İlk Yardım Dersi Alan Hemşirelik Öğrencilerinin Kalp Masajı Uygulama Becerilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 256 - 267, 30.09.2019

Behire Sançar Şahinde Canbulat

Öz

Bu çalışmada, hemşirelik öğrencilerinin ilk yardım eğitiminden sonra dış kalp masajına ilişkin bilgi ve becerilerinin değerlendirmesi amaçlanmıştır. Araştırma bir üniversitenin, sağlık bilimleri
fakültesi hemşirelik bölümünde okuyan İlk ve Acil Yardım dersini almış 3.sınıf öğrencilerin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Öğrenciler, eğitim maketi üzerinde uygulamalarını gerçekleştirirken,
araştırmacılar, soru-cevap ve gözlem yöntemiyle verileri toplamışlardır. Değerlendirmede araştırmacılar tarafından kontrol listesi şeklinde hazırlanan yarı yapılandırılmış anket formu kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, yetişkinde kalp masajının 3. Basamağı olan “Başparmakları ortada birleştirme” becerisinde, cinsiyet açısından kız öğrenciler lehine istatistiki olarak önemli farklılık tespit edilmiştir. Çocukta 8. Basamağı olan “Tek elin topuğu ile kalp masajına başlama”, bebekte ise 10. Basamak olan “Bir ve iki ve olarak saymaya başlama ve 11-12 şeklinde devam etme” becerisinde cinsiyete göre istatistik olarak anlamlılık bulunmuştur. Araştırma sonucunda, hemşirelik 3.sınıf öğrencilerinin, ilk yardım ve acil yardım dersini  almış olmalarına rağmen, bazı basamaklarda becerilerinin yeterince gelişmediği görülmüştür. İlk yardım eğitiminde öğrencilere daha çok uygulama yaptırılması, erkek öğrencilerin uygulama
becerilerinin daha düşük olmasını etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik ileri araştırmalar yapılması önerilmektedir  

Anahtar Kelimeler

Temel yaşam desteği, Kardiyo pulmoner resüsitasyon, Kalp masajı, Hemşirelik öğrencileri

Kaynakça

• 1. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ). (2015). NCD mortality and morbidity. Erişim tarihi: 20.09.2018 http://www.who.int/gho/ncd/mortality_morbidity/en/
• 2. TC Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2017). Distribution of selected causes of death by age group and gender, 2009-2017. Erişim tarihi: 16.08.2018 http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1083
• 3. İlerigelen B. (2002). Kalp durması ve canlandırma. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi No:29, s.9-28. Erişim tarihi: 23.08.2018 http://studylibtr.com/doc/672499/001-kalp-durmasi-bi-9-28
• 4. Karataş, M ve Selçuk, EB. (2012). History of the cardiopulmonary resuscitation. Kafkas J Med Sci, 2(2):84-7. doi: 10.5505/kjms.2012.96168
• 5. Özdoğan, M., Ağalar, F., Eryılmaz, M., Özel, G. ve Tavıloğlu, K. (2006). Travma olgularında hastane öncesi yaşam desteği seçimi: Temel ya da ileri travma yaşam desteği. Ulus Travma Dergisi, 12(2):87-94. Erişim tarihi: 21.08.2018 https://www.journalagent.com/travma/pdfs/UTD_12_2_87_94.pdf.
• 6. Karahan, A., Cerit, B., Ak, B., Çıtak, N., Şahin, S. ve Ayhan, F. (2005). Hemşirelik öğrencilerinin temel yaşam desteği eğitiminden hemen ve üç ay sonra bilgi ve beceri düzeylerinin değerlendirilmesi. Turk J Emerg Med, 5(1), 22-7. Erişim tarihi: 11.08.2018 www.trjemergmed.com/full-text-pdf/509/tur
• 7. Dal, U. ve Sarpkaya, D. (2013). Knowledge and psychomotor skills of nursing students in North Cyprus in the area of cardiopulmonary resuscitation. Pak J Med Sci, 29(4):966-71. doi: http://dx.doi.org/10.12669/pjms.294.3450
• 8. Paul F. (2010). An exploration of student nurses' thoughts and experiences of using a video-recording to assess their performance of cardiopulmonary resuscitation (CPR) during a mock objective structured clinical examination (OSCE). Nurse Educ Pract, 10(5), 285-90. doi: 10.1016/j.nepr.2010.01.004
• 9. Madden, C. (2006). Undergraduate nursing students' acquisition and retention of CPR knowledge and skills. Nurse Educ Today, 26(3), 218-27. doi: 10.1016/j.nedt.2005.10.003
• 10. Roh, Y.S. ve Issenberg, S.B. (2014). Association of cardiopulmonary resuscitation psychomotor skills with knowledge and self-efficacy in nursing students. Int J Nurs Pract, 20(6), 674-9. doi: 10.1111/ijn.12212. 11. Hamilton, R. (2005). Nurses' knowledge and skill retention following cardiopulmonary resuscitation training: a review of the literature. J Adv Nurs, 51(3), 288-97. doi: 10.1111/j.1365-2648.2005.03491.x.
• 12. Aroor, A.R., Saya, R.P., Attar, N.R. ve Saya, G.K. (2014). Awareness about basic life support and emergency medical services and its associated factors among students in a tertiary care hospital in South India. J Emerg Trauma Shock, 7(3), 166-9. doi: 10.4103/0974-2700.136857. Erişim Tarihi: 15.09.2018 http://www.tjtes.org/eng/jvi.aspx?pdir=travma&plng=eng&un=UTD-30592.
• 13. Oermann, M., Kardong-Edgren, S. ve Odom-Maryon, T. (2011). Effects of monthly practice on nursing students’ CPR psychomotor skills performance. Resuscitation 82, 447-53. doi: 10.1016/j.resuscitation.2010.11.022. 14. Demirkan, O., Utku, T., Dikmen, Y., Ürkmez, S. ve Bahar, M. (2003). Tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin ilk yardım ve temel yaşam desteği eğitimi. Tıp Eğitimi Dünyası, 11, 20-7. Erişim Tarihi: 18.09.2018 http://www.anatoljcardiol.com/jvi.aspx?un=AJC-84554. 15. Nicol, P., Carr, S., Cleary, G. ve Celenza, A. (2011). Retention into internship of resuscitation skills learned in a medical student resuscitation program incorporating an immediate life support course. Resuscitation, 82, 45-50. doi: 10.1016/j.resuscitation.2010.08.035
• 16. Kımaz, S., Soysal, S., Çımrın, A.H. ve Günay, T. (2006). 112 Acil sağlık hizmetlerinde görevli doktorların temel yaşam desteği, ileri kardiyak yaşam desteği ve doktorun adli sorumlulukları konularındaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Ulus Travma Derg, 12(1), 59-67.
• 17. Dündar, C., Sünter, A., Çoşkun, M., Topbaş, M. ve Pekşen, Y. (1999). Samsun merkez sağlık ocaklarında görev yapan hekim dışı sağlık personelinin ilk yardım konusundaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Journal of Experimental and Clinical Medicine, 16(2), 113-9. Erişim Tarihi: 19.10.2018 http://dergipark.gov.tr/omujecm/issue/20374/216477
• 18. Kara, F., Yurdakul, A., Erdoğan, B. ve Polat, E. (2015). Bir devlet hastanesinde görev yapan hemşirelerin güncel temel yaşam desteği bilgilerinin değerlendirilmesi. MAKÜ Sag Bil Enst Derg, 3(1), 17-26. Erişim Tarihi: 17.10.2018 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/181588.
• 19. Castillo, J., Gallart, A., Rodríguez, E., Castillo, J. ve Gomar, C. (2018). Basic life support and external defibrillation competences after instruction and at 6 months comparing face-to-face and blended training. Randomised trial. Nurse Educ Today, 65, 232-38. doi: 10.1016/j.nedt.2018.03.008
• 20. Kardong-Edgren, S.E., Oermann, MH., Odom-Maryon, T. ve Ha, Y. (2010). Comparison of two instructional modalities for nursing student CPR skill acquisition. Resuscitation, 81(8), 1019-24. doi: 10.1016/j.resuscitation.2010.04.022 21. Taştan, S., Ayhan, H., Ünver, V., Çınar, F.I., Kose, G., Basak, T. Ve ark. (2017). The effects of music on the cardiac resuscitation education of nursing students. Int Emerg Nurs, 31, 30-5. doi: 10.1016/j.ienj.2016.06.007
• 22. Tawalbeh, L.I. ve Tubaishat, A. (2014). Effect of simulation on knowledge of advanced cardiac life support, knowledge retention, and confidence of nursing students in Jordan. J Nurs Educ, 53(1), 38-44. doi: 10.3928/01484834-20131218-01
• 23. Sönmez, Y., Uskun, E., Pehlivan, A. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin temel ilk yardım uygulamalarına ilişkin bilgi düzeyleri, Isparta örneği. Türk Ped Arşivi, 49, 238-46. doi:10.5152/tpa.2014.1581
• 24. Amerikan Kalp Vakfı (AHA). About Heart Attacks. ABD;2018. Erişim Tarihi: 19.09.2018 http://www.heart.org/HEARTORG/
• 25. Türkan, H., Serinken, M., Şener, S., Çınar, O., Tansel, A. ve Eroğlu M. (2005). Çeşitli meslek gruplarının erişkin temel yaşam desteği bilgi ve beceri düzeylerinin değerlendirilmesi. Tr J Emerg Med, 5(3), 128-32. Erişim Tarihi: 13.09.2018 https://www.google.com.tr/search=69i57.4548j0j8.
• 26. Çelikli, S., Yıldırım, G.Ö. ve Ekşi, A. (2012). Sağlık personelinin güncel temel yaşam desteği bilgilerinin değerlendirilmesi. Tr J Emerg Med, 12(3), 129-133doi: 10.5505/1304.7361.2012.24892 27. 27. Almeida, A.O., Araújo, I.E.M., Dalri, M.C.B. ve Araujo S. (2011). Theoretical knowledge of nurses working in non-hospital urgent and emergency care units concerning cardiopulmonary arrest and resuscitation. Rev. Latino-Am. Enfermagem, 19(2), 261-8. Erişim Tarihi: 17.08.2018 www.eerp.usp.br/rlae.
• 28. Örsal, Ö., Mert Boğa, S. ve Kersu, Ö. (2017). Acil ve yoğun bakım servislerinde çalışan hemşirelerin temel ve ileri kardiyak yaşam desteğine ilişkin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3, 203-20. Erişim Tarihi: 14.08.2018 http://dergipark.gov.tr/igusabder/issue/32050/324238
• 29. Taş, D. ve Akyol, A. (2017). Kardiyopulmoner resüsitasyon eğitiminde yeni eğilim: Yüksek güvenirlikli simülasyon. J Cardıovasc Nurs, 8(17), 100-8. doi: 10.5543/khd.2017.48030
• 30. Vural, M., Koşar, M.F., Kerimoğlu, O., Kızkapan, F., Kahyaoğlu, S., Tuğrul, S. ve ark. (2017). Cardiopulmonary resuscitation knowledge among nursing students: a questionnaire study. Anatol J Cardiol, 17(2), 140-5. doi: 10.14744/AnatolJCardiol.2016.7156 31. Hafezimoghadam, P., Farahmand, S., Farsi, D., Zare, M. ve Abbasi, S. (2013). A comparative study of lecture and discussion methods in the education of basic life support and advanced cardiovascular life support for medical students. Tr J Emerg Med, 13(2), 59-63. doi: 10.5505/1304.7361.2013.15986
• 32. Öztürk, D., Gürol, A., Uslu, S. ve Yücel, O. (2017). İlk ve acil yardım programında okuyan öğrencilere ambulans simülasyon laboratuvarında uygulanan eğitimin temel beceri düzeyine etkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(1), 25-31. doi: 10.17681/hsp.285565
• 33. Yılmaz, A., Seyit, M., Dal, O., Bilge, A. ve Hatipoğlu, C. (2013). Ortaokul-lise öğrencilerine verilen temel yaşam desteği (TYD) eğitimlerinde iki yöntemin karşılaştırılması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 5(2), 91-6. Erişim Tarihi: 25.08.2018 http://dergipark.gov.tr/gutfd/issue/34274/378793.
• 34. İbrahimov, Z. (2015). Role of focused cardiac ultrasonography in cardiac arrest patients (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
• 35. Sankar, J., Vijayakanthi, N., Sankar, M.J. ve Dubey, N. (2013). Knowledge and skill retention of in-service versus preservice nursing professionals following an informal training program in pediatric cardiopulmonary resuscitation: a repeated-measures quasiexperimental study. Biomed Res Int, 2013:403415, 1-7. doi: 10.1155/2013/403415. Epub 2013 Jul 22.
• 36. Hernández-Padilla, J.M., Suthers, F., Granero-Molina, J. ve Fernández-Sola, C. (2015). Effects of two retraining strategies on nursing students' acquisition and retention of BLS/AED skills: A cluster randomised trial. Resuscitation, 93, 27-34. doi: 10.1016/j.resuscitation.2015.05.008
• 37. Chamberlain, D., Smith, A., Woollard, M., Colquhoun, M., Handley, A.J., Leaves, S. ve ark. (2002). Trials of teaching methods in basic life support (3): Comparison of simulated CPR performance after first training and at 6 months, with a note on the value of retraining. Resuscitation, 53(2), 79-87. Erişim Tarihi: 20.08.2018 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12009222.
• 38. Şen, H. (2012). Hemşirelikte psikomotor beceri öğretiminde rehber ilkeler: kalp masajı örneği. DEUHYO ED, 5(4), 180-84. Erişim Tarihi: 20.08.2018 http://deuhydedergi.org.
• 39. Yılmaz, K. (2007). Pediatrik temel yaşam desteğinde güncel değişiklik önerileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 50(1), 67-72. Erişim Tarihi: 10.09.2018 http://www.cshd.org.tr/uploads/pdf_CSH_241.pdf.
• 40. Şener, S. ve Yaylacı, S. (2010). 2010 kardiyopulmoner resüsitasyon ve acil kardiyovasküler bakım kılavuzu “iki kılavuz ve günlük pratiğimizdeki önemli değişiklikler”. Tr J Emerg Med, 10(4), 199-208. Erişim Tarihi: 12.09.2018 http://www.trjemergmed.com/abstract/287/tur.
• 41. Özyürek, P., Bayram, F., Beştepe, G., Ceylantekin, Y., Ciğerci, Y., Çelik, Y. Ve ark. (2013). Lise öğretmenlerine verilen temel ilkyardım eğitiminin etkililiğinin değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 183-98. doi: 10.5578/JSS.6806
• 42. Tuna, A., Çelebi, İ., Silahçılar, A., Sezgin, H., Şıpkın, S., Karatutlu, C. ve ark. (2017). Kardiyopulmoner resüstasyon eğitimi alan sağlık yüksekokulu öğrencilerinin bilgi ve beceri düzeyleri: Altı aylık izlem sonuçları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi [itobiad], 6(3), 1842-48. Erişim Tarihi: 12.09.2018 http://www.itobiad.com/download/article-file/340758.
• 43. Eikeland Husebo, S.I., Bjorshol, C.A., Rystedt, H., Friberg, F. ve Soreide, E. (2012). A comparative study of defibrillation and cardiopulmonary resuscitation performance during simulated cardiac arrest in nursing student teams. Scand J Trauma Resusc Emerg Med, 2, 20:23. doi: 10.1186/1757-7241-20-23