Covid-19 Pandemisinde Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinin İş Güvenliği Durumunun İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 816 - 829, 29.06.2024

Songül Akbal Deniz Acuner

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1370228

Öz

Sağlıkla ilgili risklerin pandemi sürecinde artmış olması, hastanelerde iş güvenliği düzeyinin önemine bir kez daha dikkat çekmiştir. Çalışmanın amacı; sağlık personeline göre COVID-19 pandemisi sürecinde bir eğitim araştırma hastanesinin iş güvenliği düzeyinin belirlenmesidir. Çalışma, tanımlayıcı ve çıkarımsal bir çalışmadır. Çalışmanın örneklem grubunu kamuya bağlı eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan, COVID-19 hastalarla en çok temas eden 60 doktor, 105 hemşire ve 70 teknisyen/ teknikeri oluşturmaktadır. Çalışma Eylül 2021-Temmuz 2022 tarihleri aralığında gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verileri araştırmacı tarafından hazırlanan soru formu ve 45 soruluk Hastanelerde İş Güvenliği Ölçeği ile toplanmıştır. Veriler, betimleyici (ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde dağılımı) ve çıkarımsal analizler (ki-kare, tek yönlü varyans analizi) kullanılarak incelenmiştir. Ölçek toplam puan ortalamasının düşük düzeyde (3,09) olduğu, fiziksel ortam uygunluğu boyut puanının en yüksek ortalamaya sahip olduğu (4,01) ve en düşük puan ortalamasına sahip boyutun ise “meslek hastalıkları ve şikayetler” olduğu tespit edilmiştir. Ölçek puanları meslek gruplarına göre istatistiki anlamlı farklılık göstermiştir. Özellikle yönetici olmayan çalışanları iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları hakkında bilgilendirilerek, yönetici olmayan personelin de iş sağlığı ve güvenliği algılarının yükseltilmesi önerilmektedir. Ayrıca, kadın sağlık çalışanları ve hemşirelere yönelik iş sağlığı ve güvenliği algısının artırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 pandemisi, Covid-19 ve iş sağlığı, Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği, Sağlık çalışanları.

Etik Beyan

Çalışmanın etik uygunluk raporu mevcut olup makalede belirtilmiştir. Katılımcılardan yazılı onam alınmıştır.

Investigation Of The Occupational Safety Situation of a Training And Research Hospital During The Covid-19 Pandemic

Öz

The fact that health-related risks have increased during the pandemic process has once again drawn attention to the importance of occupational safety levels in hospitals. Purpose of the study; The aim is to determine the occupational safety level of a training and research hospital during the COVID-19 pandemic according to healthcare personnel. The study is a descriptive and inferential study. The sample group of the study consists of 60 doctors, 105 nurses and 70 technicians who work in a public training and research hospital and have the most contact with COVID-19 patients. The study was carried out between September 2021 and July 2022. The data of the study were collected with the questionnaire prepared by the researcher and the 45-question Occupational Safety Scale in Hospitals. Data were examined using descriptive (mean, standard deviation, frequency and percentage distribution) and inferential analyzes (chi-square, one-way analysis of variance). It was determined that the total score average of the scale was low (3.09), the physical environment suitability dimension score had the highest average score (4.01), and the dimension with the lowest average score was "occupational diseases and complaints". Scale scores showed statistically significant differences according to occupational groups. It is recommended to increase the occupational health and safety perceptions of non-managerial personnel, especially by informing non-managerial employees about occupational health and safety studies. Additionally, studies should be carried out to increase the perception of occupational health and safety among female healthcare workers and nurses.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 pandemic, Covid-19 and occupational health, Occupational safety in hospitals, Health workers.

Kaynakça

• 1. ILOSTAT (2021). “Statistics on Safety and Health at work”. https://ilostat.ilo.org/topics/safety-and-health-at-work. (Erişim tarihi: 18.09.2021).
• 2. TÜİK. (2021). “Ücretli Çalışan İstatistikleri, Ocak 2021.” https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ucretli-Calisan-Istatistikleri-Ocak-2021-37498. (Erişim tarihi: 15.05.2021).
• 3. OSHA (2023). “Worker Safety in Hospitals.” https://www.osha.gov/hospitals. (Erişim tarihi: 21.09.2023).
• 4. Ahmad IA, Osei E. (2023). “Occupational Health and Safety Measures in Healthcare Settings during COVID-19: Strategies for Protecting Staff, Patients and Visitors”. Disaster Medicine and Public Health Preparedness. 17 (e48): 1-7. doi:10.1017/dmp.2021.294
• 5. WHO. (2021). “The impact of COVID-19 on health and care workers: a closer look at deaths” https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/345300/WHO-HWF-WorkingPaper-2021.1-eng.pdf?sequence=1. (Erişim tarihi: 08.01.2024).
• 6. Nesanır, N, Bahadır, A, Karcıoğlu, Ö ve Korur Fincancı Ş. (2022). “Türkiye’de Sağlık Çalışanlarının Covıd-19 Nedenli Ölümleri (İkinci Yıl)” In: TTB Merkez Konseyi (Ed.). Pandeminin İkinci Yılı Değerlendirme Raporu (54-56). Ankara: TTB Yayınları.
• 7. WHO. (‎2021)‎. “Covid-19: Occupational health and safety for health workers: interim guidance”. https://iris.who.int/handle/10665/339151. (Erişim tarihi: 06.01.2024).
• 8. Nahcıvan, N. (2015). “Nicel Araştırma Tasarımları”. In S. ERDOĞAN, N. NAHCİVAN, N. ESİN (Ed). Hemşirelikte Araştırma (87-128). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• 9. Hayran, M ve Hayran M. (2018). “Sağlık Araştırmaları İçin Temel İstatistik”. Ankara: Omega Araştırma.
• 10. Öztürk, H, Babacan, E. ve Anahar, E. (2012). “Hastanede Çalışan Sağlık Personelinin İş Güvenliği” Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi; 1 (4): 252-268.
• 11. ILO. (2022). “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”. https://www.ilo.org/ankara/news/WCMS_851095/lang--tr/index.htm (Erişim tarihi: 21.09.2023).
• 12. Artan, T, Karaman, M, Arslan, İ. ve Cebeci, F. (2020). “COVID-19 Salgınına Yönelik Algı ve Tutumları Değerlendirme Ölçeği'nin Değerlendirilmesi”. Sosyal Çalışma Dergisi, 4 (2), 101-107.
• 13. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. (2023). “Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2021”, Ankara.
• 14. SGK (2022). “İstatistik Yıllığı 2022”. https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4. (Erişim tarihi: 01.10.2023).
• 15. Diker, H. ve Çakmak Barsbay, M. (2023). “Hastanelerde Meydana Gelen İş Kazalarının İncelenmesi: Bir Devlet Hastanesi Örneği”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26 (1): 99-114.
• 16. Songur, L, Doğan, F. ve Bucak, İ.H. (2019). “Sağlık Çalışanlarında Sağlık Taramalarının Önemi ve Sağlık Tarama Oranının Yükseltilmesi”. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 6 (4).
• 17. Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik (2011). Resmî Gazete Sayısı: 27897.
• 18. İncedere, L. (2023). “Görev Bazlı Risk Analizi Çalışanı Esas Alan Yeni Bir Yöntem”. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• 19. Oktay Gültekin E. ve Gültekin O. (2022). “Sağlık Çalışanlarının COVID-19 Aşı Tutumu”. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi. 52 (2), 119-130.
• 20. Küçük, M.Y. (2022). Meram Tıp Fakültesi Hastanesindeki Sağlık Çalışanlarının Aşılanma Durumları ve Aşılanmaya Karşı Tutumlarının Değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Konya.
• 21. Kılıç, S. (2016). “Cronbach'ın Alfa Güvenirlik Katsayısı”. Journal of Mood Disorders, 6 (1): 47-48.
• 22. Çelikkalp, Ü, Varol Saraçoğlu, G, Keloğlu, G. ve Bilgiç, Ş. (2016). “Hemşirelerin Çalışma Ortamlarında İş Güvenliği Uygulamalarını Değerlendirmesi”. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15 (5), 408-413.
• 23. Bahçecik, N. ve Öztürk, H. (2009). “The Occupational Safety And Health İn Hospital From The Point Of Nurses. Colleguim Antropologicum”. 33 (4): 1205-1214
• 24. Abacıgil F, Çapacı B, Beşer E, Gürcan B, Avcil M. ve Uğurlu A. (2015). “Sağlık Personellerinin İş Güvenliği Algısı ve İş Kazaları ile İlişkisi” 5-9 Ekim 2015. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı (658-659). Konya.
• 25. Burunkaya, B. ve Topal, K. (2017). “Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri”. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 13 (1): 1-17.
• 26. Özmusul B, Ulutaşdemir N. ve Balsak H. (2015). “Özel Bir Hastanede Görev Yapan Hekim Dışı Sağlık Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Karşılaştıkları Risk ve Tehlikelerin İş Stresi Düzeylerine Etkisi” 5-9 Ekim 2015. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Özet Kitabı (252-253). Konya.
• 27. Tüzüner, V.L. ve Özaslan, B.Ö. (2011). “Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi; 40 (2): 138-154.