Aile Hekimlerinin Basınç Yarası Hakkında Bilgi Düzeyi, Tutum ve Davranışları

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 1557 - 1563, 25.12.2024

Muhammed Nezir Çetin , Ceyhun Yurtsever , Volkan Atasoy , Faruk Aksoy

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1271666

Öz

Hareketi kısıtlı bireylerin sayısının artması hastalarına sürekli ve kapsamlı sağlık hizmeti sunmakla görevli olan aile hekimlerine, basınç yarasının yönetimi konusunda görev yüklemektedir. Bu çalışmada Trabzon ilindeki aile hekimlerinin basınç yarası hakkında bilgi düzeyleri, tutum ve davranışlarının saptanması amaçlanmıştır. Haziran-Temmuz 2022 tarihleri arasında yürütülen bu kesitsel araştırmada Trabzon il genelinde aile sağlığı merkezlerinde görevli 156 aile hekimine, sosyodemografik özelliklerini ve basınç yarası hakkında bilgi düzeyi, tutum ve davranışlarını sorgulayan anket formu yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Hekimlerin basınç yarası bilgi düzeylerini ölçmek için Modifiye Pieper Basınç Yarası Bilgi Testi (MPBYBT) kullanılmıştır. Çalışmamızda aile hekimlerinin MPBYBT’ye göre bilgi düzeyi ortancaları yeterli seviyede (%75,5) bulunmuştur. Hekimlerin 37’si basınç yarası hakkında eğitim aldıklarını belirtirken, 34’ü basınç yarasının evrelemesi konusunda, 30’u da tedavisi konusunda kendilerini yetkin gördüğünü ifade etti. Katılımcıların 91’i nadiren, 60’ı bazen, 5’i ise sık sık yatak yarası ile karşılaştıklarını belirtti. Hekimlerin yaş, cinsiyet ve aile hekimliğinde geçen süreleri ile doğru sayısı arasında herhangi bir ilişki saptanmamışken (p>0,05), meslekte geçirilen süre ile doğru sayısı arasında pozitif bir korelasyon mevcuttu (p=0,048, r=0,159). Pratisyen hekimlerde ve yatak yarası hakkında eğitim almadığını ifade edenlerde doğru sayısı ortancası daha yüksekti (sırasıyla; p=0,002, p<0,001). Aile hekimlerinin basınç yarası hakkında bilgi düzeylerinin yeterli düzeyde olduğu gözlemlense de bilgi düzeylerinin iyi seviyeye gelmesi için eğitim programlarının planlanması ve özellikle basınç yarasının önlenmesi konusuna ağırlık verilmesi gerektiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Aile hekimliği, basınç yarası, tıp eğitimi

Knowledge Level, Attitudes and Behaviors of Family Physicians about Pressure Ulcer

Öz

The increase in the number of individuals with limited mobility imposes a task on the management of pressure ulcers on family physicians, who are responsible for providing continuous and comprehensive health care services to their patients. In this study, it was aimed to determine the level of knowledge, attitudes and behaviors of family physicians in Trabzon about PU. In this cross-sectional study carried out between June-July 2022, a form questioning their sociodemographic characteristics and knowledge level, attitudes and behaviors about PU was applied to 156 family physicians working in family health centers across the province of Trabzon by face-to-face interview method. The Modified Pieper Pressure Ulcer Knowledge Test (MPPUKT) was used to measure the PU knowledge level of physicians. In our study, the median knowledge level of family physicians according to MPPUKT was found to be sufficient (75.5%). While 37 physicians stated that they received training on PU, 34 stated that they considered themselves competent in the staging of PU and 30 in their treatment. 91 of the participants stated that they encountered PU rarely, 60 sometimes, and 5 frequently. While no correlation was found between physicians' age, gender, and the time spent in family medicine and knowledge level (p>0.05), there was a positive correlation between the time spent in the profession knowledge level (p=0.048, r=0.159). The median number of correct answers was higher in general practitioners and those who stated that they did not receive any training on PU (respectively; p=0.002, p<0.001). Although it has been observed that the knowledge level of family physicians about PU is sufficient, it has been observed that training programs should be planned and especially the prevention of PU should be emphasized in order to improve their knowledge level.

Anahtar Kelimeler

Family medicine, medical education, pressure ulcer

Kaynakça

• 1. European Pressure Ulcer Advisory Panel, National Pressure Injury Advisory Panel and Pan Pacific Pressure Injury Alliance (2019). “Basınç Ülserlerinin/Yaralarının Önlenmesi ve Tedavisi: Hızlı Başvuru Kılavuzu 2019”. (Türkçe versiyon). Emily Haesler (Ed.).
• 2. Leijon, S, Bergh, I. and Terstappen, K. (2013). “Pressure ulcer prevalence, use of preventive measures, and mortality risk in an acute care population: a quality improvement project". Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing, 40 (5), 469-474.
• 3. Gorecki, C, Brown, J.M, Nelson, E.A, Briggs, M, Schoonhoven, L, Dealey, C, Defloor, T. and Nixon, J. on behalf of the European Quality of Life Pressure Ulcer Project group. (2009). “Impact of pressure ulcers on quality of life in older patients: a systematic review”. Journal of the American Geriatrics Society, 57 (7), 1175-1183.
• 4. Bennett, G., Dealey, C. and Posnett, J. (2004). “The cost of pressure ulcers in the UK”. Age and ageing, 33 (3), 230-235.
• 5. Türkiye İstatistik Kurumu. (2022). “İstatistiklerle Yaşlılar, 2021”. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636 (Erişim tarihi: 12 Aralık 2022).
• 6. Moore, Z, Avsar, P, Conaty, L, Moore, D.H, Patton, D. and O'Connor, T. (2019). “The prevalence of pressure ulcers in Europe, what does the European data tell us: a systematic review”. Journal of wound care, 28 (11), 710-719.
• 7. Sönmez, A. (2003). “Bası yaraları”. Türk Aile Hek Derg, 7 (2), 57-62.
• 8. Kaya, A, Gamsızkan Z. (2022). “Yaşlı bireylerin kronik hastalık sayıları ile aile hekimliğine başvurularının incelenmesi: tek birimlik retrospektif çalışma”. Türk Aile Hek Derg, 26 (1), 1-5.
• 9. Sur Ünal, Ü, Arslan Özkul, S, Çifçili, S. (2015). “Basınç ülserlerine tedavi yaklaşımlarının bir olgu eşliğinde gözden geçirilmesi”. The Journal of Turkish Family Physician, 6 (2), 77-83.
• 10. Ozcan, O, Karaali, H.K. (2023). “Physiotherapists' knowledge on pressure ulcer prevention”. International wound journal, 20 (6), 1893–1902.
• 11. Wu, J, Wang, B, Zhu, L, Jia, X. (2022). “Nurses' knowledge on pressure ulcer prevention: An updated systematic review and meta-analysis based on the Pressure Ulcer Knowledge Assessment Tool”. Frontiers in public health, 10, 964680.
• 12. Pieper, B. and Mott, M. (1995). “Nurses' knowledge of pressure ulcer prevention, staging, and description”. Advances in wound care: the journal for prevention and healing, 8 (3), 34-38.
• 13. Lawrence, P, Fulbrook, P. and Miles, S. (2015). “A survey of Australian nurses' knowledge of pressure injury/pressure ulcer management”. Journal of Wound, Ostomy and Continence Nursing, 42 (5), 450-460.
• 14. Gul, A, Andsoy, I.I, Ozkaya, B. and Zeydan, A. (2017). “A descriptive, cross-sectional survey of Turkish nurses’ knowledge of pressure ulcer risk, prevention, and staging”. Ostomy Wound Manage, 63 (6), 40-46.
• 15. Grešš Halász, B, Bérešová, A, Tkáčová, Ľ, Magurová, D. and Lizáková, Ľ. (2021). “Nurses’ knowledge and attitudes towards prevention of pressure ulcers”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18 (4), 1705.
• 16. Aydoğmuş Ünlü, A. ve Işık Andsoy, I. (2021). “Cerrahi Hemşirelerin Basınç Yaralanması, Risk Faktörleri ve Önlenmeye İlişkin Bilgilerin İncelenmesi”. Genel Tıp Dergisi, 31 (2), 168-174.
• 17. Delmore, B, Ayello, E.A, Smart, H. and Sibbald, R.G. (2018). “Assessing pressure injury knowledge using the Pieper-Zulkowski pressure ulcer knowledge test”. Advances in skin & wound care, 31 (9), 406-412.
• 18. Jiang, L, Li, L. and Lommel, L. (2020). “Nurses’ knowledge, attitudes, and behaviours related to pressure injury prevention: A large‐scale cross‐sectional survey in mainland China”. Journal of clinical nursing, 29 (17-18), 3311-3324.
• 19. Kimura, S. and Pacala, J.T. (1997). “Pressure ulcers in adults: family physicians' knowledge, attitudes, practice preferences, and awareness of AHCPR guidelines”. Journal of family practice, 44, 361-68.
• 20. Strand, T. and Lindgren, M. (2010). “Knowledge, attitudes and barriers towards prevention of pressure ulcers in intensive care units: a descriptive cross-sectional study”. Intensive and critical care nursing, 26 (6), 335-342.
• 21. Romero‐Collado, A, Homs‐Romero, E. and Zabaleta‐del‐Olmo, E. (2013). “Knowledge about medications and products to prevent and treat pressure ulcers: a cross‐sectional survey of nurses and physicians in a Primary Health Care setting”. Journal of clinical nursing, 22 (17-18), 2562-2571.