Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 90 - 95, 30.06.2017

Öz

Bu araştırmanın amacı, sağlık çalışanlarında görülen ikincil travmatik stres ile ilgili mevcut bilgilerin derlenmesi ve gündeme getirilmesi ile farkındalığın artmasını, gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak, ayrıca yapılacak çalışmalara katkı sunmaktır.

İkincil travmatik stres, bireyin işi nedeniyle stres verici bir olaya maruz kalması sonucunda yaşadığı duygu durumudur. Bir başkasının yaşadığı travmatik olayı dinlemeye bağlı olarak, olayın özellikleri ve şiddeti, dinleyen kişinin etkilenmesine neden olabilmekte ve bu etkilenme sonucunda bireyde ikincil travmatik stres görülebilmektedir. 

İkincil travmatik stres belirtileri; sosyal yalnızlaşma, şiddete karşı duyarlılık, ilişkilerin bozulması, kendine yeterliliğin azalması, korku, uyku bozuklukları, olayı hatırlatacak şeylerden kaçınmadır.

İkincil travmadan korunmada; sosyal destek, mesleki süpervizyon, destek grupları, stres azaltıcı programlar, pratikte uygulanan prensiplerin olması, kuramsal bilgi, farkındalık, ilgi alanları, dinlenme, kendisinin ihtiyaçlarını, sınırlarını, kaynaklarını ve imkanlarını tanımak etkili olan yöntemlerdir.

Gerek ülkemizde gerekse yurt dışında yapılan çalışmalar incelendiğinde, travma yaşayan bireylerle çalışan sağlık profesyonellerinin ikincil travmatik stres yaşadığı görülmektedir. Bu nedenle, riskli gruplarla daha geniş kapsamlı çalışmaların yapılması; gerekli önlemlerin alınmasını sağlayarak, sağlık personelinin iş doyumu ve motivasyonunu artıracaktır. Dolayısıyla daha kaliteli sağlık hizmetlerinin sunulmasını sağlayacaktır.


Kaynakça

  • Amerikan Psikiyatri Birliği (1994). Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı. Çeviren: Köroğlu E. Dördüncü Baskı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 1998.
  • Aydın, S. (2010). İkincil travma ve tükenmişlik sendromundan korunma rehberi. Ankara.
  • Sungur, MZ. (1999). “İkincil travma ve sosyal destek”. Klinik Psikiyatri, 2: 105-108.
  • Oflaz, F. (2008). “Felaketlerin psikolojik etkileri ve hemşirelik uygulaması”. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (3): 70-76.
  • Aker, T. (2012). Temel sağlık hizmetlerinde ruhsal travmaya yaklaşım. Ankara.
  • Öztürk, O. Uluşahin, A. (2008). Ruh sağlığı ve bozuklukları I. 11. Baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri
  • Yılmaz, B. (2007). “Yardım çalışanlarında travmatik stres”. Klinik Psikiyatri, 10: 137- 147.
  • Yeşil, A. Aker, T. Sezgin, U. (2009). “Hemodiyaliz tedavisi gören hastalara bakım veren ekipte ruhsal belirtiler”. Düşünen Adam, 22 (1-4): 9-17.
  • Çolak, B. Şişmanlar, ŞG. Karakaya, İ. Etiler, N ve ark. (2012). “Çocuk istismarı olgularını değerlendiren meslek gruplarında dolaylı travmatizasyon”. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13 (1): 51-58.
  • Çakmak, H. Er, RA. Öz, YC. Aker, AT. (2010). “Kocaeli ili 112 acil yardım birimlerinde çalışan personelin Marmara depreminden etkilenme ve olası afetlere hazırlık durumlarının saptanması”. Akademik Acil Tıp Dergisi, 2: 83-88.
  • Beck, CT. (2011). “Secondary traumatic stress in nurses: A systematic review”. Archieves of Psychiatric Nursing, 25 (1): 1-10.
  • Deighton, RM. Gurris, N. Traue, H. (2007). “Factors affecting burnout and compassion fatigue in psychotherapists treating torture survivors: Is the therapist’s attitude to working through trauma relevant?”. Journal of Traumatic Stress, 20 (1): 63-75.
  • McCann, L. Pearlman, LA. (1990). “Vicarious traumatization: A framework for understanding the psychological effects of working with victims”. Journal of Traumatic Stress, 3 (1): 131-149.
  • Yeşil, A. Ergün, Ü. Amasyalı, C. Er, F ve ark. (2010). “Çalışanlar için yaşam kalitesi ölçeği Türkçe uyarlaması geçerlik ve güvenilirlik çalışması”. Nöropsikiyatri Arşivi, 47: 111-117.
  • Lerias, D. Byrne, MK. (2003). “Vicarious traumatization symptoms and predictors”. Stress Health, 19 (3): 129–138.
  • Steed, L. Downing, R. (1998). “A phenomenological study of vicarious traumatisation amongst psychologists and professional counsellors working in the field of sexual abuse/assault”. Australasian Journal of Disaster and Trauma, 2: 1–8.
  • Brian, E. (2007). “Prevalence of secondary traumatic stress among social workers”. Social Work, 52 (1): 63-70.
  • Porat, AB. Itzhaky, H. (2009). “Implications of treating family violence for the therapist: Secondary traumatization, vicarious traumatization and growth”. Journal of Family Violence, 24 (7): 507-515.
  • Quinal, L. Harford, S. Rutledge, DN. (2009). “Secondary traumatic stress in oncology staff”. Cancer Nursing, 32 (4): E1–E7.
  • Simon, CE. Pryce, JG. Roff, LL. Klemmack, D. (2006). “Secondary traumatic stress and oncology social work”. Journal of Psychosocial Oncology, 23 (4): 1-14.
  • Haksal, P. (2007). Acil servis personelinde görülen ikincil travmatik stres düzeyinin disosiyasyon düzeyi, sosyal destek algısı ve başa çıkma stratejileri açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Gürdil, G. (2014). Üstlenilmiş travma ve ikincil travmatik stresin travmatik yaşantılara müdahale eden bir grup üzerinde Geştalt temas biçimleri çerçevesinde değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Bölümü, Doktora Tezi, Ankara.
  • Hiçdurmaz, D. İnci, F. (2015). “Eşduyum yorgunluğu: Tanımı, nedenleri ve önlenmesi”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7 (3): 295-303.
  • Abendroth, M. Flannery, J. (2006). “Predicting the risk of compassion fatigue: A study of hospice nurses”. Journal of Hospice and Palliative Nursing, 8 (6): 346–356.
  • Maytum, JC. Heiman, MB. Garwick, AW. (2004). “Compassion fatigue and burnout in nurses who work with children with chronic conditions and their familes”. Journal of Pediatric Health Care, 18 (4): 171–179.
  • Zara, A. İçöz, FJ. (2015). “Türkiye’de ruh sağlığı alanında travma mağdurlarıyla çalışanlarda ikincil travmatik stres”. Klinik Psikiyatri, 18: 15-23.
  • Lydon, P. (15.08.2016). On the compassionate helper: emotional outcomes in volunteers listening to the distressed and despairing. http://www.samaritans.org/sites/default/files/kcfinder/files/research/EmotionalOutcomesinVolunteers.pdf.
  • Birinci, GG. Erden, G. (2016). “Yardım çalışanlarında üstlenilmiş travma, ikincil travmatik stres ve tükenmişliğin değerlendirilmesi”. Türk Psikoloji Dergisi, 31 (77): 10-26.
  • Stamm, B. (2005). The professional quality of life scale: compassion satisfaction, burnout and compassion fatigue/secondary trauma scales. Institute of Rural Health. Sidan Press.
  • Adams, RE. Figley, CR. Boscarino, JA. (2008). “The compassion fatigue scale: Its use with social workers following urban disaster”. Research on Social Work Practice, 18 (3): 238-250.
  • Ekundayo, A. Gregson, S. Holttum, S. Billings, J. (2013). Compassion satisfaction, burnout and secondary traumatic stress in UK therapists who work with adult trauma clients. European Journal of Psychotraumatology, 4 (10). http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3877781/.
  • Pross, C. (2011). Manual for good practice and management in trauma centres- structural aspects of work related stress-care for caregivers. Denmark.
  • Gates, DM. Gillespie, GL. (2008). “Secondary traumatic stress in nurses who care for traumatized women”. Journal of Obstetric, Gynecologic and Neonatal Nursing, 37 (2): 243-249.
  • Comerchero, V. (2015). Vicarious trauma: Risk factors, symptoms and coping strategies. The School Psychologist, 69 (1). http://apadivision16.org/wp-content/uploads/2015/12/TSP-Vol.-69-No.-1.pdf
  • Lombardo, B. Eyre, C. (2011). “Compassion fatigue: A nurse’s primer”. ANA Periodicals OJİN Table of Contents, 16 (1): 2-7.
  • Meadors, P. Lamson, A. (2008). “Compassion fatigue and secondary traumatization: Provider self care on intensive care units for children”. Journal of Pediatric Health Care, 22 (1): 24–34.
  • Yılmaz, B. (2006). Arama kurtarma çalışanlarında travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme ile ilişkili değişkenler. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
  • Taycan, O. Kutlu, L. Çimen, S. Aydın, N. (2006). “Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi”. Anatolian Journal of Psychiatry, 7: 100-108.
  • TENTS-The European Network for Traumatic Stress. (2016). Afetler ve büyük olaylardan sonra psikososyal bakım için TENTS rehberleri. https://www.estss.org/uploads/2011/04/88TENTS_Interventions_Brochure_060409_FINAL.pdf.
  • Robins, PM. Meltzer, L. Zelikovsky, N. (2009). “The experience of secondary traumatic stress upon care providers working within a children's hospital”. Journal of Pediatric Nursing, 24 (4): 270-279.
  • Townsend, SM. Campbell, R. (2009). “Organizational correlates of secondary traumatic stress and burnout among sexual assault nurse examiners”. Journal of Forensic Nursing, 5: 97 –106.
  • Newell, JM, MacNeil, GA. (2010). Professional burnout, vicarious trauma, secondary traumatic stress, and compassion fatigue: A review of theoretical terms, risk factors, and preventive methods for clinicians and researchers. Best Practice in Mental Health, 6 (2): 57-68. from http://www.iupui.edu/~mswd/S501/multimedia/word_doc/burnoutarticle.pdf.
  • Altekin, S. (2014). Vicarious traumatization: an investigation of the effects of trauma work on mental health professionals in Turkey. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
  • Kahil, A. (2016). Travmatik yaşantıları olan bireylere yardım davranışında bulunan profesyonel ve gönüllülerin ikincil travmatik stres düzeylerinin incelenmesi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Leinweber, J. Rowe, HJ. (2010). “The costs of ‘being with the woman’: Secondary traumatic stress in midwifery”. Midwifery, 26 (1): 76-87.
  • Komachi, M. Kamibeppu, K. Nishi, D. Matsuoka, Y. (2012). “Secondary traumatic stress and associated factors among Japanese nurses working in hospitals”. International Journal of Nursing Practice, 18: 155–163.
  • Lahad, M. (2016). Dipsiz kuyunun üzerindeki karanlık-afetin ardından kriz müdahale ekiplerine süpervizyon sağlamak. www.arkabahcepsikoloji.com.tr/ipanel/article/Afetinardindan.pdf.
Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 90 - 95, 30.06.2017

Öz

Kaynakça

  • Amerikan Psikiyatri Birliği (1994). Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı. Çeviren: Köroğlu E. Dördüncü Baskı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 1998.
  • Aydın, S. (2010). İkincil travma ve tükenmişlik sendromundan korunma rehberi. Ankara.
  • Sungur, MZ. (1999). “İkincil travma ve sosyal destek”. Klinik Psikiyatri, 2: 105-108.
  • Oflaz, F. (2008). “Felaketlerin psikolojik etkileri ve hemşirelik uygulaması”. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (3): 70-76.
  • Aker, T. (2012). Temel sağlık hizmetlerinde ruhsal travmaya yaklaşım. Ankara.
  • Öztürk, O. Uluşahin, A. (2008). Ruh sağlığı ve bozuklukları I. 11. Baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri
  • Yılmaz, B. (2007). “Yardım çalışanlarında travmatik stres”. Klinik Psikiyatri, 10: 137- 147.
  • Yeşil, A. Aker, T. Sezgin, U. (2009). “Hemodiyaliz tedavisi gören hastalara bakım veren ekipte ruhsal belirtiler”. Düşünen Adam, 22 (1-4): 9-17.
  • Çolak, B. Şişmanlar, ŞG. Karakaya, İ. Etiler, N ve ark. (2012). “Çocuk istismarı olgularını değerlendiren meslek gruplarında dolaylı travmatizasyon”. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13 (1): 51-58.
  • Çakmak, H. Er, RA. Öz, YC. Aker, AT. (2010). “Kocaeli ili 112 acil yardım birimlerinde çalışan personelin Marmara depreminden etkilenme ve olası afetlere hazırlık durumlarının saptanması”. Akademik Acil Tıp Dergisi, 2: 83-88.
  • Beck, CT. (2011). “Secondary traumatic stress in nurses: A systematic review”. Archieves of Psychiatric Nursing, 25 (1): 1-10.
  • Deighton, RM. Gurris, N. Traue, H. (2007). “Factors affecting burnout and compassion fatigue in psychotherapists treating torture survivors: Is the therapist’s attitude to working through trauma relevant?”. Journal of Traumatic Stress, 20 (1): 63-75.
  • McCann, L. Pearlman, LA. (1990). “Vicarious traumatization: A framework for understanding the psychological effects of working with victims”. Journal of Traumatic Stress, 3 (1): 131-149.
  • Yeşil, A. Ergün, Ü. Amasyalı, C. Er, F ve ark. (2010). “Çalışanlar için yaşam kalitesi ölçeği Türkçe uyarlaması geçerlik ve güvenilirlik çalışması”. Nöropsikiyatri Arşivi, 47: 111-117.
  • Lerias, D. Byrne, MK. (2003). “Vicarious traumatization symptoms and predictors”. Stress Health, 19 (3): 129–138.
  • Steed, L. Downing, R. (1998). “A phenomenological study of vicarious traumatisation amongst psychologists and professional counsellors working in the field of sexual abuse/assault”. Australasian Journal of Disaster and Trauma, 2: 1–8.
  • Brian, E. (2007). “Prevalence of secondary traumatic stress among social workers”. Social Work, 52 (1): 63-70.
  • Porat, AB. Itzhaky, H. (2009). “Implications of treating family violence for the therapist: Secondary traumatization, vicarious traumatization and growth”. Journal of Family Violence, 24 (7): 507-515.
  • Quinal, L. Harford, S. Rutledge, DN. (2009). “Secondary traumatic stress in oncology staff”. Cancer Nursing, 32 (4): E1–E7.
  • Simon, CE. Pryce, JG. Roff, LL. Klemmack, D. (2006). “Secondary traumatic stress and oncology social work”. Journal of Psychosocial Oncology, 23 (4): 1-14.
  • Haksal, P. (2007). Acil servis personelinde görülen ikincil travmatik stres düzeyinin disosiyasyon düzeyi, sosyal destek algısı ve başa çıkma stratejileri açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Gürdil, G. (2014). Üstlenilmiş travma ve ikincil travmatik stresin travmatik yaşantılara müdahale eden bir grup üzerinde Geştalt temas biçimleri çerçevesinde değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Bölümü, Doktora Tezi, Ankara.
  • Hiçdurmaz, D. İnci, F. (2015). “Eşduyum yorgunluğu: Tanımı, nedenleri ve önlenmesi”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7 (3): 295-303.
  • Abendroth, M. Flannery, J. (2006). “Predicting the risk of compassion fatigue: A study of hospice nurses”. Journal of Hospice and Palliative Nursing, 8 (6): 346–356.
  • Maytum, JC. Heiman, MB. Garwick, AW. (2004). “Compassion fatigue and burnout in nurses who work with children with chronic conditions and their familes”. Journal of Pediatric Health Care, 18 (4): 171–179.
  • Zara, A. İçöz, FJ. (2015). “Türkiye’de ruh sağlığı alanında travma mağdurlarıyla çalışanlarda ikincil travmatik stres”. Klinik Psikiyatri, 18: 15-23.
  • Lydon, P. (15.08.2016). On the compassionate helper: emotional outcomes in volunteers listening to the distressed and despairing. http://www.samaritans.org/sites/default/files/kcfinder/files/research/EmotionalOutcomesinVolunteers.pdf.
  • Birinci, GG. Erden, G. (2016). “Yardım çalışanlarında üstlenilmiş travma, ikincil travmatik stres ve tükenmişliğin değerlendirilmesi”. Türk Psikoloji Dergisi, 31 (77): 10-26.
  • Stamm, B. (2005). The professional quality of life scale: compassion satisfaction, burnout and compassion fatigue/secondary trauma scales. Institute of Rural Health. Sidan Press.
  • Adams, RE. Figley, CR. Boscarino, JA. (2008). “The compassion fatigue scale: Its use with social workers following urban disaster”. Research on Social Work Practice, 18 (3): 238-250.
  • Ekundayo, A. Gregson, S. Holttum, S. Billings, J. (2013). Compassion satisfaction, burnout and secondary traumatic stress in UK therapists who work with adult trauma clients. European Journal of Psychotraumatology, 4 (10). http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3877781/.
  • Pross, C. (2011). Manual for good practice and management in trauma centres- structural aspects of work related stress-care for caregivers. Denmark.
  • Gates, DM. Gillespie, GL. (2008). “Secondary traumatic stress in nurses who care for traumatized women”. Journal of Obstetric, Gynecologic and Neonatal Nursing, 37 (2): 243-249.
  • Comerchero, V. (2015). Vicarious trauma: Risk factors, symptoms and coping strategies. The School Psychologist, 69 (1). http://apadivision16.org/wp-content/uploads/2015/12/TSP-Vol.-69-No.-1.pdf
  • Lombardo, B. Eyre, C. (2011). “Compassion fatigue: A nurse’s primer”. ANA Periodicals OJİN Table of Contents, 16 (1): 2-7.
  • Meadors, P. Lamson, A. (2008). “Compassion fatigue and secondary traumatization: Provider self care on intensive care units for children”. Journal of Pediatric Health Care, 22 (1): 24–34.
  • Yılmaz, B. (2006). Arama kurtarma çalışanlarında travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme ile ilişkili değişkenler. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
  • Taycan, O. Kutlu, L. Çimen, S. Aydın, N. (2006). “Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi”. Anatolian Journal of Psychiatry, 7: 100-108.
  • TENTS-The European Network for Traumatic Stress. (2016). Afetler ve büyük olaylardan sonra psikososyal bakım için TENTS rehberleri. https://www.estss.org/uploads/2011/04/88TENTS_Interventions_Brochure_060409_FINAL.pdf.
  • Robins, PM. Meltzer, L. Zelikovsky, N. (2009). “The experience of secondary traumatic stress upon care providers working within a children's hospital”. Journal of Pediatric Nursing, 24 (4): 270-279.
  • Townsend, SM. Campbell, R. (2009). “Organizational correlates of secondary traumatic stress and burnout among sexual assault nurse examiners”. Journal of Forensic Nursing, 5: 97 –106.
  • Newell, JM, MacNeil, GA. (2010). Professional burnout, vicarious trauma, secondary traumatic stress, and compassion fatigue: A review of theoretical terms, risk factors, and preventive methods for clinicians and researchers. Best Practice in Mental Health, 6 (2): 57-68. from http://www.iupui.edu/~mswd/S501/multimedia/word_doc/burnoutarticle.pdf.
  • Altekin, S. (2014). Vicarious traumatization: an investigation of the effects of trauma work on mental health professionals in Turkey. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
  • Kahil, A. (2016). Travmatik yaşantıları olan bireylere yardım davranışında bulunan profesyonel ve gönüllülerin ikincil travmatik stres düzeylerinin incelenmesi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Leinweber, J. Rowe, HJ. (2010). “The costs of ‘being with the woman’: Secondary traumatic stress in midwifery”. Midwifery, 26 (1): 76-87.
  • Komachi, M. Kamibeppu, K. Nishi, D. Matsuoka, Y. (2012). “Secondary traumatic stress and associated factors among Japanese nurses working in hospitals”. International Journal of Nursing Practice, 18: 155–163.
  • Lahad, M. (2016). Dipsiz kuyunun üzerindeki karanlık-afetin ardından kriz müdahale ekiplerine süpervizyon sağlamak. www.arkabahcepsikoloji.com.tr/ipanel/article/Afetinardindan.pdf.
Toplam 47 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ayça Gürkan Bu kişi benim

Nihan Yalçıner Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Gürkan, A., & Yalçıner, N. (2017). SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 90-95.
AMA Gürkan A, Yalçıner N. SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. Haziran 2017;6(2):90-95.
Chicago Gürkan, Ayça, ve Nihan Yalçıner. “SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6, sy. 2 (Haziran 2017): 90-95.
EndNote Gürkan A, Yalçıner N (01 Haziran 2017) SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6 2 90–95.
IEEE A. Gürkan ve N. Yalçıner, “SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES”, Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 6, sy. 2, ss. 90–95, 2017.
ISNAD Gürkan, Ayça - Yalçıner, Nihan. “SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6/2 (Haziran 2017), 90-95.
JAMA Gürkan A, Yalçıner N. SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6:90–95.
MLA Gürkan, Ayça ve Nihan Yalçıner. “SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 6, sy. 2, 2017, ss. 90-95.
Vancouver Gürkan A, Yalçıner N. SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA İKİNCİL TRAVMATİK STRES. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(2):90-5.