Dünden Bugüne Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı

Yıl 2010, Cilt: 6 Sayı: 11, 27 - 52, 01.04.2010

Sertif Demir

Öz

Soğuk Savaş döneminin diyalog ve işbirliği süreci olarak ortaya çıkan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK), Helsinki Nihai Belgesi, Paris Şartı ve Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşması (AKKA) gibi önemli uluslararası belgelerin imzalanmasını sağlayarak Soğuk Savaş'ın bitirilmesine yardımcı olmuştur. 1990'larda Doğu Avrupa'da demokrasinin yerleştirilmesi ve kriz yönetimi konularında ağırlıklı olarak faaliyet gösteren AGİT, ABD'nin NATO'yu, Batı Avrupa ülkelerinin de AB'yi genişletme çabaları sonucu, politik olarak marjinalleşme sürecine girmiştir. AGİT'i Avrupa Güvenlik mimarisinde esas unsur yapmak isteyen ancak, bunu başaramayan Rusya Federasyonu (RF), NATO'nun Avrupa'daki rolünü azaltacak, ABD'yi bölgeden dışlayacak farklı güvenlik seçeneklerine yönelmiştir. Bu makalede AGİT'in tarihsel rolü ile günümüzde Avrupa Güvenlikmimarisindeki yeri, küresel güçlerin beklentileri bağlamında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik ve işbirliği, Helsinki Nihai Belgesi, Paris Şartı, Silahsızlanma.

A Historical Overview of the Organization of Security and Cooperation in Europe; from Past to Present

Öz

Soğuk Savaş döneminin diyalog ve işbirliği süreci olarak ortaya çıkan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK), Helsinki Nihai Belgesi, Paris Şartı ve Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşması (AKKA) gibi önemli uluslararası belgelerin imzalanmasını sağlayarak Soğuk Savaş'ın bitirilmesine yardımcı olmuştur. 1990'larda Doğu Avrupa'da demokrasinin yerleştirilmesi ve kriz yönetimi konularında ağırlıklı olarak faaliyet gösteren AGİT, ABD'nin NATO'yu, Batı Avrupa ülkelerinin de AB'yi genişletme çabaları sonucu, politik olarak marjinalleşme sürecine girmiştir. AGİT'i Avrupa Güvenlik mimarisinde esas unsur yapmak isteyen ancak, bunu başaramayan Rusya Federasyonu (RF), NATO'nun Avrupa'daki rolünü azaltacak, ABD'yi bölgeden dışlayacak farklı güvenlik seçeneklerine yönelmiştir. Bu makalede AGİT'in tarihsel rolü ile günümüzde Avrupa Güvenlikmimarisindeki yeri, küresel güçlerin beklentileri bağlamında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik ve işbirliği, Helsinki Nihai Belgesi, Paris Şartı, Silahsızlanma.