TEK EBEVEYNE SAHİP ÇOCUKLARDA PSİKOSOMATİK AĞRI VE PEDİATRİ HEMŞİRELİĞİ

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 3, 1422 - 1428, 26.09.2024

Damla Polat Köse , Hacer Kobya Bulut

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1273529

Öz

Tek ebeveyn aile yapısı, herhangi bir nedene bağlı olarak yalnız kalan bir ebeveyn ve ebeveyne bağlı çocuk/çocuklardan oluşan aile yapısı olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’de hane halkının %7,8’ini tek ebeveyn yapısına sahip aileler oluşturmaktadır. Oranı giderek artan tek ebeveyne sahip çocuklar güven duygusunun yitirilmesine bağlı güvensizlik, düşük benlik algısı, ihmal ve istismar, davranış bozuklukları gibi birçok risk ile karşı karşıya kalmaktadır. Çocuğun 1-3 yaş döneminden itibaren keşfettiği ağladığında ebeveynin yanında olması ve ilgilenmesi sosyal öğrenme ile bilinçaltına atılmaktadır. Bu süreçte çocuk bir problem ile karşılaştığında ve baş edemediğinde ebeveyn desteğinin alınabilmesi hafızasına yönelik psikolojik problemleri bedene yansıtarak ebeveyn desteğini sağlamaya çalışmaktadır. Psikolojik problemlerin bedene yansıtıldığı ve görülme oranı yüksek olan semptom ise psikosomatik ağrı olarak karşımıza çıkmaktadır. Psikosomatik ağrı, genellikle anksiyete ile ortaya çıkan bir ağrı çeşididir. Yapılan çalışmalarda anksiyete seviyesi yüksek olan çocuklarda psikosomatik ağrı görülme olasılığının arttığı belirtilmektedir. Çocuğun üzüntü, ebeveyne duyulan öfke, güvensizliğe ve belirsizliğe bağlı anksiyete gibi ifade edemeyeceği kadar yoğun bir duygu yaşaması psikosomatik ağrıların görülmesine neden olmaktadır. Pediatri hemşireleri, tek ebeveyne sahip çocukların karşı karşıya kaldığı risklerin belirlenmesi ve önlenmesinde öncül görevi üstlenmektedir. Bu doğrultuda hemşire; risklerin değerlendirilmesi, ağrı kontrolünde farmakolojik/ nonfarmakolojik yöntemlerin uygulanması büyüme ve gelişme takibi, terapötik iletişim ve oyun, multidisipliner yaklaşım ile ekonomik, hukuksal ve toplumsal müdahalelerin yürütülmesinde aktif rol almaktadır. Bu derlemenin amacı tek ebeveyne sahip çocuk ve psikosomatik ağrı ilişkisini inceleyerek çocuk hemşirelerinin rollerini açıklamaktır.

Anahtar Kelimeler

Tek ebeveyn, çocuk, psikosomatik, ağrı, pediatri hemşireliği

PSYCHOSOMATIC PAIN AND PEDIATRIC NURSING IN SINGLE PARENT CHILDREN

Öz

Single-parent family structure is defined as a family structure consisting of a single parent and child/children dependent on the parent for any reason. In Turkey, 7.8% of the households are single-parent families. Children with single parents, whose rate is increasing, are faced with many risks such as insecurity, low self-perception, neglect and abuse, behavioral disorders, growth and development retardation. From the age of 1-3, the child comprehends the parent's presence and care through social learning when he cries. In this process, when the child encounters a problem, he tries to provide parental support by reflecting the psychological problems on the body. The symptom showing that psychological problems are reflected on the body is psychosomatic pain. Psychosomatic pain is a type of pain that usually occurs with anxiety. Studies have shown that the likelihood of psychosomatic pain increases in children with high levels of anxiety. When children separated from their parents due to reasons such as death or divorce cannot cope with the new situation, they are faced with psychosomatic pains such as headache, stomachache, chest pain. Pediatric nurses take the lead role in identifying and preventing risks in single-parent children. In this direction, pediatric nurses; should take an active role in the assessment of risks, growth and development follow-up, therapeutic communication and play, multidisciplinary approach and execution of economic, legal and social interventions. The aim of this review is to explain the roles of pediatric nurses by examining the relationship between a single parent child and psychosomatic pain.

Anahtar Kelimeler

Single parent, child, psychosomatic, pain, pediatric nursing

Kaynakça

• 1. Aydıner Boylu, A. (2014). ‘’Tek Ebeveynli Ailelerde Finansal Sıkıntı ve Fonksiyonlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi’’. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (1), 55-72. https://doi.org/10.17065/huiibf.34906
• 2. Atila Demir, S. ve Genç Çelebi, Ş. (2017). ‘’Tek Ebeveynli Ailelerin Sorunları: Nitel Bir Araştırma’’. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (13), 111-128. https://doi.org/10.17828/yalovasosbil.333891
• 3. Sarıhan, Upreti, B. and Sharma, S. (2021). ‘’Self-Esteem of Adolescents Residing in Orphanages, Single Parent Families and İntact Families: Gender Differentials’’. Indian Journal of Positive Psychology, 12(2), 118-121.
• 4. Kroese, J., Bernasco, W., Liefbroer, AC. and Rouwendal, J. (2020). ‘’Growing Up İn Single-Parent Families and The Criminal İnvolvement of Adolescents: A Systematic Review’’. Psychology, Crıme & Law, 27(1),61–75. https://doi.org/10.1080/1068316X.2020.1774589
• 5. Aydıner Boylu, A. ve Öztop, H. (2013). ‘’Tek Ebeveynli Aileler: Sorunlar ve Çözüm Önerileri’’. Sosyoekonomi, 2013(1), 207-220.
• 6. Şentürk, Ü. (2008). ‘’Aile Kurumuna Yönelik Güncel Riskler’’. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 10 (4), 7-31.
• 7. Baker, E.R., Jensen, C.J. and Tisak, M.S. (2017). ‘’A Closer Examination of Aggressive Subtypes ın Early Childhood: Contributions Of Executive Function and Single-Parent Status’’. Early Chıld Development and Care, 189 (5), 733–746. https://doi.org/10.1080/03004430.2017.1342079
• 8. Mondal, N., Biswal, N. and Narayanan, P. (2016). ‘’Battered Baby: A Case Report’’. Journal Of Comprehensıve Pedıatrıcs, 7 (3), 1-4. https://doi.org/10.17795/compreped-34705
• 9. Çavuşoğlu, H. (Ed.). (2018). ‘’Pediatri Hemşireliği Akıl Notları’’. Güneş Tıp Kitapevleri, Ankara, 2-16.
• 10. Lee, E.J., Murry, VM., Brody, G. and Parker, V. (2002). ‘’Maternal Resources, Parenting, and Dietary Patterns Among Rural African American Children in Single-Parent Families’’. Public Health Nursing, 19 (2), 104-111. https://doi.org/10.1046/j.1525-1446.2002.19205.x
• 11. Guttmann, A. and Dick, P. (2004). ‘’Infant Hospitalization and Maternal Depression, Poverty And Single Parenthood – A Population-Based Study’’. Child: Care, Health & Development, 30, 67–75. https://doi.org/10.1111/j.1365-2214.2004.00390.x
• 12. Varcarolis E.M. (1998). ‘’Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing: Third Education’’.. W B Saunders Co, New York.
• 13. Soysal, A.Ş., Bodur, Ş. İşeri, E. ve Şenol, S. (2005). ‘’Bebeklik Dönemindeki Bağlanma Sürecine Genel Bir Bakış’’. Klinik Psikiyatri, 2005 (8), 88-9. 14. Lut, I., Woodman, J., Armitage, A., Ingram, E., Harron, K. and Hardelid, P. (2021). ‘’Health Outcomes, Healthcare Use and Development in Children Born into Or Growing Up in Single-Parent Households: A Systematic Review’’. Study Protocol. BMJ open, 11(2), 1-5. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-043361
• 15. Deveoğlu, M. (2022). ‘’Tek Ebeveynli Ailelerin Çocuklarının Yaşadığı Sorunlar’’. Socıal Mentalıty And Researcher Thınkers Journal (Smart Journal), 7(47), 1635-1640. : http://dx.doi.org/10.31576/smryj.960
• 16. Troxel, M.W., Lee, L., Hall, M. And Matthews, K.A. (2014). ‘’Single-Parent Family Structure and Sleep Problems in Black and White Adolescents’’. Sleep Medicine, 15 (2014), 255–261. https://doi.org/10.1016/j.sleep.2013.10.012
• 17. Feyzioğlu, S. ve Kuşçuoğlu, C. (2011). ‘’Tek Ebeveynli Aileler’’. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 7 (26), 97-110.
• 18. Ulusoy, D., Özcan Demir, N. ve Görgün Baran, A. (2005). ‘’Parçalanmış Aile ve Gençlerde Sapmış Davranışlar: Lise Son Sınıf Gençliği Örneği’’. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22 (2), 61-66.
• 19. Tran, N. K., Van Berkel, S. R., van IJzendoorn, M. H., and Alink, L.R. (2021). ‘’Child and Family Factors Associated With Child Maltreatment in Vietnam’’. Journal of Interpersonal Violence, 36(5-6). https://doi.org/10.1177/0886260518767914
• 20. E., Kadıoğlu, E., Artıran İğde, F. (2012). ‘’Kanser Ağrısı, Tedavi Prensipleri ve Dünya Sağlık Örgütü Ağrı Basamak Tedavisi’’. Model Nebicus, 8 (1), 5-15.
• 21. Okyay, R.D. ve Ayoğlu, H. (2018). ‘’Çocuklarda Postoperatif Ağrı Yönetimi’’. Pediatric Practice And Research, 6(2), 16-25. https://doi.org/10.21765/pprjournal.414257
• 22. Menkü, B.E. ve Coşar, B. (2021). ‘’Psikosomatik Bozukluklar’’. Coşar B, editör. Somatik Belirti ve İlişkili Bozukluklar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri, 32-36.
• 23. Tütüncü, R. ve Günay, H. (2011). ‘’Kronik Ağrı, Psikolojik Etmenler ve Depresyon’’. Dicle Tıp Dergisi, 38 (2), 257-262. https://doi.org/10.5798/diclemedj.0921.2011.02.0028
• 24. Yılmaz, G. ve Küçük Alemdar, D. (2019). ‘’Çocuk Acil Servise Ağrı Şikayetiyle Başvuran Hastaların Geriye Dönük İncelenmesi’’. Çocuk Acil ve Yoğun Bakım Dergisi, 2019;6, 79-84. https://doi.org/10.4274/cayd.galenos.2019.04127
• 25. Köhler, M., Emmelın, M. and Rosvall, M. (2017). ‘’Parental Health And Psychosomatic Symptoms İn Preschool Children: A Cross-Sectional Study İn Scania, Sweden’’. Scandinavian Journal of Public Health, 45, 846–853. https://doi.org/10.1177/1403494817705561
• 26. Blount, R.L., Piira, T., Cohen, L.L. and Cheng, P.S. (2006). ‘’Pediatric Procedural Pain’’. Behavıor Modification, 30 (1), 24-49. https://doi.org/10.1177/0145445505282438
• 27. Özveren, H. (2011). ‘’Ağrı Kontrolünde Farmakolojik Olmayan Yöntemler’’. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 18(1), 83-92.
• 28. Çalışır, H. ve Karataş, P. (2019). ‘’Pediatri Hemşireliğinde Atravmatik Bakım Yaklaşımı: Ağrı, Stres ve Anksiyeteyi Azaltmada Farmakolojik Olmayan Uygulamalar’’. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16 (3), 234-245.