The Mediating Role of the Importance Given to Health in the Effect of Substance Addiction on Self-Esteem

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 1643 - 1653, 25.12.2024

Durmuş Gökkaya

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1508500

Öz

In this study, it was aimed to determine the mediating role of the importance given to health in the effect of substance addiction perception on self-esteem. In addition, the secondary aim is to determine whether there is a significant difference between substance addiction, self-esteem, importance given to health and demographic variables. Data were collected from students studying at a state university. SPSS 26 package programme Process Macro (Model 4) was used in the analysis and evaluation of the data. It was determined that the scale variables showed normal distribution. Descriptive statistics, independent sample t test, one-way analysis of variance and Pearson correlation analysis were used to determine the relationships between the scales. Process Macro (Model 4) was used for mediation analysis. As the findings of the study, it was determined that the perception of substance addiction was high and self-esteem and the importance given to health were above medium level. A significant difference was found between age, class level and relationship with family member and substance addiction and self-esteem. The direct (β= -.314) and indirect (β= -.218) effects of substance abuse on self-esteem were statistically significant. As a result, it can be said that age, grade level and relationship with family member are important factors on substance abuse and self-esteem. It was concluded that the importance given to health played a mediating role in the effect of substance abuse on self-esteem.

Anahtar Kelimeler

Substance abuse, Health, Self-esteem, Importance attached to health

Madde Bağımlığının Benlik Saygısı Üzerindeki Etkisinde Sağlığa Verilen Önemin Aracılık Rolü

Öz

Bu çalışmada madde bağımlılığı algısının benlik saygısı üzerine etkisinde sağlığa verilen önemin aracılık rolünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca madde bağımlılığı, benlik saygısı ve sağlığa verilen önem ile demografik değişkenler arasında anlamlı bir fark olup olmadığının belirlenmesi de ikincil amacıdır. Veriler bir devlet üniversitesinde okuyan öğrencilerden toplanmıştır. Verilerin analizinde ve değerlendirilmesinde SPSS 26 paket programı Process Macro (Model 4) kullanılmıştır. Ölçek değişkenlerinin normal dağılım gösterdiği saptanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi ve ölçekler arası ilişkilerin belirlenmesinde Pearson korelasyon analizi tercih edilmiştir. Aracılık analizi için Process Macro (Model 4) kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları olarak, madde bağımlılığı algısı yüksek, benlik saygısı ve sağlığa verilen önemin orta düzey üzeri olduğu belirlenmiştir. Yaş, sınıf düzeyi ve aile bireyi olan ilişki ile madde bağımlılığı ve benlik saygısı arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Madde bağımlılığının benlik saygısı üzerinde doğrudan (β= -,314) ve dolaylı (β= -,218) etkisinin istatiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, yaş, sınıf düzeyi ve aile bireyi olan ilişkinin madde bağımlılığı ve benlik saygısı üzerinde önemli bir etken olduğu söylenebilir. Madde bağımlılığının benlik saygısı üzerindeki etkisinde sağlığa verilen önemin aracılık rolü gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Madde bağımlılığı, Sağlık, Benlik saygısı, Sağlığa verilen önem

Destekleyen Kurum

Yoktur

Kaynakça

• 1. Çifci, H. K., Kozanhan, B. ve Solak, İ. (2020). “Madde Bağımlılığı ile İlgili Türkçe İnternet Sitelerinin Okunabilirliğinin Değerlendirilmesi”. Bağımlılık Dergisi, 21(1), 56-63.
• 2. Zou, Z., Wang, H., d’Oleire Uquillas, F., Wang, X., Ding, J. and Chen, H. (2017). “Definition of Substance and Non-substance Addiction”. In: Zhang, X., Shi, J., Tao, R. (Eds) Substance and Non-substance Addiction. Advances in Experimental Medicine and Biology, vol 1010. Springer: Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-10-5562-1_2.
• 3. Randle, J. M., Stroink, M. L. and Nelson, C. H. (2015). “Addiction and The Adaptive Cycle: A New Focus”. Addiction Research & Theory, 23(1), 81–88. https://doi.org/10.3109/16066359.2014.942295
• 4. Settley, C. (2020). “The Physical And Psychological Wellbeing Of Caregivers of Individuals Suffering From Substance Addiction”. Archives of Psychiatric Nursing, 34(3), 107-109. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2020.03.007
• 5. Sahu, K. K. and Sahu, S. (2012). “Substance Abuse Causes and Consequences”. Bangabasi Academic Journal, 9(12), 52-59.
• 6. Gruber, K. J. and Taylor, M. F. (2006). “A Family Perspective For Substance Abuse: Implications From The Literature”. Journal of Social Work Practice in the Addictions, 6(1-2), 1-29. https://doi.org/10.1300/J160v06n01_01
• 7. Dawood, K. S. (2018). “Assessment The Causes of Substance Abuse “Related Relapse Among Patients With Addiction in Baghdad City”. Kufa Journal for Nursing sciences, 8(1), 25-34. https://doi.org/10.36321/kjns.vi20181.2266
• 8. Çetinceli, K. ve Acar, Ö. F. (2022). “Benlik Saygısı, Yaşam Doyumu ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki: Lojistik Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(34), 412-425.
• 9. Uslusoy, E. Ç., Gürdoğan, E. P. ve Kurt, D. (2016). “Hemşirelerde Mesleki Benlik Saygısı ve Meslektaş Dayanışması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 29-35. 10. Dilek, H. ve Aksoy, A. (2013). “Ergenlerin Benlik Saygısı ile Anne-Babalarının Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 95-109.
• 11. Malcolm, B. P. (2004). “Evaluatıng Self-Esteem: Evaluating the Effects of Self-Esteem on Substance Abuse among Homeless Men”. Journal of Alcohol and Drug Education, 39-61. https://www.jstor.org/stable/45092426
• 12. Ersöğütçü, F. ve Karakaş, S. A. (2016). “Social Functioning And Self-Esteem of Substance Abuse Patients”. Archives of Psychiatric Nursing, 30(5), 587-592. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2016.03.007
• 13. Avşar, G., Filiz, K. O. Ç. ve Aslan, G. (2016). “Madde Bağımlısı Hastalarda Sosyal Destek ve Benlik Saygısı”. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (1), 44-49.
• 14. Corrales-Gutierrez, I., Baena-Antequera, F., Gomez-Baya, D., Leon-Larios, F. and Mendoza, R. (2022). “Relationship Between Eating Habits, Physical Activity and Tobacco and Alcohol Use in Pregnant Women: Sociodemographic Inequalities”. Nutrients, 14(3), 557. doi:10.3390/nu14030557.
• 15. Serowoky, M. L. and Kwasky, A. N. (2017). “Health Behaviors Survey: An Examination of Undergraduate Students’ Substance Use”. Journal of Addictions Nursing, 28(2), 63-70. DOI: 10.1097/JAN.0000000000000165
• 16. Rudolf, H. and Watts, J. (2002). “Quality of Life in Substance Abuse and Dependency”. International Review of Psychiatry, 14(3), 190-197.
• 17. Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yildirim, E. (2007). “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• 18. Akpınar Özdemir, G. (2011). Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Madde Bağımlılığı ile İlgili Görüşleri. Yüksek lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 19. Rosenberg M.(1965). “Society and The Adolescent Self Image”. New Jersey: Princeton Unıvercity Press. 20. Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda Benlik Saygısı [Uzmanlık Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• 21. Genç, A. ve Karaman, F. (2019). “Üniversite Öğrencilerinde Sağlıklı Yaşam Becerileri Ölçeği'nin Geliştirilmesi”. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (7), 656-669.
• 22. Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2019). “Using Multivariate Statistics” (7th ed.). Allyn ve Bacon/Pearson Education.
• 23. Hayes, A. F. and Scharkow, M. (2013). “The Relative Trustworthiness of Inferential Tests of The İndirect Effect in Statistical Mediation Analysis: Does Method Really Matter?” Psychological Science, 24(10), 1918-1927.
• 24. Aldemir, İ. ve Doğan, S. (2022). “Hemşirelik Öğrencilerinin Madde Bağımlılığı Farkındalığı ve İyilik Hallerinin Değerlendirilmesi”. International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 8(1), 67-84.
• 25. Bekircan, E., Ün, İ., Ayyıldız, N. İ. ve Usta, G. (2022). “Üniversite Öğrencilerinde Madde Bağımlılığı Farkındalığı Benlik Saygısı İlişkisi”. Bağımlılık Dergisi, 23(1), 1-7.
• 26. Nazlıcan, E., Ersoy, Ö., Akbaba, M. ve Kurt, B. (2018). “Kahramanmaraş İl Merkezindeki Lise Son Sınıf Öğrencilerinde Madde Kullanımı ve Etkileyen Faktörler”. Sakarya Tıp Dergisi, 8(2), 235-246.
• 27. Soy, İ. T. ve Kocataş, S. (2020). “Madde Bağımlılığı Tanısı Almış Bireylerde Benlik Saygısı ve Soyal Dışlanma Algıları Arasındaki İlişki”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 36(2), 73-86.
• 28. Bajaj, B., Gupta, R. and Pande, N. (2016). “Self-Esteem Mediates The Relationship Between Mindfulness And Well-Being”. Personality and Individual Differences, 94, 96-100.
• 29. Varol, E., Bakan, A. B. ve Arlı, Ş. K. (2021). “Hemşirelerde ve Hemşirelik Öğrencilerinde Benlik Saygisi ile Mesleki Benlik Saygisinin İncelenmesi”. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 29(6), 407-413. 30. Öz Damkalı, F. ve Sarılı, M. (2024). “Hemşirelik Öğrencilerinin Benlik Saygıları ve Genel Sağlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi”. Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi, 5(1), 162-170.
• 31. Uzun, R., Balcı, E., Günay, O., Özdil, K. ve Öztürk, G. K. (2018). “Hemşirelik Öğrencilerinde Yeme Tutumları, Beden Algısı, Benlik Saygısı ve İlişkili Etmenler”. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 48-63.
• 32. Bozkurt, T. M., Olcay, H. ve Atlı, M. (2022). “Sağlıklı Yaşam Becerileri ile Fiziksel Özellikler Arasındaki İlişki”. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 752-768.
• 33. Özkan, Ş. ve Aca, Z. (2020). “Akılcı İlaç Kullanımında Sağlıklı Yaşam Becerilerinin Etkisi”. Sosyal Güvenlik Dergisi, 10(2), 273-288.
• 34. Toker, T., Tiryaki, A., Özçürümez, G. ve İskender, B. (2011). Madde Kullananlarda Çocukluk Örselenme Yaşantılarının, Madde Kullanma Eğilimi, Benlik Saygısı ve Başa Çıkma Tutumları ile İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 83-92.
• 35. Khajehdaluee, M., Zavar, A., Alidoust, M. and Pourandi, R. (2013). “The Relation of Self-Esteem and Illegal Drug Usage İn High School Students”. Iranian Red Crescent Medical Journal, 15(11), 76-82.
• 36. Uba, I., Yaacob, S. N., Talib, M. A., Mofrad, S. and Abdullah, R. (2013). “Effect of Self-Esteem in The Relationship between Stress and Substance Abuse Among Adolescents: A Mediation Outcome”. International Journal of Social Science and Humanity, 3(3), 214-217.
• 37. Ekinci, S. ve Kandemir, H. (2015). “Childhood Trauma in The Lives of Substance-Dependent Patients: The Relationship Between Depression, Anxiety And Self-Esteem”. Nordic Journal of Psychiatry, 69(4), 249-253.
• 38. Riquelme, M., García, O. F. and Serra, E. (2018). “Psychosocial Maladjustment in Adolescence: Parental Socialization, Self-Esteem, and Substance Use”. Anales de psicología, 34(3), 536-543.
• 39. Oshri, A., Carlson, M. W., Kwon, J. A., Zeichner, A. and Wickrama, K. K. (2017). “Developmental Growth Trajectories Of Self-Esteem in Adolescence: Associations With Child Neglect and Drug Use and Abuse in Young Adulthood”. Journal of Youth and Adolescence, 46, 151-164.
• 40. Yılmaz, S., Yılmaz, M., Sorver, A., Karagöz, Ş. Ş. ve Abalı, V. (2023). “Madde Bağımlılığı Önleme Programının Ergenlerin Öz Yeterlik Algısına Etkisi”. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(2), 105-111.