The research on the ethical attitudes of UMKE staff during disaster: Example of South Marmara

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 17 - 24, 02.04.2020

Emrah Gökkaya , Ayten Dinç

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.565408

Cited By: 4

Öz

The aim of this study is to investigate the ethical
attitudes of UMKE (Turkish National Medical Rescue Team) personnel, during natural disasters. This research is based
on the descriptive survey model. A staff survey with 201 participants located
in the South Marmara Region, between August 2016 and 2017. The data were obtained by using face-to-face interview techniques with the survey.

According to the findings of the study, the ethical
training or course taking of UMKE personnel; a meaningful relationship was found between the institutions,
occupations, education status, age and service periods. UMKE personnel sometimes need help to solve the ethical
problems. As the service period increases, the level of need for help in
solving ethical problems decreases at the same rate. It was found that most of
the participants affected the efficiency of the ethical contradictions during
the disaster and they needed more ethical training. In addition, it was
determined that the employees did not take into account the ethical obligations
included in the disaster service provision.

In the study, it has been found that UMKE personnel often remain in an ethical dilemma in disaster
situations. Participants were found to remain in ethical dilemmas in cases of
disasters transport, various interventions by relatives in the disaster, CPR
practice and hospital coordination.

UMKE personnel should be provided with in-service training
related to ethical approach and ethical dilemmas during disaster.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Ethic, UMKE personnel

UMKE Çalışanlarının Afet Durumunda Etik Yaklaşımlarının İncelenmesi; Güney Marmara Örneği

Öz

Bu araştırmanın amacı, UMKE
çalışanlarının afet durumundaki etik yaklaşımlarının incelenmesidir. Araştırma tanımlayıcı nitelikte olup, Ağustos
2016-Ağustos 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
evrenini Güney Marmara Bölgesinde
çalışan 264 UMKE personeli, örneklemini çalışmayı kabul eden 201 UMKE çalışanı oluşturmuştur. Veriler yüz
yüze görüşme yöntemiyle, anket formu ile toplanmıştır. Verilerin
değerlendirilmesinde, frekans, yüzde, ki-kare testi kullanılmıştır.

 Araştırmada UMKE çalışanlarının %44’ü etik
ikilem ile sürekli karşılaştıklarını, %64’ü etik ikilemden dolayı
verimliliklerinin etkilendiğini belirtmiştir. UMKE çalışanlarını afet sırasında etik
ikilemde bırakan uygulamalar; afetzedeyi transport durumu (%33,8), afetzede
yakınları (%26,9), KPR (kardiyopulmoner
resüsitasyon) uygulamasına karar verme (%22,9), hastane koordinasyon eksikliğidir
(%16,4). KPR’a karar verirken
en fazla aileye açıklamada zorlanmaktadırlar. UMKE çalışanlarının %30,3’ü her zaman, %62’si bazen karşılaştıkları
etik problemlerin çözümü için yardıma ihtiyaç duymakta, %62,3’ü
meslektaşlarından bu konuda yardım almaktadır. UMKE çalışanlarının afet hizmeti
sunumunda; %20,4’ünün zarar
vermeme, %23,9’unun yararlı olma, %17,9’unun adalet, %19,9’unun özerklik,
%17,9’unun mahremiyet yükümlülüğünü dikkate
almadıkları saptanmıştır. Katılımcıların %66,2’sinin daha fazla etik eğitim
alma gereksinimi duydukları belirtilmiştir.

UMKE çalışanlarına afet
durumlarında etik yaklaşım ve
etik ikilemlerin çözümü ile daha fazla hizmet içi eğitimler verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Etik, UMKE çalışanı

Kaynakça

• 1. Kadıoğlu, M., Özdamar, E. (Ed) (2008). Afet Zarar Azaltmanın Temel İlkeleri. Ankara: JICA Türkiye Ofisi.
• 2. Aydın, İ. (2012). Yönetsel, Mesleki Ve Örgütsel Etik (5. Baskı). Ankara: Pegem.
• 3. Prieur, M. (2011), European and Mediterranean Major Hazards Agreement (EUROPA), Strasbourg; Council of Europe.
• 4. Zack, N. (2009) “Ethics for Disaster”, Plymouth, United Kingdom; Rowman & Littlefield Publishers Inc.
• 5. Eryılmaz, M., ve Dizer, U. (2007). Afet Tıbbı (2. Baskı). Ankara.
• 6. Eryiğit, U., Saraç, E., Sayar, S., Yetim, Ö., Furuncu, H., Ocak, Z. ve ark. (2011). NMRT and Trabzon NMRT’s Van Erciş Earthquake Operation. The Journal of Acedemic Emergrency Medicine, 11(1), 55-60.
• 7. Orhan, F. (2007). Sağlık Hizmetlerinde Etik Boyut: Hastanelerde Çalışan Personelin Etiksel Sorunlara Yaklaşımlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 8. Sevimli, Ş., Dursun, R. ve Karadaş, S. (2015). Health Professionals of Emergency Service: Evaluation of Triage and Ethical Values in Disaster Medicine. Eurasian J Emerg Med, 14, 107-12.
• 9. UMKE. (2016). Erişim: http://www.umke.org/
• 10. Tapder, (2017). Erişim: http://tapder.org/
• 11. Ünal, Y., Işık, E., Şahin, S. ve Yeşil, S. T. (2017). Sağlık Afet Çalışanlarının Depremlere Ilişkin Bireysel Hazırlık Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) Derneği Örneği. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 31(2), 71-80.
• 12. Başak, T., Uzun, Ş. ve Arslan F. (2010). Yoğun Bakım Hemşirelerinin Etik Duyarlılıklarının Incelenmesi. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Dergisi, 52(2), 76-81.
• 13. Pekcan, H. S. (2007). Yalova Ili Çevresinde Görev Yapan Hekimlerin Ve Hemşirelerin Etik Duyarlılıkları (Yüksek Lisans Tezi). Marmaraüniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 14. West, T., Ravenscroft, S. and Shrader, C. B. (2004). Cheating and Moral Judgment in The College Classroom: A Natural Experiment. Journal of Business Ethics, 54(2), 173–83.
• 15. Özyer, K. ve Azizoğlu, Ö. (2010). Demografik Değişkenlerin Kişilerin Etik Tutumları Üzerindeki Etkileri. Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 59–84.
• 16. Gül, Ş., Kuzuca, İ. G. ve Yalım, N. Y. (2016). Hemşirelerin Etik Eğitiminin Meslek Hayatına Yansıması Konusundaki Görüşleri. Türkiye Bioetik Dergisi, 3(2), 85-97.
• 17. Filizöz, B., Mesci, G., Aşcı, A. ve Bağcıvan, E. (2015). Hemşirelerde Etik Duyarlılık: Sivas İli Merkez Kamu Hastanelerinde Bir Araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 8(1), 47-66.
• 18. Elçigil, A. ve ark. (2011). Hemşirelerin Karşılaştıkları Etik İkilemlerin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2): 52-60.
• 19. Yıldız, M. ve Durukan, P. (2004). Acil Servise Ambulansla Transportu Yapılan Hastaların Analizi. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 4(4), 144-148.
• 20. Gezer, D. Ş. (2010). Yoğun Bakım Hemşirelerinin Yaşadıkları Etik Sorunlar Konusunda Adana Ölçeğinde Bir Çalışma, (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• 21. Baştürk, E. (2013). Do-Not-Resuscitate (DNR) Talimatının Temel Etik İlkeler Açısından Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri, 11(1), 12-21.
• 22. Gönenç, F. İ. (2015). Hukuki ve Etik Açıdan Resüsitasyon. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü, 36, 50-51.
• 23. Çiçekci, F. ve Atıcı, S. S. (2013). Mavi Kod Çağrısına Bağlı Kardiyo-Pulmoner Resüsitasyon Uygulamaları Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi, 23(3), 70-76.
• 24. Yurdakul, A. (2015). Kocaeli Derince Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Hastane Afet Ve Acil Yardım Planı. Uluslararası Burdur Deprem Ve Çevre Sempozyumu İçinde (S. 350- 360). Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• 25. Çobanoğlu, N. ve Algıer, L. A. (2004). A Qualitive Analysis of Ethical Problems Experienced By Physicians and Nurses In Intensive Care Units In Turkey. Nursing Ethics. 11, 444-458.
• 26. Temiz, Z. ve ark. (2017). Cerrahi Birimlerde Çalışan Hemşirelerin Etik Duyarlılıklarının Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(2), 83-89.
• 27. Han, S. S., Kim, Y. S. and Park, J. H. (2007). A Study of the Moral Sensitivity of Nurses and Nursing Students In Korea. 10(2), 117-124.
• 28. Civaner, M., Sarıkaya, Ö. ve Balcıoğlu, H. (2009). Uzmanlık Eğitiminde Tıp Etiği. Anadolu Kardiyol Dergisi, 9, 132-138.
• 29. Auvinen, J., Suominen, T., Leino-Kilpi, H., and Helkama, K. (2004). The Development of Moral Judgment During Nursing Education in Finland. Nurse Educ Today. 24(7), 538–546.
• 30. Park, M., Kjervik, D., Crandell, J. and Oermann, M. H. (2012). The Relationship of Ethics Education to Moral Sensitivity and Moral Reasoning Skills of Nursing Students. Nurs Ethics, 19, 568–80.
• 31. Aydın, E. ve Ersoy N. (1994). Hastane Etik Kurullarının İşlevleri. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 11(1), 59-62.