Sürdürülebilirlik Kapsamında Kayak Turizmi: Palandöken Örneği

Yıl 2018, , 150 - 178, 30.12.2018

Abdulkadir Koşan , Tuba Türkmendağ

https://doi.org/10.32572/guntad.432239

Cited By: 1

Öz

Kayak merkezleri her sezon yoğun işletmecilik
faaliyetleri sonucu yüksek miktarda atık ve çevre kirliliği sorunlarıyla karşı
karşıya kalmaktadır. Bu çalışma kayak turizminin ekolojik açıdan
değerlendirilmesine yöneliktir. Çalışmada uygulama alanı olarak kayak sporunun
kış aylarında yoğun olarak yapıldığı Palandöken Dağı seçilmiştir. Çalışmanın
temel amacı kış turizm merkezindeki çalışanlar, kayak sporuyla ilgilenen
turistler ve kayak yapmayan günübirlikçi ziyaretçilerin “çevre ve kış turizmi”  konularına yönelik bakış açılarını
incelemektir. Ayrıca çalışma bu grupların dağda çevresel baskılara neden olan
unsurlar ve olası tahribat alanlarına, kış turizmi merkezindeki donatılara,
imkân ve niteliklere yönelik değerlendirme farklılıklarını da ortaya koymaktadır. Araştırma
Erzurum-Palandöken Kış Turizm Merkezi’ndeki kayakçılar, çalışanlar ve
günübirlikçi ziyaretçiler olmak üzere 614 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada elde edilen verilerin normal dağılıma uymadığı tespit edildiğinden
Kruskall-Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları Erzurum-Palandöken
Kış Turizm Merkezi’nde geleceğe yönelik ekolojik önlemlerin önemle dikkate
alınması ve uygulanması gerektiğini göstermektedir. Ekonomik ve ekolojik
sürdürülebilirliğin bu hassasiyetlere bağlı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kayak Turizmi, Çevre, Palandöken, Ekolojik Bakış, Sürdürülebilirlik

Kaynakça

• Abegg, B. (2011). Tourism in Climate Change. CIPRA Compact 1/2011. Web: www.cipra.org/en/alpmedia/publications/4606 adresinden 13.02.2018’de alınmıştır.
• Abegg, B., Agrawala, S., Crick, F. ve De Montfalcon, A. (2007). Climate Change Impacts and Adaptation in Winter Tourism. In: OECD 2007: Climate Change in the European Alps: 25-60.
• Allman, T., Mittlestaedt, R., Martin, B. ve Goldenberg, M. (2009). Exploring the Motivations of BASE Jumpers: Extreme Sport Enthusiasts. Journal of Sport and Tourism, 14 (4), 229-247.
• Alpine Convention. (2013). Sustainable Tourism in the Alps. Report on the State of the Alps. Special Edition 4. Web: https://issuu.com/alpconv/docs/rsa4_en_full adresinden 22.11.2017’de alınmıştır.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri-SPSS Uygulamalı. (7. Basım). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Arıkan, R. (2004). Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama. Ankara: Asil Yayın.
• Aracıoğlu, B. ve Tatlıdil, R. (2009). Tüketicilerin Satın Alma Davranışında Çevre Bilincinin Etkileri. Ege Akademik Bakış, 9 (2), 435-461.
• Bahar, O. ve Bozkurt, K. (2010). Gelişmekte Olan Ülkelerde Turizm-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dinamik Panel Veri Analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21 (2), 255-265.
• Beniston, M. (2005). Mountains Climates and Climatic Change: An Overview of Process Focusing on the European Alps. Pure Applied Geophysics 162, 1587-1606.
• Brandon, M. J. F. (2011). Exploring Ski Tourist Motivations for Active Sport Travel. Unpublished Master Thesis, University Of Windsor, Windsor.
• Burns, R. B. (2000). Introduction to Research Methods. London: SAGE Publications.
• Bürki, R. (2000). Klimaenderung und Anpassungsprozesse im Wintertourismus. Publikation der Ostschweizerischen Geographischen Gesellschaft, Neue Folge, Heft 6.
• Bürki, R., Abegg, B. ve Elsasser, H. (2007). Climate Change and Tourism in the Alpine Region of Switzerland. Amelung, B., Blazejczyk, K. And Matzarakis, A. (Eds.), In Climate Change and Tourism, Assessment and Copying Strategies, (ss. 165-172).
• Cernusca, A. (1986). Ökologische Auswirkungen des Baues und Betriebes von Skipisten und Empfehlungen zur Reduktion der Umweltschäden. Sammlung Naturschutz 33, Europarat.
• Cernusca, A. (1990a). Ökologie des Alpinen Raumes. Prabitz, G. und Schopper, W. (Hrsg.) In UNI 2000-Zukunftsperspektiven Universitärer Forschung und Lehre am Beispiel der Universität Innsbruck, Haymon Innsbruck, (p. 5-23).
• Cernusca, A. (1990b). Umweltverträglichkeitsprüfungen für Wintersporteinrichtungen. Cernusca, A. (Hrsg.), In Umweltverträglichkeitsprüfung: Theorie und Praxis. Universitätsverlag Wagner, Innsbruck, (p.129-150).
• Cernusca, A., Angerer, H., Newesely, C. und Tappeiner, U. (1989). Ökologische Auswirkungen von Kunstschnee - Eine Kausalanalyse der Belastungsfaktoren. Verhandlungen der Gesellschaft für Ökologie, 19, 746-757.
• CIPRA (2003). Mobilitat in der Freizeit. Ein Hintergrundbericht. Schaan: CIPRA International. Web: www. cipra.org/de/alpmedia/publikationen/278 adresinden 13.12.2017’de alınmıştır.
• CIPRA (2007). Nachhaltiger Tourismus Hat Zukunft – Ab in Die Alpen! Ciprainfo Nr. 83. Schaan. CIPRA International. Web: www.Cipra.Org/De/Alpmedia/ Publikationen/3015 adresinden 13.12.2017’de alınmıştır.
• Demirgil, H. (2009). Parametrik Olmayan (Non-Parametric) Hipotez Testleri. Kalaycı, Ş. (Ed.). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. (4. Basım). (ss. 73-82). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Demiroğlu, O. C. (2015). Kayak Turizmi Forumu’ndan Kayak Turizmi Politikasına Notlar.http://ipc.sabanciuniv.edu/wp-content/uploads/2015/09/Kayak-turizimi_Demiroglu1.pdf
• Devlet Planlama Teşkilatı, (2006a). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi. Web: ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan9.pdf adresinden 28.09.2017’de alınmıştır.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (2006b). Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı. Web: file:///C:/Users/tubag/Desktop/OIK_ElKitabi_160905.pdf adresinden 14.02.2018’de alınmıştır.
• Elsasser, H. ve Bürki, R. (2002). Climate Change as a Threat to Tourism in the Alps. Climate Research 20, 253–257.
• Englin, J. ve Moeltner, K. (2004). The Value of Snowfall to Skiers and Boarders. Environmental and Resource Economics 29, 123-136.
• Ertürk, H. (1998). Çevre Bilimlerine Giriş. (3. Baskı). Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları.
• Felix, H. (2004). Künstliche Beschmeiung im Alpenraum, Alp Media Hintergrundbericht, SLF-Eidgenössiscshes Institut für Schnee- und Lawinenforschung. Web: www.slf.ch adresinden 24.03.2018’de alınmıştır.
• Hahn, F. (2004). Künstliche Beschneiung im Alpenraum, Ein Hintergrundbericht. alpMedia/ Dezember 2004. Schaan, Switzerland: CIPRA International (International Commission for the Protection of the Alps). Web: www.cipra.org/pdfs/ 454_de/at_download/file; adresinden 21.05.2018’de alınmıştır.
• Hallmann, K., Feiler, S., Müller, S. ve Breuer, C. (2012). The Interrelationship Between Sport Activities and the Perceived Winter Sport Experience. Journal of Sport & Tourism, 17 (2), 145-163.
• İncekara, A. (1998). Doğu Anadolu’da Kış Turizmi ve Gelişme Olanakları. İTO Yayını, Yayın No:18.
• Kahraman, N. ve Türkay, O. (2004). Turizm ve Çevre. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel.
• Kaspar, C. (1996). Die Tourismuslehre im Grundriss. St. Galler Beiträge zum Tourismus und zur Verkehrswirtschaft: Reihe Tourismus Haupt, Bern/Stuttgart/Wien.
• Koşan, A. (2013). Kış Sporları Turizmi-Kayak Turistlerinin Kış Turizm Merkezlerini Algı ve Değerlendirmelerine Ait Bir Araştırma (Palandöken’de Bir Uygulama). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (2), 293-324.
• KUDAKA-Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı Erzurum İli Turizm Sektörü Raporu. (2014). Web: http://erzurumdayatirim.kudaka.org.tr/dokumanlar/Erzurum_Turizm_Sektoru_Raporu_Ozet.pdf adresinden 18.01.2017’de alınmıştır.
• Laiolo, P. ve Rolando, A. (2005). Forest Bird Diversity and Ski-runs: A Case of Negative Edge Effect. Animal Conservation, 7, 9-16. Lima City Webspaces & Community. Web: http://wiebke-uni.lima-city.de/ adresinden 02.10.2013’de alınmıştır.
• Luthe, T. (2007). Schneesport und Bildung für Eine Nachhaltige Entwicklung. Web: file:///C:/Users/tubag/Desktop/SIS_DSV_Umweltreihe_Band9%20(1).pdf adresinden 13.02.2012’de alınmıştır.
• Luthe, T., Roth, R. ve Elsasser, H. (2009). Vulnerability to Global Change and Sustainable Adaptation of Ski Tourism Ski Sustain, Institute of Mountain Research.
• Lutz, G. (2001). Beschneiungsanlagen in Bayern-Stand der Beschneiung, Potentielle Ökologische Risiken. Bayerisches Landesamt für Umweltschutz, Tätigkeitsbericht 2000. Web: https://www.lfu.bayern.de/natur/freizeitnutzung/beschneiungsanlagen/doc/fachtagung_2000.pdf adresinden 18.05.2018’de alınmıştır.
• Newesely, C. (1997). Auswirkungen der Künstlichen Beschneiung von Schipisten auf Aufbau, Struktur und Gasdurchlässigkeit der Schneedecke, Sowie auf den Verlauf der Bodentemperatur und das Auftreten von Bodenfrost. Dissertation, Universität Innsbruck.
• OECD. (2007). Climate Change in the European Alps: Adapting Winter Tourism and Natural Hazards Management. Organisation for Economic Co- operation and Development.
• Pröbstl, U. (1994). Naturschutz - Geschichte, Bilanz und Perspektiven am Beispiel von Alpinen Landschaften und Wintersportgebieten. Snow 5, Fachzeitschrift für den Skisport, Planegg, S.1-11.
• Pröbstl, U. (2001). NATURA 2000 und Sport, Ein Leitfaden zur Anwendung der Fauna-Flora-Habitat-Richtlinie und der Vogelschutzrichtlinie, (Hrsg.) Deutscher Sportbund, Gefördert vom Bundesamt für Naturschutz mit Mitteln de Bundesministeriums für Umwelt, Naturschutz und Reaktorsicherheit, Frankfurt.
• Pröbstl, U., Roth, R., Schlegel, H. ve Straub, (2003). Auditing in Skigebieten, Leitfaden und Checklisten zur Ökologischen Aufwertung von Skigebieten im Alpenraum, Vaduz, Im Druck.
• Reiner, K. (2007). Bergtourismus-Herausforderungen und Entwicklungschancen für Eine Nachhaltigere Entwicklung. Web: oearat.web06.vss.kapper.net/wp-content/ uploads/094DBS_Zeitreisen-kap-203-Bergtourismus-Reiner.pdf adresinden 07.10.2017’de alınmıştır.
• Schneider, C. ve Schönbein, J. (2006). Klimatologische Analyse der Schneesicherheit und Beschneibarkeit von Wintersportgebieten in Deutschen Mittelgebirgen. Schriftenreihe der Deutschen Sporthochschule Köln, Institut für Natursport und Ökologie, 19.
• Seiler, W. (2006). Der Klimawandel im Alpenraum. Trends, Auswirkungen und Herausforderungen. Vortrag im Rahmen der 31. Sitzung des Ständigen Ausschusses der Alpenkonferenz. Galtür, Austria. 2006.
• Steiger, R. (2010). The Impact of Climate Change on Ski Season Length and Snowmaking Requirements in Tyrol. Climate Research 43, 251-262.
• Şengül, M. (2006) Atatürk Üniversitesi Endemizm Ve Palandöken Dağlarının Endemik Bitkileri s.122- Türkiye Bilimsel Ve Teknik Araştırma Kurumu Palandöken Dağları (Erzurum) ve Sarıkamış (Kars) Çevrelerinin Bilimsel Eğitim Amaçlı Kullanımı-II Proje No: 106Y110.
• Teich, M., Lardelli, C., Bebi, P., Gallati, D., Kytzia, S., Pohl, M., Pütz, M. und Rixen, C. (2007). Klimawandel und Wintertourismus: Ökonomische und Ökologische Auswirkungen von Technischer Beschneiung. Web: >http://www.wsl.ch/publikationen/pdf/8408.pdf< adresinden 17.07.2012’de alınmıştır.
• Türk, M. ve Harbalıoğlu, M. (2015). Konaklama İşletmelerinde Çevreye Duyarlılık. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (14), 419-428. Unbehaun, W., Pröbstl, U. ve Haider, W. (2008). Trends in Winter Sport Tourism: Challenges for the Future. Tourism Review, 63 (1), 36-47. V anat, L. (2012). 2012 International Report On Mountain Tourism. Overview of the Key Industry Figures for Ski Resorts. Web: http://www.vanat.Ch/Rm-World-Report-2012-vanat.pdf adresinden 24.05.2018’de alınmıştır.
• Vanat, L. (2017). 2017 International Report on Snow and Mountain Tourism. Web: http://www.vanat.ch/RM-world-report-2017-vanat.pdf adresinden 24.04.2018’de alınmıştır.
• Weiss, O., Norden, G., Hilscher, P. ve Vanreusel, B. (1998). Ski Tourism and Environmental Problems: Ecological Awareness among Different Groups. International Review for the Sociology f Sport. 33 (4). 367-379.
• Wipf, S., Rixen, C., Fischer, M., Schmid, B. ve Stoeckli, V. (2005). Effects Of Ski Piste Preparation On Alpine Vegetation. Journal Of Applied Ecology 42 (2), 306-316.
• Yıldırım, U. (2004). Çevre Sorunlarına Ekonomik Yaklaşımlar. Marin, M. C. ve Yıldırım U. (Ed.). Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar –Ekolojik, Ekonomik, Politik ve Yönetsel Perspektifler- (ss. 189-204). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Yıldız, Z. (2011). Turizmin Sektörünün Gelişimi ve İstihdam Üzerindeki Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3 (5), 54-71.