Öğrencilerin Hemşirelik Eğitimi Sürecinde Yaşadıkları Stresin Profesyonel Benlik Gelişimlerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 10 - 17, 28.03.2019

Elanur Yılmaz Karabulutlu FATMA Gündüz Oruç , Gülcan Bahçecioğlu Turan

Öz

Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin lisans eğitimleri sürecinde
yaşadıkları stresin profesyonel benlik düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla
yapılmıştır. Tanımlayıcı
olarak yapılan bu araştırma Haziran
2017 tarihinde Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi 4. sınıfta öğrenim
gören 277 öğrenci ile yürütülmüştür.
Araştırma
verileri Kişisel Bilgi Formu, Hemşirelik Eğitimi Stres Ölçeği (HESÖ) ve Öğrenci Hemşirelerde
Profesyonel Benlik Kavramı Ölçeği (ÖHPBKÖ) ile toplanmıştır. Öğrencilerin % 74,7 si kadın, %68,2 sinin gelir durumu orta düzey, % 51,3
ü düz liseden mezun, % 75,1 i üniversite yaşamından memnun ve % 55,6 sı mesleği
isteyerek seçmiştir. Yaş ortalaması 22,49±01,30 olarak bulundu. Öğrencilerin
hemşirelik eğitimi stres ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması 59,46±18,21,
uygulama stresi alt boyut puan ortalaması 29,68±9,49 ve akademik stres alt
boyut puan ortalaması 29,77±9,35 olarak bulundu. Öğrenci hemşirelerde
profesyonel benlik kavramı ölçeği toplam puan ortalaması 125,77±14,95, mesleki
memnuniyet alt boyutu için 20,64±3,59, mesleki yetkinlik alt boyutu için
20,64±3,59 ve mesleki nitelikler alt boyutu için 85,19±10,90 olarak belirlendi.
Öğrencilerin uygulama stresi ile mesleki memnuniyet, toplam hemşirelik eğitimi
stresi ve akademik stres ile mesleki nitelikler ortalama puanları arasında
pozitif yönde ilişki bulundu (p<0,05). Hemşirelik öğrencilerinin
eğitimleri süresince ortalamanın üzerinde stres yaşadıkları ve profesyonel
benlik kavramı gelişimlerinin iyi olduğu belirlendi. Öğrencilerin eğitim
süresince yaşadıkları genel stres ve akademik stres arttıkça mesleki nitelik
gelişimlerinin arttığı ve uygulama stresi arttıkça mesleki memnuniyetin arttığı
tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Eğitim stresi, öğrenci hemşire

Kaynakça

• 1.Edwards D, Burnard P, Bennett Hebden U. (2010) "A longitudinal study of stress and self-esteem in student nurses". Nursing Education Today, 30(1):78-84.
• 2.Timmins F, Corroon AM, Byrne G, Mooney B. (2011). "The challenge of contemporary nurse education programmes. Perceived stressors of nursing students: Mental health and related lifestyle issues". J Psychiatr Ment Health Nurs, 18(9):758-766.
• 3.Güler Ö, Çınar S. (2010). "Hemşirelik öğrencilerinin algıladıkları stresörler ve kullandıkları başetme yöntemlerinin belirlenmesi". Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, 253-260.
• 4.Pulido-Martos M, Augusto-Landa JM, Lopez-Zafra E. (2011). "Sources of stress in nursing students: a systematic review of quantitative studies". Int Nurs Rev, 59(1):15-25. 

• 5.Altıok HÖ, Üstün B. (2013). "Hemşirelik öğrencilerinin stres kaynakları". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2):747-766. 

• 6.Pryjmachuk S, Richards DA. (2007). "Predicting stress in preregistration nursing students". Br J Health Psychol, 12(1):125-144.
• 7.Huerta C, Maville J. (1997). "Stress and social support among Hispanic student nurses: Implications for retention". J Cult Divers, 4(1):18-25.
• 8.Lo R. (2002) "A longitudinal study of perceived level of stress, coping and self-esteem of undergraduate nursing students: an Australian case study". J Adv Nurs, 39(2):119-126.
• 
9.Levett-Jones T, Lathlean J, Higgins I, McMillan M. (2009). "Staff-student relationships and their impact on nursing students belongingness and learning". J Adv Nurs, 65(2):316-324. 

• 10.Sanders A.E, Lushington K. (2002). Effect of perceived stress on student performance in dental school. Journal of Dental Education, 66(1): 75-81.
• 11.Şendir M. (2008). "Acaroğlu, R. Reliability and validity of Turkish version of clinical stress questionnaire". Nurse Education Today, 28:737-743.
• 12.Zengin N. (2007). "Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde öz-etkililik-yeterlilik algısı ve klinik uygulamada yaşanılan stresle ilişkisinin incelenmesi". Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(1): 49-57.
• 13.Seyedfatemi N, Tafreshi M, Hagani H. (2007). "Experienced stressors and coping strategies among Iranian nursing students". BMC Nursing, 13(6):11.
• 14.Luo Y, Wang H. (2009). "Correaltion research on psychologicial health impact on nursing students against stres, coping way and social support". Nurs Educ Today, 29(1):5-9.
• 
15.Lightstone E. (1996). "Professional self- concept of medical-surgical hospital nurses; a conceptual analysis. a thesis submitted in comformity with the requirements for the degree of master of science. Graduate Department of Nursing Science University of Toronto".
• 16.Strasen L. (1992). "The mage of Professional Nursing; Strategies for Action. Chapter 1, Gender socialization and the image of professional nursing", J.B. Lippincott Company, New York, London. p.61-63.
• 17.Brown B, O'Mara L, Hunsberger M ve ark. (2003). "Professional confidence in baccalaureate nursing students". Nurse Education in Practice, 3:163-170.
• 18.Deppoliti D. (2008). "Exploration How New Registered Nurses Construct Professional Identity in Hospital Settings". The Journal of Continuing Education in Nursing 239(6):255-62.
• 19.Gregg M. F, Magilvy J. K. (2001). "Professional identity of Japanese nurses: Bonding into nursing". Nursing&Health Sciences, 3(1): 47-55.
• 20.Costello, C. Y. (2004). "Changing clothes: Gender inequality and professional socialization". National Women's Studies Association Journal, 16(2): 138-155.
• 21.Branch, S. (2007). Who will I be when I leave university- the development of professional identity, http://www.tedi.uq.edu.au (02.08.2017)
• 22.Lightstone, E. (1996). Professional self- concept of medical-surgical hospital nurses: A conceptual analysis. Master of Thesis, Graduate Department of Nursing Science University of Toronto.
• 23.Cook T. H, Gilmer M. J, Bess C. J. (2003). "Beginning students' de nitions of nursing: An inductive frame work of professional idenity". Journal of Nursing Education, 42(7): 311-317.
• 24.Gray M, Smith L. N. (1999). "The Professional socialization of diploma of higher education in nursing students" (Project 2000): A longitudinal qualitative study. Journal of Advanced Nursing, 29(3): 639-647.
• 25.Sarman L, Freitas L, Rapps J, Riegel, B. (1992). "The relations- hip of education to critical thinking ability and values among nurses: Socialization into professional nursing". Journal of Professional Nursing, 8(1): 26-32.
• 26.Gray-Toft P, Anderson J. (1981). "The nursing stress scale: development of an instrument". Journal of Behavioural Assessment, 3(1):11-23.
• 27.Rhead M. (1995). "Stress among student nurses: is it practical or academic?" J Clin Nurs, 4(6):369-376.
• 28.Karaca A, Yıldırım H, Ankaralı F, Açıkgöz F, Akkuş D. (2014). "Hemşirelik eğitimi stres ölçeği'nin türkçeye uyarlanması". Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 16(2): 29-40.
• 29.Sabancıoğulları S, Doğan S. (2011). "Öğrencı̇ hemşirelerde profesyonel benlı̇k kavramı ölçeği (ÖHPBKÖ): geliştirilmesı̇, geçerlı̇k ve güvenı̇rlı̇k çalışması". Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 27(2): 35-45.
• 30.Agolla, J. E, Ongori, H. (2009). "An assessment of academic stress among undergraduate students: The case of university of Botswana". Educational Research and Review, 4(2): 63-70.
• 31.Ağaçdiken S, Boğa M.N, Özdelikara A. (2016). "Hemşirelik Öğrencilerinin Hemşirelik Eğitimine Yönelik Yaşadıkları Stres Düzeyinin Belirlenmesi". Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, (1):1.
• 32.Yıldırım N, Karaca A, Ankaralı H, Açıkgöz F, Akkuş D. (2016). "Stress Experienced by Turkish Nursing Students and Related Factors". Clinical Experimental Health Sciences, 6(3): 121-128.
• 33.Bagcivan G, Cinar F.I, Tosun N, Korkmaz R. (2015). "Determination of nursing students' expectations for faculty members and the perceived stressors during their education". Contemp. Nurse, 50 (1):58-71.
• 34.Liu Y, & Lu Z. (2011). "The Chinese high school student's stress in the school and academic achievement. Educational Psychology": An International Journal of Experimental Educational Psychology, 31(1):27-35.
• 35.Huan V.S, See Y.L, Ang R.P, & Har C.W. (2008). "The impact of adolescent concerns on their academic stress". Educational Review, 60(2):169-178.
• 36.Carperter, J. (1995). "Doctors and nurses: Stereotypes and stereotype change in interprofessional education". Journal of Interprofessional Care, 9: 151-161.
• 37.Park J. R, Chapple M, Wharrad H and Bradley S. (2007). "Early nursing career experience for 1994-2000 graduates from the University of Nottingham". Journal of Nursing Management, 15(4): 414-23.
• 38.Milisen K, Busser T.D, Kayaert A, Abraham I and Casterle B.D. (2010). "The Evolving Professional Nursing Self-İmage of Students in Baccalaureate Programs: A Cross-Sectional Survey". International Journal of Nursing Studies. 47: 688-698.
• 39.Hughes O, Wade B ve Peters M. (1991). "The Effectes of a Synthesis of Nursing Students Self-Concept and Pole Perception". Journal of Nursing Education, 30 (2): 69-72.
• 40.Altunay A, Öz F. (2006). "Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Benlik Kavramı". Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 46-59.
• 41.Sabancıoğulları S, Doğan S. (2012). "Bir Entegre Eğitim Programından Yeni Mezun Olan Hemşirelerin Meslek ve Okul Eğitimine İlişkin Düşünceleri ve Profesyonel Kimlik Düzeyleri". İ.Ü.F.N. Hem. Derg, 20(3): 184-192.
• 42.Salami, A.O. - R.M. Ojokuku, O.A. Ilesanmi, (2010). "Impact Of Job Stress On Managers Performance", European Journal Of Scientific Research, (45)2
• 43.Aydın K.B. (2010). Stresle Başa Çıkma, 2. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• 44.Sullivan S.E, Rabi S.B. (1992). "Organizational Stress, Job Satisfaction And Job Performance: Where Do We Go From Here?" Journal of Management, (8)2.
• 45.Budak G, Budak G. (2004). İşletme Yönetimi, 5. Baskı, Fakülteler Kitabevi, İzmir.46.Özer M. A. (2011). 21. Yüzyılda Yönetim ve Yöneticiler, 2. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara.