The Effect of Spinal Stabilization Exercises, Chiropractic Manipulation and Combined Application on Autonomic Parameters and Some Related Factors in Healthy Individuals
Yıl 2023,
Cilt: 12 Sayı: 4, 1930 - 1940, 26.12.2023
The aim of this study; to investigate the effects of spinal stabilization exercises, chiropractic manipulation and combined application on autonomic parameters and some related factors in healthy individuals. 72 healthy people aged between 18-45 years were included in the study. Participants in the study were randomly divided into 4 groups. Group 1 underwent 6 sessions of chiropractic manipulation once a week. Group 2 was given 18 sessions of stabilization exercises, 3 times a week. Group 3 received both stabilization exercises and chiropractic manipulation. All applications were made for 6 weeks. Group 4 was followed as the control group and no application was made. Participants were evaluated with pulse, blood pressure, respiratory frequency and heart rate variability parameters, chest circumference measurement, Fatigue Severity Scale, Perceived Stress Scale and Pitsburg Sleep Quality Scale before, after and 1 month after the application. Significant decreases in systolic and diastolic blood pressure were obtained in all training groups after the application. In addition, significant improvements were obtained in thoracic expansion in group 1 and in thoracic expansion and perceived stress level in group 3. However, no statistically significant difference was detected in the comparison between groups in any of the evaluation parameters.
1. Sever, A, Şimşek, H. ve Çakar, F. (2019). “Sağlıklı Genç Bireylerde Pursed-Lip Solunum Egzersizinin Anksiyete, Depresyon, Uyku ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin Araştırılması”. Tr. Doğa ve Fen Derg, 8 (1), 32-36.
2. Çakan, P. ve Yıldız, S. (2021). “Erkek Sağlık Personelinde Otonom Sinir Sistemi Aktivitesi ve Stres Algısı”. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 35 (3), 152-159.
3. Loimaala, A, Huikuri, H, Oja, P, Pasanen, M. and Vuori, I. (2000). “Controlled 5-mo Aerobic Training İmproves Heart Rate But Not Heart Rate Variability or Baroreflex Sensitivity”. J Appl Physiol, 89 (5), 1825-1829.
4. Carnethon, M.R, Liao, D, Evans, G.W, Cascio, W.E, Chambless, L.E. and Heiss, G.J. (2002). “Correlates of the Shift in Heart Rate Variability With an Active Postural Change in A Healthy Population Sample: The Atherosclerosis Risk In Communities Study”. American Heart Journal, 143 (5), 808-813.
5. Niederer, D, Vogt, L, Thiel, C, Schmidt, K, Bernhörster, M, Lungwitz, A. and Banzer, W.J.I. (2013). “Exercise Effects on HRV in Cancer Patients”. International Journal of Sports Medicine, 34 (01), 68-73.
6. Gilder, M. and Ramsbottom, R.J. (2008). “Measures of Cardiac Autonomic Control in Women with Differing Volumes of Physical Activity”. Journal of Sports Sciences, 26 (7), 781-786.
7. Cornelissen, V.A, Verheyden, B, Aubert, A.E. and Fagard, R.H. (2010). “Effects of Aerobic Training İntensity on Resting, Exercise and Post-Exercise Blood Pressure, Heart Rate and Heart-Rate Variability”. J Hum Hypertens, 24 (3), 175-182. doi:10.1038/jhh.2009.51
8. Yamamoto, K, Miyachi, M, Saitoh, T, Yoshioka, A. and Onodera, S. (2001). “Effects of Endurance Training on Resting and Post-Exercise Cardiac Autonomic Control”. Medicine & Science in Sports & Exercise, 33 (9), 1496-1502.
9. Melanson, E.L. and Freedson, P.S. (2001). “The Effect of Endurance Training on Resting Heart Rate Variability in Sedentary Adult Males”. European Journal of Applied Physiology, 85 (5), 442-449.
10. Budgell, B. and Polus, B. (2006). “The Effects of Thoracic Manipulation on Heart Rate Variability: A Controlled Crossover Trial”. J Manipulative Physiol Ther, 29 (8), 603-610. doi:10.1016/j.jmpt.2006.08.011
11. Picchiottino, M, Honoré, M, Leboeuf-Yde, C, Gagey, O, Cottin, F. and Hallman, D.M. (2020). “The Effect of A Single Spinal Manipulation on Cardiovascular Autonomic Activity and The Relationship to Pressure Pain Threshold: A Randomized, Cross-Over, Sham-Controlled Trial”. Chiropr Man Therap, 28 (1), 1-16.
12. Sampath, K.K, Botnmark, E, Mani, R, Cotter, J.D, Katare, R, Munasinghe, P.E. and Tumilty, S. (2017). “Neuroendocrine Response Following A Thoracic Spinal Manipulation in Healthy Men”. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 47 (9), 617-627.
13. Bhide, A, Shah, P.S. and Acharya, G. (2018). “A Simplified Guide to Randomized Controlled Trials” Acta Obstet Gynecol Scand, 97 (4), 380-387. doi: 10.1111/aogs.13309
14. Cicioğlu, İ, Karadağ, A, Balin, M. ve Yavuzkır, M. (2007). “Aerobik Egzersiz Programının Koroner Kalp Hastalarının Kardiyak Fonksiyonları Üzerine Etkisi”. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 21 (3), 117-124.
15. Elbasan, B, Türkmen, A.N.T, Arıkan, H, Düzgün, İ. ve Özçelik, H.U. (2012). “Göğüs Fizyoterapisi ve Aerobik Egzersiz Eğitimi Programı Uygulanan Kistik Fibrozisli Çocukların Tedavi Öncesi ve Sonrası Hemodinamik Yanıtlarının Karşılaştırılması”. Uludağ Tıp Fakültesi Dergisi, 38 (1), 35-40.
16. Armutlu, K, Cetisli Korkmaz, N, Keser, I, Sumbuloglu, V, Irem Akbiyik, D, Guney, Z. and Karabudak, R. (2007). “The Validity and Reliability of the Fatigue Severity Scale in Turkish Multiple Sclerosis Patients”. International Journal of Rehabilitation Research, 30 (1), 81-85. doi:10.1097/MRR.0b013e3280146ec4
17. Eskin, M, Harlak, H, Demirkıran, F. ve Dereboy, Ç. (2013). “Algılanan Stres Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi”. New/Yeni Symposium Journal, 51 (3), 132-140.
18. Ağargün, M.Y, Kara, H. ve Anlar. Ö. (1996). “Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksinin Gecerligi ve Güvenirliği”. Turk Psikiyatri Dergisi, 7, 107-115.
19. Toprak Çelenay, Ş. and Özer Kaya, D. (2017). “An 8-week Thoracic Spine Stabilization Exercise Program İmproves Postural Back Pain, Spine Alignment, Postural Sway, and Core Endurance in University Students:A Randomized Controlled Study”. Turk J Med Sci, 47 (2), 504-513. doi:10.3906/sag-1511-155
20. Karakaya, M.G. (2011). “Spinal Stabilizasyon”. In: A. OTMAN ve N. KÖSE (Ed.). Egzersiz Tedavisinde Temel Prensipler ve Yöntemler (21-51). Ankara: Meteksan A.Ş.
21. Özer Kaya, D. (2009). Farklı Kolumna Vertebralis Bölgelerindeki Stabilizasyon Eğitimlerinin Üst ve Alt Ekstremite Fonksiyonlarına ve Dengeye Etkileri. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
22. Stevens, G, Campeanu, M, Sorrento, A.T, Ryu, J. and Burke, J. (2016). “Retrospective Demographic Analysis of Patients Seeking Care at a Free University Chiropractic Clinic”. J Chiropr Med, 15 (1), 19-26. doi:10.1016/j.jcm.2016.02.001
23. Fuhr, A.W, Green, J.R, Keller, T.S. and Colloca C.J. (1997). “Activator Methods Chiropractic Technique: Mosby Incorporated”.
24. Gormley, S.E, Swain, D.P, High, R, Spina, R.J, Dowling, E.A, Kotipalli, U.S. and Gandrakota, R. (2008). “Effect of İntensity of Aerobic Training on VO2max”. Med Sci Sports Exerc, 40 (7), 1336-1343. doi:10.1249/MSS.0b013e31816c4839
25. Wilmore, J.H, Stanforth, P.R, Gagnon, J, Rice, T, Mandel, S, Leon, A.S, Rao, D.C, Skınner, J.S. and Bouchard C. (2001). “Heart Rate and Blood Pressure Changes with Endurance Training: The HERITAGE Family Study”. Official Journal of the American College of Sports Medicine, 33 (1), 107-116.
26. Sloan, R.P, Shapiro, P.A, DeMeersman, R.E, Bagiella, E, Brondolo, E.N, McKinley, P.S, Slavov, I, Fang, Y. and Myers, M.M. (2009). “The Effect of Aerobic Training and Cardiac Autonomic Regulation in Young Adults”. Am J Public Health, 99 (5), 921-928. doi:10.2105/ajph.2007.133165
27. Tian, K, Qin, J, Huang, L, Long, M, Wu, J, Yu, S. and Yu, Y. (2006). “The Effect of Aerobic and Anaerobic Endurance Training on The Regulating Function of Autonomic Nervous System and İts Significance”. Sheng Wu Yi Xue Gong Cheng Xue Za Zhi, 23 (5), 1020-1023.
28. Arboleda-Serna, V.H, Feito, Y, Patiño-Villada, F.A, Vargas-Romero, A.V. and Arango-Vélez, E.F. (2019). “Effects of High-İntensity İnterval Training Compared to Moderate-İntensity Continuous Training on Maximal Oxygen Consumption and Blood Pressure in Healthy Men: A Randomized Controlled Trial”. Biomedica, 39 (3), 524-536. doi:10.7705/biomedica.4451
29. Sener, B, Hatık S.H, Özden A.V. and Aklar Çörekçi, A. (2021). “Instant Effect of Chiropractic Upper and Middle Thoracic Zone Manipulations on Autonomic Nervous System”. International Journal of Traditional and Complementary Medicine Research, 2 (3), 137-145. doi: 10.53811/ijtcmr.980061
30. Ward, J, Coats, J, Tyer, K, Weigand, S. & Williams, G. (2013). “Immediate Effects of Anterior Upper Thoracic Spine Manipulation on Cardiovascular Response”. J Manipulative Physiol Ther, 36 (2), 101-110. doi:10.1016/j.jmpt.2013.01.003
31. Yokoyama, S, Gamada, K, Sugino, S. and Sasano, R. (2012). “The Effect of "The Core Conditioning Exercises" Using The Stretch Pole on Thoracic Expansion Difference in Healthy Middle-aged and Elderly Persons”. J Bodyw Mov Ther, 16 (3), 326-329. doi:10.1016/j.jbmt.2011.10.002
32. Moreno, M.A, Catai, A.M, Teodori, R.M, Borges, B.L, Cesar Mde, C. and Silva, E. (2007). “Effect of a Muscle Stretching Program Using The Global Postural Reeducation Method on Respiratory Muscle Strength and Thoracoabdominal Mobility Of Sedentary Young Males”. J Bras Pneumol, 33 (6), 679-686. doi:10.1590/s1806-37132007000600011
33. Mustafaoğlu, R, Birinci, T, Mutlu, E.K. ve Özdincler, A.R. (2019). “Torakal Manipülasyonun Torakal Mobilite, Solunum Fonksiyonları ve Fonksiyonel Kapasite Üzerine Etkisi: Pilot Çalışma”. Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation, 6 (2), 93-103.
34. Semra, O, Dilbay, N.K, Çeliktaş, E, Balcılar, R. ve Polat, M.G. (2019). “Genç Yetişkinlerde Progresif Gevşeme Egzersizlerinin Stres Düzeyi, Uyku Kalitesi ve Egzersiz Kapasitesi Üzerine Etkisi”. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6 (3), 534-544.
35. Barrett, B, Harden, C.M, Brown, R.L, Coe, C.L. and Irwin, M.R. (2020). “Mindfulness Meditation And Exercise Both İmprove Sleep Quality: Secondary Analysis of A Randomized Controlled Trial of Community Dwelling Adults”. Sleep Health, 6 (6), 804-813. doi:10.1016/j.sleh.2020.04.003
36. Arikawa, A.Y, Thomas, W, Schmitz, K.H. and Kurzer, M.S. (2011). “Sixteen Weeks of Exercise Reduces C-reactive Protein Levels in Young Women”. Med Sci Sports Exerc, 43 (6), 1002-1009. doi:10.1249/MSS.0b013e3182059eda
Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi
Yıl 2023,
Cilt: 12 Sayı: 4, 1930 - 1940, 26.12.2023
Bu çalışmanın amacı; sağlıklı bireylerde spinal stabilizasyon egzersizleri, kayropraktik manipülasyon ve kombine uygulamasının otonom parametreler ve bazı ilişkili faktörlere etkisini araştırmaktır. Çalışmaya 18-45 yaş arası, sağlıklı 72 kişi dahil edilmiştir. Çalışmaya katılan kişiler randomize olarak 4 gruba ayrılmıştır. Grup 1’e haftada 1 kez olmak üzere 6 seans kayropraktik manipülasyon uygulanmıştır. Grup 2’ye haftada 3 kez olmak üzere 18 seans stabilizasyon egzersizleri yaptırılmıştır. Grup 3’e hem stabilizasyon egzersizleri, hem de kayropraktik manipülasyon uygulanmıştır. Tüm uygulamalar 6 hafta boyunca yapılmıştır. Grup 4 kontrol grubu olarak takip edilmiş, herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Katılımcılar nabız, kan basıncı, solunum frekansı ve kalp hızı değişkenliği parametreleri, göğüs çevre ölçümü, Yorgunluk Şiddet Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği ve Pitsburg Uyku Kalitesi Ölçeği ile uygulama öncesi, uygulama sonrası ve uygulama sonrası 1. ayda değerlendirilmiştir. Tüm eğitim gruplarında uygulama sonrası ölçümde sistolik ve diyastolik kan basıncında anlamlı düşüşler elde edilmiştir. Ayrıca Grup 1’de torakal ekspansiyonda, Grup 3’te ise torakal ekspansiyon ve algılanan stres düzeyinde anlamlı iyileşmeler elde edilmiştir. Ancak değerlendirme parametrelerinin hiç birinde gruplar arası karşılaştırmada istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir.
1. Sever, A, Şimşek, H. ve Çakar, F. (2019). “Sağlıklı Genç Bireylerde Pursed-Lip Solunum Egzersizinin Anksiyete, Depresyon, Uyku ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin Araştırılması”. Tr. Doğa ve Fen Derg, 8 (1), 32-36.
2. Çakan, P. ve Yıldız, S. (2021). “Erkek Sağlık Personelinde Otonom Sinir Sistemi Aktivitesi ve Stres Algısı”. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 35 (3), 152-159.
3. Loimaala, A, Huikuri, H, Oja, P, Pasanen, M. and Vuori, I. (2000). “Controlled 5-mo Aerobic Training İmproves Heart Rate But Not Heart Rate Variability or Baroreflex Sensitivity”. J Appl Physiol, 89 (5), 1825-1829.
4. Carnethon, M.R, Liao, D, Evans, G.W, Cascio, W.E, Chambless, L.E. and Heiss, G.J. (2002). “Correlates of the Shift in Heart Rate Variability With an Active Postural Change in A Healthy Population Sample: The Atherosclerosis Risk In Communities Study”. American Heart Journal, 143 (5), 808-813.
5. Niederer, D, Vogt, L, Thiel, C, Schmidt, K, Bernhörster, M, Lungwitz, A. and Banzer, W.J.I. (2013). “Exercise Effects on HRV in Cancer Patients”. International Journal of Sports Medicine, 34 (01), 68-73.
6. Gilder, M. and Ramsbottom, R.J. (2008). “Measures of Cardiac Autonomic Control in Women with Differing Volumes of Physical Activity”. Journal of Sports Sciences, 26 (7), 781-786.
7. Cornelissen, V.A, Verheyden, B, Aubert, A.E. and Fagard, R.H. (2010). “Effects of Aerobic Training İntensity on Resting, Exercise and Post-Exercise Blood Pressure, Heart Rate and Heart-Rate Variability”. J Hum Hypertens, 24 (3), 175-182. doi:10.1038/jhh.2009.51
8. Yamamoto, K, Miyachi, M, Saitoh, T, Yoshioka, A. and Onodera, S. (2001). “Effects of Endurance Training on Resting and Post-Exercise Cardiac Autonomic Control”. Medicine & Science in Sports & Exercise, 33 (9), 1496-1502.
9. Melanson, E.L. and Freedson, P.S. (2001). “The Effect of Endurance Training on Resting Heart Rate Variability in Sedentary Adult Males”. European Journal of Applied Physiology, 85 (5), 442-449.
10. Budgell, B. and Polus, B. (2006). “The Effects of Thoracic Manipulation on Heart Rate Variability: A Controlled Crossover Trial”. J Manipulative Physiol Ther, 29 (8), 603-610. doi:10.1016/j.jmpt.2006.08.011
11. Picchiottino, M, Honoré, M, Leboeuf-Yde, C, Gagey, O, Cottin, F. and Hallman, D.M. (2020). “The Effect of A Single Spinal Manipulation on Cardiovascular Autonomic Activity and The Relationship to Pressure Pain Threshold: A Randomized, Cross-Over, Sham-Controlled Trial”. Chiropr Man Therap, 28 (1), 1-16.
12. Sampath, K.K, Botnmark, E, Mani, R, Cotter, J.D, Katare, R, Munasinghe, P.E. and Tumilty, S. (2017). “Neuroendocrine Response Following A Thoracic Spinal Manipulation in Healthy Men”. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 47 (9), 617-627.
13. Bhide, A, Shah, P.S. and Acharya, G. (2018). “A Simplified Guide to Randomized Controlled Trials” Acta Obstet Gynecol Scand, 97 (4), 380-387. doi: 10.1111/aogs.13309
14. Cicioğlu, İ, Karadağ, A, Balin, M. ve Yavuzkır, M. (2007). “Aerobik Egzersiz Programının Koroner Kalp Hastalarının Kardiyak Fonksiyonları Üzerine Etkisi”. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 21 (3), 117-124.
15. Elbasan, B, Türkmen, A.N.T, Arıkan, H, Düzgün, İ. ve Özçelik, H.U. (2012). “Göğüs Fizyoterapisi ve Aerobik Egzersiz Eğitimi Programı Uygulanan Kistik Fibrozisli Çocukların Tedavi Öncesi ve Sonrası Hemodinamik Yanıtlarının Karşılaştırılması”. Uludağ Tıp Fakültesi Dergisi, 38 (1), 35-40.
16. Armutlu, K, Cetisli Korkmaz, N, Keser, I, Sumbuloglu, V, Irem Akbiyik, D, Guney, Z. and Karabudak, R. (2007). “The Validity and Reliability of the Fatigue Severity Scale in Turkish Multiple Sclerosis Patients”. International Journal of Rehabilitation Research, 30 (1), 81-85. doi:10.1097/MRR.0b013e3280146ec4
17. Eskin, M, Harlak, H, Demirkıran, F. ve Dereboy, Ç. (2013). “Algılanan Stres Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi”. New/Yeni Symposium Journal, 51 (3), 132-140.
18. Ağargün, M.Y, Kara, H. ve Anlar. Ö. (1996). “Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksinin Gecerligi ve Güvenirliği”. Turk Psikiyatri Dergisi, 7, 107-115.
19. Toprak Çelenay, Ş. and Özer Kaya, D. (2017). “An 8-week Thoracic Spine Stabilization Exercise Program İmproves Postural Back Pain, Spine Alignment, Postural Sway, and Core Endurance in University Students:A Randomized Controlled Study”. Turk J Med Sci, 47 (2), 504-513. doi:10.3906/sag-1511-155
20. Karakaya, M.G. (2011). “Spinal Stabilizasyon”. In: A. OTMAN ve N. KÖSE (Ed.). Egzersiz Tedavisinde Temel Prensipler ve Yöntemler (21-51). Ankara: Meteksan A.Ş.
21. Özer Kaya, D. (2009). Farklı Kolumna Vertebralis Bölgelerindeki Stabilizasyon Eğitimlerinin Üst ve Alt Ekstremite Fonksiyonlarına ve Dengeye Etkileri. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
22. Stevens, G, Campeanu, M, Sorrento, A.T, Ryu, J. and Burke, J. (2016). “Retrospective Demographic Analysis of Patients Seeking Care at a Free University Chiropractic Clinic”. J Chiropr Med, 15 (1), 19-26. doi:10.1016/j.jcm.2016.02.001
23. Fuhr, A.W, Green, J.R, Keller, T.S. and Colloca C.J. (1997). “Activator Methods Chiropractic Technique: Mosby Incorporated”.
24. Gormley, S.E, Swain, D.P, High, R, Spina, R.J, Dowling, E.A, Kotipalli, U.S. and Gandrakota, R. (2008). “Effect of İntensity of Aerobic Training on VO2max”. Med Sci Sports Exerc, 40 (7), 1336-1343. doi:10.1249/MSS.0b013e31816c4839
25. Wilmore, J.H, Stanforth, P.R, Gagnon, J, Rice, T, Mandel, S, Leon, A.S, Rao, D.C, Skınner, J.S. and Bouchard C. (2001). “Heart Rate and Blood Pressure Changes with Endurance Training: The HERITAGE Family Study”. Official Journal of the American College of Sports Medicine, 33 (1), 107-116.
26. Sloan, R.P, Shapiro, P.A, DeMeersman, R.E, Bagiella, E, Brondolo, E.N, McKinley, P.S, Slavov, I, Fang, Y. and Myers, M.M. (2009). “The Effect of Aerobic Training and Cardiac Autonomic Regulation in Young Adults”. Am J Public Health, 99 (5), 921-928. doi:10.2105/ajph.2007.133165
27. Tian, K, Qin, J, Huang, L, Long, M, Wu, J, Yu, S. and Yu, Y. (2006). “The Effect of Aerobic and Anaerobic Endurance Training on The Regulating Function of Autonomic Nervous System and İts Significance”. Sheng Wu Yi Xue Gong Cheng Xue Za Zhi, 23 (5), 1020-1023.
28. Arboleda-Serna, V.H, Feito, Y, Patiño-Villada, F.A, Vargas-Romero, A.V. and Arango-Vélez, E.F. (2019). “Effects of High-İntensity İnterval Training Compared to Moderate-İntensity Continuous Training on Maximal Oxygen Consumption and Blood Pressure in Healthy Men: A Randomized Controlled Trial”. Biomedica, 39 (3), 524-536. doi:10.7705/biomedica.4451
29. Sener, B, Hatık S.H, Özden A.V. and Aklar Çörekçi, A. (2021). “Instant Effect of Chiropractic Upper and Middle Thoracic Zone Manipulations on Autonomic Nervous System”. International Journal of Traditional and Complementary Medicine Research, 2 (3), 137-145. doi: 10.53811/ijtcmr.980061
30. Ward, J, Coats, J, Tyer, K, Weigand, S. & Williams, G. (2013). “Immediate Effects of Anterior Upper Thoracic Spine Manipulation on Cardiovascular Response”. J Manipulative Physiol Ther, 36 (2), 101-110. doi:10.1016/j.jmpt.2013.01.003
31. Yokoyama, S, Gamada, K, Sugino, S. and Sasano, R. (2012). “The Effect of "The Core Conditioning Exercises" Using The Stretch Pole on Thoracic Expansion Difference in Healthy Middle-aged and Elderly Persons”. J Bodyw Mov Ther, 16 (3), 326-329. doi:10.1016/j.jbmt.2011.10.002
32. Moreno, M.A, Catai, A.M, Teodori, R.M, Borges, B.L, Cesar Mde, C. and Silva, E. (2007). “Effect of a Muscle Stretching Program Using The Global Postural Reeducation Method on Respiratory Muscle Strength and Thoracoabdominal Mobility Of Sedentary Young Males”. J Bras Pneumol, 33 (6), 679-686. doi:10.1590/s1806-37132007000600011
33. Mustafaoğlu, R, Birinci, T, Mutlu, E.K. ve Özdincler, A.R. (2019). “Torakal Manipülasyonun Torakal Mobilite, Solunum Fonksiyonları ve Fonksiyonel Kapasite Üzerine Etkisi: Pilot Çalışma”. Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation, 6 (2), 93-103.
34. Semra, O, Dilbay, N.K, Çeliktaş, E, Balcılar, R. ve Polat, M.G. (2019). “Genç Yetişkinlerde Progresif Gevşeme Egzersizlerinin Stres Düzeyi, Uyku Kalitesi ve Egzersiz Kapasitesi Üzerine Etkisi”. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6 (3), 534-544.
35. Barrett, B, Harden, C.M, Brown, R.L, Coe, C.L. and Irwin, M.R. (2020). “Mindfulness Meditation And Exercise Both İmprove Sleep Quality: Secondary Analysis of A Randomized Controlled Trial of Community Dwelling Adults”. Sleep Health, 6 (6), 804-813. doi:10.1016/j.sleh.2020.04.003
36. Arikawa, A.Y, Thomas, W, Schmitz, K.H. and Kurzer, M.S. (2011). “Sixteen Weeks of Exercise Reduces C-reactive Protein Levels in Young Women”. Med Sci Sports Exerc, 43 (6), 1002-1009. doi:10.1249/MSS.0b013e3182059eda
Aydın, E. B., & Arslan, M. (2023). Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(4), 1930-1940. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1226999
AMA
Aydın EB, Arslan M. Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. Aralık 2023;12(4):1930-1940. doi:10.37989/gumussagbil.1226999
Chicago
Aydın, Emine Büşra, ve Mesut Arslan. “Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon Ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler Ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12, sy. 4 (Aralık 2023): 1930-40. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1226999.
EndNote
Aydın EB, Arslan M (01 Aralık 2023) Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12 4 1930–1940.
IEEE
E. B. Aydın ve M. Arslan, “Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi”, Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 12, sy. 4, ss. 1930–1940, 2023, doi: 10.37989/gumussagbil.1226999.
ISNAD
Aydın, Emine Büşra - Arslan, Mesut. “Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon Ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler Ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12/4 (Aralık 2023), 1930-1940. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1226999.
JAMA
Aydın EB, Arslan M. Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;12:1930–1940.
MLA
Aydın, Emine Büşra ve Mesut Arslan. “Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon Ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler Ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 12, sy. 4, 2023, ss. 1930-4, doi:10.37989/gumussagbil.1226999.
Vancouver
Aydın EB, Arslan M. Sağlıklı Bireylerde Spinal Stabilizasyon Egzersizleri, Kayropraktik Manipülasyon ve Kombine Uygulamasının Otonom Parametreler ve Bazı İlişkili Faktörlere Etkisi. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;12(4):1930-4.