İş Sağlığı ve Güvenliği Dersini Alan Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerinin Tıbbi Atık Yönetimine İlişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 1367 - 1376, 22.12.2022

Gülhan Erkuş Küçükkelepçe Sinan Aslan

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.943467

Öz

Bu araştırma, iş sağlığı ve güvenliği dersini alan öğrencilerin tıbbi atık yönetimine ilişkin bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel tipte yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören 122 hemşirelik ve ebelik birinci sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından oluşturulan tıbbi atık yönetimine ilişkin bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmada veriler tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Öğrencilerin tıbbi atık yönetimine ilişkin toplam puan ortalaması 74,80±14,226 bulunmuştur. Tıbbi atıkların uzaklaştırılması puanı ile cinsiyetler arasında (p=0,004), tıbbi atıkların ayrıştırılması puanı ve tıbbi atık yönetimi toplam puanı ile bölümler arasında (sırasıyla p=0,000, p=0,031) anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ayrıca atık torbalarının ayrıştırılması puanı ve tıbbi atık yönetimi toplam puanı ile iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bilgi düzeyi değerlendirmeleri arasında (sırasıyla p=0,018, p=0,020) anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda; iş sağlığı ve güvenliği dersi kapsamında tıbbi atık yönetimi ile ilgili verilen eğitimin öğrencilerin konu ile ilgili bilgi düzeyinde olumlu anlamda değişiklik oluşturduğu söylenebilir. Tıbbi atık uygulamaları ile ilgili öğrencilerin aktif katılım sağlayabileceği öğretim stratejilerinin derste kullanılması ve öğrencilerin bilgi düzeylerinin yanı sıra tutum, davranış ve mesleki uygulamaları açısından değerlendirmeler yapan ve verilen eğitimlerin etkinliğinin değerlendiren araştırmaların planlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Atık yönetimi, Hemşirelik, Ebelik, Öğrenci, Tıbbi atık

Teşekkür

Araştırma verilerinin toplanmasında gönüllü olan tüm öğrencilere teşekkür ederiz.

Determination of the Knowledge Levels of Nursing and Midwifery Students Taking the Occupational Health and Safety Course about Medical Waste Management

Öz

This research was conducted in a descriptive and cross-sectional type to determine the knowledge level of the students taking the occupational health and safety course about medical waste management. The sample of the study consisted of 122 first year nursing and midwifery students who are studying at the health sciences faculty of a state university. An information form on medical waste management, created by the researchers, was used to collect the data. In the study, the data were analyzed using descriptive statistics, Mann Whitney U and Kruskal Wallis tests. The total score average of the students on medical waste management was found to be 74.80±14.226. Significant differences were found between the medical waste disposal score and gender (p=0.004), and the medical waste separation score and medical waste management total score and between departments (p=0.000, p=0.031, respectively). In addition, significant differences were found between the waste bag sorting score, the medical waste management total score, and the knowledge level assessments related to occupational health and safety (p=0.018, p=0.020, respectively). In line with these results, it can be said that the education given on medical waste management within the scope of the occupational health and safety course creates a positive change in the knowledge level of the students. It is recommended to use teaching strategies in which students can actively participate in medical waste practices, and to plan research that evaluates the effectiveness of the education given and evaluates the students' knowledge levels as well as their attitudes, behaviors and professional practices.

Anahtar Kelimeler

Waste management, Nursing, Midwifery, Student, Medical waste

Kaynakça

• 1. Saini, J, Choudhary, S. and Kataria, P. (2020). “Awareness of Biomedical Waste Management among Nursing Students: A Hospital Based Study in Haryana”. Indian Journal of Preventive & Social Medicine, 51 (1), 10-17.
• 2. Singh, T, Ghimire, T.R. and Agrawal, S.K. (2018). “Awareness of Biomedical Waste Management in Dental Students in Different Dental Colleges in Nepal”. BioMed Research International, 2018.
• 3. Çevre Kanunu. (1983). Resmî Gazete 11/8/1983, Sayı:18132.
• 4. World Health Organization. (2014). “Safe Management of Wastes from Health-Care Activities”. Erişim adresi: https://www.uab.cat/doc/wastes_healthcare_activities_bioseguretat_OMA (Erişim tarihi:02.12.2020)
• 5. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği. (2017). Resmî Gazete 25/01/2017, Sayı:29959.
• 6. World Health Organization. (2017). “Safe Management of Wastes from Health-Care Activities: a Summary”. Erişim adresi: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/259491/WHO-FWC-WSH-17.05-eng.pdf;jsessionid=A356734BDA59B9BBAA3D119094BADD3E?sequence=1 (Erişim tarihi:02.12.2020)
• 7. Joshi, S. C, Diwan, V, Tamhankar, A.J, Joshi, R, Shah, H, Sharma, M, ... and Stålsby Lundborg, C. (2015). “Staff Perception on Biomedical or Health Care Waste Management: A Qualitative Study in A Rural Tertiary Care Hospital in India”. PloS one,10 (5), e0128383.
• 8. World Health Organization. (2018). “Health-care Waste”. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/health-care-waste (Erişim tarihi:02.12.2020)
• 9. Mir, M. R, Javid Ahamad, D, Ashfaq Ahamad, D. and Jan, R. (2013). “Knowledge, Attitude and Practices about Biomedical Waste Management among Nursing Professionals of SKIMS Medical College Hospital Bemina-A Cross Sectional study”. Biomed Res, 2 (1), 28-35.
• 10. Patidar, M, Jain, P.K. and Ravindra, H. (2014). “Effectiveness of Structured Teaching Programme on Bio-Medical Waste Management”. IOSR J Nurs Heal Sci, 3 (3), 60-65.
• 11. Haider, S, Kumari, S, Kashyap, V, Sunderam, S. and Singh, S.B. (2015). “A Study on Knowledge and Practice Regarding Biomedical Waste Management among Staff Nurses and Nursing Students of Rajendra Institute of Medical Sciences, Ranchi”. Indian JCH, 27 (1), 135-138.
• 12. Huang, H, Yi, Q, Tang, S. and An, R. (2016). “Occupational Exposure among Chinese Nursing Students: Current Status, Risking Factors and Preventive Interventions”. International Journal of Clinical & Experimental Medicine, 9 (8), 16578-16586.
• 13. Savcı, C, Şerbetçi, G. ve Kılıç, Ü. (2018). “Sağlık Disiplini Öğrencilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Eğitim Alma ve İş Kazasına Maruz Kalma Durumu”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 5 (1), 36-47.
• 14. Talas, M.S. ve Kocaöz, S. (2015). “Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerinin Klinik Uygulama Eğitimleri Sırasında Mesleki Delici-Kesici Yaralanmalar ve Hepatit B Aşılı Olma Durumları”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 17 (2/3), 49-63.
• 15. Turan, N, Aydın, G.Ö, Kaya, H. Aştı, T.A, Aksel, G. ve Yılmaz, A. (2019). Turan, N, Aydın, G.Ö. and Kaya, H. (2019). “Hemşirelik Öğrencilerinin Tıbbi Atık Yönetimine İlişkin Bilgi Düzeyleri”. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2 (1), 11-21.
• 16. Tureková, I. and Bagalová, T. (2018). “Knowledge and Experiences of Safety and Health Occupation Risks among Students”. International Journal of Engineering Pedagogy, 8 (5), 108-120.
• 17. Boz, M.K. (2020). Hastane Çalışanlarının Tıbbi Atık Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi Özel Bir Sağlık Grubu Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 18. Ertaş, H. and Güden, M.A. (2019). “Hastanelerde Tıbbi Atık Yönetimi”. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, 1, 53-67.
• 19. Eyi, S. and Eyi, İ. (2020). “Nursing Students’ Occupational Health and Safety Problems in Surgical Clinical Practice”. SAGE Open, 10 (1), 1-21.
• 20. Pinto, V.N, Joshi, S.M, Velankar, D.H, Mankar, M.J, Bakshi, H. and Nalgundwar, A. (2014). “A Comparative Study of Knowledge and Attitudes Regarding Biomedical Waste (BMW) Management with a Preliminary Intervention in an Academic Hospital”. International Journal of Medicine and Public Health, 4 (1), 91-95.
• 21. Sharma, M, Chakravarti, A, Broor, S. and Praveen, G. (2020). “Biomedical Waste Management: A Study of Knowledge, Attitude, and Practice Among Medical, Dental and Nursing Students in a Teaching College”. JK Science, 22 (3), 141-146.
• 22. Fauzi, R. and Dahari, S.N.F. (2019). “Knowledge, Attitude and Practices Towards Biomedical Waste Management among Nursing Students in Uitm Selangor Puncak Alam Campus”. Healthscope: The Official Research Book of Faculty of Health Sciences, UiTM, 1.
• 23. Jadhav, J, Thangaraj, S, Dsouza, L. and Rao, A. (2015). “Assessment of Educational Intervention on Biomedical Waste Management among Government Nursing College Students, Bengaluru”. International Journal of Medical Science and Public Health, 4 (5), 726-9.
• 24. Malik, A. and Kumari, M. (2020). “A Quasi Experimental Study to Evaluate the Effectiveness of Information Education and Communication Package Regarding the Knowledge and Attitude on Bio Medical Waste Management among the GNM Students in Selected Schools of District Sonipat, Haryana”. International Journal of Nursing Education, 12 (4), 15-20.
• 25. Abou Hashish, E.A, Mari, S.H. and AlSulami, H.Z. (2020). “Knowledge, Attitude and Practice of Undergraduate and Intern Saudi Nursing Students Regarding Biomedical Waste Management and Influencing Factors”. International Journal of Nursing, 7 (1), 56-68.
• 26. Doğan, P. ve Aktaş, S. (2017). “Hemşirelik Öğrencilerinin Hastane Atıklarının Yönetimine İlişkin Bilgi Düzeyleri”. Kocatepe Tıp Dergisi, 18 (3), 94-99.
• 27. Najotra, D.K, Slathia, P, Raina, S. and Ghai, S. (2020). “Knowledge Attitude and Practices of Biomedical Waste Management among Medical and Nursing Students in a Teaching Hospital of J & K, India”. Indian Journal of Microbiology Research, (1), 20-23.
• 28. Dönmez, A. ve Keskin, G. (2021). “Anestezi ile İlgili Tıbbi Atıkların Bertaraf Maliyetlerini Azaltmada Eğitimin Rolü”. JARSS, 29 (3), 178-183.
• 29. Nayak, R. and Swain, M. (2020). “Effectiveness of Structure Teaching Programme on Biomedical Waste Management among Student Nurses”. International Journal of Health Sciences and Research, 10 (9), 274-279.
• 30. Semerci, M, Uzun, S, Çolak, A, Kent, N.K. and Şahinöz, T. (2019). “An Assessment of Training on Medical Waste Management Provided to Nursing Students”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (4), 383-389.