Paternalist Liderliğin İş Motivasyonu Üzerine Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 397 - 410, 31.12.2019

Mustafa Nal Ekrem Sevim

Öz

Yapılan birçok araştırmada yöneticilerin
göstermiş olduğu liderlik davranışının, çalışanların davranışları üzerine
etkisi olduğu görülmektedir. Bu araştırmada paternalist liderlik algınsının, iş
motivasyonu üzerine etkisi incelenmiştir. 
Araştırmanın amacı sağlık yöneticilerinin göstermiş olduğu paternalist
(babacan) liderliğin, sağlık çalışanlarının motivasyonu üzerine etkisi olup
olmadığını tespit etmektir. Çalışmanın
evrenini İstanbul ilinde faaliyet gösteren özel bir hastanede çalışan sağlık
personelleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise bu hastanede çalışan
ve araştırmaya katılmayı kabul eden sağlık çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmaya katılmayı kabul eden çalışanlar örnekleme dahil
edilmiştir ve 156 kişiye anket uygulanmıştır. Yapılan araştırma sonucunda, çalışanların
paternalist liderlik algısı puan ortalaması 3,24±0,70 olduğu tespit edilmiştir
ve çalışanların paternalist liderlik algılarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir.
Çalışanların iş motivasyonu puan ortalaması ise 3,08±0,57 olarak saptanmıştır
ve iş motivasyonun orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Yapılan analizler
sonucunda paternalist liderliğin, dışsal motivasyon üzerinde istatistiksel
açıdan anlamlı ve pozitif yönde bir etkisi olduğu saptanmıştır. Fakat
paternalist liderliğin, iş motivasyonunun diğer boyutları üzerine bir etkisi
olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Paternalist Liderlik, Babacan Liderlik, İş Motivasyonu

Kaynakça

• 1. Koçel, Tamer. (2011). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım.
• 2. Şimşek, Mehmet,. Şerif., Çelik, Adnan., Akgemci, Tahir. (2014). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. Konya: Eğitim Kitabevi.
• 3. Eren, Erol. (2015). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Basım.
• 4. Bakan, İsmail. (2011).Örgütsel Bağlılık. Ankara: Gazi Kitabevi.
• 5. Tengilimoğlu, Dilaver. , Atilla, Asuman., Bektaş, Meral. (2012). İşletme Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 6. Ryan, Richard, M., Deci, Edward, L. (2000). Self-Determination Theory and The Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development, and Well-Being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
• 12. Salminen-Karlsson Minna. (20015). Expatriate Paternalistic Leadership and Gender Relations in Small European Software Firms in India. Culture and Organization, 21(5), 409-426.
• 8. Antonioli, Davide., Nicolli, Francesco., Ramaciotti, Laura., Rizzo, Ugo. (2016). The Effect of Intrinsic and Extrinsic Motivations on Academics’ Entrepreneurial Intention. Administrative Sciences, 6(4), 15.
• 9. Barbuto John, E., Scholl, Richard, W. (1998). Motivation Sources Inventory: Development and Validation of New Scales to Measure an İntegrative Taxonomy of Motivation. Psychological Reports, 82(3), 1011-1022.
• 10. Gelfand Michele, J., Erez, Miriam., Aycan, Zeynep. (2007). Cross-Cultural Organizational Behavior. Annual Review of Psychology, 58, 479-514.
• 11. Pellegrini, Ekin, K., Scandura, Terri, A. (2006). Leader-Member Exchange (LMX), Paternalism and Delegation in the Turkish Business Culture: An Empirical Investigation. Journal of International Business Studies, 37(2), 264-279.
• 13. Aycan, Zeynep. (2006). Paternalism: Towards Conceptual Refinement and Operationalization. In:Yang KS, Hwang KK, Kim U, eds. Scientific Advances in Indigenous Psychologies: Empirical, Philosophical, and Cultural Contributions. London: Cambridge University Press.
• 14. Cheng, Bor-Shiuan., Boer, Diana., Chou, Li-Fang., Huang, Min-Pind., Yoneyama, Shigemi., Shim, Duksup., Sun, Jian-Min., Ling, Tzu-Ting., Chou, Wan-Ju., Tsai Chou-You. (2014). Paternalistic Leadership in Four East Asian Societies Generalizability and Cultural Differences of the Triad Model. Journal of Cross-Cultural Psychology, 45(1), 82-90.
• 15. Lu, Frank, Jing-Horng., Hsu, Yawen. (2015). The İnteraction Between Paternalistic Leadership and Achievement Goals in Predicting Athletes Sportspersonship. Kinesiology, 47(1), 115-122.
• 16. Anwar, Habiba.(2013). Impact of Paternalistic Leadership on Employees Outcome a Study on the Banking Sector of Pakistan. IOSR Journal of Business and Management, 7(6), 109-115.
• 17. Cheng, Meng-Yu., Wang, Lei. (2015). The Mediating Effect of Ethical Climate on The Relationship Between Paternalistic Leadership and Team Identification: A Team-Level Analysis in The Chinese Context. Journal of Business Ethics, 129(3), 639-654.
• 18. Aslanadam, Bülent. (2011). Sağlık Personelinin Motivasyonu ve Buna İlişkin Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
• 19. Yaman, Tufan. (2011). Yöneticilerin Paternalist (Babacan) Lider Davranışlarının Çalışanların Örgütsel Özdeşleşmelerine, İş Performanslarına ve İşten Ayrılma Niyetlerine Etkisi: Özel Sektörde Uygulama. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• 20. Türesin, Hilmiye. (2012). Örgüt Çalışanlarının Paternalistik Liderlik Algıları, Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri, İş Tatmin Düzeyleri ve İşten Ayrılma Niyetleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
• 21. Nal, Mustafa, Tarım, Mehveş. (2017). Sağlık Yöneticilerinin Paternalist (Babacan) Liderlik Davranışlarının Çalışanların İş Doyumu Üzerine Etkisi. AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 117-141.
• 22. Özdemir, Emircan. (2004). Hemşirelerin Motivasyon Düzeyleri. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 23. Yüksel, Oğuzhan., Adıgüzel, Orhan. (2015). Kamu Hastaneleri Birliği Kapsamında Yer Alan Sağlık Kurumlarında Çalışanlar Açısından Personel Güçlendirmenin İş Tatmini ve İş Motivasyonu Üzerine Etkilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Journal of International Social Research, 8(39), 1019-1027.
• 24. Yardımcı, Cem. (2010). Paternalistik Liderlik Davranışlarının İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektörü Üzerinde Bir Uygulama. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• 25. Uğurluoğlu, Özgür., Uğurluoğlu Aldoğan, Ece., Ürek, Duygu., Bilgin Demir, İpek., Özatkan, Yonca. (2017). Sağlık Çalışanlarının Paternalistik Liderlik Algılarını Etkileyen Etmenler. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(32), 1-7.