Tüketici Sözleşmelerinde Bilgilendirme Yükümlülüğü

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 183 - 222, 01.12.2015

Seda Kara Kılıçarslan

Öz

Bu çalışmanın konusu, tüketici sözleşmeleri ve tüketicinin korunması bağlamında bilgilendirme
yükümlülüğü merkezindedir. Tüketici sözleşmeleri için bilgilendirme yükümlülüğü vazgeçilmez
niteliktedir. Gerçekten de tüketici talep etmiş olduğu mal veya hizmeti karşılıklı bir dengenin olmadığı, kendine göre daha bilgili olan sağlayıcı karşısında ve birçok ürün çeşitliğinin olduğu bir ortamda
edinebilecektir. Dolayısıyla böyle bir ortamda tüketicinin dezavantajlı olan konumu, bilgilendirme yükümlülüğü vasıtasıyla düzeltilebilecektir. Bu kapsamda, tüketicinin mevcut durumu, piyasadaki şeffaf
olmayan yapı ve çok sayıdaki ürün karşısındaki tecrübesizliği ve doğru ve yeterli biçimde bilgilendirmeyle sağlayacağı yeni konumunu inceleyebilmek amacıyla çalışmamızda bilgilendirme yükümlülüğünün tanımı, niteliği, kapsamı, yöntemi ve şekline 4077 Sayılı TKHK ve 6502 Sayılı TKHK’ların karşılaştırılması suretiyle yer verilmiştir. Öte yandan tüketici hukuku açısından önemli bir yere sahip olan AB
Direktifleri ve 6502 Sayılı TKHK’un uygulama usul ve esaslarını düzenlemek üzere yönlendirdiği bir
dizi yönetmelik de rehber niteliğinde olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Hukuku, Tüketici Sözleşmeleri, Tüketici, Bilgilendirme Yükümlülüğü, Tüketicinin Korunması.

Tüketici Sözleşmelerinde Bilgilendirme Yükümlülüğü

Öz

T he subject of this study is in the center of information obligations in the context of consumer contracts and consumer protection. Information center has the indispensable quality for consumer contacts. Indeed, consumer will be able to obtain the goods or services that she/he has requested in an environment where there is no mutual balance and there are many product diversity against the provider having more knowledge than himself. Therefore, in such an environment, position which is disadvantageous of the consumer can be corrected by the information obligation. In this context, our study includes the definition, nature, scope, method and type of information obligation by comparison of TKHK No 4077 and TKHK No 6502, in order to examine the consumer’s current situation, non-transparent structures in the market and his inexperience in the face of the numerous products and position to be provided with accurate and adequate information. On the other hand, a series of regulations directed to arrange EU Directives which has an important place in terms of law, and TKHK No 6502 application procedures and principles have the nature of guidance

Anahtar Kelimeler

Consumer law, Consumer contracts, Consumer information obligation, Consumer Protection

Kaynakça

• Abik, Yıldız, “Promosyonlu Satım Sözleşmesi”, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2002.
• Akipek, Şebnem, Türk Hukuku ve Mukayeseli Hukuk Açısından Tüketici Kredisi, Ankara, 1999.
• Mehmet, Altunkaya, “Sözleşmenin Kuruluşundan Önce Tüketicinin Korunması”, GÜHFD, C.VIII, S.1-2, (Haziran- Aralık) 2004, s. 11 vd.
• Arslan, Yılmaz, Tüketici Hukuku Dersleri, Bursa, 2006.
• Atamer, Yeşim, “Tüketici Hukukunun Gelişiminin Dünü, Bugünü, Yarını”, Tüketicinin Korunması Semineri, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Anakara, 2007, s. 21 vd.
• Aydoğdu Murat, “4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Kapıdan Satışlar”, İzmir, 1998.
• Baykan, Renan, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Eksik ve Aksak Yönleri İle Tadiline İlişkin Çözüm Önerileri”, İstanbul, 2008.
• Broadbridge, Adelina, Retail insights:papers from 8th international conference of the european association for education and research in consumer distribution, July 2004.
• Bucher, Eugen, Schweizerisches Obligationnenrecht, Besonderer Teil, 2. Auf. Zürich, 1988.
• Buhur, Oğuzhan, “Tüketici Kredisi Açısından Kredi Kartı Uygulaması”, Seçkin Yayınları, Ankara, 2004.
• Bozbel, Savaş, “Türk Hukukunda Mesafeli Sözleşmeler- 97/7 Sayılı AB Yönergesi Düzenlemeleri Işığında Bir Karşılaştırma”, AÜEHFD, C. VII, S. 3-4, 2003, s. 783.
• Çınar, Ömer, Tüketici Hukukunda Haksız Şartlar, 2009.
• Demir, Mehmet, “Kapıdan İşlemlerde Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakkı”, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
• Demir, Mehmet, “Mesafeli Sözleşmelerin İnternet Üzerinden Kurulması”, Turhan Kitabevi, Ankara, 2004.
• Demir, Mehmet, “4822 Sayılı Kanun İle Tüketici Sözleşmeleri Alanında Getirilen Yenilikler”, BATİDER, C. 12, S.1, 2003, s. 203- 236.
• Demir, Mehmet, “Mesafeli Sözleşmelerle İlgili AB Yönergesine Göre Tüketicinin Geri Alma Hakkı”, GÜHFD, C. 7, S. 1-2, 2003, s. 61- 90.
• Demir, Mehmet, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Tüketim Sözleşmeleri İle İlgili Hükümlerinin Eleştirisi ve Çözüm Önerileri”, Prof.Dr. Fikret Eren’e Armağan, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2006, s. 397- 420.
• Demircioğlu/Huriye Reyhan, “Güven Esası Uyarınca Sözleşme Görüşmelerindeki Kusurlu Davranıştan Doğan Sorumluluk”, Ankara, 2009.
• Deryal, Yayha, “Tüketici Hukuku”, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2004.
• Eren, Fikret, “Borçlar Hukuku Genel Hükümler”, Yetkin Yayınları, 18. Bası, Ankara, 2015.
• Giger, Hans, Kommentar zum gepalanten Konsumkreditsgesetz, Zürich, 1980.
• Girsberger, Daniel/ Stecher- Weber, Urs, “E- Banking und Internationals Privatrecht”, E- Banking Rechtliche Grundlagen, Bern, 2002.
• Gürpınar, Bünyamin, “Sigortacı ve Sigorta Aracısının Bilgilendirme Yükümlülüğünün Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Açsından Değerlendirilmesi”, 2. Tüketici Hukuku Sempozyumu, Ankara, 2013.
• Jörg, Florian, “Informationspflichten im E- Commerce”, Internet, Recht und Electronic Commerce Law, Florian S. Jörg/ Oliver Arter (Hrgb) 2. Tagungsband, Staempfli Verlag, Bern, 2003.
• Kabaş, Esen, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunla İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelere İlişkin Olarak Getirilen Değişiklikler”, GÜHFD, CXIX., Y. 2015, S. 3, s. 73 vd.
• Kara, İlhan, “Tüketici Hukuku”, Ankara, 2012.
• Kılıçoğlu, Ahmet, “Borçlar Hukuku Genel Hükümler”, Turhan Kitabevi, 13. Bası, Ankara, 2010.
• Kırca, Çiğdem, “Bilgi Vermeden Dolayı Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluk”, Ankara, 2004.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip/ Hatemi, Hüseyin/ Arpacı, Abdulkadir/ Serozan, Rona, “Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Borçlar Hukukuna Giriş”, Filiz Yayınevi, İstanbul, 2008.
• Koller- Tumler, Marlis,; “E- Banking und Konsumentenschutz”, E- Banking Rechtliche Grundlagen, Herausgeber: Wolfgang Wiegand, Stampfli Verlag, Bern, 2002, s. 143 vd..
• Koziol, Helmut/Bydlinski, Peter/ Bollenberger, Raimund, “ABGB Allgemeines Bürgerliches Gezetsbuch Kommentar”, Springer, Wien, Newyork, 2005.
• Kramer, Ernst, “Obligationenrecht Algemeiner Teil”, Basel, 2009.
• Kummer, Matthıas, “Integrierte Konsumentenpolitik”, Schriftenreihe Zum Konsumentenschutzrecht, Herausgegeben von Hans Giger/ Schluep, Walter, Zürich, 1983, s. 110 vd..
• Lyszczarz, Barbara, “Avrupa Tüketici Yasasında Sözleşme Öncesi Yükümlülükler”, http://www. laweuropa.com/134-Avrupa-Tuketici-Yasasinda-Sozlesme-Oncesi—Yukumlulukler, (12. 10. 2010).
• Havutçu, Ayşe, Tüketicinin Genel İşlem Şartlarına Karşı Korunması, 2003.
• Honsell, Heinrich/ Vogt, Nedim Peter/ Geiser, Thomas, “Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch I”, Helbing& Lichenhahn Verlag, 2. Auflage, Basel, Genf, München, 2002.
• Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter, “Basler Kommentar Obligationenrecht I, Helbing& Lichtenhahn
• Verlag, 3. Auflage, Basel, Genf, München, 2003, Art. 2, Nr. 3.
• Huguenin, Claire,/ Hermann, Mathias/ Benhamou, Yaniv, Çev. Gönen, Doruk, “Tüketici Sözleşmeleri Hukukunun Modern Mevzuattaki Yeri”, Banka ve Tüketici Hukuku Sorunları Sempozyumu, On İki Levha, İstanbul, 2010, s. 19 vd..
• İnal, Emrehan, “E- Ticaret Hukukundaki Gelişmeler ve İnternette Sözleşmelerin Kurulması”, Vedat Yayınevi, İstanbul, 2005.
• İnan, Ali Naim/Yücel, Özge, “Borçlar Hukuku Genel Hükümler”, Ankara, 2014.
• İşgüzar, Hasan, “Banka Kredi Kartı Sözleşmeleri”, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2003.
• Larenz, Karl, “Lehrbuch Des Schuldrechts”, C. H. Beck’sche Verlag, München, 1987.
• Merz, Hans, “ ZGB Einleitung Artikel 1- 10”, Stämpfli& CIE Verlag, Bern, 1966, Art. 2, Nr. 297- 299.
• Metz, Rainer, “Verbraucherkreditgesetz” Kommentar, Nomos Verlag, Baden, 1999.
• Oğuzman/Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1, İstanbul, 2015.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin, “Tüketicinin Korunması Açısından Taksitle Satım Sözleşmesi”, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü”, Ankara, 1999.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin, Tüketici Sözleşmeleri Kavramı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Maddi Anlamda Uygulanma Alanı, AUHFD, C. 50,S. 1, 2001.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin, Mukayeseli Hukuk ve Tüketicinin korunması hakkında kanun açısından tüketiciyi Koruyan düzenlemelerin kişi bakımından uygulama alanı, Prof.Dr. Oğuzman’a Armağan, 2000.
• Özdamar, Mehmet, “Sigortacının Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğü”, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2009.
• Özel, Çağlar, “Mukayeseli Hukuk Işığında Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakkı”, Ankara, 1998. (Geri Alma)
• Özel, Çağlar, “Tüketicinin Korunması Hukuku”, Ankara, 2014.
• OZANOĞLU, Hasan Seçkin, Tüketicinin Korunması Açısından Taksitle Satım Sözleşmesi, Ankara, 1999.
• Pınar Hamdi, “Reklam ve Satış Yöntemlerine Karşı Haksız Rekabet Halleri”, MÜHFHAD, C. 18, S. 2, 2012, s. 14.
• Reymann Christopher, “Das Sonderprivatrecht Handels und Verbrauchervertrage, Mohr Siebeck Verlag, Tübingen, 2009.
• Ankara Barosu Başkanlığı Tüketici Haklarını Koruma ve Rekabet Hukuku Komisyonu, Tüketici Hukuku.
• Schwenzer, Ingeborg, “Schweizerisches Obligationsrecht- Algemeiner Teil”, Bern, 2006.
• Şeker, Tacettin, “6502 Sayılı Kanun Kapsamında Tüketici İşleminin Temel Özellikleri ve Temel İlkeleri Tüketici Mahkemeleri ve Hakem Heyetlerinin Görev Alanı Hakem Heyetlerine İlişkin Tüketici Hukuku ve Usul Uygulamaları”, s. 2, (http://www.ankarabarosu.org.tr/HaberTop10Img/haberpimages/ tuketici-20150318/tuketici-20150318.pdf.)
• Tekinay, Sulhi/ Akman, Sermet/ Burcuoğlu, Haluk/ Altop, Atilla, “Borçlar Hukuku Genel Hükümler”, Filiz Kitabevi, 7. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993.
• Tumler- Koller, Marlis, “E- Banking und Konsumentenschutz”, E- Banking Rechtliche Grundlagen, Bern, 2002.
• Türkiye Ticaret Sanayi Odaları ve Borsalar Birliği. Tüketici Sorunları Semineri, Ulmer, Peter, Zur Anpassung des AGB-Gesetsez.
• Yıldırım, Abdülkerim, “Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması” 2009.
• Yıldırım, Abdulkerim, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağının Bazı Maddelerine İlişkin Değerlendirmeler”, GÜHFD, C. XVII, Y. 2013, S. 1-2, s. 1015. (Makale)
• Yıldırım, Mustafa Fadıl, “Borçlar Hukukuna Göre Sözleşmenin Kurulmasında Hile”, Nobel Yayınevi, Ankara, 2002.
• Yavuz, Nihat, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi”.
• Weatherıll, Stehen, “EU Consumer Law and Policy”, Cheltenham, 2005.
• Wiegand, Wolfgang, “Der Geschäftverbindung im E- Banking”, E- Banking, Rechliche Grundlagen, Stampfli Verläg, Bern, 2002.
• Wiegand, Wolfgang, “Die Zentralen Elemente Des Konsumkreditgesetzes”, http://www.wolfgangwiegand. ch/publikationen/_50_BBT%20Band%201%20Die%20zentralen%20Elemente%20des%20 Konsumkreditgesetzes/37_insgesamt.pdf, (10. 12. 2010).
• Wiegand, Wolfgang, (Geschaftsverbindung)“Die Geschaftsverbindung im E Banking”, Wiegand, Wolfgang (Hrgb), Berner Bankrechtstag, BBT Band 8, E- Banking, Rechtliche Grundlagen, Bern, 2002, s. 93.
• Von Hippel, “Verbraucherschutz”, Mohr (Paul Siebeck) Verlag, Tübingen, 1974.
• Zevkliler, Aydın/ Aydoğdu, Murat, “Tüketicinin Korunması Hukuku”, Seçkin Yayınları, 3. Bası, Ankara, 2004.
• Zevkliler, Aydın, “Türkiye’de Tüketici Sorunlarının Özel Bir Yasa İle Düzenlenmesi”, Banka ve Tüketici Hukuku Sorunları Sempozyumu”, Oniki Levha Yayınları, İstanbul, 2010.
• Zimmermann, Reınhard”, “The New German Law Of Obligations”, Oxford University Press, 2005.