Stratejik İş Birliği ve Askerî Danışmanlık Kapsamında Osmanlı Donanmasında Amiral Limpus Misyonu (1912-1914)

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 38, 441 - 479, 07.07.2021

Dilara Dal

https://doi.org/10.17752/guvenlikstrtj.964075

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada II. Meşrutiyet’in ilan edilmesiyle birlikte donanmanın reorganizasyonu için Osmanlı Hükümeti hizmetine alınan son İngiliz danışman olan Amiral Arthur Henry Limpus’un hizmet dönemi ele alınmıştır. İngiliz Bahriye Nazırı Winston Churchill tarafından bu görev için bizzat seçilen Amiral Limpus’un göreve alınış süreci, selefleri Amiral Gamble ve Amiral Williams’la yaptığı görüşmeler dikkate alınarak incelenmiş ve İngiliz subayların Osmanlı bahriyesinde yetki alanı hususunda yaşadıkları problemler değerlendirilmiştir. Amiral Limpus’un Bahriye Nezareti’ne arz ettiği raporlar analiz edilerek, Osmanlı bahriye politikasını Avusturya donanmasına denk ve Yunanistan donanmasından daha güçlü bir filo oluşturmak olarak belirlediği saptanmıştır. Amiral, bu amaçla satın alınan dretnotların İngiltere’deki inşa sürecini yakından takip etmiş, Osmanlı bahriye teşkilat yapısının yeniden düzenlenmesini sağlamış ve subay ve askerlerin eğitimi için çeşitli alanlarda kurslar organize etmiştir. Bu süreçler İngiliz Ulusal Denizcilik Müzesi Arşivi’nde muhafaza edilen ve ilk kez bu çalışmada kullanılan Amiral Limpus’un kendisine ait evrakı ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi belgeleri temel kaynak alınarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Amiral Arthur Limpus, Osmanlı İmparatorluğu, İngiltere, Bahriye Nezareti, Donanma

Destekleyen Kurum

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu

Proje Numarası

1059B191800794

Teşekkür

Bu çalışmanın önemli bir bölümü Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı tarafından verilen 2219-Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Bursu ile gerçekleştirilmiştir (Araştırma Proje No. 1059B191800794).

The Admiral Limpus Mission to the Ottoman Navy within the Context of Strategic Cooperation and Naval Consultancy (1912-1914)

Öz

This study examines the period of the service of Arthur Limpus, the last British Admiral who entered the service of the Ottoman Government on 25 May 1912 for the reorganization of the Ottoman navy. The assignment process of Admiral Limpus, who was personally selected by the First Lord of the Admiralty Winston Churchill for this duty, was analyzed by scrutinizing the correspondence he exchanged with his predecessors Admiral Gamble and Admiral Williams, and the problems that the British officers encountered concerning their scope of authority in the Ottoman navy were evaluated. By analyzing the reports submitted by Admiral Limpus to the Ottoman Ministry of Navy, it was understood that the Ottoman naval policy was determined as creating a fleet equal to the Austrian navy and stronger than the Greek navy. For this purpose, the Admiral closely followed the dreadnoughts, which were under construction in Britain, ensured the reorganization of the structure of the Ministry of Navy, and organized courses in various fields for the training of officers and soldiers. These processes have been analyzed based on Admiral Limpus’ private documents, which are kept in the Caird Archive of the British National Maritime Museum and used for the first time in this study, and the documents of the Prime Ministerial Ottoman Archive.

Anahtar Kelimeler

Admiral Arthur Limpus, Ottoman Empire, Britain, Ministry of Navy, Navy

Proje Numarası

1059B191800794

Kaynakça

• İngiliz Ulusal Denizcilik Müzesi Caird Arşivi (RGM)
• Limpus Evrakı (LIM) (LIM - Arşiv Kaynaklarından)
• İngiliz Ulusal Arşivi (TNA) (TNA - Arşiv Kaynaklarından)
• İngiliz Bahriyesi İstihbarat Belgeleri (ADM)
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) (BOA - Arşiv Kaynaklarından)
• Bâb-ı Ali Evrak Odası (BEO), Bâb-ı Âsafî Divan-ı Hümayun Mukavele (A.DVN.MKL), Hariciye Nezareti İdare (HR.İD), Hariciye Nezareti Londra Sefareti (HR.SFR.3), İrade Bahriye (İ.BH), İrade Meclis-i Mahsus (İ.MMS), İrade Taltifat (İ.TAL), Sadaret Mektubî Kalemi Mühimme (A.MKT.MHM)
• CEMAL PAŞA, Hatıralar, (Yay. Haz. Alpay Kabacalı), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2006.
• BEDİRHAN, Y., ATABEY, F., “Osmanlı Bahriyesi’nde Yabancı Danışmanlar (1808-1918), Turkish Studies, 2013, 8-5, 127-139.
• ÇOKER, F., “Osmanlı Bahriyesinde İngiliz Islah Heyetleri (1839-1914)”, Bahriyemizin Yakın Tarihinden Kesitler, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Ankara, 1994.
• ROONEY, C. B., “The International Significance of British Naval Missions to the Ottoman Empire, 1908-14”, Middle Eastern Studies, 1998, 34-1, 1-29.
• The Times, 13 Nisan 1912, 15 Nisan 1912. (Gazete Arşivi)
• The Levant Herald, 12 Haziran 1912. (Gazete Arşivi – The Levant Herald)
• Tanin, 18 Mayıs 1912. (Gazete Arşivi – Tanin Gazetesi)