Otel Çalışanlarının Algıladıkları Dönüşümcü Liderlik Davranışının Çalışma Yaşam Kalitesi ve İş Performansı Düzeylerine Etkisi: İstanbul Örneği

Yıl 2022, , 210 - 226, 27.03.2022

Sait Doğan , Mustafa Bayır Hasan Cinnioğlu

https://doi.org/10.32572/guntad.1022155

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı otel çalışanlarının dönüşümcü liderlik algılarının çalışma yaşam kalitesi ve iş performansı düzeylerine etkisini belirlemektir. Bu doğrultuda İstanbul’da hizmet veren 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde çalışmakta olan işgörenlerin dönüşümcü liderlik algılarının çalışma yaşam kalitesi ve iş performansı düzeylerine olan etkisi araştırılmıştır. Araştırmada veri toplama yöntemlerinden anket tekniği kullanılarak 302 çalışandan veriler elde edilmiştir. Anket formunda, dönüşümcü liderlik, iş performansı ve çalışma yaşam kalitesi değişkenlerini ölçmek için daha önce bilimsel çalışmalarda kullanılmış olan ölçeklerden yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulguların sadece İstanbul’da faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerindeki çalışanları kapsaması araştırmanın sınırlılığı olarak ifade edilebilir. Araştırmada elde edilen veriler bilgisayar programı kullanılarak ilgili değişkenlerin frekans, güvenilirlik, faktör, korelasyon ve regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda otel çalışanlarının dönüşümcü liderlik algılarının çalışma yaşam kalitesi ve iş performansını etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dönüşümcü Liderlik, Çalışma Yaşam Kalitesi, İş Performansı, Otel

The Effect of Transformational Leadership Behavior Perceived by Hotel Employees On Quality of Working Life and Job Performance Levels: The Case of Istanbul

Öz

The purpose of this research is to determine the effect of hotel employees' transformational leadership perceptions on their quality of working life and job performance levels. In this direction, the effect of the transformational leadership perceptions of the employees working in the 4 and 5 star hotel businesses in Istanbul on the quality of working life and job performance levels was investigated. In the research, data were obtained from 302 employees by using the survey technique, one of the data collection methods. In the questionnaire form, scales previously used in scientific studies were used to measure the variables of transformational leadership, job performance and working life quality. The limitation of the research can be stated that the findings obtained in the research only include the employees in 4 and 5 star hotels operating in Istanbul. For the data obtained in the study, frequency, reliability, factor, correlation and regression analyses of the relevant variables were analyzed using a computer program. As a result of the study, it was determined that the transformational leadership perceptions of hotel employees affect the quality of working life and job performance.

Anahtar Kelimeler

Transformational Leadership, Quality of Working Life, Job Performance, Hotel

Kaynakça

• Akar, H. (2017). Öğretmenlerin Dönüşümcü Liderlik, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Destek Algılarının İş Yaşam Kaliteleri Üzerine Etkisi, (Doktora Tezi), Malatya İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Aktuna, H. C. ve Kılıçlar A. (2019). Yöneticilerin Liderlik Tarzları ile İşgörenlerin Performansı Arasındaki İlişki. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 315-320.
• Ayrancı, E. ve Öge, E. (2010). Dönüşümsel Liderlik Kavramı Hakkında Önde Gelen Teoriler ve Türkiye’de Kavramı Ele Alan Çalışmalar. İstanbul Aydın Üniversitesi ABMYO Dergisi, 17, 37-46.
• Bass, B. M. ve Steidlmeier, P. (1999). Ethics, Character and Authentic Transformational Leadership Behaviour. Leadership Quarterly, 10 (2), 181-217.
• Bass, B. M. ve Avolio, B. J. (1995). MLQ-Multifactor Leadership Questionnaire. Kaliforniya: Mind Garden Inc., Palo Alto, 94306.
• Bass, B.M. (1990). Bass & Stogdill’s Handbook of Leadership. New York: The Free Press.
• Bass, B.M. (1990). From Transactional To Transformational Leadership: Learning To Share The Vision. Organizational Dynamics, Winter Press, 18(3), 19-31.
• Bingöl, D. (2003). İnsan Kaynakları Yönetimi.(5. Basım). İstanbul: Beta Yayınları.
• Bozkır, H. S. (2014). Dönüşümcü Liderlik ile İş Tatmini Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bozkurt, H. (2010). Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Kapsamında İşgören Devrinin ve İşgören Devir Maliyetlerinin Hesaplanması: Antalya Yöresinde Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı, Antalya.
• Bozkurt, R. (1995). Hizmet Endüstrilerinde Kalite. Verimlilik Dergisi, MPM Yayınları, s:175.
• Cinnioğlu, H., Atay, L. ve Diker, O. (2019). Yiyecek İçecek İşletmeleri Çalışanlarının Yöneticilerinde Algıladıkları Liderlik Davranışı ile İşten Ayrılma Niyetleri Arasındaki İlişki. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (1), 397-414.
• Clegg, Stewart R., Hardy, Cynthia N. ve Walter R. (2003). Handbook of Organization Studies. London: Sage Publications.
• Cömert, M. (2004). Dönüşümcü Liderlik. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı ,Eğitim Yönetimi ve Denetimi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Malatya, ss: 6.
• Çelik, V. (2013). Eğitimsel Liderlik. Pegem Akademi, Baskı 7: 151-153.
• Çetiner, E. (1995). Konaklama İşletmelerinde Yönetim Muhasebesi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Dikmetaş, E. (2006). Hastane Personelinin Çalışma/İş Yaşam Kalitesine Yönelik Bir Araştıma. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 169-182.
• Faizan, R. ve Nasreen, Z. (2016). Quality Work-Life as Predictor to Organisational Commitment under Contrasting Leadership Styles. I.T Responses from Pakistan's Private, 16(6), Version: 1: 9-24.
• Göksan, A. (2019). Liderlik Stillerinin İş Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi, (Mezuniyet Projesi), Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 3-35, Ankara.
• Güllü, S. (2018). Lider Üye Etkileşiminin Çalışma Yaşam Kalitesi İle Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları Üzerine Etkisinde Örgüt Sağlığının Aracılık Rolü: Spor İşletmeleri Örneği, (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, s:3-319, İstanbul.
• Jandaghi, G., Matin, H.Z. ve Farajmi, A. (2009). Comparing Transformational Leadership in Successful and Unsuccessful Companies. The Journal of International Social Research, Vol:2, No:6, 356-372.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kara, E. ve Kaya, A. (2020). Dönüşümcü Liderliğin Çalışan Performansı Üzerindeki Etkisinde İş Tatminin Aracı Rolü. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(2), 1202-1216.
• Karayel, M., Akkoç, İ. ve Birer, İ. (2018). Örgütsel Destek, Lider Desteği ve Sosyal Desteğin İş Performansına Etkisinde Lider-Üye Etkileşiminin Aracılık Rolü: Yerel Yönetimler Örneği. İşletme Fakültesi Dergisi, 19(2), 301-333.
• Karip, E. (1998). Dönüşümcü Liderlik. Eğitim Yönetimi, 4 (16), 443-465.
• Kayabaşı, A. (2010). Rekabet Gücü Perspektifinde Lojistik Faaliyetlerde Performans Geliştirme. İstanbul: Ticaret Odası Yayınları.
• Kim, W. G. ve Brymer, R. (2011). The Effects of Ethical Leadership on Manager Job Satisfaction, Commitment, Behavioral Outcomes and Firm Performance. International Journal of Hospitality and Management, 30: 1020-1026.
• Kirby, P.C. ve Paradise, L.V. (1992). Extraordinary Leaders in Education: Understanding Transformational Leadeship. Journal of Educational Research, 85(5), 303-310.
• Kirkman, B.L. ve Rosen, B. (1999). Beyond Self-Management: Antecedents and Consequences of Team Empowerment. Academy of Management Journal, 42 (1), 58-74.
• Leithwood, K. (1994). Leadership for School Restructuring. Educational Administration Quarterly, 30(4), 498–518.
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık (2.Basım).
• Morçin, S.E. ve Çarıkçı, İ.H. (2016). Dönüştürücü/Etkileşimci Liderliğin İş Tatminine Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21 (1), 97-112.
• Nanjundeswaraswamy, T. S. ve Swamy, D. R. (2012). A Literature Review on Quality of Work Life and Leadership Styles. International Journal of Engineering Research and Applications, 2 (3), 1053-1059.
• Örücü, E., Yumuşak, S. ve Bozkır, Y. (2006). Bankalarda Çalışan Personelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:13, Sayı:1, 40-51.
• Özdamar, K. (2003). Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Sandıkçı, M., Vural, T. ve Zorlu, Ö. (2015). Otel İşletmelerinde Dönüştürücü Liderlik Davranışlarının Örgüt Sağlığı Üzerine Etkileri: Afyonkarahisar İlinde Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 25, 164-165.
• Serbest, F. (2000). İş Yaşamı Niteliği (QWL), Verimlilik Dergisi, (2): 27-40.
• Sevgin, M. N. (2019). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının İş Yaşam Kalitesi ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, (Doktora Tezi), Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, 87-88, Mersin.
• Sigler, T. H. ve Pearson, C. M. (2000). Creating An Empowering Culture: Examining The Relationship Between Organizational Culture and Perceptions of Empowerment. Journal of Quality Management, 5: 27–52.
• Simon, S. K. (1996). Total Quality Management and Its Impact on Mideme Managers and Front-Line Workers, Journal of Management Development, 15 (7), 41–43.
• Sirgy, M. J., Efraty, D., Siegel, P. ve Lee , D. J. (2001). A New Measure of Quality of Work Life (QWL) Based on Need Satisfaction a Spill Over Theories. Social Indicators Research, 55: 214-302.
• Şahin Yüksel, F. ve Sarıdemir, T. (2017). Okul Müdürlerinin Liderlik Stillerine Göre Öğretmenlerin Yaşam Doyumlarının ve Evlilik Doyumlarının İncelenmesi. GEFAD / GUJGEF 37(1), 391-425.
• Tan M., Polat H. ve Akgün Şahin, Z. (2012). Hemşirelerin Çalışma Ortamına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 4: 67-78.
• Topçu, B., Saraçlı, S., Dursun, P. ve Gazeloğlu, C. (2012). Akademisyenlerin Yaşam Kaliteleri Üzerine Bir Çalışma: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (1), 15-19.
• Toplu, D. B. (1999). Çalışma Yaşamının Kalitesinin Geliştirilmesi: Türkiye’deki Kamu Kurum Arşivleri Örneği. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 13 (3), 223-251.
• Tuncer, M. ve Yeşiltaş, M. (2013). Çalışma Yaşam Kalitesinin Otel İşletmesi Çalışanları Üzerindeki Etkileri. İşletme Araştırma Dergisi, 5(1), 57-78.
• Tutar, H., Tuzcuoğlu, F., Argun, F. ve Akman, E. (2009). Dönüştürücü / Etkileşimci Liderliğin Örgütsel Adanmışlık Üzerine Etkisi, Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi, Uluslararası Davraz Kongresi, s:1384-1396, Isparta.
• Tütüncü, Ö. ve Demir, M. (2003). Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Kapsamında İşgücü Devir Hızının Analizi ve Muğla Bölgesi Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 146-169.
• Van Laar, D. L., Edwards, J. ve Easton, S. (2007). The Work-Related Quality of Life (WRQoL) Scale for Healthcare Workers. Journal of Advanced Nursing, 60 (3), 325-333.
• Voon, M. L., Lo, M. C., Ngui, K. S. ve Ayob, N. B. (2011). The Influence of Leadership Styles on Employees’ Job Satisfaction in Public Sector Organizations in Malaysia. International Journal of Business, Management and Social Sciences, 2 (1), 24-32.
• Yabancı, N. (2020). Otel İşletmelerinde Çalışma Yaşam Kalitesinin İş Performasına Etkisinde Yönetici Desteğinin Rolü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Nevşehir.
• Yardibi, N. (2018). Öğretmenlerin Yöneticilerden Memnuniyet Düzeylerinin İş Performansına Etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 426-435.