Konaklama İşletmelerinde Engelliliğe Yönelik Yaklaşımın Sorumlu Turizm Bağlamında Değerlendirilmesi: Denizli Örneği

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 301 - 317, 27.03.2022

Burçin Kırlar Can

https://doi.org/10.32572/guntad.1062397

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, Denizli ilinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinin engelli bireylerin turizme erişimini sağlamak amacıyla yürüttüğü farkındalık, bilgilendirme ve uygulamaya yönelik faaliyetlerini tespit ederek sorumlu turizm bağlamında değerlendirmektir. Çalışma ayrıca engellilerin konaklama işletmelerine erişimleri noktasında tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığının “Turizm İşletmesi Belgeli Tesisler” listesi temel alınmıştır. Buna göre Denizli’de turizm işletmesi belgeli konaklama işletmelerine ait 33 resmî web sitesi ile 27 sosyal medya hesabındaki 10.370 paylaşım incelenmiştir. Bu kapsamda yalnızca beş otelin resmî web sitesinde engellilerle ilgili toplam 12 içerik yer aldığı ve 16 sosyal medya hesabında 58 paylaşım yapıldığı tespit edilmiştir. Engellilerle ilgili yazılı ve görsel veriler içerik analizi ve göstergebilim (semiyotik) analizi yöntemleri ile çözümlenerek yorumlanmıştır. Araştırma sonuçları konaklama işletmelerinin erişilebilirlik konusundaki düzenlemelerine ilişkin paylaşımlarının son derece sınırlı olduğunu göstermiştir. Sosyal medya hesaplarında web sitelerinden daha fazla paylaşım yapıldığı görülmüş ancak bu paylaşımların tamamına yakınının yalnızca “sosyal mesaj” verme amacı taşıdığı tespit edilmiştir. Hem algısal olarak hem de eylemsel olarak engellilik, bedensel engellilik ve tekerlekli sandalye sembolü ile bağdaştırılmaktadır. Mevcut uygulama ve paylaşımlarda engel türüne göre ayrım gözetilmemiştir. Ayrıca incelenen web sitelerinin hiçbiri görme engellilerin erişimine uygun tasarlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Engelli Turizmi, Erişilebilirlik, Sorumlu Turizm, Konaklama İşletmeleri, Denizli

Evaluation of Accommodation Establishments' Approaches towards Disability Regarding Responsible Tourism: Case of Denizli

Öz

This study aims to determine the awareness, enlightenment and practical activities of the accommodation establishments operating in Denizli in order to ensure the access of the people with disability to tourism and evaluate these activities in the context of responsible tourism. The study also intends to offer solutions to eliminate the deficiencies in the access of the people with disability to accommodation establishments. The “Tourism Management Certified Facilities” list of the Ministry of Culture and Tourism was taken as a basis within the scope of the research. Accordingly, 33 official websites and 10.370 posts in 27 social media accounts of accommodation establishments with tourism management certificates in Denizli were examined. In this regard, it was ascertained that only five hotels had a total of 12 content related to the disability on their official website, and 58 posts were shared in 16 social media accounts. Texts and visual data about the people with disability were analyzed and interpreted with content analysis and semiotic analysis methods. The results of the research indicated that the sharing of accommodation establishments regarding accessibility regulations is extremely limited. More posts are shared on social media accounts than on websites, but almost all of these shares aim to give a “social message” only. Disability, both perceptually and operationally, is associated with physical disability and the symbol of wheelchair. There is no distinction considering the type of disability in the existing practices and shares. Besides, none of the examined websites were designed for the access of the people with visual disabilities.

Anahtar Kelimeler

Disability Tourism, Accessibility, Responsible Tourism, Accommodation Establishments, Denizli

Kaynakça

• +90 (2019, 29 Kasım). Türkiye'de Engelli Olmak: Toplumun Yarattığı Engeller | "Yollar Mayın Tarlası Gibi". [URL: https://youtu.be/YvBfGRKMiss] (Erişim Tarihi: 13 Mart 2022).
• +90 (2021, 11 Haziran). Türkiye'de Sağır Olmak: "İşaret Dili Kolay Aslında, Aramızda Engel Yok". [URL: https://youtu.be/WexYYtB6APs] (Erişim Tarihi: 13 Mart 2022).
• Akın, A. (2019). Otel işletmelerinin engelli turistlere yönelik uygulamalarının belirlenmesine yönelik bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 2082-2103.
• Avrupa Komisyonu (2021). Union of Equality: Strategy for the Rights of Persons with Disabilities 2021-2030. Lüksemburg: Avrupa Birliği.
• Ayyıldız, T., Atay, H. ve Yazıcı, A. (2014). Konaklama işletmelerinin engelliler için olanakları ve yöneticilerin görüşleri: Kuşadası örneği. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 84-100.
• Bi, Y., Card, J. A. ve Cole, S. T. (2007). Accessibility and attitudinal barriers encountered by chinese travellers with physical disabilities. International Journal of Tourism Research, 9, 205-216.
• Birleşmiş Milletler (2007, 24 Ocak). Convention on the Rights of Persons with Disabilities [A/RES/61/106]. New York: Birleşmiş Milletler.
• Crawford, D. W. ve Godbey, G. (1987). Reconceptualizing barriers to family leisure. Leisure Sciences, 9, 119-127. Çağlar, S. (2012). Engellilerin erişebilirlik hakkı ve Türkiye’de erişebilirlikleri. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61(2), 541-598.
• Demirören Haber Ajansı (2018, 27 Kasım). Engelli Değil Eziyet Rampaları? [URL: https://youtu.be/Tpo_HfCdSTM] (Erişim Tarihi: 13 Mart 2022).
• Denizli KTB (2021). Turizm İşletme Belgeli Oteller. [URL: https://denizli.ktb.gov.tr/TR-250538/turizm-isletme-belgeli-oteller.html] (Erişim Tarihi: 8 Aralık 2021).
• Devlet İstatistik Enstitüsü (2004). Türkiye Özürlüler Araştırması 2002. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü. Echtner, C. M. (1999). The semiotic paradigm: Implications for tourism research. Tourism Management, 20(1), 47-57.
• Engelliler Konfederasyonu (2020). 2020’nin Engelli Hakları Açısından Değerlendirilmesi. [URL: https://www.engellilerkonfederasyonu.org.tr/engelliler-konfederasyonu-2020-yili-genel-degerlendirme/] (Erişim Tarihi: 18 Aralık 2021).
• Engelliler ve Gençlik Derneği (2020). Erişilebilir Kentler için Araştırıyor İzliyoruz! Ankara: ENGENÇDER.
• Euronews (2018, 4 Aralık). Türkiye'de Engelli Bir Vatandaşın Yaşam Savaşı: 'Asıl Engel Sizsiniz'. [URL: https://youtu.be/mMqAXe4jvO8] (Erişim Tarihi: 13 Mart 2022).
• Fabricius, M. ve Goodwin, H. (2002). The Cape Town Declaration. Cape Town: International Conference on Responsible Tourism in Destinations.
• Kırlar, B. (2013). İzmir İli Örneğinde Otel İşletmelerinin Ulaşılabilirlik Standartlarına Uygunluğu Üzerine Bir Durum Analizi ve Otel Yöneticilerinin Engelli Turizmine Bakış Açıları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İzmir.
• KTB (2021). Turizm Tesisleri. [URL: https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9579/turizm-tesisleri.html] (Erişim Tarihi: 8 Aralık 2021).
• Manning, P. K. ve Callum-Swan, B. (1994). Narrative, content, and semiotic analysis. N. K. Denzin ve Y. S. Lincoln (Ed.), içinde Handbook of Qualitative Research (s. 463-478). Thousand Oaks, Kaliforniya: Sage.
• Murray, M. ve Sproats, J. (1990). The disabled traveller: Tourism and disability in Australia. Journal of Tourism Studies, 1(1), 9-14.
• Nobel Tıp Merkezi (2021). Tedavi Ettiğimiz Hastalıklar. [URL: https://www.pamthermal.com/index-tr.html#pam-thermal] (Erişim Tarihi: 18 Aralık 2021).
• Ontario Üniversitesi (2013). Understanding Barriers to Accessibility. [URL: https://www.uottawa.ca/respect/sites/www.uottawa.ca.respect/files/accessibility-cou-understanding-barriers-2013-06.pdf] (Erişim Tarihi: 17 Aralık 2021).
• Özdemir, A. (2020). Kamu hizmet alanının fiziksel erişebilirlik açısından değerlendirilmesi: Pamukkale Belediyesi örneği. Artium, 8(2), 118-127.
• Özdoğan, M. (2020, 7 Kasım). Kanser Kurdelesi Renkleri – Hangi Renk Hangi Kanseri Temsil Ediyor? [URL: https://www.drozdogan.com/kanser-kurdelesi-renkleri-rehberi/] (Erişim Tarihi: 18 Aralık 2021).
• ÖZİDA (2010). Özürlülüğe Dayalı Ayrımcılığın Ölçülmesi Araştırması. Ankara: Özürlüler İdaresi Başkanlığı.
• Poria, Y., Reichel, A. ve Brandt, Y. (2009). People with disabilities visit art museums: An exploratory study of obstacles and difficulties. Journal of Heritage Tourism, 4(2), 117-129. Doi: 10.1080/17438730802366508
• Rasdi, A. L. M., Som, A. P. M., Usolludin, H. H. ve Nurhaiza N. (2019). Responsible tourism and quality of life: Perspective of local community. Journal of Tourism, Hospitality and Environment Management, 4(13), 49-56.
• Resmî Gazete (2019a, 1 Haziran). Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik. Sayı: 30791.
• Resmî Gazete (2019b, 27 Kasım). Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2019/1). Sayı : 30961.
• Responsible Travel (2021). Accessible Holidays. [URL: https://www.responsibletravel.com/holidays/accessible] (Erişim Tarihi: 28 Aralık 2021).
• Sel, Z. G. ve Aktas, G. (2019). Advertising events: Content and semiotic analyses of Cannes Film Festival posters. Event Management, 23, 207-221.
• Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22, 63-75.
• Show Ana Haber (2019, 29 Ocak). Bunlar Nasıl Engelli Rampası? [URL: https://youtu.be/noWwl_eOCkM] (Erişim Tarihi: 13 Mart 2022).
• Small, J., Darcy, S. ve Packer, T. (2012). The embodied tourist experiences of people with vision impairment: Management implications beyond the visual gaze. Tourism Management, 33, 941-950.
• Şen, N., Çelik Yetim, A. ve Bilici, N. (2014). Kültür varlıkları ve müzelerin engelli turist ziyaretine uygunluğunu belirlemeye yönelik bir araştırma. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 1-16.
• Tiyek, R., Eryiğit, B. H. ve Baş, E. (2016). Engellilerin erişilebilirlik sorunu ve TSE standartları çerçevesinde bir araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, 225-261.
• Tozlu, E., Mercan, Ş. O. ve Atay, L. (2012). Çanakkale’nin engelli turizmine ilişkin durumunun belirlenmesine ve planlanmasına yönelik bir çalışma. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 1-16.
• TÜİK (2011). Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması 2010. Ankara: TÜİK. UNESCO (2022). Hierapolis-Pamukkale. [URL: https://whc.unesco.org/en/list/485] (Erişim Tarihi: 6 Aralık 2021).
• Yau, M. K., McKercher, B. ve Packer, T. L. (2004). Traveling with a disability - More than an access issue. Annals of Tourism Research, 31(4), 946-960. Doi: 10.1016/j.annals.2004.03.007
• Yaylı, A. ve Öztürk, Y. (2006). Konaklama işletmeleri yöneticilerinin bedensel engelliler pazarına bakış açıları üzerine bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), 87-97.
• Yeşilyurt, H., Kırlar, B. ve Lale, C. (2014). Müzelerin sessiz ve karanlık dünyası: "Herkes İçin Müzeler" mümkün mü? Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 1-19.
• Yılmazer, A., Kalpaklıoğlu, N. Ü. ve Yılmaz, S. (2020). Engelli bireylerin turizme katılımına yönelik konaklama işletmelerinden beklentileri ve mevcut durum tespitine ilişkin bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2821-2839.
• Zengin, B. ve Eryılmaz, B. (2013). Bodrum destinasyonunda engelli turizm pazarının değerlendirilmesi. International Journal of Economic and Administrative Studies, 6(11), 51-73.