve prebiyotik kullanımı”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 22(1): 62-68.
• Maden, E.A. Altun, C. (2012). Probiyotikler ve ağız sağlığı. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 22(3): 334-339.
• Payahoo, L. Nikniaz, Z. Mahvadi, R. Jafar-abadi, M.A. (2012). “Perceptions of Medical Sciences Students Towards Probiotics”. Health Promotion Perspectives, 2(1): 96-102.
• Usta, M. Urgancı, N. (2014). “Çocukluk çağında probiyotik kullanımı”. Güncel pediatri, 1; 88-94.
• Özden, A., 2013. Probiyotik “Sağlıklı Yaşam için Yararlı Dost Bakteriler”. Güncel gastroenteroloji, 17/1, Mart.
• Özden, A. (2005). “Gastro-intestinal sistem ve probiyotik prebiyotik synbiyotik”. Güncel Gastroenteroloji, 9/3.
• Schrezenmeir, J. ve de Vrese, M. (2001). “Probiotics, prebiotics and synbiotics approaching a definition”. Am J Clin Nutr. 73(suppl):361-4.
• Gerritsen, J. Smidth, H. Rijkers, G.T. de Vos, W.M. (2011). “İntestinal microbiota in human health and disease: the impact of probiotics”. Genes Nutr. 6, 209-240.
• Arıca, S.G. Arıca, V. Özer, C. (2012). “Çocukluk çağında üst solunum yolu enfeksiyonu tedavi ve korunmasında probiyotik kullanımı”. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 6(2).
• Wollowski, I. Rechkemmer, G. Pool-Zobel B.L. (2001). “Protective role of probiotics and prebiotics in colon cancer”. Am J Clin Nutr, 73(suppl):451-5.
• Tok, E. Aslim, B. (2010). “Cholesterol removal by some lactic acid bacteria that can be used as probiotic”. Microbiol Immunol, 54: 257-264.
• Derin, D.Ö. Keskin, S. (2013). “Gıda mühendisliği öğrencilerinin probiyotik ürün tüketim durumlarının belirlenmesi: Ege üniversitesi örneği”. Gıda, 38(4): 215-222.
• Kutlu, T.(2011). “Pre ve probiyotikler”. Türk Ped Arş, 46: 59-64.
• Olgaç, M.A.B. Balcı, S.O. Özçay, F. (2013). “Fonksiyonel kabızlığı olan çocuklarda probiyotik ve laktuloz tedavilerinin etkinliğinin karşılaştırılması ve kabızlık tedavisinin yaşam kalitesi üzerine olan etkisinin değerlendirilmesi”. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 56: 1-7.
• Şahin, Ş. Gülerman, F. Köksal, T. Köksal, A.O. (2014). “Çocuklarda kronik kabızlık olgularının değerlendirilmesi”. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 3: 117-123.
• Özer, E. Yerlikaya, O. ve Kesenkaş, H. (2014). “Propiyonik asit bakterilerinin probiyotik özellikleri”. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 9(2): 54-62.
• Sağdıç, O. Küçüköner, E. ve Özçelik, S. (2004). “Probiyotik ve Prebiyotiklerin Fonksiyonel Özellikleri”. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 35(3-4), 221-228.
• Kailsapathy, K. Chin, J. (2000). Survival and Therapeutic Potential of Probiotic Organisms with Reference to Lactobacillus acidophilus and Bifidobacterium spp. Immunology and Cell Biology, 78, 80-88.
• Prado, F.C., Parada, J.L., Pandey, A., Soccol, C.R., 2008. Trends in Non-dairy Probiotic Beverages. Food Research International, 41, 111-123
• Delikanlı, B., Özcan, T., 2014. Probiyotik içeren yenilebilir filmler ve kaplamalar. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28 (2), 59-70.
• Yangılar, F., 2015. Probiyotik mikroorganizmaların biyokoruyucu özelliği. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 20 (1).
• Raghuwanshi, S. Misra, S. ve Bisen, P.S. (2015). İndian Perspective For Probiotics: A review. İndian J. Dairy Sci. 68(3).
• Alkan, R., 2012. Probiyotik maya: Saccharomyces boulardii. Türk Bilim Araştırma Vakfı Dergisi, 5 (4), 13-16.
• Rolfe, R.D., 2000. The Role of Probiotic Cultures in the Control of Gastrointestinal Health. The Journal of Nutrition, 130, 396-402.
• Coşkun, T., 2005. Fonksiyonel bileşiklerin sağlığımız üzerine etkileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48, 69-84.
• Stanczak, M. ve Heuberger, R. (2009). “Assessment of the Knowledge and Beliefs Regarding Probiotic Use”. American Journal of Health Education, 40(4): 207-211.
• Anukam, K.C. Osazuva, E.O. ve Reid, G. (2006). Knowledge Of Probiotics By Nigerian Clinicals. International Journal Of Probiotics and Prebiotics Vol. 1, No. 1, pp 57-62
• Karadağ, G. Aydın, N. ve Kayaaslan, H. (2012). “Gaziantep Üniversitesi Tıp ve Hemşirelik Bölümünde Okuyan Öğrencilerin Besin Güvenliğine İlişkin Duyarlılık ve Görüşleri”. TAF Prev Med Bull, 11(4): 436-446.