The Effect of Contact Barriers on The Bonding Status of Mothers and Babies Experiencing Natural Disasters

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 232 - 240, 23.03.2025

Maksude Yıldırım , Sidika Özlem Cengizhan

Öz

This study was conducted to examine the effects of barriers to physical contact between mothers and their infants on attachment in the context of experiencing natural disasters.
This descriptive study was conducted with the mothers of infants aged 0-18 months who were affected by the Kahramanmaraş-centered earthquakes and were residing in container settlements in Adıyaman. The study data were collected using the “Introductory Characteristics Form”, “The Mother Infant Contact Barriers Scale (MICBS)”, and “Mother to Infant Bonding Scale (MIBS)”, which were developed by the researcher. In the evaluation of the data, percentage, mean, standard deviation, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U, and regression analyses were use.
As a result of the analyses, the participants' mean scores for the mother ınfant contact barriers scale were calculated as 41.46±13.39, while the mean scores for the mother to ınfant bonding scale were 3.20±4.02. It was determined that mother-infant contact barriers were influenced by factors such as being trapped under rubble or being separated from the infant after the earthquake, while mother-infant bonding was affected by factors such as whether the infant was born before or after the earthquake.
Considering the minimum and maximum possible scores on the MICBS and MIBS scales, it can be stated that participants' mother-infant contact barriers are at a moderate level, while their mother-infant bonding levels are at a low level.

Anahtar Kelimeler

Contact barriers, Bonding, Natural disasters

Doğal Afet Yaşayan Anne ve Bebeklerin Temas Engellerinin Bağlanma Durumlarına Etkisi

Öz

Bu çalışma doğal afet yaşayan anne ve bebeklerin temas engellerinin bağlanma durumlarına etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır.
Tanımlayıcı türde yapılan bu çalışma Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen ve Adıyaman’da konteyner kentte kalan 0-18 ay aralığındaki bebeklerin anneleri ile yürütülmüştür. Çalışmanın verileri araştırmacı tarafından hazırlanan “Tanıtıcı Özellikler Formu”, “Anne Bebek Temas Engelleri Ölçeği (ABTEÖ)” ve “Anne-Bebek Bağlanma Ölçeği (ABBÖ)” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzde, ortalama, standart sapma, kruskall wallis, mann whitney-u ve regresyon analizleri kullanılmıştır.
Yapılan analizler sonucunda katılımcıların anne bebek temas engelleri ölçeği puan ortalamaları 41.46±13.39, anne-bebek bağlanma ölçeği puan ortalamaları ise 3.20±4.02 olarak hesaplanmıştır. Anne bebek temas engellerinin enkazda kalma, depremden sonra bebekten ayrı kalma durumu gibi faktörlerden etkilendiği, anne bebek bağlanmasının ise bebeğin depremden önce ya da sonra doğma durumu gibi faktörlerden etkilendiği belirlenmiştir.
ABTEÖ ve ABBÖ ölçeklerinden alınabilecek en az ve en çok puanlar göz önünde bulundurulduğunda katılımcıların anne bebe temas engellerini orta düzeyde, anne bebek bağlanma düzeylerinin ise düşük düzeyde olduğu söylenebilinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Temas engelleri, Bağlanma, Doğal afet

Kaynakça

• 1. AFAD. Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. 2023 [Erişim Tarihi: 06.09.2024]. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
• 2. Yönlü Ö, Karabacak V. Surface rupture history and 18 kyr long slip rate along the Pazarcık segment of the East Anatolian Fault. J Geol Soc London. 2024;181(1):1-11.
• 3. Kipay SS. Deprem gerçeği ve kadın sağlığı üzerine etkileri. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023;8(2):855-860.
• 4. Yakıt Ak E, Aslan E. Deprem ve kadın üreme sağlığı. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2024;10(1):43-51.
• 5. Demirci K, Avcu T. Afet süreçlerinde kadın bireylerin yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri: İzmir ili örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi. 2021;11(1):86-105.
• 6. Tor H, Güneş Yüce T. Deprem ve kadın. Avrasya 7th International Conference on Social Sciences; 2023;623-635. Bodrum/Muğla, Türkiye.
• 7. Akça K, Aytekin Özdemir A. Afetlerde bebek beslenmesi ve bakımı. Yüksek İhtisas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;4(2):57-62. doi:10.51261/yiu.2023.1285379
• 8. CDC. Safety Messages for Pregnant, Postpartum, and Breastfeeding People During Natural Disasters and Severe Weather. 2024 [Erişim Tarihi: 06.09.2024]. Erişim adresi: https://www.cdc.gov/reproductive-health/emergency-preparation-response/safety-messages.html
• 9. Beyazıt U, Taşçıoğlu G, Cirhinlioğlu FG. A study on the Rrelationship between self-perception of parental role and marital attitude. European Journal of Education Studies. 2018;5(5):98-108. doi:10.5281/zenodo.1472632
• 10. Dinç Ş, Balcı S. Baba-bebek bağlanma durumu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2021;13(1):8-17. doi:10.5336/nurses.2019-72534
• 11. Yakıt Ak E, Uyurdağ N. Afetin toplumsal cinsiyet boyutu: Türkiye’nin Diyarbakır şehrinde depremi yaşayan kadınlarla ilgili bir örnek olay incelemesi. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi. 2024;7(1):142-160. doi:10.33708/ktc.1390146
• 12. Kömürcü Akik B, Durak Batıgün A. Anne bebek temas engelleri ölçeği (ABTEÖ): Geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2020;12(Suppl 1):235-254. doi:10.18863/pgy.789071
• 13. Gündüzalp R, Gürol A. Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan annelerin stres düzeyleri ve anne bebek temas engelleri ile anne bebek bağlanması arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Midwifery and Health Sciences. 2024;7(1):114-124. doi:10.5281/zenodo.10926659
• 14. Nacar EH, Gökkaya F. Bağlanma ve maternal bağlanma konusunda bir derleme. Cyprus Turkish Journal of Psychiatry and Psychology. 2019;1(1):49-55. doi:10.35365/ctjpp.19.1.06
• 15. Büyükdereli Atadağ Y, Bozkurt AS. Anne bebek bağlanması: Bir bibliyometrik analiz. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care. 2023;17(3):416-425. doi:10.21763/tjfmpc.1300444
• 16. Dereli Yılmaz S. Prenatal anne- bebek bağlanması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2013;10(3):28-33.
• 17. Başdaş Ö, Sezer Efe Y, Erdem E, Özdemir A, Güneş T, Öztürk MA. Anne bebek bağlanmasını etkileyen faktörler. YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2022;3(2):130-136.
• 18. Kuroda Y, Goto A, Koyama Y, Hosoya M, Fujimori K, Yasumura S, et al. Antenatal and postnatal association of maternal bonding and mental health in Fukushima after the Great East Japan Earthquake of 2011: The Japan Environment and Children’s Study (JECS). J Affect Disord. 2021;278(July 2020):244-251. doi:10.1016/j.jad.2020.09.021
• 19. Soper DS. Soper, D.S. A-priori Sample Size Calculator for Multiple Regression. 2024 [Erişim Tarihi: 01.02.2024]. Erişim adresi: https://www.danielsoper.com/statcalc.
• 20. Altiparmak S, Yilmaz AN, Aksoy Derya Y. The effect of marital adjustment on mother-baby bonding and breastfeeding self-efficacy level. Medicine Science International Medical Journal. 2021;10(1):174-178. doi:10.5455/medscience.2020.10.224
• 21. Engin N, Ayyıldız T. Anne-bebek bağlanmasının annelik algısı ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2021;5(3):583-596. doi:10.46237/amusbfd.947004
• 22. Karakulak Aydemir H, Alparslan Ö. Anne- bebek bağlanma ölçeğinin Türk toplumuna uyarlanmas: Aydın örneği. Çağdaş Tıp Dergisi. 2016;6(3):188-199. doi:10.16899/ctd.
• 23. Karagöz Y. SPSS AMOS META Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. 2. Baskı. Genç Ofset/Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., 2019; 352-354.
• 24. Çelik Ş, Satılmış İG. Konjenital kalp anomalili 0-3 aylık bebeği olan annelerde postpartum uyum sorunları ve annelik deneyimleri. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi (KASHED). 2023;9(2):22-35.
• 25. Karaağaç H. Hastane afet yönetim sürecinde tıbbi sosyal hizmet uygulamaları: Kahramanmaraş depremleri üzerine bir değerlendirme. Afet ve Risk Dergisi. 2023;6(3):1154-1166. doi:10.35341/afet.1282653
• 26. Pınar Ş, Kökcü Doğan A. Yeni çocuk sahi̇bi̇ olmuş ebeveynleri̇n anne baba rolüne hazır olma durumu ile sosyodemografik özelli̇kleri̇ni̇n karşılaştırılması. STED / Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2020;29(4):255-266. doi:10.17942/sted.751964
• 27. Başarıkan R, Seki T. Boşanma yaşantısı olan bireylerin yaşamda anlam ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile travma sonrası büyümeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2023;12(1):258-269. doi:10.33206/mjss.1166664
• 28. Nordahl D, Rognmo K, Bohne A, Landsem IP, Moe V, Wang CEA, et al. Adult attachment style and maternal-infant bonding: The indirect path of parenting stress. BMC Psychol. 2020;8(58):1-11. doi:10.1186/s40359-020-00424-2
• 29. Çankaya S, Dereli Yılmaz S, Can R, Değerli Kodaz N. Postpartum depresyonun maternal bağlanma üzerine etkisi. ACU Sağlık Bil Derg. 2017;2017(4):232-240.
• 30. Diniz BP, Grisi SJFE, de Souza DM, Ferrer APS. Mother-infant bonding and postpartum depression during the COVID-19 pandemic- a risk for nurturing care and child development. Revista Paulista de Pediatria. 2024;42(2):e2022151. doi:10.1590/1984-0462/2024/42/2022151
• 31. Mazúchová L, Kelčíková S, Maskalová E, Malinovská N, Grendár M. Mother-infant bonding and its associated factors during postpartum period. Journal of Nursing and Social Ssciences Related to Health and İllness. 2021;23(2):126-132. doi:10.32725/kont.2021.018
• 32. Tukamushabe P, Ngabirano TD, Okonya JN, Saftner MA. Prevalence and factors associated with iImpaired maternal–infant bonding among mothers attending young child clinic in Kampala, Uganda. Int J Environ Res Public Health. 2024;21(6):665. doi:10.3390/ijerph21060665
• 33. Özşahin Z, Akça E, Gökbulut N. Postpartum depresyon düzeyi̇ ile maternal bağlanma arasindaki ili̇şki̇. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2020;8(3):715-724. doi:10.33715/inonusaglik.757249
• 34. Karaman O, Bal Yılmaz H, Karaköse Ö. Deprem bölgesi̇ndeki̇ yeni̇doğanın bakım yönetimi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2024;11(1):151-156. doi:10.52880/sagakaderg.1298702