Sağlık Çalışanlarında Covid- 19 Korkusu, Aşırı İş Yükü ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 361 - 369, 27.03.2024

Barış Dönmez , Sinem Sarıçoban , Hatice Ulusoy

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1410496

Öz

Bu çalışmada sağlık çalışanlarının Covid-19 korkusu, aşırı iş yükü ve işten ayrılma niyetlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Sivas Numune Hastanesinde çalışan hekim, hemşire ve diğer sağlık personeli oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında 125 sağlık çalışanına ulaşılmıştır. Veri toplamak amacıyla sosyodemografik ve işle ilgili soruların yer aldığı Kişisel Bilgi Formu, Covid-19 Korkusu Ölçeği, Aşırı İş Yükü Ölçeği ve İşten Ayrılma Niyeti Ölçeği kullanılmıştır. Veriler Mart-Mayıs 2022 tarihleri arasında Google Forms aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada sağlık çalışanlarının Covid-19 Korkusu ölçeği puan ortalaması 17,28±7,41, aşırı iş yükü ölçeği puan ortalaması 3,02±1,02 ve işten yarılma niyeti ölçeği puan ortalaması 2,60±1,25 olarak bulunmuştur. Ayrıca Covid-19 korkusu ile aşırı iş yükü arasında pozitif yönlü, anlamlı ve orta düzeyde (p= 0,371) ilişki saptanmıştır. Covid-19 korkusu ile işten ayrılma niyeti arasında ise pozitif yönlü, anlamlı ancak zayıf (r= 0,271) ilişki olduğu belirlenmiştir. Aşırı iş yükü ile işten ayrılma niyeti arasında ise pozitif yönlü, anlamlı ve orta düzeyde (r= 0,622) ilişki olduğu bulunmuştur. Bu çalışmada sağlık çalışanlarının işten ayrılma niyeti ve Covid-19 korkusunun orta düzeyde, aşırı iş yükü algısının ise ortanın üstünde olduğu saptanmıştır. Sağlık çalışanlarının iş yükü arttıkça Covid-19 korku düzeyleri artmaktadır. Bununla birlikte Covid-19 korkusunun artması sağlık çalışanlarının işten ayrılma niyetinin de artmasına sebep olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Covid- 19 korkusu, aşırı iş yükü, işten ayrılma niyeti, sağlık çalışanları

Evaluation of the Relationship Between Covid-19 Fear, Work Overload and Turnover Intention in Healthcare Workers: A Descriptive Study

Öz

This study aimed to evaluate the fear of Covid-19, work overload and turnover intentions of healthcare workers. The population of the study consists of physicians, nurses and other health personnel working in Sivas Numune Hospital. In total 125 healthcare professionals were reached. Personal Information Form including sociodemographic and work-related questions, Covid-19 Fear Scale, Work Overload Scale and Intention to Turnover Scale were used to collect data. Data were collected between March and May 2022 through Google Forms. In the study, the mean score of the fear of Covid-19 Scale was 17.28±7.41, the mean score of the excessive workload scale was 3.02±1.02 and the mean score of the intention to turnover scale was 2.60±1.25. In addition, a positive, significant and moderate (p= 0.371) relationship was found between fear of Covid-19 and work workload. There was a positive, significant but weak (r= 0.271) relationship between fear of Covid-19 and turnover intention. There was a positive, significant and moderate (r= 0,622) relationship between excessive workload and turnover intention. In this study, it was found that health care workers' turnover intention and fear of Covid-19 were at a moderate level, and the perception of excessive workload was above average. As the workload of healthcare workers increases, Covid-19 fear levels increase. However, the increase in fear of Covid-19 causes healthcare workers to increase their intention to turnover.

Anahtar Kelimeler

Fear of Covid-19, work overload, turnover intention, health workers

Kaynakça

• 1. World Health Organization. (2023). “WHO Director-General's Opening Remarks at the Media Briefing on COVID-19- 11 March 2020”. Erişim adresi: https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020 (Erişim tarihi: 08 Kasım 2023).
• 2. World Health Organization. (2023). “WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard”. Erişim adresi: https://covid19.who.int/ (Erişim tarihi: 08 Kasım 2023).
• 3. World Health Organization. (2020). WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 14 December 2020”. Erişim adresi: https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---14-december-2020 (Erişim Tarihi: 08 Kasım 2023).
• 4. Aydoğdu, A.L.F. (2022). “COVID-19 Pandemisi Zamanlarında Sağlık Çalışanlarının Ruh Sağlığı”. Sağlık Akademisi Kastamonu (SAK), (7), 155-166. https://www.doi.org/10.25279/sak.10.25279/sak.729828
• 5. Çam, M.O. ve Dokumacı, H. (2022). “COVID-19’lu Hastalara Bakım Veren Sağlık Çalışanlarının Psikososyal Problemleri: Hemşirelik Bakış Açısı”. Akdeniz Hemşirelik Dergisi, 1 (36), 36-47. PMID: 1099358.
• 6. Türkiye Psikiyatri Derneği. (2020). “Hekimler ve Sağlık Çalışanları İçin COVID-19 Korku ve Kaygısıyla Baş Etme Rehberi”. Erişim adresi: https://psikiyatri.org.tr/menu/161/cov%C4%B1d-19-veruh-sagligi (Erişim tarihi: 08 Kasım 2023).
• 7. Günaydın, H.D. (2021). “COVID-19 Korkusu, İşten Ayrılma İsteği ve İş Performansının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 16 (2), 839-853. https://dx.doi.org/10.47644/TurkishStudies.49153
• 8. Taylor, S. (2019). “The Psychology of Pandemics: Preparing fort he Next Global Outbreak of Infectious Disease”. 1. Baskı. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing.
• 9. Doğan, M.M. ve Düzel, B. (2020). “Covid-19 Özelinde Korku-Kaygı Düzeyleri”. Turkish Studies, 15 (4), 739-752. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44678
• 10. Tükel, R. (2020). “Covid-19 Pandemi Sürecinde Ruh Sağlığı. Türk Tabipleri Birliği Covid-19 Pandemisi Altıncı Ay Değerlendirme Raporu”. Erişim adresi: https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part71.pdf (Erişim Tarihi: 08 Kasım 2023).
• 11. Dökmedemir, F. ve Güneş, G. (2020). “Sağlıkta Eşitsizlik ve Covid-19”. In: R. Aylaz ve E. Yıldız (Ed.). Yeni Koronavirüs Hastalığının Toplum Üzerine Etkileri ve Hemşirelik Yaklaşımları (103-110). Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi.
• 12. Fan, J, Hu, K, Li, X, Jiang, Y, Zhou, X, Gou, X ve Li, X. (2020). “A Qualitative Study Of The Vocational And Psychological Perceptions And Issues of Transdisciplinary Nurses During The COVID-19 Outbreak”. AGING, 12 (13), 12479-12492. 10.18632/aging.103533
• 13. Bolat, E. ve Ayvaz, Ö. (2021). “Sağlık Personellerinin Covid-19 Korku Düzeylerinin Belirlenmesi”. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8 (71), 1398-1405. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.2435
• 14. Hoşgör, H. ve Yaman, M. (2021). “Covid-19 Korkusunun Tükenmişlik Sendromu Üzerine Etkisi: Hastane Çalışanları Örneği”. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 400-417. 10.52835/19maysbd.896218
• 15. Kaplan, E, Aktaş, M.C. ve Kaya, H. (2021). “COVID-19 Pandemi Korkusu ile Hemşirelerin Bakım Verici Rolüne İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki” Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 3 (3), 135-140. 10.48071/sbuhemsirelik.997960
• 16. Gökçe, H. (2022). “Covid-19 Pandemi Sürecinin Sağlık Sektörü Çalışanları Üzerindeki Psikososyal Yansımaları: Nitel Bir Araştırma”. Çalışma ve Toplum, 3 (74), 1833-1860. 10.54752/ct.1141947
• 17. Jang, Y, You, M, Lee, S. ve Lee, W. (2021). “Factors Associated With the Work Intention of Hospital Workers’ in South Korea During the Early Stages of the COVID-19 Outbreak”. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 15 (3), 1-8. 10.1017/dmp.2020.221
• 18. Aksu, B.Ç. (2021). “Covid-19 Pandemisinin Sağlık Çalışanlarının İş Güvencesizliği Algıları, Algılanan İş Stresleri Ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerindeki Etkilerini İncelemeye Yönelik Bir Araştırma”. Hacettepe Journal of Health Administration, 24 (4), 747-776. PMID: 1712772
• 19. Gökçe, A. ve Terzi, A. (2022). “Covid-19 Pandemi Sürecinde İş Stresi ile İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”. Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 41 (2), 103-113. e-ISSN: 2750-9190
• 20. Ahorsu, D.K, Lin, C.Y, Imani, V, Saffari, M, Griffiths, M.D. ve Pakpour, A.H. (2020). “The Fear of Covid-19 Scale: Development and Initial Validation”. International Journal of Mental Health and Addiction, 20 (3), 1537-1545. 10.1007/s11469-020-00270-8
• 21. Ladikli, N, Bahadır, E, Yumuşak, F.N, Akkuzu, H, Karaman, G, ve Türkkan, Z. (2020). “Kovid-19 Korkusu Ölçeğinin Türkçe Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması”. Uluslararası Sosyla Bilimler Dergisi, 3 (2), 71-80. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/351367047
• 22. Peterson, M.F, Smith, P.B, Akande, A, Ayestaran, S, Bochner, S, Callan, V, Cho, N.G, Jesuino, J.C, D’Amorim, M, Francois, P.H, Hofmann, K, Koopman, P.L, Leung, K, Lim, T.K, Mortazavi, S, Munene, J, Radford, M, Ropo, A, Savage, G, Setiadi, B, Sinha, T.D, Sorenson, R. Ve Viedge, C. (1995). “Role Conflict, Ambiguity, and Overload: A 21-NAtion Study”. Academy of Management Journal, 38 (2), 429-452. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/256687
• 23. Derya, S. (2008). Crossover of Work-Family Conflict: Antecedent and Consequences of Crossover Process in Dual-Earner Couples. Yüksek Linsans Tezi. Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 24. Bozkurt, İ. ve Elmaoğlu, E. (2021). “Koronavirüs Pandemisinde Sağlık Çalışanlarının İş Yükü Fazlalığı Algısı Ve Mesleki Haz Düzeyinin Demografik Özelliklere Göre Karşılaştırılması (Gaziantep Örneği)”. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 6 (16), 365-373. http://dx.doi.org/10.46872/pj.440
• 25. Yüncü, V. ve Yılan, Y. (2020). “COVID-19 Pandemisinin Sağlık Çalışanlarına Etkilerinin İncelenmesi: Bir Durum Analizi”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ek Sayı, 373-401. PMID:1045333
• 26. Çıngı, F. ve Şantaş, G. (2023). “112 Çalışanlarında İş-Aile Çatışması, Tükenmişlik ve İş Yükü Fazlalıpı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26 (2), 393-424. PMID: 1213627
• 27. Yıldız, C.Ç. ve Yıldırım, D. (2021). “COVID-19 Salgını Sürecinde Hemşirelerde Yöneticiye Duyulan Güven ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 8 (3), 397-406. 10.54304/SHYD.2021.58235
• 28. Bayrakçı, E. (2022). “Hemşirelerde İşten Ayrılma Niyeti ve Performans İlişkisi: Covid-19 Tükenmişliğinin Düzenleyici Rolü”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (1), 835-845. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1413
• 29. Keçeli, S. (2023). “Covid-19 Pandemisi Sürecinde İşten Ayrılma Niyeti ve Demografik Faktörler”. Uygulamalı Ekonomi ve Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (2), 75-92. http://dx.doi.org/10.46959/jeess.1357541
• 30. Elden, B. (2020). “Pandemi Döneminde Sağlık Çalışanlarının Karşılaştıkları Aşırı İş Yükü ve Covid-19 Korkularının İşten Ayrılma Niyetine ve Örgüt Depresyonuna Etkisi”. In: S. Öztürk (Ed.). Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Teori ve Araştırmalar 2 (37-48). Ankara: Gece Kitaplığı.
• 31. Ekingen, E, Teleş, M, Yıldız, A. ve Yıldırım, M. (2023). “Mediating effect of work stress in the relationship between fear of COVID-19 and nurses' organizational and professional turnover intentions”. Archives of Psychiatric Nursing, 42, 97-105. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2022.12.027
• 32. Kinter, O. ve Katı, Y. (2022). “The Mediation Effect of Job Stress and Burnout on the Relationship between Workload and Turnover Intention: An Application in the Healthcare Sector”. Journal of Economics and Administrative Sciences, 23 (4), 852-863. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1090558
• 33. Yılmaz, Ç. M. ve Uysal, N. (2021). “Klinisyen Hemşirelerde COVID-19 Korkusu ve Mesleğe Bağlılık Düzeyinin Belirlenmesi”. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 4 (3), 316-325. 10.38108/ouhcd.886634
• 34. Karadem, F. B, Demirdaş, A, Işık, Ü. ve Kılıç, F. (2021). “Investigation of The Psychiatric Factors That Determine the Fear of COVID‐19 in Healthcare Workers and Hospital Staff in a University Hospital in Turkey”. Journal of Community Psychology, 1-13. 10.1002/jcop.22657
• 35. Yıldırım, M. ve Güler, A. (2021). “Coronavirus Anxiety, Fear Of COVID-19, Hope and Resilience in Healthcare Workers: A Moderated Mediation Model Study”. Health Psychology Report, 9 (4), 388–397. https://doi.org/10.5114/hpr.2021.107336