IDENTIFICATION OF ENVIRONMENTAL HAZARDS AND INVESTIGATION OF HEALTH EFFECTS: GUMUSHANE SOLID WASTE FACILITY EXAMPLE

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 3, 1327 - 1347, 26.09.2024

Gökhan Külekçi , Aslıhan Güvendi

Öz

In this study, the solid waste facility in Gümüşhane province was examined in terms of occupational health and safety using the Elmeri method. The solid waste management process includes steps such as waste collection, transportation, separation, recycling and disposal. What may potentially arise in these processes; Cuts and punctures that may occur due to the presence of sharp-edged and piercing materials during the waste collection process, waist and back injuries related to lifting heavy loads during the transportation of waste, poisoning or respiratory diseases due to the leakage of chemical substances or inhalation of these substances during the separation process, the use of machines used in the recycling process or There are dangers such as accidents such as breaking, crushing or burning related to misuse of equipment, and explosion or fire risks that may occur during waste disposal. These hazards were identified using the Elmeri method, the exposure level of employees and the environment to these hazards was assessed, and the resulting risks were identified. The results obtained can be an important resource for facility managers and relevant stakeholders and help take more effective measures in solid waste management.
Within the scope of this study, a total of 490 observations were made in the study areas according to the methods collected under 7 main headings specified in the Elmeri method. While 239 of the observations indicate correct security behaviors and situations, 255 indicate incorrect security behaviors and situations. According to the observation results, the current safety index in the study areas was calculated as 48.3%.

Anahtar Kelimeler

Elmeri method, Safety Index, Occupational Health and Safety, Solid waste managemen

ÇEVRESEL TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ VE SAĞLIK ETKİLERİNİN İNCELENMESİ: GÜMÜŞHANE KATI ATIK TESİSİ ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmada, Gümüşhane ilindeki katı atık tesisinin iş sağlığı ve güvenliği Elmeri yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Katı atık yönetim süreci, atık toplama, taşıma, ayrıştırma, geri dönüşüm ve bertaraf gibi adımları içermektedir. Bu süreçlerde potansiyel olarak ortaya çıkabilecek; atık toplama sürecinde, keskin kenarlı ve delici maddelerin bulunmasıyla oluşabilecek kesilmeler ve delinmeler, atıkların taşınması sırasında ağır yüklerin kaldırılmasıyla ilgili bel ve sırt yaralanmaları, ayrıştırma işlemi sırasında kimyasal maddelerin sızması veya bu maddelerin solunmasıyla ilgili zehirlenme veya solunum yolu rahatsızlıkları, geri dönüşüm sürecinde kullanılan makinelerin veya ekipmanların yanlış kullanımıyla ilgili kırılma, ezilme veya yakma gibi kazalar, atıkların bertaraf edilmesi sırasında oluşabilecek patlama veya yangın riskleri gibi tehlikeler mevcuttur. Bu tehlikeler, Elmeri yöntemi kullanılarak tanımlanmış, çalışanların ve çevrenin bu tehlikelere maruz kalma düzeyi değerlendirilmiş ve ortaya çıkan riskler belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, tesis yöneticileri ve ilgili paydaşlar için önemli bir kaynak olabilir ve katı atık yönetiminde daha etkili önlemlerin alınmasına yardımcı olabilir.
Bu çalışma kapsamında Elmeri yönteminde belirtilen 7 ana başlık altında toplanan metodlara göre çalışma alanlarında toplam 494 adet gözlem yapılmıştır. Yapılan gözlemlerden 239 tanesi doğru güvenlik davranışı ve durumları belirtirken 255 tanesi yanlış güvenlik davranış ve durumlarını belirtmektedir. Gözlem sonuçlarına göre çalışma alanlarındaki mevcut güvenlik endeksi % 48,3 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Katı atık yönetimi, Elmeri yöntemi, Güvenlik Endeksi

Kaynakça

• 1. Külekçi, G. ve Güvendi, A. (2023). “Waste Management and Recycling Programs Empowering Environmental Sustainability: The Case of Gümüşhane”. Atlas Journal, 9 (52).
• 2. Vural, A., Gundogdu, A., Akpinar, I., ve Baltaci, C. (2017). “Environmental impact of Gümüşhane City, Turkey, waste area in terms of heavy metal pollution”. Natural Hazards, 88, 867-890.
• 3. Külekçi, G. (2018). Karadeniz Bölgesindeki İnşaat Yıkıntı Atıklarının Agrega Yerine Kullanılabilirliğinin ve Madencilikte Kullanım Alanlarının Araştırılması. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• 4. Külekçi, G. ve Çullu, M. (2021). “The investigation of mechanical properties of polypropylene fiber-reinforced composites produced with the use of alternative wastes”. Politeknik Dergisi, 24 (3).
• 5. Külekçi, G., Erçikdi, B. ve Aliyazicioğlu, Ş. (2016). “Effect of waste brick as mineral admixture on the mechanical performance of cemented paste backfill”. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 44 (4).
• 6. Külekçi, G. (2021). “Comparison of Field and Laboratory Result of Fiber Reinforced Shotcrete Application”. Periodica Polytechnica Civil Engineering, 65 (2).
• 7. Külekçi, G. (2022). “Madencilik İşlemlerinde Toz Oluşumu ve İnsan Sağlığına Etkisi Üzerine Örnek Çalışma; Bir Taş Ocağı Toz Emisyonu Miktarı Hesaplanması Örneği”. Göbeklitepe Sağlık Bilimleri Dergisi, 5 (8).
• 8. Külekçi, G., Çullu, M. ve Yılmaz, A. O. (2018). “Environmental Problems to Be Created in Mining Procedures and Measures to Be Taken Example of A Quarry Dust Emission”. 4th EurAsia Waste Management Symposium.
• 9. Külekçi, G. ve Meral, T. (2023). “Meyve Suyu Fabrikalarında İş Akışlarının İş Sağlığı, İşçi Güvenliği ve Ergonomi Açısından İncelenmesi”. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 10 (31).
• 10. Külekçi, G. (2023). “İş Sağlığı ve Güvenliğinin Evrimi: Dünya Ülkelerinde Tarihsel Süreç ve Madencilikte Uygulama Yöntemleri”. Icontech International Journal, 7 (4).
• 11. Külekçi, G. (2023). “Dünya da ve Türkiye deki Maden Kazalarının İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İncelenmesi”. Ejons International Journal, 7 (4), 623-633.
• 12. Solak, S. G. ve Pekküçükşen, S. (2018). “Türkiye'de kentsel katı atık yönetimi: karşılaştırmalı bir analiz”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (3).
• 13. Altıner, F. (2024). “Balıkesir Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi’nin İrdelenmesi”. Kent Akademisi Dergisi, 17 (1), 72-87.
• 14. Külekçi, G. ve Güvendi, A. (2023). “Gümüşhane İlindeki Kati Atik Yönetimi ve Kati Atik Dönüşüm Tesisi”. In II. International Korkut Ata Scientific Researches Conference (Vol. 642, No. 647, pp. 7-8). Ankara.
• 15. Abdulaı, A. (2019). Katı Atık Yönetimi: Evsel Atıklarda Gana Batı Gonja Bölgesi Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 16. Mattioli, A., Gatti, G. B., Mattuzzi, G. P., Cecchi, F., ve Bolzonella, D. (2017). “Co-digestion of the organic fraction of municipal solid waste and sludge improves the energy balance of wastewater treatment plants: Rovereto case study”. Renewable Energy, 113, 980-988. 17. Acar, M. N. ve Acar, H. H. (2022). “Belediye katı atık yönetimi uygulamalarının iş sağlığı ve güvenliği açısından incelenmesi”. Journal of Medical Sciences, 3 (1), 34-48.
• 18. Baki, M. S., Şenel, M. ve Şenel, B. (2020). “Katı Atık Düzenli Depolamalı Tesislerinde Hata Türü Etkileri Analizi Yöntemiyle İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Risk Analizi-Bingöl Örneği”. International Journal of Innovative Engineering Applications, 4 (2), 82-90.
• 19. Yaylalı, Ç. (2016). “İş Sağlığı ve Güvenliğinde Performans İzleme Metodu Elmeri ve Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Metal İşleri Atölyesinde Bir Uygulama”. II. International Multidisciplinary Congress of Eurasia. Ukrayna/Odessa.
• 20. Atlı, B. (2018). Elmeri Yöntemiyle Beş Mermer Fabrikasının Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 21. Horozoğlu, K. (2017). “İş Kazalarının İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Analizi”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 265-281.
• 22. Civil, D. ve Acar, H. (2021). “Şirketlerin İş Sağlığı ve Güvenliği ile Çevre Kültürlerinin Elmeri Yöntemiyle Araştırılması”. Journal of Medical Sciences, 2 (4), 44-58.
• 23. Gürbüz Kuzupınarı, H. (2016). Aksaray civarındaki taş ocaklarında ELMERI İSG gözlem yöntemi uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray.
• 24. Çukurluöz, S., Birgören, B., Yalçınkaya, M. ve Orçanlı, K. (2020). “Yalın Üretimde 6S Uygulamaları için bir Performans Denetim Yöntemi Önerisi”. International Journal of Engineering Research and Development, 12 (2), 358-369.
• 25. Yaylalı, Ç. (2016). İş Sağlığı ve Güvenliğinde Performans İzleme Metodu Elmeri ve Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Metal İşleri Atölyesinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Karaman