Determination of Health Literacy and Financial Literacy Level of Individuals: An Application in Rize Province

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 4, 678 - 690, 29.12.2021

Buşra Köse Alper Veli Çam

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1003288

Öz

Health literacy and financial literacy are important types of literacy that affect the lives of individuals. The aim of this study is to examine individuals health literacy and financial literacy levels, to determine the factors affecting health literacy and financial literacy, to determine whether there is a relationship between individuals health literacy and financial literacy levels.
The population of the study consists of individuals with income above 18 years of age who live in Rize. The study was conducted with the participation of 384 individuals. The demographic data questionnaire survey, Turkey Health Literacy Scale (Tsoy-32) and the OECD / INFE is collected by Financial Literacy Scale. Confirmatory factor analysis, descriptive statistical analysis, chi-square analysis and correlation analysis were used in analyzing the data.
The average health literacy score of individuals with income over the age of 18 residing in the city of Rize was 73.03 out of 100 and the financial literacy score was 68.22. A relationship was found between gender, educational status, age, occupation and income demographic factors and health literacy levels. A relationship has been determined between gender, educational status, age, occupation and income demographic factors and financial literacy levels. It has been determined that there is a significant relationship between individuals' health literacy and financial literacy levels.

Anahtar Kelimeler

Financial Attitude, Financial Behavior, Financial Knowledge, Health Literacy, Health Protection

Bireylerin Sağlık Okuryazarlığı ve Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi: Rize İlinde Bir Uygulama

Öz

Sağlık okuryazarlığı ve finansal okuryazarlık bireylerin yaşamlarına etki eden önemli okuryazarlık çeşitlerindendir. Bu araştırmanın amacı bireylerin sağlık okuryazarlığı ve finansal okuryazarlılık düzeylerini incelemek, sağlık okuryazarlığı ve finansal okuryazarlılığı etkileyen faktörleri belirlemek, bireylerin sağlık okuryazarlığı ve finansal okuryazarlık düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığını saptamaktır.
Araştırmanın evrenini Rize ilinde ikamet eden 18 yaş üzeri gelir sahibi bireyler oluşturmaktadır. Çalışma 384 bireyin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri demografik anket formu, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY-32) ve OECD/İNFE Finansal Okuryazarlık Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde doğrulayıcı faktör analizi, tanımlayıcı istatistiksel analizi, ki-kare analizi ve korelasyon analizi kullanılmıştır.
Rize ilinde ikamet eden 18 yaş üstü gelir sahibi bireylerin sağlık okuryazarlığı puan ortalaması 100 puan üzerinden 73,03, finansal okuryazarlık puanı ise 68,22 olarak tespit edilmiştir. Cinsiyet, eğitim durumu, yaş, meslek ve gelir seviyesi demografik faktörleri ile sağlık okuryazarlığı düzeyleri arasında ilişki tespit edilmiştir. Cinsiyet, eğitim durumu, yaş, meslek ve gelir seviyesi demografik faktörleri ile finansal okuryazarlığı düzeyleri arasında ilişki tespit edilmiştir. Bireylerin sağlık okuryazarlıkları ve finansal okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Bilgi, Finansal Davranış, Finansal Tutum, Sağlığın Korunması, Sağlık Okuryazarlığı

Kaynakça

• Balçık, P. Y, Taşkaya, S. ve Şahin, B. (2014). “Sağlık Okur-yazarlığı”. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13 (4), 321-326.
• Tengilimoğlu, D, Işık, O. ve Akbolat, M. (2014). Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dursun, A. ve Dursun, S. (2010). Dahiliye Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. İstanbul: Songür Yayıncılık
• Sezgin, D. (2013). “Sağlık Okuryazarlığını Anlamak”. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi 3, 73-92.
• Institute of Medicine (2004). “Health Literacy: A Prescription to End Confusion”. Erişim adresi: https://www.nap.edu/read/10883/chapter/1 (Erişim tarihi: 24.08.2020).
• Baker, D. W, Wolf, M.S, Feinglass, J, Thompson, J. A, Gazmararian, J. A. and Huang, J. (2007). “Health Literacy and Mortality Among Elderly Persons”. Archives of internalmedicine, 167 (14), 1503-1509.
• Okay, A. (2016). “Sağlık Okuryazarlığının Gelişiminde Kitle İletişim Araçlarının Rolü”. 03-04 Eylül 2015 SASAM Halk Sağlığı Sempozyumu (44-57), Ankara.
• Alaşık, O. ve Aycan, S. (2019). Sağlık Okuryazarlığını Geliştiren Sağlık Politikaları. In: Editör S. Özkan (Ed.). Sağlık Okuryazarlığı (6-9). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Demir, F. N. (2017). “Sağlık Okuryazarlığı Nedir?”. 2-3 Kasım 2017 III. Uluslar Arası Sağlık İletişimi Sempozyumu (222-232), Atatürk Üniversitesi/Erzurum.
• OECD (2005). “Improving Financial Literacy: Analysis of Issuesand Policies”. Erişim adresi: https://www.oecd.org/finance/financial-education/improvingfinancialliteracyanalysisofissuesandpolicies.htm (Erişim tarihi: 26.08.2020).
• Özen, Ü, Çam, H, Aslay, F. ve Çam, A. V. (2018). “Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi İçin Coğrafi Ağırlıklı Regresyon Yönteminin Uygulanması”. International Conference on Applied Economics and Finance Extended with Socıal Sciences, (1-10), Kuşadası/Aydın.
• Gökmen, H. (2012). Finansal Okuryazarlık. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Er, F, Temizel, F, Özdemir, A. ve Sönmez, H. (2014). “Lisans Eğitim Programlarının Finansal Okuryazarlık Düzeyine Etkisinin Araştırılması: Türkiye Örneği”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (4), 113- 125.
• Sarıgül, H. (2019). A’dan Z’ye Finansal Okuryazarlık. İstanbul: DER Yayınları.
• Bağlıoğlu, A. (2019). Akademik Personelin Finansal Okuryazarlık ve Finansal Davranış Analizi: Fırat Üniversitesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü, Elazığ.
• Durmuşkaya, S. ve Kavas, Y. B. (2018). “Akademik Gelişim ve Finansal Okuryazarlık Arasındaki İlişkinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma”. Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25 (3), 925-939.
• Bayram, S. S. (2014). “Finansal Okuryazarlık ve Para Yönetimi Davranışları: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Uygulama”. Business & Management Studies: An International Journal, 2 (2), 105-135.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2020). “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları”. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2019-33705 (Erişim tarihi: 03.03.2020)
• Okyay, P. ve Abacıgil, F. (2016). “Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği Türkçe Uyarlaması (ASOY-TR)”. Sağlık Bakanlığı, 1025, 24-41.
• Atkinson, A. and Messy, F. A. (2012). “Measuring Financial Literacy: Results of the OECD/International Network on Financial Education (INFE) Pilot Study”. OECD Publishing, 15, 1-73.
• Tabachnick, B.G. and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
• Guerra, T. and Pace, A. (2017). Confirmatory Factor Analysis of The Appraisal of Self-Care Agency Scale-Revised. Revista Latinoamericana Enfermagem. Erişim adresi: https://doi.org/10.1590/1518-8345.1378.2856 (Erişim tarihi: 03.04.2021)
• Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Dairesi Başkanlığı. (2017). “Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri”. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/ailehekimligi/birinci-basamak-sa%C4%9Fl%C4%B1k-hizmetleri.html (Erişim tarihi: 03.02.2021)
• Sosyal Güvenlik Kurumu. (2016). “Muayene Katılım Payı Nedir”. Erişim adresi: http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/saglik/alo170_BimerSSS/saglik_hizmetleri/katilim_payi (Erişim tarihi: 03.02.2021)