Yoğun Bakım Hemşirelerinin Ventilatör İlişkili Pnömoninin Önlenmesine Yönelik Bilgi Düzeyleri ve Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumları

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 1829 - 1837, 25.12.2024

Fatma Özkan Tuncay , Kübra Seller Afşar

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1459209

Öz

Çalışma, hemşirelerin ventilatör ilişkili pnömoniyi önlenmeye yönelik kanıta dayalı bilgi düzeyleri ve kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi ve iki değişken arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı bu çalışmanın örneklemini bir devlet hastanesi yoğun bakım ünitelerinde görev yapan 184 hemşire oluşturmuştur. Araştırma verileri; Tanıtıcı bilgi formu, Ventilatör İlişkili Pnömoninin Önlenmesinde Kanıta Dayalı Uygulamalara İlişkin Bilgileri Formu ve Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler analizinde uygun istatistiksel testler kullanılmıştır.
Hemşirelerin ventilatör ilişkili pnömoniyi önlemeye ilişkin bilgi düzeyi puan ortalaması 5,32±2,19, Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği toplam puan ortalaması 62,61±8,41; ölçek alt boyut puan ortalamaları ise sırasıyla inanç ve beklentiler, 29,97±3,66, niyet 15,89±2,89 ve duygular 16,75±3,01 olarak belirlenmiştir. Çalışmada ventilatör ilişkili pnömoniyi önleme bilgi düzeyi ile Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği toplam puanı, inanç ve beklentiler alt boyutu ve uygulama niyeti alt boyutu puanları arasında orta düzey pozitif yönde anlamlı ilişki; duygular alt boyutu ile ise düşük düzey anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır.
Araştırmada hemşirelerin ventilatör ilişkili pnömoniyi önlemeye yönelik kanıta dayalı bilgilerinin orta düzey, kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının ise pozitif yönde olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmada hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları ile ventilatör ilişkili pnömoniyi önlemeye ilişkin bilgi düzeyleri arasında pozitif yönde orta düzey anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yoğun bakım, Ventilatöre ilişkin pnomöni, Kanıta dayalı uygulama, Hemşirelik

Intensive Care Nurses' Knowledge Levels on Prevention of Ventilator Associated Pneumonia and Attitudes Towards Evidence-Based Nursing

Öz

The study was conducted to determine the evidence-based knowledge levels of nurses towards the prevention of ventilator-associated pneumonia and their attitudes towards evidence-based nursing and to determine the relationship between the two variables. This descriptive and correlational study sampled 184 nurses working in the intensive care units of a state hospital. The research data were collected using the Descriptive Information Form, Form of Evidence-Based Knowledge concerning the Prevention of Ventilator-Associated Pneumonia and Evidence-Based Nursing Attitude Questionnaire. The data were analyzed using appropriate statistical tests.
The mean score of the nurses' knowledge level regarding the Evidence-Based Practices for Preventing Ventilator-Associated Pneumonia was 5.32±2.19, the mean score of Attitude towards Evidence-Based Nursing Questionnaire total score was 62.61±8.41, and the mean scores of the subscales were determined as beliefs and expectations, 29.97±3.66, intentions, 15.89±2.89 and emotions, 16.75 ± 3.01, respectively. In the study, it was found that there was a moderate positive significant relationship between the level of knowledge about prevention of ventilator-associated pneumonia and Attitude Towards Evidence-Based Nursing Scale total score, beliefs and expectations sub-dimension and implementation intention sub-dimension scores, and a low significant relationship with the emotions sub-dimension.
In the study, it was concluded that the evidence-based knowledge of nurses in intensive care unit for the prevention of ventilator-associated pneumonia was moderate and their attitudes towards evidence-based nursing were positive. In the study, it was determined that there was a positive and moderately significant relationship between nurses' attitudes towards evidence-based nursing and their level of knowledge about prevention of ventilator-associated pneumonia.

Anahtar Kelimeler

Intensive care, Ventilator-related pneumonia, Evidence-based practice, Nursing

Kaynakça

• 1. Akıncı, C, Çakar, N, Ayyıldız, A, Atalan, KH. ve Ayyıldız, A. (2010). “Yoğun Bakım Hemşirelerinin Ventilatör İlişkili Pnömoni İle İlgili Bilgilerinin Değerlendirilmesi”. Türk Anestezi Reanimasyon Dergisi, 38, 45-51.
• 2. Özen, N. ve Armutçu, B. (2018). “Ventilatör İlişkili Pnömonin Önlenmesinde Yoğun Bakım Hemşirelerinin Kanıta Dayalı Uygulamalara İlişkin Bilgi Düzeyleri”. Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Dergisi, 9 (3), 78-83.
• 3. Tomak, Y, Ertürk, A, Şen, A, Erdivanlı, B. ve Kurt, A. (2012). “Anestezi Yoğun Bakım Ünitesinde Ventilatör İlişkili Pnömoni Hızları Ve Etken Mikroorganizmaların Dağılımı”. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 46, 115-119.
• 4. Subramanian, P, Choy, KL, Gobal, SV, Mansor, M. and Ng,, KH. (2013). “Impact of Education on Ventilator-Associated Pneumonia in The İntensive Care Unit”. Singapore Medical Journal, 54 (5), 281-284. https://doi: 10.11622/smedj.2013109
• 5. Osti, C, Wosti, D, Pandey, B. and Zhao, Q. (2017). “Ventilator-Associated Pneumonia and Role of Nurses in its Prevention”. J Nepal Med Assoc, 56 (208), 461-468.
• 6. Alankaya, N, Karadakovan, A, Uran, BNÖ. ve Bayram H. (2019). “Hemşirelerin Ventilatör İlişkili Pnömoninin Önlenmesinde Kanıta Dayalı Uygulamalar Konusunda Bilgileri: İzmir Örneği”. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (2), 55-63.
• 7. Alcan, AO. ve Korkmaz, FD. (2015). “Ventilatör İlişkili Pnömoninin Önlenmesi: Bakım Paketi Yaklaşımı”. İzmir Üniversitesi Tıp Dergisi, 3, 38-47.
• 8. Sert, H, Aygin, D. ve Bölüktaş RP. (2015). “Yoğun Bakımdaki Yaşlı Hastalarda Ventilatörle İlişkili Pnömoni ve Önlenmesi”. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 19 (2), 60-67.
• 9. Karateke, Y. ve Terzi, B. (2021). “Yoğun Bakım Ünitelerinde Mekanik Ventilatöre Bağlı Hastalarda Ventilatör İlişkili Pnomoni (VİP)’i Önlemeye İlişkin Ağız Bakımı Etkinliğinin İncelenmesi: Sistematik Bir Derleme”. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 25 (1), 1-9.
• 10. Farokhzadian, J, Khajouei, R. and Ahmadian, L. (2015). “Evaluating Factors Associated With İmplementing Evidence‐Based Practice in Nursing”. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 21 (6), 1107-1110. https://doi.org/10.1111/jep.12480
• 11. Kurt, M. ve Yazıcı, G. (2021). “Yoğun Bakım Ünitesinde Sık Görülen Sağlık Hizmetiyle İlişkili Enfeksiyonların Önlenmesinde Kanıta Dayalı Uygulamalar”. Türkiye Sağlık Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 25-44.
• 12. Şenyuva, E. (2016). “Hemşirelik Eğitimi ve Kanıta Dayalı Uygulamalar”. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 24 (1), 59-65.
• 13. Arslan, S, Konuk Şener, D. ve Küçük Ö. (2015). “Pediatri Kliniğinde Çalışan Hemşirelerin Kanıta Dayalı Uygulamalara İlişkin Görüşleri”. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilim Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi, 3, 1–9.
• 14. Aslan, H. ve Gürdap, Z. (2021). “Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumları ve Periferik Venöz Kataterle İlişkili Enfeksiyonu Önlemeye Yönelik Bilgi Düzeyleri”. The Journal of Turkish Family Physician, 12 (2), 84-98. https://doi: 10.15511/tjtfp.21.00284.
• 15. Çalışkaner, D. (2020). “Ventilatör İlişkili Pnömoninin Önlenmesinde Risk Faktörlerine Yönelik Koruyucu Önlemler ve Klinik Uygulamalar”. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 24 (3), 237-244.
• 16. Şen, EŞ. ve Yurt, S. (2021). “Hemşirelerin Kanıta Dayalı Uygulamalara Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14 (2), 102-107. https://doi.org/10.46483/deuhfed.737729
• 17. Evcili, F. ve Kaya, D. (2023). “Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi”. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8 (2), 179-184.
• 18. Labeau, S, Vandijck, DM, Claes, B, Van Aken, P, Blot, SI. and executive board of the Flemish Society for Critical Care Nurses. (2007). “Critical Care Nurses’ Knowledge Of Evidence-Based Guidelines For Preventing Ventilator-Associated Pneumonia: An Evaluation Questionnaire”. American Journal of Critical Care, 16, 371-377. https://doi.org/10.4037/ajcc2007.16.4.371
• 19. Akın Korhan, E, Hakverdioğlu Yönt , G, Parlar Kılıç, S. and Uzelli, D. (2014). “Knowledge Levels Of İntensive Care Nurses On Prevention Of Ventilator-Associated Pneumonia”. Nursing in Critical Care, 19, 26-33. https://doi.org/10.1111/nicc.12038.
• 20. Ayhan, Y, Kocaman, G. ve Bektaş, M. (2015). “Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği”nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 17 (2/3), 21-35.
• 21. Ruzafa-Martínez, M, López-Iborra, L. and Madrigal-Torres M. (2011). “Attitude Towards Evidence-Based Nursing Questionnaire: Development And Psychometric Testing in Spanish Community Nurses”. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 17 (4), 664-670.
• 22. Kalyan, G, Bibi, R, Kaur, R, Bhatti, R, Kumari, R. and Rana, R. R. (2020). “Knowledge And Practices Of İntensive Care Unit Nurses Related To Prevention Of Ventilator Associated Pneumonia İn Selected İntensive Care Units Of A Tertiary Care Centre”, India. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 25 (5), 369-375. 23. Dikmen Y, Filiz NY, Tanrıkulu F, Yılmaz D and Kuzgun H. (2018). “Attitudes of İntensive Care Nurses Towards Evidence-Based Nursing”. International Journal of Health Sciences and Research, 8, 138-143.
• 24. Doğan, SD, Karaçay, SY, Arslan, S, Yurtseven, Ş, Nazik, E. ve Yüksekkaya, SE. (2019). “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumları”. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (2), 39- 45.
• 25. Köse, S, Sis Çelik, A. ve Kılıç, D. (2023) “Hemşirelerin Bilimsel Araştırmalara ve Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumlarının v Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 6 (2), 329-339. https://doi.org/10.38108/ouhcd.1088120
• 26. Taşçı, Ö. ve Özer, N. (2023). “Cerrahi Hemşirelerin Eleştirel Düşünme Eğilileri İle Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”. Etkili Hemşirelik Dergisi, 16 (4), 416-434. https://doi.org/10.46483/jnef.1375485
• 27. Elsayed, WA, Hussein, FM. and Othman, WN. (2017). “Relation Between Nursing Informatics Competency and Nurses’ Attitude Toward Evidence-Based Practice Among Qualified Nurses at Mansoura Oncology Center”. International Journal of Nursing Didactics, 7 (6), 26-33.
• 28. Stokke, K, Olsen, NR, Espehaug, B. and Nortvedt, MW. (2014). “Evidence Based Practice Beliefs and İmplementation Among Nurses: A Cross-Ectional Study”. BMC Nursing, 13 (8), 1-10.
• 29. Shin, JI. and Lee, E. (2017). “The İnfluence of Social Capital on Nurse‐Perceive Evidence‐Based Practice İmplementation in South Korea”. Journal of Nursing Scholarship, 49 (3), 267-276. https://doi.org/10.1111/jnu.12288
• 30. Breimaier, HE, Halfens, RJ. and Lohrmann, C. (2011). “Nurses' Wishes, Knowedge, Attitudes and Perceived Barriers on İmplementing Rsearch Findings into Practice Among Graduate Nurses in Austia”. Journal of Clinical Nursing, 20 (11-12), 1744-1756. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2010.03491.x
• 31. Grove, SK, Gray, JR. and Burns, N. (2015). “Understanding nursing researc building an evidence-based practice”, 6th ed. Amsterdam: Elsevier Inc.
• 32. Yılmaz, E, Çeçen, D, Aslan, A, Kara, H, Toğaç, HK. ve Mutlu, S. (2018). “Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yöelik Tutumları ve Araştırma Kullanımında Algıladıkları Egeller”. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15 (4), 235-241
• 33. Yılmaz, D, Düzgün, F. ve Dikmen, Y. (2019). “Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10 (4), 713-719. https://doi.org/10.31067/0.2018.91.