Türkiye’de Hemşireler Tarafından Menopozal Dönem Yaşam Kalitesine Yönelik Yapılan Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 315 - 325, 30.09.2019

Semiha Aydın Özkan Türkan Karaca Didem Şimşek Küçükkelepçe Dilek Bilgiç

Öz

Türkiye’de
hemşireler tarafından menopozal dönemde yaşam kalitesi düzeyini belirlemeye
yönelik yapılan tezlerin incelenerek sonuçlarının literatüre ve uygulama
alanına sunulması amaçlanmıştır.

 Çalışmanın evrenini Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’ne kayıtlı
2002-2017 yılları arasında Hemşirelik alanında yapılan doktora ve yüksek lisans
tezleri oluşturmuştur. Bu çalışmada “Menopoz”, “Yaşam Kalitesi”, “Hemşirelik”
anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Retrospektif tanımlayıcı literatür
araştırmasında 6 doktora ve 8 yüksek lisans tezi incelenmiştir. Verilerin
analizinde tezlerin yüksek
lisans ya da doktora tezi oluşu, örneklem sayısı, dizaynı ve sonuçları özetlenmiştir.

Taranan 8
yüksek lisans tezinden 7’si tanımlayıcı, 1’i deneysel; 6 doktora tezinden 3’ü
deneysel, 3’ü tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Menopozal dönemde farklı yaşam
kalitesi ölçekleri kullanılarak yapılan tanımlayıcı tezlerde yaşam kalitesinin orta ve düşük düzeyde olduğu ve birçok faktörden etkilendiği belirtilmiştir. Deneysel çalışmalarda ise yapılan farklı
sağlık bakım uygulamaları ve eğitimleri ile menopozal yakınmaların azaldığı,
yaşam kalitesinin olumlu yönde etkilendiği belirtilmiştir.

 Kadınların menopozal dönemde yaşam
kalitelerinin olumsuz yönde etkilendiği ancak sağlık bakım uygulamaları ve
eğitimlerinin yaşam kalitesini olumlu etkilediği belirtilmiştir. Menopozal
dönemde sağlık bakım uygulamalarını kapsayan deneysel araştırmaların yapılması
önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Menopoz, Yaşam Kalitesi, Hemşirelik

An Investigation Of The Menopausal Period Quality Of Life In Theses Conducted By Nurses In Turkey

Öz

IIn this study, it was aimed
to review the thesis conducted to determine the level of quality of life in
menopausal period by nurses in Turkey.

 The universe of the study consisted of the conducted doctoral and
master’s thesis registered with the National Council of Higher Education Thesis
Center in the field of nursing between the years 2002-2017 . In this study
“Menopause”, “Quality of Life”, “Nursing” keywords were used. In this
retrospective descriptive literature review, 6 doctoral and 8 master’s thesis
were examined. In analyzing the data, it was summarized that the number of
samples, design, results and whether they were doctoral or master’s thesis.

The seven of eight  master’s thesis which scanned were conducted as descriptive, 1
were experimental; 3 of 6 doctoral thesis were conducted as experimental, the
other 3 of doctoral thesis were conducted as descriptive, In descriptive thesis
conducted by using different scales of quality of life in the menopausal
period, it was stated that the quality of life was in the medium and low levels
and affected by many factors. In experimental studies, it was stated that with
conducted different health care practices and training, menopausal complaints
were decreased and quality of life was affected in positive way. 

 It was stated that the quality of life of women was negatively affected
in menopausal period, however, with health care practices and trainings
positively affect the quality of life. Performing experimental researches
covering the health care practices in the menopausal period is recommended.

Anahtar Kelimeler

Menopause, Quality of Life, Nursing

Kaynakça

• 1. Liu, P., Lu, Y., Recker, R. R., Deng, H. W. & Duornyk, V. (2010). Alox 12 Gene Is Associated With The Onset Of Natural Menopause. The Journal Of The North American Menopase Society 17(1): 152-156.
• 2. Özcan, H. & Oskay, Ü. (2013). Menopoz Döneminde Semptom Yönetiminde Kanıta Dayalı Uygulamalar. Göztepe Tıp Dergisi 28(4):157-163, 2013
• 3. Çetin, E. Ö. ve Eroğlu, K. (2015). Menapoz Dönemindeki Kadınların Yaşadıkları Sorunlar Ve Başetme Yolları Deuhed,8 (4),219-225
• 4. Taşkın L. (2016). Kadın Hayatının Devreleri. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. (13. Bs. Sy:467-483). Ankara: Sistem Ofset Yayıncılık.
• 5. Erkin, Ö., Ardahan, M., Kert, A. (2014). Menopoz Döneminin Kadınların Yaşam Kalitesine Etkisi. Gümüşhane University Journal Of Health Sciences; 3(4): 1095-1113
• 6. Kızılkaya Beji N. (2015). Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği. (1. Bs. Sy: 136-141). İstanbul. Nobel Tıp Kitapevleri.
• 7. Kharbouch, SB, Şahin, NH. (2007). Determination Of The Quality Of Life During Menopausal Stages. Turk J Istanbul University Florence Nightingale School Of Nursing; 15 : 82-90.
• 8. The Whoqol Group. What Quality Of Life. World Health Forum. (1996). 17:354-356.
• 9. Bahri, N., Yoshany N., Morowatisharifabad M.A., Noghabi A.D., & Sajjadi M., (2016). The Effects Of Menopausal Health Training For Spouses On Women’s Quality Of Life During Menopause Transitional Period Menopause: The Journal Of The North American Menopause Society Vol. 23, No. 2, Pp. 183-188
• 10. Cheng, M., Lee, S, Wang, S., Wand, P. & Fuh J. (2007). Does Menopausal Transition Affect The Quality Of Life? A Longitudinal Study Of Middle-Aged Women In Kinmen. Menopause; 14(5): 885- 890
• 11. Dennerstein, L., Dudley, E., Guthrie J. (2003). Predictors Of Declining Selfrated Health During The Transition To Menopause. J Psychosom Res; 54:147-153.
• 12. Joann, V., Abraham, L., Andrew, G., Bushmakin, M. S., Cappelleri, J. C., Komm, B. S. (2016). Relationship Between Changes In Vasomotor Symptoms And Changes In Menopause-Specific Quality Of Life And Sleep Parameters Menopause. The Journal Of The North American Menopause Society, 23(10); 1-7
• 13. Li, S., Ho, S. C. & Sham, A. (2015). Relationship Between Menopause Status, Attitude Toward Menopause, And Quality Of Life In Chinese Midlife Women In Hong Kong Menopause. The Journal Of The North American Menopause Society Vol. 23, No. 1, Pp. 67-73.
• 14. Mishra, GD., Brown, WJ. & Dobson AJ. (2003). Physical And Mental Health: Changes During Menopause Transition. Qual Life Res;12:405-412.
• 15. Mishra, G., Kun, D., (2006). Perceived Change In Quality Of Life During The Menopause. Social Sci Med;62:93-102.
• 16. Başer, M. (2002). Hormon Replasman Tedavisinin Yaşam Kalitesine Etkisi, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 17. Demirel Bozkurt M. (2004). Klimakterıum Dönemdeki Kadınların Yaşam Kalitelerinin ve Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• 18. Ceylan, B. (2010). Eskişehir Tepebaşı İlçesinde Yaşayan 40- 59 Yaş Grubu Kadınlarda Menopozal Semptomlar Ve Yaşam Kalitesi, Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• 19. Abay, H. (2014). Utian Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 20. Avcı, S. (2013). Menopoz Dönemindeki Kadınlarda Menopoz Semptomlarının Yaşam Kalitesine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 21. Altundağ, H. (2017). Menopozal Dönemdeki Kadınlarda Huzursuz Bacak Sendromunun (HBS) Görülme sıklığı, Yaşam ve Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 22. Emel Özer N. (2017). Menopoz Dönemindeki Kadınlarda Üriner İnkontinans Görülme Sıklığı ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• 23. Gürler M. (2017). Menopozal dönemdeki kadınlara uygulanan aromaterapinin uyku ve yaşam kalitesine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Nevşehir.
• 24. Timur S. (2008). Menopozal Dönemlerdeki Kadınların Uyku Sorunlar, Etkileyen Faktörler ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 25. Demirgöz Bal, M. (2011). Kadınların Kişilik Özelliklerinin Menopozal Yakınma ve Yaşam Kalitesine Etkisi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 26. Egelioğlu, N. (2012). Keten Tohumu Kullanımının Menopozal Semptomlar ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• 27. Sis Çelik, A. (2013). Klimakterik Dönemdeki Kadınlara Verilen Eğitimin Sıcak Basmasına İlişkin İnançlarına ve Yaşam Kalitesine Etkisi Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• 28. Gözüyeşil, E. (2014). 40-60 Yaş Grubu Kadınlara Uygulanan Ayak Refleksolojinin Vazomotor Yakınmalar ve Yaşam Kalitesine Etkisi, Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• 29. Şencan H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik Ankara. Sistem Yayıncılık.
• 30. Ricci, S.S. (2009). Essentials Of Maternity, Newborn, And Women’s Health Nursing, Chapter 11. Maternal Adaptation During Pregnancy. (2nd Ed pp: 405-406..). Lippincott Williams And Wilkins, Philadelphia
• 31. Beck, A. T., Lesker, D., & Trexler, L. (1974). The Measurement Of Pessimism: The Hopelessness Scale. Journal Of Consulting And Clinical Psychology, 42, 861–865.
• 32. Pinkerton, JV., Abraham, L., Bushmakin, AG., Cappelleri, JC., & Komm, BS. (2016). Relationship Between Changes In Vasomotor Symptoms And Changes In Menopause-Specific Quality Of Life And Sleep Parameters. Menopause. 23(10):1060-6 Doi: 10.1097/Gme.0000000000000678
• 33. Williams, R., Levine, K., Kalilani, L., Lewis, J., & Clark, R. (2009). Menopause-Specific Questionnaire Assessment In Us Population-Based Study Shows Negative Impact On Health-Related Quality Of Life. Maturitas. Feb 20;62(2):153-9. Doi: 10.1016/J.Maturitas.2008.12.006. Epub 2009 Jan 21.
• 34. Acar, N. (2014). 49 Yaş Üzeri Postmenopozal Kadınların Yaşam Kalitesi, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 35. Ceylan, B., Özerdoğan, N. (2014). Menopausal Symptoms And Quality Of Life In Turkish Women In The Climacteric Period. Climacteric. Dec;17(6):705-12. Doi: 10.3109/13697137.2014.929108. Epub 2014 Aug 17.
• 36. Shobeiri, F., Jenabi, E., Hazavehei, SM. & Roshanaei, G. (2016). Quality Of Life In Postmenopausal Women In Iran: A Population-Based Study. J Menopausal Med. Apr;22(1):31-8.
• 37. Kravitz, HM., Zhao, X., Bromberger, JT., Gold, EB., Hall, MH., Matthews, KA., & Sowers, MR. (2008). Sleep Disturbance During The Menopausal Transition In A Multi-Ethnic Community Sample Of Women. Sleep. Jul;31(7):979-90.
• 38. Moreno-Frías, C., Figueroa-Vega, N. & Malacara, JM. (2014). Relationship Of Sleep Alterations With Perimenopausal And Postmenopausal Symptoms. Menopause. Sep;21(9):1017-22.
• 39. Castelo Branco De Luca, A., Maggio Da Fonseca, C., Carvalho Lopes, V., Bagnoli, J. Soares, J., Baracat, E. (2011). Acupuncture-Ameliorated Menopausal Symptoms: Single-Blind, Placebo-Controlled, Randomized Trial. Climacteric;14(1):140–145. http://Dx.Doi.Org/10.3109/13697137.2010.484875
• 40. Borud, E. Alraek. T. & White A. (2009). The Acupuncture On Hot Flushes Among Menopausal Women (Acuflash) Study, A Randomized Controlled Trial. Menopause;16:484-93. Http://Dx.Doi.Org/10.1097/Gme.0b013e31818c02ad
• 41. Kim, KH., Kang, KW., Kim, DI. (2010). Effects Of Acupuncture On Hot Flashes In Perimenopausal And Postmenopausal Women-A Multicenter Randomized Clinical Trial. Menopause;17(2):269-80. doi: 10.1097/gme.0b013e3181bfac3b.
• 42. Elavsky, S., Mcauley, E. (2005). Physical Activity, Symptoms, Es¬teem, And Life Satisfaction During Menopause. Maturitas;52:374-385. Http://Dx.Doi.Org/10.1016/J.Maturitas.2004.07.014.
• 43. Morelli, V., Naquın, C. (2002). Alternative Therapies For Tran¬ditional Disease States: Menopause. Am Fam Physician;66(1):29-34
• 44. Oliveria, DS., Hachul, H., Goto, V., Tufik, S., & Bittencourt, RA. (2012). Effect Of Therapeutic Massage On Insomnia And Climacteric Symptoms İn Postmenopausal Women. Climacreric 15(1):21-29.
• 45. Petricevic, L., Unger, FM., Viernstein, H., & Kiss, H. (2008). Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study Of Oral Lactobacilli To Improve The Vaginal Flora Of Postmenopausal Women. Eur Http://Dx.Doi.Org/10.1016/J.Ejogrb.2008.06.003
• 46. Cramer, H., Lauche, R., Langhorst, J., Dobos, G. (2012). Effectiveness of Yoga for Menopausal Symptoms: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Evıdence-Based Complementary and Alternative Medicine. 7:1-11. doi: 10.1155/2012/863905
• 47. Kagan, L., Dusek, J.A. (2006). Mind/Body İnterventions For Hot Flashes. Menopause;13:727-729. http://dx.doi.org/10.1097/01.gme.0000235365.57652.a3