Roles and Duties of Social Workers in Organ Transplant Process: An Intervention Example Based on Case

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 1715 - 1727, 22.12.2022

Didem Kaçar Adam

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1094357

Öz

Organ transplantation is seen as the last step for untreated procedures. Failure to heal the disease, loss of an organ, causes the patient and her family to face death or to continue his/her life depending on the machine most of the time. This situation creates a significant psychological destruction for the patient and her family, and family functionality is seriously damaged. For patients with chronic diseases, organ transplantation means regaining their health. However, finding the necessary organ, preparation for the transplant process, problems experienced during and after the transplant are a serious source of stress for patients and their families. Medical social workers who actively participate in the organtransplantation process focus on the physical, psychological and social well-being of patients and families within the framework of the biopsychosocial model. Accordingly, psychosocial evaluation of the patient and family during the organ transplantation process, determining the problems and needs they encounter, selecting and applying the appropriate professional intervention reveal the working areas of social work in the organ transplantation process. In this study, the roles and functions of social workers in the organ transplantation process are comprehensively discussed by giving a place to the problems and needs of a child who has undergone kidney transplantation and his/her family before, during and after transplantation.

Anahtar Kelimeler

organ transplant, social work, psychosocial assessment

Organ Nakli Sürecinde Sosyal Hizmet Uzmanlarının Rol ve Görevleri: Böbrek Nakli Olgusu Üzerinden Müdahale Örneği

Öz

Organ nakli, tedavisi mümkün olmayan hastalıklar için en son aşama olarak görülmektedir. Hastalığın iyileşmemesi, yaşanan bir organ kaybı, hastanın ve ailesinin çoğu kez ölümle yüzleşmesine ya da makineye bağlı olarak yaşamını sürdürmesine neden olmaktadır. Bu durum hasta ve ailesi için psikolojik yönden önemli bir yıkım oluşturmakta, aile işlevselliği önemli ölçüde zarar görmektedir. Kronik hastalıkları olan hastalar için organ nakli, yeniden sağlıklarına kavuşmaları anlamına gelmektedir. Ancak gerekli organın bulunması, nakil sürecine hazırlık, nakil dönemi ve sonrasında yaşanan sorunlar hastalar ve aileleri için ciddi bir stres kaynağıdır. Organ nakli sürecinde aktif katılım gösteren tıbbi sosyal hizmet uzmanları biopsikososyal model çerçevesinde hastaların ve ailelerin fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden iyilik hallerine odaklanmaktadır. Buna göre, organ nakli sürecinde hasta ve aileye ilişkin psikososyal değerlendirmenin yapılması, karşılaştıkları sorun ve gereksinimlerin belirlenmesi, uygun mesleki müdahalenin seçilerek uygulanması organ nakli sürecinde sosyal hizmetin çalışma alanlarını ortaya koymaktadır. Bu çalışmada, böbrek nakli gerçekleşmiş bir çocuk ve ailesinin nakil öncesi, nakil dönemi ve nakil sonrası dönemde karşılaştıkları sorun ve gereksinimlerine yer verilerek, sosyal hizmet uzmanlarının organ nakli sürecindeki rol ve görevleri kapsamlı olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

organ nakli, sosyal hizmet, psikososyal değerlendirme

Kaynakça

• 1. Andrews, P. A. (2002). “Renal Transplantion”. British Medical Journal. 324 (7336), 530-534.
• 2. Haberal, M. ve Emiroğlu, R. (2005). “Böbrek Transplantasyonu”. Temel ve Sistematik Cerrahi. İzmir: Güven Kitabevi.
• 3. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. “Doku, Organ ve Diyaliz Hizmetleri Başkanlığı. “Böbrek Nakilleri”. Erişim Adresi:https://organkds.saglik.gov.tr/dss/PUBLIC/Transplant_Kidney.aspx ( Erişim Tarihi: 20.09.2022).
• 4. Yılmaz, M. ve Karakoç A. (2015). “Böbrek Naklinde Alıcı ve Donörlerin Değerlendirilmesi”. Nefroloji Hemşirelik Dergisi, 2 (10), 31-38.
• 5. Dolgun, E, Yavuz Van Gıersbergen, M, Özdemir, N, Aydınlı, Y. ve Ordu, G. (2017). “Böbrek Nakli Sonrası Hastaların Evde Kendilerini Koruma Konusundaki Girişimlerinin İncelenmesi”. Turkish Nephrology Dialysis Transplantation, 26 (03), 271-274. http:// doi: 10.5262/tndt.2017.1003.05.
• 6. Özçürümez, G, Tanrıverdi, N. ve Zileli, L. (2003). “Böbrek Transplantasyonu ve Psikiyatri”. Klinik Psikiyatri, 6:225-234.
• 7. Özşaker, E. (2014). “Organ Nakli ve Yaşam Kalitesi”. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 3 (3), 166-173.
• 8. Sarıgül S. (2008). “Karaciğer Transplantasyonu Öncesi ve Sonrası Yaşam Kalitesinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi.Dokuz Eylül Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• 9. Talas, M. S. ve Bayraktar, N. (2004). “Kidney Transplantation: Determination of The Problems Encountered by Turkish Patients and Their Knowledge and Practices on Healthy Living”. Journal of Clinical Nursing, 13 (5), 580-588. https://DOI: 10.1111/j.1365-2702.2004.00966.x.
• 10. Muehrer, R. J. and Becker, B. N. (2005). “Life After Transplantation: New Transitions in Quality of Life And Psychological Distress”. Seminars in Dialysis, 18 (2), 124-131.
• 11. Hongxia, L. (2006). Coping and Health-Related Quality of Life in Renal Transplant Patients, Thesis of Doctorate, Nashville.
• 12. Üstündağ, H, Gül A, Zengin, N. ve Aydın, M.(2007). “Böbrek Nakli Yapılan Hastalarda Yaşam Kalitesi”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2, 117-126.
• 13. Sheafor, B. W. and Horejsi, C. R. (2011). “Techniques and Guidelines for Social Work Practice (9th edition)”. Pearson.
• 14. Aydemi̇r, İ. (2015). “Organ Naklinde Tıbbi Sosyal Hizmet”. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 5, 24-33.
• 15. Sas, C. (2019). “The Psychosocial Evaluation Is an Essential Part of the Pretransplant Workup for Patients with End-Stage Renal Disease: A Social Worker’s Perspective”. Health & Social Work, 44 (3), 208-211. https://doi:10.1093/hsw/hlz012.
• 16. Fisher, M. S. (2006). “Psychosocial Evaluation Interview Protocol for Pretransplant Kidney Recipients”. Health & Social Work, 31 (2), 137-144. https://doi: 10.1093/hsw/31.2.137.
• 17. U.S. Department of Health & Human Services: Centers for Medicare & Medicaid Services Center for Medicaid and State Operations/Survey & Certification Group. (2008) Attachment A: Organ Transplant Surveys, Interpretive Guidelines. Baltimore, MD.
• 18. Hoodin, F. and Kalbfleisch, K. R. (2001). “How Psychometrically Sound Is the Transplant Evaluation Rating Scale for Bone Marrow Tansplant Recipients?”. Psychosomatics, 42 (6), 490-496. https://doi:10.1176/appi.psy.42.6.490.
• 19. Twillman, R. K, Manetto, C, Wellisch, D. K. and Wolcott, D. L. (1993). “The Transplant Evaluation Rating Scale. A Revision of The Psychosocial Levels System For Evaluating Organ Transplant Candidates”. Psychosomatics, 34 (2), 144-153. https://doi.org/10.1016/S0033-3182(93)71905-2.
• 20. Zilberfein, F, Hutson, C, Snyder, S. and Epstein, I. (2002). “Social Work Practice with Pre and Post-Liver Transplant Patients”. Social Work in Health Care, 33 (3-4), 91-104. https://doi:10.1300/j010v33n03_07.
• 21. Dew M. A, Jacobs, C. L, Jowsey, S. G, Hanto, R, Miller, C. and Delmonico, F. l. (2007). “Guidelines for the Psychosocial Evaluation of Living Unrelated Kidney Donors in the United States”. American Journal of Transplantation, 7 (5), 1047-1054. https://doi:10.1111/j.1600-6143.2007.01751.x.
• 22. Wainwright, S.P, Fallon, M. and Gould, D. (1999). “Psychosocial Recovery From Adult Kidney Transplantation: A Literature Review”. Journal of Clinical Nursing, 8 (3), 233–245. https://doi.org/10.1046/j.1365-2702.1999.00220.x.
• 23. Dhooper, S. S. (1994). “Social Work and Transplantation of Human Organs”. Greenwood Publishing Group.
• 24. Greene, G. M. (2013). “Description of a Psychosocial Assessment Instrument and Risk Criteria to Support Social Work Recommendations for Kidney Transplant Candidates”. Social Work in Health Care, 52 (4), 370-396 https://doi:10.1080/00981389.2013.764378.
• 25. Tong, A, Morton, R, Howard, K. and Craig, J. C. (2009). “Adolescent Experiences Following Organ Transplantation: A Systematic Review of Qualitative Studies”. The Journal of Pediatrics, 155 (4), 542-549, https://doi::10.1016/jpeds.2009.04.009 .
• 26. Fisher, M. S. (2004). “Psychosocial Evaluation Interview Protocol for Living Related and Living Unrelated Kidney Donors”. Social Work in Health Care, 38 (1), 39-61. https://doi: 10.1300/j010v38n01_03.
• 27. Rogic, C. (2019). “The Renal Transplant Experience:Patients’ Post-Operative Perspectives and The Social Work Role”. Thesis of Master. Mcmaster University. Waterloo.