Examining Personal Disaster Preparedness Level and Related Factors After the Kahramanmaras Earthquakes

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 1942 - 1955, 25.12.2024

Edip Kaya

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1411272

Öz

This study aims to investigate personal preparedness and determine to predictors of personal preparedness, especially the effect of risk perception among the staff working at a university. This cross-sectional epidemiological study was conducted with 236 people in April 2023, two months after the Kahramanmaraş earthquakes. In addition to a socio-demographic survey form an individual disaster preparedness form and a disaster risk perception form prepared by the researcher, were used as data collection tools. Findings show that individuals' disaster risk perceptions especially earthquake risk perception are very high after the earthquake (mean:11.6±3.1). However, although 92% of the participants stated that there was a positive change in their disaster preparedness behaviors after the earthquakes, individual preparedness for disasters was found to be low (mean:5.3±2.5) Also, only 28% of the participants stated that they stetted to heavy objects, 31.8% had an emergency kit, and 36.4% knew the emergency meeting place. In addition, approximately three-quarters of the participants evaluated their disaster preparedness as "definitely not ready" or "not ready". In the multivariate linear regression analysis, homeowners (β=0.125), disaster experience (β=0.148), working in a disaster (β=0.133), and received disaster training (β=0.148), self-report sufficient disaster knowledge (β=317) and stating that there was a moderate/very positive change in disaster preparedness behaviors after the Kahramanmaraş earthquakes (β=0.176) were found predictors of personal disaster preparedness. No relationship was found between the disaster risk perception score and individual preparedness score. In conclusion, Findings reveal that there is a need for comprehensive practices to increase the personal preparedness of society.

Anahtar Kelimeler

Risk perception, Earthquake, Emergency, Disaster, Personal preparedness

Kahramanmaraş Depremleri Sonrası Afetlere Bireysel Hazırlık Düzeyi ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı; Kahramanmaraş depremleri sonrasında bir üniversitede çalışan personelin afete bireysel hazırlık durumları ve bireysel hazırlığı belirleyen faktörlerin özellikle de risk algısının etkisini incelemektir. Kesitsel tipteki bu çalışma Kahramanmaraş depremlerinden iki ay sonra 2023 Nisan ayı içerisinde 236 kişi ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan sosyo-demografik anket formunun yanı sıra yine araştırmacı tarafından hazırlanan afetlere bireysel hazırlık ve afet risk algısı formları kullanılmıştır. Çalışma bulguları, deprem sonrasında bireylerin afet risk algılarının özellikle de depreme ilişkin risk algısının çok yüksek olduğunu göstermektedir (ortalama:11,6±3,1). Ancak, katılımcıların %92’si Kahramanmaraş depremleri sonrası afetlere hazırlık davranışlarında olumlu değişiklik olduğunu belirtse de afetlere ilişkin yüksek risk algısının aksine afetlere bireysel hazırlık puan ortalamaları düşük bulunmuştur (ortalama:5,3±2,5). Katılımcıların sadece %28’i afet sırasında devrilebilecek eşyaları sabitlediğini, %31,8’i acil durum çantası hazırladığını, %36,4’ü ise en yakın toplanma alanlarını bildiğini belirtmiştir. Ayrıca katılımcıların yaklaşık dörtte üçü afetlere bireysel hazırlık durumlarını “kesinlikle hazır değil” ya da “hazır değil” olarak değerlendirmiştir. Afetlere bireysel hazırlıkla ilişkili faktörleri belirlemek için yapılan çok değişkenli doğrusal regresyon analizinde kendisine ait evde oturma (β=0,125), afet yaşama (β=0,148), afette görev alma (β=0,133), afetlerle ilgili eğitim almış olma (β=0,148), afet bilgisini yeterli görme (β=317) ve Kahramanmaraş depremleri sonrası afetlere hazırlık davranışlarında orta/çok olumlu değişiklik oluştuğunu belirtme (β=0,176) değişkenleri tarafından belirlendiği bulunulmuştur. Afet risk algısı puanı ile bireysel hazırlık puanı arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Sonuç olarak, çalışma bulguları, toplumun afetlere bireysel hazırlığını artıracak, halk sağlığını önceleyen kapsamlı uygulamalara ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Acil durum, Afet, Deprem, Bireysel hazırlık, Risk algısı

Kaynakça

• 1. Zuccaro, G, Leone, M. F. and Martucci, C. (2020). “Future research and innovation priorities in the field of natural hazards, disaster risk reduction, disaster risk management and climate change adaptation: A shared vision from the ESPREssO Project”. International Journal of Disaster Risk Reduction, 51, 101783. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101783
• 2. Centre for Research on the Epidemiology of Disasters-CRED (2023). “2022 Disasters in Numbers”. Erişim adresi: https://cred.be/publications (Erişim tarihi: 28.11.2023).
• 3. Kapur, G.B. and Smith, J.P. (2010). “Emergency public health: Preparedness and response”. USA/Washington: Jones&Bartlett Publishers.
• 4. Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği-TMMOB. (2023). “6 Şubat Depremleri 8. Ay Degerlendirme Raporu”. Erişim adresi: https://www.tmmob.org.tr/icerik/tmmob-6-subat-depremleri-8-ay-degerlendirme-raporuyayimlandi (Erişim tarihi 17.12.2024).
• 5. Ng, S.L. (2022). “Effects of Risk Perception on Disaster Preparedness Toward Typhoons: An Application of the Extended Theory of Planned Behavior”. International Journal of Disaster Risk Science, 13 (1), 100-113. https://doi.org/10.1007/s13753-022-00398-2
• 6. Kim, Y. and Kim, M.Y. (2022). “Factors affecting household disaster preparedness in South Korea.” PLoS One, 17 (10), e0275540. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0275540
• 7. Koçak, H, Çaliskan, C, Kaya, E, Yavuz, Ö. and Altintas, K.H. (2015). “Determination of individual preparation behaviors of emergency health services personnel towards disasters”. Journal of Acute Disease, 4 (3), 180-185. https://doi.org/10.1016/j.joad.2015.04.004
• 8. Yıldırım, S.D. (2023). “Integrated disaster management experience of people with disabilities: A phenomenological research on the experience of people with orthopedic disabilities in Türkiye”. International Journal of Disaster Risk Reduction, 88, 103611. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2023.103611
• 9. Khan, G, Qureshi, J.A, Khan, A, Shah, A, Ali, S, Bano, I. and Alam, M. (2020). “The role of sense of place, risk perception, and level of disaster preparedness in disaster vulnerable mountainous areas of Gilgit-Baltistan, Pakistan”. Environmental Science and Pollution Research, 27, 44342-44354. https://doi.org/10.1007/s11356-020-10233-0
• 10. Goldfrank, L.R. (2009). “Call centers, disaster medicine, and public health preparedness”. Disaster medicine and public health preparedness, 3 (3), 136-137. https://doi.org/10.1097/DMP.0b013e3181b9dbaa
• 11. Kohn, S, Eaton, J.L, Feroz, S, Bainbridge, A.A, Hoolachan, J. and Barnett, D.J. (2012). “Personal disaster preparedness: an integrative review of the literature”. Disaster Med Public Health Prep, 6 (3), 217-231. https://doi.org/10.1001/dmp.2012.47
• 12. Chen, C.Y, Xu, W, Yajun, D, Weilan, X, Chaojie, L, Qunhong, W. and Ning, N. (2019). “Household preparedness for emergency events: a cross-sectional survey on residents in four regions of China”. BMJ Open, 9 (11), e032462. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2019-032462
• 13. Ardalan, A, Yusefi, H, Rouhi, N, Banar, A. and Sohrabizadeh, S. (2020). “Household disaster preparedness in the Islamic Republic of Iran: 2015 estimation”. East Mediterr Health J, 26 (4), 382-387. https://doi.org/10.26719/emhj.19.048
• 14. Ozdemir, R, Demir, C. and Catak, B. (2021). “Faculty members' earthquake preparedness levels and their related factors: a cross-sectional study from a university in a high-risk earthquake zone in Turkey”. J Inj Violence Res, 13 (2), 151-160. https://doi.org/ 10.5249/jivr.vo113i2.1513
• 15. Tohan, M.M, Kabir, A, Hoque, M.Z. and Roy, T. (2024). “Demographic predictors of disaster preparedness behaviour: Sylhet and Sunamganj, Bangladesh”. Environmental Hazards, 23 (2), 167-185. https://doi.org/10.1080/17477891.2023.2239231
• 16. Sjoberg, L. (1999). “Consequences of perceived risk: Demand for mitigation”. Journal of Risk Research, 2(2), 129–149. https://doi.org/10.1080/136698799376899
• 17. Bodas, M, Peleg, K, Stolero, N. and Adini, B. (2022). “Risk perception of natural and human-made disasters—cross sectional study in eight countries in Europe and beyond”. Frontiers in public health, 10, 825985. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.825985
• 18. Xu, D, Peng, L, Liu, S. and Wang, X. (2018). “Influences of risk perception and sense of place on landslide disaster preparedness in southwestern China”. International Journal of Disaster Risk Science, 9, 167-180. https://doi.org/10.1007/s13753-018-0170-0
• 19. Slovic, P. (1987) “The Perception of risk”. Science, 17 (235), 280-285. https://doi.org/10.1126/science.3563507
• 20. Stewart, M, Grahmann, B, Fillmore, A. and Benson, L.S. (2017). “Rural community disaster preparedness and risk perception in Trujillo, Peru”. Prehospital and disaster medicine, 32 (4), 387-392. https://doi.org/10.1017/S1049023X17006380
• 21. Wachinger, G, Renn, O, Begg, C. and Kuhlicke, C. (2013). “The risk perception paradox—implications for governance and communication of natural hazards”. Risk analysis, 33 (6), 1049-1065. https://doi.org/10.1111/j.1539-6924.2012.01942.x
• 22. Cliff, B.J, Morlock, L. and Curtis, A.B. (2009). “Is there an association between risk perception and disaster preparedness in rural US hospitals?”. Prehospital and disaster medicine, 24 (6), 512-517. https://doi.org/10.1017/s1049023x00007433
• 23. Lindell, M.K. and Prater, C.S. (2002). “Risk Area Residents’ Perceptions and Adoption of Seismic Hazard Adjustments1”. Journal of Applied Social Psychology, 32 (11), 2377-2392. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2002.tb01868.x
• 24. Doğru, S. ve Coşkun, Z. (2023). “Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Afet Risk Algısı ve Afete Hazırlıklı Olma İnanç Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Afet Ve Risk Dergisi, 6 (4), 1299-1311. https://doi.org/10.35341/afet.1321854
• 25. Ayvazoğlu, G, Çekiç, M. ve Yücel, H. (2020). “Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Öğrencilerinin Afet Risk Algısı Ve Afete Hazırlık Durumlarının Değerlendirilmesi”. Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7, 85-96. https://doi.org/10.29228/sbe.48454
• 26. Özdemir, A. (2018). Toplumun afet risk algısı ve afete hazırlıklı olma durumu: Kocaeli ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
• 27. Çınğı, T.G. ve Yazgan, Ç.Ü. (2022). “Examination of risk perception, fear and preparedness of individuals experiencing earthquakes”. Afet ve Risk Dergisi, 5 (2), 656-668. https://doi.org/10.35341/afet.1138901
• 28. T.C. Cumhur Başkanlığı İletişim Başkanlığı. (2023). “Kahramanmaraş Depremleri, Asrın Felaketi”. Erişim adresi: https://www.iletisim.gov.tr/images/uploads/dosyalar/Asrin-Felaketi-TR.pdf (Erişim tarihi: 11.07.2024).
• 29. T.C. Ağrı Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü. (2021). “İRAP İl Afet ve Risk Azaltma Planı”. Erişim adresi: https://agri.afad.gov.tr/kurumlar/agri.afad/IRAP_AGRI.pdf (Erişim tarihi: 11.07.2024).
• 30. Ozdemir, O. ve Yilmaz, C. (2010). “Factors affecting risk mitigation revisited: the case of earthquake in Turkey”. Journal of Risk Research, 14 (1), 17–46. https://doi.org/10.1080/13669871003782751
• 31. Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S. (2013). “Using Multivariate Statistics: Pearson New International Edition”. USA/California: Pearson Education Limited.
• 32. Cvetković, V.M., Öcal, A. and Ivanov, A. (2019). “Young adults’ fear of disasters: A case study of residents from Turkey, Serbia and Macedonia”. International journal of disaster risk reduction, 35, 101095. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101095
• 33. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Başkanlığı-AFAD. (2023). “ Afet Haritaları, Türkiye Heyelan Yoğunluk Haritası”. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/afet-haritalari (Erişim tarihi: 10.12.2023)
• 34. Russell, L.A, Goltz, J.D. and Bourque, L.B. (1995). “Preparedness and hazard mitigation actions before and after two earthquakes”. Environment and Behavior, 27 (6), 744-770. https://doi.org/10.1177/0013916595276002
• 35. Page, L, Rubin, J, Amlôt, R, Simpson, J. and Wessely, S. (2008). “Are Londoners prepared for an emergency? A longitudinal study following the London bombings”. Biosecur Bioterror, 6 (4), 309-319. https://doi.org/10.1089/bsp.2008.0043
• 36. Arslanoğlu, A, Erdoğan, M, Düdükcü, Y. ve Keçeli, S. (2023). “Sağlık İnanç Modeli’ne Dayalı Acil Durum Afetlere Bireysel Hazırlık ve Bunları Etkileyen Faktörler”. Afet ve Risk Dergisi, 6 (2), 367-390. https://doi.org/10.35341/afet.1134823
• 37. Murphy, S.T, Cody, M, Frank, L.B, Glik, D. and Ang, A. (2009). “Predictors of emergency preparedness and compliance”. Disaster Med Public Health Prep, 3 (2), 1-10. https://doi.org/10.1097/DMP.0b013e3181a9c6c5
• 38. Lehman, D.R. and Taylor, S.E. (1987). “Date with an earthquake: Coping with a probable, unpredictable disaster”. Personality and Social Psychology Bulletin, 13 (4), 546-555. https://doi.org/10.1177/0146167287134011
• 39. Oral, M, Yenel, A, Oral, E, Aydin, N. and Tuncay, T. (2015). “Earthquake experience and preparedness in Turkey." Disaster Prevention and Management, 24 (1), 21-37. https://doi.org/10.1108/DPM-01-2013-0008
• 40. Konakçı, G, Cömert, M.B, Özgürsoy Uran, B.N. ve Nemli A. (2023). “Farklı İşletmelerde Çalışan İşçilerin Afete Hazırlık Durumlarının İncelenmesi”. Anatolian J Emerg Med, 6 (2), 53-60. https://doi.org/10.54996/anatolianjem.1131207
• 41. Blessman, J, Skupski, J, Jamil, M, Jamil, H, Bassett, D, Wabeke, R. and Arnetz, B. (2007). “Barriers to at-home-preparedness in public health employees: implications for disaster preparedness training”. Journal of occupational and environmental medicine, 49 (3), 318-326. https://doi.org/10.1097/JOM.0b013e31803225c7