Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu (VUK md. 362)

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 15 - 30, 01.12.2013

Çetin Arslan

Öz

Devletlerin vergilendirme faaliyetleri tarih boyunca görülmüş bir uygulamadır. Vergiler devlet için önemli bir gelir kaynağı oluştururlar. Vergilendirme faaliyeti esnasında yükümlülere ilişkin kişisel ve ticari nitelikte veriler elde edilir ve saklanır. Bu bilgilerin amacı dışında kullanılması, 3. kişilere açıklanması ya da 3. kişiler tarafından öğrenilmesi yükümlü açısından maddi ve manevi zarar meydana getirebilir ya da zarar tehlikesi doğurabilir. Bunun yanında, sır olarak saklanması gereken bilgilerin hukuka aykırı bir şekilde kullanılması veya açıklanması vergi idaresine duyulan güveni de sarsar. Bu sebeplerle yükümlülerin mahremiyet ve özel yaşamın gizliliği haklarını ihlal eden bu tür fiillerin yükümlülerin haklarını ve vergi idaresine duyulan güveni korumak amacıyla cezalandırılması gerekir. Türk hukuk sisteminde vergi mahremiyetini ihlal suçu Vergi Usul Kanununda (md. 362) suç olarak düzenlenmiş, yaptırım açısından ise Türk Ceza Kanununa (md. 239) atıf yapılmıştır. Çalışmamızda söz konusu hüküm suç genel teorisi çerçevesinde incelenmiş; gerekli görülen yerlerde bazı tespit ve önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Vergi, vergi cezası, vergi suçu, vergi mahremiyeti, vergi usul.

Breach of Tax Privacy Offence

Öz

The taxation is a common practice of the states seen throughout history. The taxes constitute an important
income for the states. The personal and commercial data of the tax payers is derived and preserved during
this taxation activity. It can cause damages or call forth danger of damage financially and personally for the
tax payer if this information is used out of its purpose or made public. On the other hand, the unlawful use or
declaration of this data, which has to be kept as a secret, shakes the public confidence to the tax administration.
For these reasons, this kind of acts which breach the rights to privacy and to secrecy of private life should be
penalized in order to maintain the rights of the tax payers and the confidence to the tax administration and its
officers. In Turkish law system, the breach of tax privacy offence is formulated as a fiscal offence in Turkish Tax
Procedure Code (ar. 362) and it refers to Turkish Penal Code (ar. 239) for the sanction.
In our study, this offence was examined within general theory of crime and some assessments were made
regarding problematic issues.

Anahtar Kelimeler

Tax, tax penalties, tax crimes, privacy, tax procedures.

Kaynakça

• AĞAR, Serkan, “Vergi Mahremiyeti vs. Bilgi Edinme Hakkı”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 2012, Sayı: 2.
• AKSOY, Şerafettin, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 6. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2010.
• ARSLAN, Çetin, İhaleye Fesat Karıştırma Suçu (TCK md. 235), 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2012.
• ARTUK, Mehmet Emin/ GÖKCEN, Ahmet/ YENİDÜNYA, Caner, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 7. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006.
• ATAR, Yavuz, Vergi Hukuku Genel Esaslar, Mimoza Yayınları, Konya, 1991.
• YAVAŞLAR, Funda Başaran, “Vergi Usul Kanununda Yer Alan Vergi Kabahat ve Yaptırımları”, İstanbul Kültür Üniversitesi Tarafından Düzenlenen İdari Ceza Hukuku Sempozyumu (Editörler: İlhan Ulusan/ Funda Başaran Yavaşlar), Seçkin Yayınevi, Ankara, 2009.
• BAYRAKLI, Hasan Hüseyin/ BOZDAĞ, Ahmet, “Türk Ceza Hukukunda Teşebbüse Elverişlilik Sorunu ve Vergi Suçlarının Teşebbüse Elverişlilik Açısından Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, Yıl: Ocak-Haziran 2010, Sayı: 158,
• CANDAN, Turgut, Vergi Suçları ve Cezaları, Maliye ve Hukuk Yayınları, 3. Baskı, Ankara, 2010.
• CENTEL, Nur/ ZAFER, Hamide/ ÇAKMUT, Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 5237 Sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu ile İlgili Mevzuata Göre Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş Dördüncü Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2006.
• ÇAĞAN, Nami, Vergilendirme Yetkisi, Kazancı Hukuk Yayınları, Ankara, 1982.
• ÇOMAKLI, Şafak Ertan, “Adli Nitelikte Vergi Suçlarında Fail ve Ceza Sorumluluğu”, Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan Cilt I, Ankara, 2009.
• ÇOMAKLI, Şafak Ertan/ AK, Ahmet, Vergi Ceza Hukukunda Suç ve Kabahatler, Erzurum Barosu Yayınları, Erzurum, 2013.
• DEMİRBAŞ, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Yeni Türk Ceza Kanunu’na Göre Gözden Geçirilmiş 5. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007.
• DEMİRBAŞ, Timur, İnfaz Hukuku, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2008.
• DONAY, Süheyl, Ceza Mahkemesinde Yargılanan Vergi Suçları, Beta Yayınevi, İstanbul, 2008.
• EDİZDOĞAN, Nihat/ TAŞ, Metin/ ÇELİKKAYA, Ali, Vergi Ceza ve Yargılama Hukuku, Ekin Yayınevi, Bursa, 2007.
• EREM, Faruk/ DANIŞMAN, Ahmet/ ARTUK, Mehmet Emin, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Tümüyle Gözden Geçirilmiş 14. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1997.
• ERMAN, Sahir, Vergi Suçları, Ticari Ceza Hukuku- VI, İstanbul, 1988.
• FEYZİOĞLU, Metin, Meclis Soruşturması, Savaş Yayınevi, Ankara, 2006.
• GÖKCAN, Hasan Tahsin/ ARTUÇ, Mustafa, Ceza ve Usul Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı ve Özel Soruşturma Usulleri, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007.
• Gülsen, Verginin Yasallığı İlkesi, XII Levha Yayıncılık A.Ş., 2. Baskı, İstanbul, 2008.
• HAKERİ, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Seçkin Kitabevi, Ankara, 2007.
• İçel, Kayıhan, Suçların İçtimaı (Genel Bilgiler- Fikri İçtima- Müteselsil Suçlar- Görünüşte İçtima), İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 1762, Hukuk Fakültesi Yayınları No: 385, İstanbul, 1972.
• KANETİ, Selim, Vergi Hukuku, 2. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1989.
• KARAKOÇ, Yusuf, Genel Vergi Hukuku, 6. Bası, Yekin Yayınları, Ankara, 2012.
• KIZILOT, Şükrü/ TAŞ, Metin, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Gazi Kitabevi, 5. Baskı, Ankara, 2013.
• KOCA, Mahmut, “YTCK’da Hukuka Uygunluk Sebepleri”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Ekim 2006.
• KOCA, Mahmut, “Fikri İçtima”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 4, Ağustos 2007.
• MUTLUER, M. Kamil, Vergi Ceza Hukuku, Eskişehir, 1979.
• MUTLUER, M. Kamil, Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler, 3. Baskı, Turhan Yayınevi, Ankara, 2011.
• OK, Nuri/ GÜNDEL, Ahmet, Açıklamalı - İçtihatlı Ceza Mahkemelerinin Görevine Giren Vergi Kaçakçılığı Suçları, Şekçin Yayınevi, Ankara, 2002.
• ÖNCEL, Mualla/ KUMRULU, Ahmet/ ÇAĞAN, Nami, Vergi Hukuku, 10. Bası, Turhan Yayınevi, Ankara, 2003.
• ÖZBEK, Veli Özer, Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı (Açıklamalı-Gerekçeli-İçtihatlı) Cilt 1, Genel Hükümler (Madde 1–75), Güncellenmiş Geliştirilmiş 2. Baskı, Seçkin Kitabevi, Ankara, 2005.
• ÖZEN, Muharrem, Türk Ceza Hukukunda Meşru Müdafaa, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1995.
• ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 2. Bası, Seçkin Kitabevi, Ankara, 2007.
• ÖZTÜRK, Bahri, “Vergi Ceza Muhakemesi’nde Delil Yasakları”, Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Sempozyum Kitabı (Editörler: Bahri Öztürk/ Funda Başaran Yavaşlar), Seçkin Yayınevi, Ankara, 2010.
• ÖZTÜRK, Bahri/ ERDEM, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Yeni TCK’ ya Göre Yenilenmiş 9. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2006.
• SANCAR, Türkan Yalçın, Müteselsil Suç, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1995.
• SEER, Roman, “Almanya’da Vergi Yükümlülerinin Verilerinin Korunması” (Çev. Oğuz Şimşek), Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Sempozyum Kitabı (Editörler: Bahri Öztürk/ Funda Başaran Yavaşlar), Seçkin Yayınevi, Ankara, 2010.
• SOYASLAN, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Güncelleştirilmiş 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2005.
• ŞEN, Ersan, “İletişinin Denetlenmesi Tedbiri”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 4, Ağustos 2007.
• ŞEN, Ersan, Yeni Türk Ceza Kanunu Yorumu, Cilt I (m. 1–140), Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2006.
• ŞENYÜZ, Doğan, Vergi Ceza Hukuku (Vergi Kabahatleri ve Suçları), 6. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2012.
• ŞİMŞEK, Suat, “Vergi Politikaları, Mülkiyet Hakkı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi”, Maliye Dergisi, Sayı: 159, Temmuz-Aralık 2010.
• TARHAN, R. Bülent, “Memur Yargılaması Üzerine” (Güncel Hukuk Mart 2005), http:// www.bmder.org.tr/ makale 24.htm, (erişim tarihi 28.09.06).
• TAŞ, Fatma, Vergi Hukukunda Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2008. ÜNVER, Yener, “YTCK’da Kusurluluk”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Ekim 2006.
• YALTI, Billur, Vergi Yükümlüsünün Hakları, Beta Yayınevi, İstanbul, 2006.
• YURTSEVER, Hatice/ BURAN, Burçin, “Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Çerçevesinde Vergi Mahremiyetinin Değerlendirilmesi”, Electronic Journal of Vocational Colleges, December/Aralık 2012.