Knowledge and Attitudes of the Married Women Towards to Family Planning

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 263 - 273, 27.03.2024

Tuba Korkmaz , Nazlı Hacıalioğlu

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1410540

Öz

The study was conducted cross-sectionally between March and April 2019 at a Family Health Center in Erzurum city center, with the aim of examining married women's knowledge and attitudes towards family planning. The population of the research consisted of a total of 5811 women aged 15-49 who were registered to the family health center. The minimum number of samples was determined as 361, with a 95 percent confidence interval and a 5 percent margin of error, using the formula used in cases where the universe is known. In case the number of individuals might decrease, it was decided to conduct the research with 370 women. Probability sampling method was used in sample selection. The women participating in the sample were invited to the family health center. The data of the research were collected by the researcher using face-to-face interview technique using the "Personal Information Form, Family Planning Information Form and Family Planning Attitude Scale". Percentages, mean, t test in dependent groups, analysis of variance and post-hoc test were used in the analysis of the data. According to the data obtained from the research, women's knowledge of family planning was found to be at a medium level, and the average attitude score towards family planning was 129.37±20.17. A statistically significant difference was found between women's socio-demographic characteristics and obstetric characteristics and family planning knowledge and attitudes (p <0.05). In line with these results, it was recommended that standardized counseling services be provided in a planned and continuous manner, taking into account the influencing factors, in order to increase women's knowledge and positive attitudes towards family planning.

Anahtar Kelimeler

Family Planning, Knowledge, Married, Woman, Attitude

Evli Kadınların Aile Planlamasına Yönelik Bilgi ve Tutumları

Öz

Bu çalışma, evli kadınların aile planlamasına yönelik bilgi ve tutumlarını incelemek amacı ile Erzurum il merkezinde, bir Aile Sağlığı Merkezi'nde Mart-Nisan 2019 tarihleri arasında tanımlayıcı olarak yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini aile sağlığı merkezine kayıtlı 15-49 yaş grubu toplam 5811 kadın oluşturmuştur. Minimum örnek sayısı, evreni bilinen durumlarda kullanılan formülle, yüzde 95 güven aralığında ve yüzde 5 hata payı ile 361 olarak belirlenmiştir. Birey sayısının azalma ihtimaline karşı, araştırmanın 370 kadın ile yürütülmesine karar verilmiştir. Örneklem seçiminde olasılıklı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneğe çıkan kadınlar aile sağlığı merkezine davet edilmiştir. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu, Aile Planlaması Bilgi Formu ve Aile Planlaması Tutum Ölçeği” kullanılarak araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde yüzdelikler, ortalama, bağımlı gruplarda t testi, varyans analizi ve post-hoc test kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre kadınların aile planlamasına yönelik bilgi durumları orta seviyede, aile planlamasına yönelik ortalama tutum puanı ise 129,37±20,17 olarak bulunmuştur. Kadınların sosyo-demografik özellikleri ve obstetrik özellikleri ile aile planlaması bilgi ve tutumları arasında istatistiksel olarak önemli fark saptanmıştır (p<0,05). Bu sonuçlar doğrultusunda kadınların aile planlamasına yönelik bilgi ve olumlu tutumlarının artırılması için etkileyen faktörlerin de göz önüne alınarak standartlaştırılmış danışmanlık hizmetlerinin planlı ve sürekli olarak verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aile Planlaması, Bilgi, Evli, Kadın

Kaynakça

• 1. United Nations Population Fund. (2021). “Family Planning”. Erişim adresi: https://www.unfpa.org/family-planning (Erişim tarihi: 12.04.2022).
• 2. Öztürk, Y, Öztürk, A. ve Naçar, M. (2011). “Ana Sağlığı ve Aile Planlaması”. In: Y. ÖZTÜRK, O. GÜNAY (Ed.). Halk Sağlığı Genel Bilgiler (469-607). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
• 3. Taşkın, L. (2016). “Aile Planlaması/ Gebeliğin Önlenmesi”. In: L. TAŞKIN (Ed.). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği (623-645). Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi.
• 4. Güzel Ertop, N. ve Altay, B. (2012). “15-49 Yaş Arası Evli Kadınların Kullandıkları Aile Planlaması Yönteminin Eş Uyumuna Etkisinin İncelenmesi”. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14 (3), 1-8.
• 5. Öztaş, Ö, Baydar Artantaş, A, Kayhan Tetik, B, Yalçıntaş, A, Üstü, Y. ve Uğurlu, M. (2015). “18-49 Yaş Grubu Evli Kadınların Üreme Sağlığı ve Kontrasepsiyon Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışları”. Ankara Medical Journal, 15 (2), 67-76.
• 6. Büyükkayacı Duman, N. ve Yılmazel, G. (2014). “Doğum Sonrası Ev Ziyaretleri Yoluyla Verilen Aile Planlaması Danışmanlığının Etkili Aile Planlaması Yöntemi Kullanımına Etkisi”. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11 (2), 52-58.
• 7. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. (2010). “Aile Planlaması Danışmanlığı İçin Resimli Rehber”. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/584550-Aile-planlamasi-danismanligi-icin-resimli.html (Erişim tarihi: 15.04.2022).
• 8. United Nations İnternational Children’s Emergency Fund. (2019). “Maternal Mortality”. Erişim adresi: https://data.unicef.org/topic/maternal-health/maternal-mortality (Erişim tarihi: 22.04.2022).
• 9. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. (2020). “Sağlık İstatistikleri Yıllığı”. Erişim adresi: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/43399,siy2020-tur-26052022pdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 27 Nisan 2022).
• 10. United Nations İnternational Children’s Emergency Fund. (2021). “Levels and Trends in Child Mortality”. Erişim adresi: https://data.unicef.org/resources/levels-and-trends-in-child-mortality/ (Erişim tarihi: 22.04.2022).
• 11. Gür Çalışkan, B, Doğan, B. ve Güngör Olçum, G. (2014). “Kırsal Bölgede Yaşayan Kadınların Aile Planlaması Yöntemi Tercihlerine Yaş ve Eğitimin Etkisi”. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 18 (4), 189-194. https://doi.org/10.15511/tahd.14.04189
• 12. Şenoğlu, A, Çoban, A. ve Karaçam, Z. (2019). “İstenmeyen Gebelikler ve İsteyerek Yapılan Düşüklerin Değerlendirilmesi”. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 28 (4), 300-305. https://doi.org/10.17827/aktd.474072
• 13. Bearak, J, Popinchalk, A, Alkema, L. and Sedgh, G. (2018). “Global, Regional, and Subregional Trends in Unintended Pregnancy and İts Outcomes from 1990 to 2014: Estimates from A Bayesian Hierarchical Model”. The Lancet Global Health, 6 (4), 380-389. https://doi.org/10.1016/S2214-109X(18)30029-9
• 14. World Health Organization. (2014). “Preventing Unsafe Abortion”. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/112321/WHO_RHR_14.09_eng.pdf?sequence=9 (Erişim tarihi: 29.04.2022).
• 15. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). “2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması”. Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tr/2018_tnsa_analiz_ve_rapor-56 (Erişim tarihi: 22.02.2022).
• 16. Yılmaz Doğru, H, Oktay, G, Kunt İşgüder, Ç, Özsoy, A.Z, Çakmak, B, Delibaş İ.B. ve Çeltek Yıldız, N. (2016). “Yaş Gruplarına Göre Kadınların Aile Planlamasına Bakışları ve Seçtikleri Yöntemlerin Değerlendirilmesi: Tersiyer Tek Merkez Deneyimi”. Dicle Tıp Dergisi, 43 (3), 413-418. https://doi.org/10.5798/diclemedj.0921.2016.03.0706
• 17. Tilahun, T, Coene, G, Luchters, S, Kassahun, W, Leye, E, Temmerman, M. and Degomme, O. (2013). “Family Planning Knowledge, Attitude and Practice Among Married Couples in Jimma Zone, Ethiopia”. PLOS ONE, 8 (4), 1-8. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0061335
• 18. Ejder Apay, S, Nazik, E, Özdemir, F. ve Pasinlioğlu T. (2010). “Kadınların Aile Planlamasına İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13 (3), 1-7.
• 19. Eryılmaz, N. and Ege, E. (2016). “The Attitudes of Women Towards Family Planning and Related Factors in The Postpartum Period”. Journal of Human Sciences, 13 (2), 3389-3401. http://dx.doi.org/10.14687/jhs.v13i2.3812
• 20. Gözükara, F, Kabalcıoğlu, F. ve Ersin, F. (2015). “Şanlıurfa İlinde Kadınların Aile Planlamasına İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi”. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12 (1), 9-16.
• 21. Tezel, A, Gönenç, İ.M, Akgün, Ş, Öztaş Karataş, D. ve Altuntaş Yıldız, T. (2015). “Kadınların Aile Planlamasına Yönelik Tutumları ve Etkileyen Faktörler”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18 (3), 181-188.
• 22. Hacıalioğlu, N. (2019). “Türkiye'de Aile Planlaması Hizmetlerinin Durumu Aile Planlaması ve Danışmanlık Hizmetleri”. In: B. ERCİ (Ed.). Halk Sağlığı Hemşireliği (161-175). Elazığ: Anadolu Nobel Tıp Kitabevleri.
• 23. Örsal, Ö. ve Kubilay, G. (2007). “Aile Planlaması Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi”. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 15 (60), 155-164.
• 24. Nazik, F, Mumcu, Ş, Sönmez, M, Yılmaz, A.N. ve Doğan Yüksekol, Ö. (2021). “15-49 Yaş Evli Kadınların Aile Planlamasına İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi”. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 4 (3), 326-336. https://doi.org/10.38108/ouhcd.881578
• 25. Alan Dikmen, H, Çankaya, S. and Dereli Yılmaz, S. (2019). “The Attitudes of Refugee Women in Turkey Towards Family Planning”. Public Health Nursing, 36 (1), 45-52. https://doi.org/10.1111/phn.12553
• 26. Çıtak Bilgin, N. ve Tokur Kesgin, M. (2020). “Kanatlı Sektöründe Çalışan Kadınların Aile Planlaması ve Acil Kontrasepsiyona İlişkin Bilgi ve Tutumlarının Belirlenmesi”. Sağlık Bilimleri Dergisi, 29 (2), 123-132. https://doi.org/10.34108/eujhs.754337
• 27. Mavi Aydoğdu, S.G. ve Akça, E. (2018). “Amasya İl Merkezindeki Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran Kadınların Aile Planlaması Yöntem Kullanımı ve Etkileyen Faktörler”. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27 (6), 384-391.
• 28. Kutlu, R, Sayın, S, Uçar, M, Aslan, R. ve Demirbaş, O. (2014). “Kadınların Sosyodemografik Özelliklerine Göre Kontraseptif Yöntem Kullanma Durumları ve Bu Yöntemleri Tercih Nedenleri”. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 18 (3), 134-141.
• 29. Terzioğlu, F, Zeyneloğlu, S, Vefikuluçay Yilmaz, D, Türk, R, Gözükara, F. ve Taşkın, L. (2010). “İsteğe Bağlı ve Terapötik Abortus Uygulanan Kadınların Yaşadıkları Sorunlar ve Anksiyete Düzeyleri”. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 17 (1), 18-29.
• 30. Sak, M.E, Evsen, M.S, Sak, S. ve Çaça, F.N. (2008). “Kontrasepsiyon Yöntemlerinin Etkinliği ve Kadınların Eğitim Düzeyi: Güneydoğu Anadolu’da Bir İlçe Örneği”. Dicle Tıp Dergisi, 35 (4), 265-270.
• 31. Dereli Yılmaz, S, Ege, E, Akın, B. ve Çelik, Ç. (2010). “15-49 Yaş Kadınların Kürtaj Nedenleri ve Kontraseptif Tercihleri”. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 18 (3), 156-163.
• 32. Gür, F.ve Sohbet, R. (2017). “Gaziantep İlinde El Beceri Kurslarına Gelen Kadınların Aile Planlamasına Yönelik, Bilgi Tutum ve Davranışları”. Medical Sciences, 12 (1), 10-21 https://www.doi.org/10.12739/NWSA.2017.12.1.1B0043
• 33. Tunç, A. (2019). Edirne İl Merkezindeki Aile Sağlığı Merkezlerine Kayıtlı 15-49 Yaş Arası Kadınların Aile Planlaması ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları. Uzmanlık Tezi. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Edirne.
• 34. Ayaz, S and Yaman Efe, Ş. (2009). “Family Planning Attitudes of Women and Affecting Factors”. Journal Of Turkish-German Gynecological Association, 10 (3), 137-141.
• 35. Göçer, Ş, Mazıcıoğlu, M.M, Ulutabanca, R.Ö, Ünalan, D, Karaduman, M. ve Şahin Tarhan, K. (2018). “Mevsimlik Tarım İşçisi Kadınlarda Doğurganlık ve Aile Planlaması Yöntemi Kullanım Durumlarının Belirlenmesi”. Journal of Health Services and Education, 2 (1), 40-46.
• 36. Koç, E, Bal, S, Yeşiltepe Oskay, Ü. ve Topatan, S. (2022). “Jinekoloji Polikliniğine Başvuran Kadınların Küretaj Konusunda Düşüncelerinin Belirlenmesi”. Journal of Midwifery and Health Sciences, 5 (1), 15-21. https://www.doi.org/10.54614/JMHS.2022.997695
• 37. Hacıalioğlu, N, Nazik, E. and Kılıç, M. (2009). “A Descriptive Study of Douching Pratices in Turkish Women”. International Journal of Nursing Practice, 15 (2), 57-64. http://doi.org/10.1111/j.1440-172x.2009.01735.x
• 38. Erbil, N, Alışarlı, A, Terzi, H.Ç, Özdemir, K. and Kuş, Y. (2012). “Vaginal Douching Practices Among Turkish Married Women”. Gynecologic and Obstetric Investigation, 73 (2), 152-157. https://www.doi.org/10.1159/000332372
• 39. Kabalcıoğlu Bucak F, Kahraman, S. ve Kartal, M. (2018). “Mevsimlik Tarım İşçisi Evli Kadınların Bebek Yapma Hakkında Düşünceleri ve Aile Planlaması Kullanma Durumları”. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5 (3), 178-183.
• 40. Koçak, D.Y, Büyükkayacı Duman, N, Topuz, Ş, Yılmazel, Ş, Güngör, T. ve Başcı, A.B. (2016). “Üreme Çağındaki Kadınların Acil Kontrasepsiyon ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları”. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 13 (3), 112-116.