Belirsizlik İçeren Tedarik Zinciri Yönetimi Karar Süreçlerinde Savunma Sektörüne Yönelik Bir Uygulama

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 24, 71 - 108, 29.12.2016

Alihan Kağan Canlı Hakan Soner Aplak

Öz

Günümüzde rekabet, ulusal ve
uluslararası her alanda olduğu gibi savunma sektörü açısından da hayati öneme
sahiptir. Ülkelerin savunma güçlerini belirli bir seviyeye getirmek ve
caydırıcılık sağlamak amacıyla ekonomik imkânları çerçevesinde savunmalarını
güçlendirmeleri, modern silah ve teçhizatla donanmış güvenlik güçlerine sahip
olmaları zorunluluk haline gelmiştir. Bu çalışmada, savunma sektörüne yönelik
bir tedarik zinciri yönetimi uygulaması belirsizlik içeren ortamlar için
geçerli olan metodolojik bir karar süreci yaklaşımıyla incelenmektedir. Önceden
belirlenmiş hedefler ve önceliklerine göre, aktörlerin (oyuncuların)
stratejilerinin karşılıklı olarak değerlendirilmesi ve kendileri için en uygun olanların seçimi
süreci, “oyun teorisi” yaklaşımıyla gösterilmektedir. Karar
sürecinin belirsiz doğası gereği stratejilerin değerlendirilmesinde
“bulanık dilsel değişkenler ve sayılar” kullanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Savunma Sektörü, Tedarik Zinciri Yönetimi, Çok Amaçlı Karar Verme, Bulanık Dilsel Değişkenler, Oyun Teorisi

An Application for the Defense Sector Including Uncertainty in the Supply Chain Management Decision Process

Öz

Nowadays, competition is
vital to the defense sector, as in all areas of national and international. In the context of economic opportunities to strengthen the defense
forces of the country, to bring a certain level and
to provide deterrence, it has
become imperative to be equipped with modern arms
and equipment to the security
forces. In this study, a supply chain management application for the defense industry is studied with the current
methodological approach to decision-making environment with uncertainty. According to their pre-defined objectives and priorities,
the mutual evaluation of actors’ (players’) strategies
and selection process of the most suitable ones is shown by “game theory”
approach. Due to the uncertain nature
of the decision process,
“fuzzy linguistic variables and numbers” are used
for the evaluation of strategies.

Anahtar Kelimeler

Defense Sector, Supply Chain Management, Multi-Objective Decision Making, Fuzzy Linguistic Variables, Game Theory

Kaynakça

• BALLOU, Ronald H., Transport Fundamentals in Business Logistics, 5th Edition, Prentice Hall College, 2003.
• DALE, Barrie G. et al., Supply Chain Management and Development. Managing Quality, Prentice-Hall, London, pp. 292–315, (1994).
• ESİN, Alptekin, Yöneylem Araştırmalarında Yararlanılan Karar Yöntemleri, Gazi Üniversitesi Yayını, (1988).
• GANESHAN, Ram, and Harrison, Terry P., An Introduction to Supply Chain Management, Department of Management Science and Information Systems, Penn State University, 1-7, (1995).
• GLIKSMAN, Abraham M., An Introduction to Linear Programming and the Theory of Games, USA: Dover Publications, (2001).
• GÜR, Osman, TSK’nın Savunma Sanayi Yoluyla Ülke Gelişimine Katkıları, Harp Akademileri Yayınları, İstanbul, (1998).
• HILLIER, Frederick S. ve Lieberman, Gerald J., Introduction to Operation Research, McGraw Hill, New York, (2001).
• ROSS, Timothy, Fuzzy Logic with Engineering Applications, 2nd Ed., John Willey & Sons Ltd., West Sussex, England, (2004).
• ROSS, David F. Competing Through Supply Chain Management: Creating Market-Winning Strategies Through Supply Chain Partnerships, Kluwer Academic Publishers, Boston, (1998).
• WINSTON, Wayne L., Operations Research: Applications and Algorthyms, Duxbury Press, (1994).
• YILMAZ, Ensar, Oyun Teorisi, İstanbul, Literatür Yayıncılık, 2009.
• ZIMMERMANN Hans-Jürgen, Fuzzy Set Theory And Its Applications, Kluwer Academic Publishers, London, (1990).
• BAHINIPATI Bikram K., Kanda, Arun and Deshmukh, S.G., “Revenue Sharing in Semiconductor Industry Supply Chain: Cooperative Game Theoretic Approach”, Sadhana, 34(3), (2009).
• BAKAL, İsmail Serdar, Erkip, Nesim and Güllü, Refik, “Value of Supplier’s Capacity Information in a Two-Echelon Supply Chain”, Annals of Operational Research, 191, (2011).
• BERNSTEIN Fernando and Vericourt Francis de, “Competition for Procurement Contracts with Sevice Guarantees”, Operations Research, 56(3), (2008).
• BOZDAĞ, Nihat ve Duman, Sibel, “İki Kişili Sıfır Toplamlı Oyunlar ile İMKB’de Sektörel Bir Değerlendirme”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6/2, 2004.
• CACHON, Gerard P. and Lariviere, Martin A., “Supply Chain Coordination with Revenue-Sharing Contracts: Strengths and Limitations”, Management Science, 51(1), (2005).
• CHEN Liwen, Gilbert Stephen M. and Xia, Yusen, “Private Labels: Facilitators or Impediments to Supply Chain Coordination”, Decision Sciences, 42(3), (2011).
• DAĞDEVİREN Metin ve ERASLAN Ergün. “Promethee Sıralama Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1), (2008).
• DAI Yue, Chao, Xiuli, Fang, Shu-Cheng and Nuttle, Henry L.W., “Game Theoretic Analysis of a Distribution System with Customer Market Search”, Annals of Operations Research, 135, (2005).
• DANTZIG, George B., “A Proof of the Equivalence of the Programming and the Game Problem” in Activity Analysis of Production and Allocation, edited by Tjalling C. Koopmans, Chapman and Hall, London, pp. 333-335, (1951).
• ESMAEILI Maryam, Aryanezhad, Mir-Bahador, and Zeephongsekul, Panlop, “A Game Theory Approach in Seller-Buyer Supply Chain”, European Journal of Operational Research, 195, (2009).
• GEORGIEV, Venelin, “Modeling Defense Acquisition Strategy”, Connections: The Quarterly Journal, 2010, Vol. 9:4.
• HAFEZALKOTOB, Ashkan and Makui, Ahmad, “Competiton of Two Supply Chains with Different Risk Structures: Applying Market Research Option”, International Journal of Industrial Engineering Computations, 3, (2012).
• KAPTANOĞLU, Dilek ve Özok, Ahmet Fahri, “Akademik Performans Değerlendirmesi için Bir Bulanık Model”, İTÜ Dergisi, 5, (2006).
• KHARAZI, Hassan and Jandaghi, Gholamreza, “Mathematical Modeling of the Role of Vertical Cost Information Sharing in Optimizing Supply Chain Performance”, European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 28, (2011).
• MOYAUX Thierry, Chaib-Draa, Brahim, and D’Amours, Sophie, “Multi-agent Simulation of Collaborative Strategies in a Supply Chain”, AAMAS’04 Proceedings, New York, USA, (2004).
• QIAOLUN, Gu, Jianhua, Ji, and Tiegang, Gao., “Pricing Management for a Closed-Loop Supply Chain”, Journal of Revenue and Pricing Management, 7(1), (2007).
• PAN Kewen, Lai, K.K., Leung Stephen C.H, and Xiao, Di, “Revenue Sharing versus wholesale price mechanisms under different channel power structures”, European Journal of Operational Research, 203, (2010).
• SANAYEI, Amir, “Group decision making process for supplier selection with VIKOR under fuzzy environment”, Expert Systems with Applications: An International Journal, 37(1), (2010).
• SANCHEZ, Jorge de and Gomez, Antonio Terceno, “Applications of Fuzzy Regression in Actuarial Analysis”, The Journal of Risk and Insurance, Vol. 70, No: 4 (2003).
• TSAUR, Sheng-Hshiung et al., “The Evaluation of Airline Service Quality by Fuzzy MCDM”, Tourism Management, (2002).
• WANG, Yu-Jie and Lee, Hsuan-Shih, “Generalizing TOPSIS For Fuzzy Multiple-Criteria Group Decision-Making”, Computers and Mathematics with Applications, 13, (2007).
• WEI Jie, Zhao, Jing, and Li, Yongjian, “Pricing Decisions for a Closed-Loop Supply Chain in a Fuzzy Environment”, Asia-Pasific Journal of Operational Research, 29(1), (2012).
• WU, Desheng, “Joint Pricing-Servicing Decision and Channel Strategies in the Supply Chain”, Central European Journal of Operations Research, 19, (2010).
• WU, Jianghua, Iyer, Ananth., Preckel, Paul V., and Zhai, Xin, “Information Sharing Across Multiple Buyers in a Supply Chain”, Asia-Pasific Journal of Operational Research, 29(1), (2012).
• XIAO Tiaojun, Xia, Yusen, and Zhang, G. Peter, “Strategic Outsourcing Decisions for Manufacturers that Produce Partially Substitutable Products in a Quantity-Setting Duopoly Situation”, Decision Science, 38(1), (2007).
• XIAO Tiaojun, Yan, Xinxin, and Zhao, Jiabao, “Coordination of a Supply Chain with Advertising Investment and Allowing the Second Ordering”, Technology and Investment, 1, (2011).
• YAN, Ruiliang, “Profit Sharing and Firm Performance in the Manufacturer-Retailer Dual-Channel Supply Chain”, Springer, 8, (2008).
• ZADEH, Lotfi A., “Fuzzy Sets”, Information and Control, 8, (1965).
• ZHU, Bao-lin, Yu, Haibin, and Huang, Xiao-yuan, “Game Theory-Based Study on Collaboration Planning Model for Supply Chain”, ICEC’05 Proceedings, China, (2005).
• ZIJM, Henk and Timmer, Judith, “Coordination Mechanisms for Inventory Control in Three-Echelon Serial and Distribution Systems”, Springer, 158, (2008).
• APLAK, Hakan Soner, Karar Verme Sürecinde Bulanık Mantık Bazlı Oyun Teorisi Uygulamaları, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010 (Yayımlanmış Doktora Tezi).
• CANLI, Alihan Kağan, Tedarik Zinciri Yönetiminde Karar Sürecine Yönelik Metodolojik Bir Yaklaşım: Savunma Sanayi Tedarik Sisteminde Oyun Teorisi Uygulaması, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Malzeme Tedarik ve Lojistik Yönetimi, Ankara, 2013 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• EKEMEN, Kaan, Savunma Sanayi Sektöründe Tedarik Zinciri Yazılımlarının Talep Yönetimine Etkileri, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, 2014 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• İNCİ, Çiğdem, Oyun Teorisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009 (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi)
• SAĞLAM, Deniz, Alt Yüklenici Seçimi, Yönetimi, Yaşanan Sorunlar, Çözüm Süreçleri ve Ekosistem Geliştirilmesi Hakkında Bir Çalışma, http://www.tskgv.org.tr/alt-yuklenici-secimi-yonetimi-yasanan-sorunlar-cozum-surecleri-ve-ekosistem-gelistirilmesi-hakkinda-bir-calisma/, 2015, (Erişim tarihi:15.04.2016)
• Savunma Sanayi Müsteşarlığı 2014 Yılı Faaliyet Raporu, SSM Yayını, Ankara, http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/kurumsal/Faaliyet%20 Raporlar/2014%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Faaliyet%20Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 15.04.2016).
• Savunma Sanayi Müsteşarlığı 2015 Yılı Faaliyet Raporu, SSM Yayını, Ankara, http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/kurumsal/Faaliyet%20 Raporlar/2015%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Faaliyet%20Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 15.04.2016)