Health Literacy Levels of University Senior Students

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 3, 71 - 79, 30.09.2018

Turgut Şahinöz , Saime Şahinöz , Aydın Kıvanç

Öz

Health literacy;
is to protect and improve the health of the people and to improve their health;
interpreting and understanding health information and services. The aim of this
study is to determine the level of health literacy of senior university
students. The research is a cross-sectional study. The study's universe
consisted of 393 students in the 4th grade of the health related departments of
the Faculty of Health Sciences of Gümüşhane University in 2017-2018 academic
year. Sampling method has not been used. Turkey Health Literacy Scale-32 and
Turkey Health Literacy Scenario Scale were applied to 344 students who accepted
to participate in the survey in classes under observation by researchers. The obtained data were analyzed with the statistical
package program on the computer. Chi-square test, Student's t test and variance
analysis were used for statistical analysis. The student’s Turkey Health
Literacy Scale-32 average was determined as 66.19 ± 16.05 in the research
group. Of the students in the study group, 28.5% had inadequate health
literacy, 29.3% had problem-limited health literacy, 38.4% had adequate health
literacy, and 3.8% have a perfect level of health literacy. When the Turkey
Health Literacy Scale-32 index evaluation and Turkey Health Literacy Scenario
Scale evaluation of the students in the study
group was compared according to their department statistically significant
difference was found (p≤0.05). Nursing and Nutrition and Dietetics students
were found to have a higher level of health literacy than the others. When their
curriculum was examined, it has been found out that Nursing and Nutrition and
Dietetic students had taken "health literacy course" and that this
course did not exist in the curriculum of Health Management and Occupational
Health and Safety departments. This shows that the main reason for the difference
is "health literacy course". In order to increase the level of health
literacy of the community, university education should be considered as the
last opportunity and health literacy courses should be put in all departments.

Anahtar Kelimeler

Health Literacy, University Students, Turkey Health Literacy Scale-32, Turkey Health Literacy Scenario Scale

Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Öz

Sağlık okuryazarlığı; kişilerin sağlığını
koruyabilmek, geliştirebilmek ve bozulan sağlıklarını iyileştirebilmek için,
sağlık hizmeti alabilme, sağlık bilgisi edinebilme, yorumlayabilme ve
anlayabilme kapasitesidir. Bu çalışmanın amacı; üniversite son sınıf
öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı
düzeyini belirlemektir. Araştırma tanımlayıcı
tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Gümüşhane Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Fakültesinin sağlıkla ilgili olan bölümlerinin 4. sınıfında öğrenim
gören 393 öğrenci oluşturmuştur. Evrenin tamamı örnekleme alınmıştır.
Araştırmaya katılmayı kabul eden 344 öğrenciye Türkiye Sağlık Okuryazarlığı
Ölçeği-32 ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Senaryo Ölçeği araştırmacı tarafından
öğrencilerin sınıflarında gözlem altında uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS
16.0 istatistik paket programı ile analiz edilmiştir. İstatistiksel analizlerde
ki-kare testi, student’s t testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Araştırma
grubundaki öğrencilerin Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 ortalaması
66,19±16,05 olarak tespit edilmiştir. Araştırma grubundaki öğrencilerin
%28,5’inin yetersiz, %29,3’ünün sorunlu-sınırlı, %38,4’ünün yeterli ve
%3,8’inin de mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip olduğu tespit
edilmiştir. Araştırma grubundaki öğrencilerin okudukları bölüme göre Türkiye
Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 indeks değerlendirmeleri ve Türkiye Sağlık
Okuryazarlığı Senaryo Ölçeği ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı
fark bulunmuştur (p≤0,05). Hemşirelik ve Beslenme ve Diyetetik bölümü
öğrencilerinin diğer bölümlere göre sağlık okuryazarlığı düzeyi daha yüksek
bulunmuş olup müfredatları incelendiğinde “sağlık okuryazarlığı” dersi
aldıkları, Sağlık Yönetimi ve İş Sağlığı ve Güvenliği bölümü müfredatında ise
bu dersin olmadığı anlaşılmıştır. Toplumun sağlık
okuryazarlığı düzeyini artırabilmek için tüm bölümlere sağlık okuryazarlığı dersi konulmalıdır. 

Anahtar Kelimeler

Sağlık Okuryazarlığı, Üniversite Öğrencileri, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Senaryo Ölçeği

Kaynakça

• WHO. Health Literacy. In: Kickbusch I, Pelikan LM, Apfel F, Tsouros AD, editors. World Health Organization, Regional Office for Europe, 2013.
• Peerson, A., & Saunders, M. (2009). Health literacy revisited: what do we mean and why does it matter?. Health promotion international, 24(3), 285-296.
• Kindig, D. A., Panzer, A. M., & Nielsen-Bohlman, L. (Eds.). (2004). Health literacy: a prescription to end confusion. National Academies Press.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2011). Sağlığın teşviki ve geliştirilmesi sözlüğü. Bakanlık Yayın, (814), 1.
• Bilir, N. (2014). Saglik okur-yazarlığı. Turkish Journal of Public Health, 12(1), 61-68.
• Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health promotion international, 15(3), 259-267.
• Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social science & medicine, 67(12), 2072-2078.
• Nutbeam, D., & Kickbusch, I. (2000). Advancing health literacy: a global challenge for the 21st century.
• Tones, K. (2002). Health literacy: new wine in old bottles?. Tones, Keith. "Health literacy: new wine in old bottles?." (2002): 287-290.
• Tanrıöver Durusu, M., Yıldırım, H. H., Ready Demiray, F. N., Çakır, B., & Akalın, E. (2014). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası. Sağlık-Sen Yayınları-25, Ankara, 14-26.
• Rudd, R., Kirsch, I., & Yamamoto, K. (2004). Literacy and Health in America. Policy Information Report. Educational Testing Service.
• Al Sayah, F., Williams, B., & Johnson, J. A. (2013). Measuring health literacy in individuals with diabetes: a systematic review and evaluation of available measures. Health Education & Behavior, 40(1), 42-55.
• Baker, D. W., Gazmararian, J. A., Williams, M. V., Scott, T., Parker, R. M., Green, D., Ren, J., & Peel, J. (2002). Functional health literacy and the risk of hospital admission among Medicare managed care enrollees. American journal of public health, 92(8), 1278-1283.
• Baker, D. W., Wolf, M. S., Feinglass, J., Thompson, J. A., Gazmararian, J. A., & Huang, J. (2007). Health literacy and mortality among elderly persons. Archives of internal medicine, 167(14), 1503-1509.
• Parker, R. M., Williams, M. V., Weiss, B. D., Baker, D. W., Davis, T. C., Doak, C. C., & Schwartzberg, J. G. (1999). Health literacy-report of the council on scientific affairs. Jama-Journal of the American Medical Association, 281(6), 552-557.
• Davis, T. C., Michielutte, R., Askov, E. N., Williams, M. V., & Weiss, B. D. (1998). Practical assessment of adult literacy in health care. Health Education & Behavior, 25(5), 613-624.
• Davis, T. C., Long, S. W., Jackson, R. H., Mayeaux, E. J., George, R. B., Murphy, P. W., & Crouch, M. A. (1993). Rapid estimate of adult literacy in medicine: a shortened screening instrument. Family medicine, 25(6), 391-395.
• Parker, R. M., Baker, D. W., Williams, M. V., & Nurss, J. R. (1995). The test of functional health literacy in adults. Journal of general internal medicine, 10(10), 537-541.
• Howard, D. H., Gazmararian, J., & Parker, R. M. (2005). The impact of low health literacy on the medical costs of Medicare managed care enrollees. The American journal of medicine, 118(4), 371-377.
• Yukarıkır, N., Özvarış, Ş. B., Doğan, B. G., Yardım, M., İncesoy, E. İ., Turan, E., Aydın, E., Köroğlu, M., Altun, M., Sekmek, S., Kıran, V. C., İğdir, V. (2015, September). Bir Üniversite Hastanesi Polikliniklerine Başvuranlarda Sağlık Okuryazarlığının Değerlendirilmesi. In 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi.
• Özdenk, G.D., Özdenk, S., Üner, S., Özcebe, L.H. (2015, September). Üniversite Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı ve Etkileyen Faktörler (2015). In 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi.
• Yılmazel, G., & Çetinkaya, F. (2016). Sağlık okuryazarlığının toplum sağlığı açısından önemi. TAF Prev Med Bull, 15(1), 69.
• Kanj, M., & Mitic, W. (2009). Health Literacy and Health Promotion. Geneva: World Health Organization.
• Balçık, P. Y., Taşkaya, S., & Şahin, B. (2014). Sağlık okur-yazarlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(4), 321-326.