Sosyal Medya Bağımlılığının Sosyal Kaygı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 315 - 323, 25.03.2023

Kübra Arslan Dilek Abra Duygu Erbaş Seçil Yüceloğlu Sevilcan Erdugan

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1224362

Öz

Teknoloji, dünyanın her noktasına ulaşan bireylerin hayatlarını kolaylaştırarak önemini giderek arttıran bir olgu halini almıştır. Gelişen teknoloji ile birlikte artan internet kullanımı bireylere iş, eğitim ve sosyal açılardan fayda sağlasa da zamanla olumsuz etkilerini de beraberinde getirmiştir. Bu olumsuzluklar arasında sosyal medya kullanımının artması sonucu gelişen sosyal medya bağımlılığı da sayılmaktadır. Bu çalışmada; sosyal medya bağımlılığının sosyal kaygı düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma, nicel metot ile ilişkisel tarama türünde yapılmıştır Çalışmaya 263 kadın ve 68 erkek olmak üzere 331 üniversite öğrencisi katılmıştır. Araştırmada “Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu”, “Sosyal Medya Kullanıcıları İçin Sosyal Kaygı Ölçeği”, “Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği COPE-R” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerden her birinin en az bir sosyal medya uygulamasına sahip olduğu, günde ortalama 1-3 saat vakit geçirdikleri belirlenmiştir. Öğrencilerin önemli bir çoğunluğunun hiç Facebook kullanmadıkları; önemli oranda Instagram ve YouTube kullanıcısı oldukları tespit edilmiştir. Cinsiyet ile Sosyal Medya Kullanıcıları İçin Sosyal Kaygı Ölçeği ve alt ölçekleri arasında yer alan Gizlilik Endişesi ve Madde Etkileşim arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu sonucuna varılmıştır. Kadınların sosyal kaygı düzeyleri erkeklere göre daha yüksektir. Öğrencilerin sosyal kaygı düzeyi ile sosyal medya bağımlılığı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, Baş etme, Sosyal kaygı, Sosyal medya.

Investigation of The Effect of Social Media Addiction on Social Anxiety

Öz

Technology has become a phenomenon that gradually increases its importance by facilitating the lives of individuals reaching every part of the world. Although the increasing use of the internet with the developing technology provides benefits to individuals in terms of business, education and social aspects, it has also brought its negative effects over time. Social media addiction, which develops as a result of the increased use of social media, is also counted among these negative aspects. The aim of this study was to examine the effect of social media addiction on social anxiety levels. This research was carried out in relational survey type with quantitative method. 331 university students, 263 female and 68 male, participated in the study. “Social Media Addiction Scale-Adult Form”, “Social Anxiety Scale for Social Media Users”, “Coping Attitudes Assessment Scale COPE-R” and “Personal Information Form” were used in the research. It has been determined that each of the students has at least one social media application and they spend an average of 1-3 hours a day. A significant majority of the students have never used Facebook. It has been determined that they use Instagram and YouTube significantly. It was concluded that the relationship between gender and the Social Anxiety Scale for Social Media Users and its subscales, Privacy Anxiety and Substance Interaction is significant. Women's social anxiety levels are higher than men. It has been determined that there is a positive and significant relationship between students' social anxiety level and social media addiction.

Anahtar Kelimeler

Addiction, Coping, Social anxiety, Social media.

Kaynakça

• 1. TÜİK. (2019). “Hanehalkı Bilişim Teknoloji Kullanım Araştırması”. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2019-30574 (Erişim tarihi: 24.12.2022).
• 2. Simon, K. (2021). “Digital 2021: Global Overview Report”. Erişim adresi: https://datareportal.com/reports/digital-2021-global-overview-report (Erişim tarihi: 24.12.2022).
• 3. Ünlü, Z.R. (2018). Sosyal Medya Bağımlılığı ve Psikolojik Dayanıklılık. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 4. Pektaş, L. ve Mayda, A.S. (2018). “Tıp Fakültesi Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı Düzeyi ve Etkileyen Etmenler”. Sakarya Tıp Dergisi, 8 (1), 52-62.
• 5. Özkapı, M. (2021). Yetişkinlerde Sosyal Medya Kullanımının Depresyon ve Sosyal Kaygı Düzeyleri ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• 6. Savcı, M, Aysan, F. ve Savcı, H. (2015). “Aleksitimi ile İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkide Sosyal Fobinin Aracı Rolü”. 16-18 Nisan 2015, 24. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (496-497). Niğde.
• 7. Bozkurt, İ. (2021). Sosyal Medya Bağımlılık Düzeyi ile Temel Psikolojik İhtiyaçlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• 8. Yalçın, G. (2015). Sosyal Medyanın Yoğun Kullanımın İleri Ergenlikte Yalnızlık ve Depresyona Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 9. Kurban, D.A. (2021). Covid-19 Pandemisinde Sokağa Çıkma Kısıtlamalarının Sosyal Medya Kullanımına ve Kaygıya Etkisi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• 10. Çetinkaya, S. (2021). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığının Sosyal Görünüş Kaygısı ve Olumsuz Değerlendirilme Korkusuyla İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• 11. Vannucci, A, Flannery, K. and Ohannessian, C. (2017). “Social Media Use and Anxiety in Emerging Adults”. Journal of Affective Disorders, 207, 163-166.
• 12. Ağırtaş, A. ve Güler, Ç. (2020). “Sosyal Medya Kullanan Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ve Sosyal Kaygı Durumlarının Değerlendirilmesi”. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), 76-89.
• 13. Bektaş, N. (2018). Çalışan Kadınların İnternet ve Sosyal Medya Bağımlığının Sosyal Kaygı ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 14. Elhai, J.D, Brian, J.H. and Meredith, C.E. (2018). "Emotion Regulation’s Relationships with Depression, Anxiety and Stress Due to Imagined Smartphone and Social Media Loss", Psychiatry Research, 261, 28-34.
• 15. Yücens, B. ve Üzer, A. (2018). “The Relationship Between Internet Addiction, Social Anxiety, Impulsivity, Selfesteem, and Depression in A Sample of Turkish Under Graduate Medical Students”. Psychiatry Research, 267, 313-318.
• 16. İslamoğlu, A.H. ve Alnıaçık, Ü. (2016). “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”. İstanbul: Beta Yayınları.
• 17. Şahin, C. ve Yağcı, M. (2017). “Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14 (1), 523-538.
• 18. Alkış, Y, Kadırhan, Z. ve Şat, M. (2017). “Development and Validation of Social Anxiety Scale for Social Media Users”. Computers in Human Behavior, 72, 296-303.
• 19. Carver, C.S, Scheier, M.F. and Weintraub, J.K. (1989). “Assessing Coping Strategies: A Theoretically Based Approach”. Journal of Personality and Social Psychology, 56 (2), 267-283.
• 20. Dicle, A.N. ve Ersanlı, K. (2015). “Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (16), 111-126.
• 21. Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S. (2012). “Using Multivariate Statistics” (6. bs.). New Jersey: Pearson.
• 22. Çiftçi, H. (2018). “Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (4), 427-434.
• 23. Öncel, M. ve Tekin, A. (2016). “Ortaöğretim Öğrencilerinin Facebook Bağımlılık Düzeyleri ve Kullanım Amaçlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 179-197.
• 24. Akyazı, E. ve Ünal, A.T. (2013). “İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Amaç, Benimseme, Yalnızlık Düzeyi İlişkisi Bağlamında Sosyal Ağları Kullanımı”. Global Media Journal: Turkish Edition, 3 (6), 1-24.
• 25. Filiz, O, Erol, O, Dönmez, F.İ. ve Kurt, A.A. (2014). “BÖTE Bölümü Öğrencilerinin Sosyal Ağ Siteleri Kullanım Amaçları ile İnternet Bağımlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 3 (2), 17-28.
• 26. Arslan, A. (2019). “Üniversite Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. International e-Journal of Educational Studies, 4 (7), 27-41.
• 27. Tuna, C. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Ebeveynleriyle Olan Bağlanma İlişkisinin İnternet Bağımlılığına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 28. Oran, N. (2020). Yetişkinlerde Sosyal Medya Kullanımının Sosyal Kaygı: Belirtileri ve Kişiler Arası İlişki Kurma ile İlişkisinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• 29. Aktan, E. (2018). “Sosyal Medya ve Sosyal Kaygı: Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma”. Selçuk İletişim, 11 (2), 35-53.
• 30. Aslan, T. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kaygılarının Sosyal Medya Bağımlılıklarını Yordayıcı Rolünün İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• 31. Özdemir, A. B. (2022). Sanal Ortamda Yalnızlık ve Mağduriyet ile Sosyal Medyada Sosyal Kaygı Arasındaki İlişki: Üniversite Öğrencileri Örneklemi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
• 32. Kıran, S, Küçükbostancı, H. ve Emre, İ.E. (2020). “Sosyal Medya Kullanımının Kişiler Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 13 (4), 435-441.