Yenidoğan Hemşirelerinin Ebeveyn-Bebek Bağlanmasına Yönelik Yaptıkları Uygulamaların Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 165 - 173, 27.03.2024

Zeynep Erkut Serap Balcı

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1138191

Öz

Bu araştırma yenidoğan yoğun bakım hemşirelerinin ebeveyn-bebek bağlanmasına yönelik yaptıkları uygulamaları belirlemek amacıyla gerçekleştirildi. Tanımlayıcı ve kesitsel tasarımdaki araştırma Haziran-Kasım 2021 tarihleri arasında, örneklem seçim kriterlerine uyan 147 hemşire ile yürütüldü. Veriler “Bilgi Formu’’ aracılığıyla online olarak toplandı. Hemşirelerin ebeveyn-bebek bağlanmasına yönelik en fazla yaptıkları uygulamaların; emzirmeyi destekleme/sürdürmeye yardımcı olma (%93,9), ebeveyn-bebek bağlanma davranışlarını gözlemleme (%87,8), bebeğe yapılan girişimler/bakımlar hakkında bilgi verme (%84.4), anneye kanguru bakımı uygulama (%83,7) olduğu saptandı. Araştırmaya katılan hemşirelerin çoğunlukla pandemi nedeniyle (%55,8), iş yoğunluğundan dolayı (%39,5), bakım verilen hasta sayısı fazla olduğu için (%26,5) ebeveyn-bebek bağlanmasına yönelik uygulamaları yapmadıkları/yapamadıkları bulundu. Çocuk sahibi olan hemşirelerin beklenen değerler üzerinde anneye (p=0,029) ve babaya (p=0,048) kanguru bakımı uyguladıkları saptandı. Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde 6-10 yıl ve 11 yıldan daha fazla çalışan hemşirelerin 1-5 yıl çalışan hemşirelere göre beklenen değerler üzerinde anneye kanguru bakımı uyguladıkları, ebeveyni bebeğin bakımına kattıkları, bağlanma konusunda ebeveyne bilgi verdikleri, çeşitli uyaranlar kullanarak ebeveyn-bebek bağlanmasını destekledikleri ve babaya kanguru bakımı uyguladıkları saptandı (sırasıyla; p=0,000, p=0,005, p=0,002, p=0,022, p=0,014). Araştırmamızın sonucunda hemşirelerin ebeveyn-bebek bağlanmasını destekleyici girişimlerin bazılarını daha çok uyguladıkları, diğer uygulamaları daha az sıklıkta tercih ettikleri belirlendi. Bu doğrultuda hemşirelerin ebeveyn-bebek bağlanması ile ilgili farkındalığını ve bilgi düzeyini artırmak için bağlanma hakkında hizmet içi eğitimler verilmeli, bu konuda düzenlenen kurs, seminer gibi bilimsel etkinliklere katılımları desteklenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Bağlanma, Bebek, Ebeveyn, Hemşire, Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi

Determination of the Practices Implemented by Neonatal Nurses on Parent-Infant Attachment

Öz

This study was carried out to determine the practices of neonatal intensive care nurses for parent-infant attachment. The descriptive and cross-sectional study was conducted between June-November 2021 with 147 nurses who met the sample selection criteria. The data were collected online through the “Information Form’’. The most common practices of nurses for parent-infant attachment; supporting/helping to continue breastfeeding (93,9%), observing parent-infant attachment behaviors (87,8%), giving information about interventions/care for the baby (84,4%), and applying kangaroo care to the mother (83,7%). It was found that the nurses participating in the research did not/could not practice parent-infant attachment primarily because of the pandemic (55,8%), workload (39,5%), and the number of patients who were given care high (26,5%). It was determined that the nurses who had children applied kangaroo care to the mother (p=0,029) and father (p=0,048) above the expected values. It was determined that nurses working in the neonatal intensive care unit for 6-10 years or more than 11 years applied kangaroo care to the mother, including the parents in the care of the baby, informed the parents about attachment, supported parent-infant attachment by using various stimuli, and applied kangaroo care to the father above the expected values compared to the nurses working for 1-5 years (respectively; p=0,000, p=0,005, p=0,002, p=0,022, p=0,014). As a result of our research, it was determined that nurses applied some of the interventions that support parent-infant attachment more, and preferred other interventions less frequently. Accordingly, in-service training on attachment should be given to increase nurses' awareness and knowledge about parent-infant attachment, and their participation in scientific activities such as courses and seminars should be supported.

Anahtar Kelimeler

Attachment, Infant, Parent, Nurse, Neonatal Intensive Care Unit

Kaynakça

• 1. Görak, G. (2008). “Yenidoğan Ailesinin Psikososyal Durum ve Sorunlarında Bakım”. In: T. DAĞOĞLU, G. GÖRAK (Ed.). Temel Neonatoloji ve Hemşirelik Bakımı (805-823). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• 2. Can, Ş. (2018). Preterm Bebeği Olan Annelere Verilen Terapötik Dokunma Eğitiminin Annelerin Bağlanma Düzeyi ve Bebeğin Yanıtlarına Etkisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 3. Valizadeh, L, Ajoodaniyan, N, Namnabati, M, Zamanzadeh, V. and Iayegh, V. (2013). “Nurses’ Viewpoint About the Impact of Kangaroo Mother Care on the Mother-Infant Attachment”. Journal of Neonatal Nursing, 19 (1), 38-43. https://doi.org/10.1016/j.jnn.2012.05.004
• 4. Folco, S.D, Messina, S, Zavattini, G.C. and Psouni, E. (2017). “Attachment to Mother and Father at Transition to Middle Childhood”. Journal of Child and Family Studies, 26, 721-733. https://doi.org/10.1007/s10826-016-0602-7
• 5. Kavlak, O. ve Şirin, A. (2009). “Maternal Bağlanma Ölçeği’nin Türk Toplumuna Uyarlanması”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (1), 188-202.
• 6. Öztürk, R. ve Saruhan, S. (2013). “1-4 Aylık Premature Bebeği Hastanede Tedavi Gören Annelerin Depresyon ve Maternal Bağlanma İlişkisinin incelenmesi”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15 (1), 32-47.
• 7. Mutlu, B, Erkut, Z, Yıldırım, Z. and Gündoğdu, N. (2018). “A Review on the Relationship Between Marital Adjustment and Maternal Attachment”. Revista da Associacao Medica Brasileira, 64 (3), 243-252. https://doi.org/10.1590/1806-9282.64.03.243
• 8. Erduran, B. and Yaman Sözbir, Ş. (2023). “Effects of Intermittent Kangaroo Care on Maternal Attachment, Postpartum Depression of Mothers With Preterm Infants”. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 41 (5), 556-565. https://doi.org/10.1080/02646838.2022.2035703
• 9. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2011). “Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”. Erişim adresi: https://dosyaism.saglik.gov.tr/Eklenti/12564,20110419-27910-hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-yonetmelikpdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022).
• 10. Baltacı, N. and Başer, M. (2018). “Maternal-Fetal Attachment During Pregnancy and Nursing”. İçinde: E. Alexandrova, N.L. Shapekova, B. Ak, F. Özcanaslan (Eds.). Health Sciences Research in the Globalizing World. (123-131). Sofia: St. Kliment Ohridski University Press.
• 11. Sefat, AG, Abdeyazdan, Z, Badiee, Z. and Boroujeni, A.Z. (2016). “Relationship Between Parent–Infant Attachment and Parental Satisfaction with Supportive Nursing Care”. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 21 (1), 71-76. https://doi.org/ 10.4103/1735-9066.174756
• 12. Güleşen, A. ve Yıldız, D. (2013). “Erken Postpartum Dönemde Anne Bebek Bağlanmasının Kanıta Dayalı Uygulamalar ile İncelenmesi”. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12 (2), 177-182. https://doi.org/10.5455/pmb1-1336130426
• 13. Höbek Akarsu, R, Tuncay, B. ve Yüzer Alsaç, S. (2017). “Anne-Bebek Bağlanmasında Kanıta Dayalı Uygulamalar”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (4), 275-279.
• 14. Cho, E.S, Kim, S.J, Kwon, M.S, Cho, H, Kim, E.H, Jun, E.M. and Lee, S. (2016). “The Effects of Kangaroo Care in the Neonatal Intensive Care Unit on the Physiological Functions of Preterm Infants, Maternal-Infant Attachment, and Maternal Stress”. Journal of Pediatric Nursing, 31 (4), 430-438. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2016.02.007
• 15. Karakaş, N.M. and Şahin Dağlı, F. (2019). “The Importance of Attachment in Infant and Influencing Factors”. Turkish Archives of Pediatrics, 54 (2), 76-81. https://doi.org/10.14744/TurkPediatriArs.2018.80269
• 16. Himani, Kaur, B. and Kumar, P. (2011). “Effect of Initiation of Breast-Feeding Within One Hour of the Delivery on “Maternal-İnfant Bonding”. Nursing & Midwifery Research Journal, 7 (2), 53-63. https://doi.org/10.1177/0974150X20110201
• 17. Abdeyazdan, Z, Shahkolahi, Z, Mehrabi, T. and Hajiheidari, M. (2014). “A Family Support Intervention to Reduce Stress Among Parents of Preterm Infants in Neonatal Intensive Care Unit”. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 19 (4), 349-353.
• 18. Ghadery-Sefat, A, Abdeyazdan, Z, Badiee, Z. and Zargham-Boroujeni, A. (2016). “Relationship Between Parent-İnfant Attachment and Parental Satisfaction With Supportive Nursing Care”. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 21 (1), 71-76. https://doi.org/10.4103/1735-9066.174756
• 19. Çalık, C, Esenay, F.I. ve Sezer, T.A. (2015). “Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Kanguru Bakımı Uygulama Durumları ve Engeller”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 17 (1), 1-9.
• 20. Işık, S. ve Egelioğlu Cetişli, N. (2020). “Paternal Depresyon ve Baba-Bebek Bağlanması Arasındaki İlişki”. Cukurova Medical Journal, 45 (4), 1663-1671. https://doi.org/10.17826/cumj.779530
• 21. Köse, D, Çınar, N. ve Altınkaynak, S. (2013). “Yenidoğanın Anne ve Baba ile Bağlanma Süreci”. Sted, 22 (6), 239-245.
• 22. Manuela, F, Barcos-Munoz, F, Monaci, M.G, Lordier, L, Camejo, M.P, De Almeida, J.S, Grandjean, D, Hüppi, P.S. and Borradori-Tolsa, C. (2021). “Maternal Stress, Depression, and Attachment in the Neonatal Intensive Care Unit Before and During the COVID Pandemic: An Exploratory Study”. Frontiers in Psychology, 12, 734640. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.734640
• 23. Tscherning, C, Sizun, J. and Kuhn, P. (2020). “Promoting Attachment Between Parents and Neonates Despite the COVID-19 Pandemic”. Acta Paediatrica, 109 (10), 1937-1943. https://doi.org/10.1111/apa.15455
• 24. Coşkun Şimşek, D, Günay, U. and Özarslan, S. (2022). “The Impact of the COVID-19 Pandemic on Nursing Care and Nurses’ Work in a Neonatal İntensive Care Unit”. Journal of Pediatric Nursing,