Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme)

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 913 - 980, 15.12.2020
https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.796032

Öz

Hukukumuzda bağlılık kuralının bir gereği ve sonucu olarak şerik sıfatına sahip olan azmettirenin cezai sorumluluğunun söz konusu olabilmesi için doğrudan failin elverişli vasıtalarla suçun icra hareketlerine başlamış olması gerekir. Doğrudan fail, suçun teşebbüs aşamasına geçmedikçe, azmettirenin de cezai sorumluluğu gündeme gelmeyecektir. Azmettirmeye teşebbüs yahut sonuçsuz kalan azmettirme adı verilen bu durum bakımından ceza kanunumuzun genel hükümleri herhangi bir düzenleme ihtiva etmemektedir. Buna karşın, bazı hukuk sistemlerinde, fiilin icrasından bağımsız olarak sadece azmettirmeye teşebbüsün de çeşitli şekillerde yaptırım altına alındığını söylemek mümkündür. Alman, İsviçre ve İtalya Ceza Kanunları bu kanunlara örnek olarak gösterilebilir. Bu çalışmada, azmettirmeye teşebbüsü düzenleyen Alman Ceza Kanunu m. 30/1 tarihi perspektifleriyle ele alınarak öğreti ve Alman Federal Mahkemesi kararları ışığında değerlendirilecektir. Ayrıca azmettirmeye teşebbüse ilişkin Türk ceza hukuku öğretisindeki görüşler irdelenerek bazı çözüm önerilerinde bulunulacaktır.

Kaynakça

  • ARTUK, M. Emin/GÖKCEN, Ahmet/ALŞAHİN, M. Emin/ÇAKIR, Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
  • AYDIN, Devrim, Türk Ceza Hukukunda İştirak, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
  • BAUMANN, Jürgen/WEBER, Ulrich/MITSCH, Wolfgang, Strafrecht Allgemeiner Teil Lehrbuch, 11. Auflage, Verlag Ernst und Werner Gieseking, Bielefeld, 2003.
  • BAYRAKTAR, Köksal, Suç İşlemeye Tahrik Cürmü, Formül Matbaası, İstanbul, 1977.
  • BECKER, Karina, Der Strafgrund der Verbrechensverabredung gem. § 30 Abs. 2, Alt. 3 StGB, Duncker § Humblot, Berlin, 2012.
  • BINDING, Karl, Lehrbuch des gemeinen deutschen Strafrechts, Besonderer Teil, Band 2, Abteilung 2, Leipzig, 1905.
  • BLOY, René, “Anmerkung zu BGH Urt. v. 10.6.1998- 3 StR 113/98”, Juristen Zeitung, 1999, Heft 3, (s. 156-159).
  • BLOY, René, “Grund und Grenzen der Strafbarkeit der misslungenen Anstiftung- Zugleich eine Besprechung des Beschlusses des OLG Hamm v. 22.10.1991- 1 Ws 249/91”, Juristische Rundschau, 1992, Heft 12, (s. 493-497).
  • BOCKELMANN, Paul, Über das Verhältnis von Täterschaft und Teilnahme, Verlag Karl-Friedrich Fleischer, Göttingen, 1949.
  • BÖRKER, Rudolf, “Zur Bedeutung besonderer persönlicher Eigenschaften oder Verhältnisse bei der versuchten Anstiftung zu einem Verbrechen”, Juristische Rundschau, 1956, (s. 286-288).
  • BROSE, Rolf, Die versuchte Verbrechensbeteiligung (§ 49 a StGB), Köln, 1970.
  • BUSCH, Jost-Dietrich, “Die Teilnahme an der versuchten Anstiftung”, Neue Juristische Wochenschrift, 1959, Heft 25, (s. 1119-1121).
  • BUSCH, Jost-Dietrich, Die Strafbarkeit der erfolglosen Teilnahme und die Geschichte des § 49a StGB, Marburg, 1964.
  • BUSCH, Richard, “Zur Teilnahme an den Handlungen des § 49a StGB”, Festschrift für Reinhart Maurach, (hrsg. Friedrich Christian Schröder/Heinz Zipf), Müller, Karlsruhe, 1972, (s. 245-256).
  • COTTBUS, Antje Kroß, “Die versuchte Kettenanstiftung und der Rücktritt der an ihr Beteiligten”, Juristische Ausbildung, 2003, Heft 4, (s. 250-255).
  • DEMİRBAŞ, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
  • DEMİREL, Muhammed, Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017. DESSECKER, Axel, “Im Vorfeld eines Verbrechens: Die Handlungmodalitäten des § 30 StGB”, Juristische Arbeitsblätter, 2005, Heft 7, (s. 549-554).
  • DÖLLING/DUTTGE/KÖNIG/RÖSSNER: Gesamtes Strafrecht- StGB/StPO/Nebengesetze Handkommentar, 4. Auflage, Nomos, Baden Baden, 2017. (HK-GS/LETZGUS, § 30 Rn.)
  • DÖNMEZER, Sulhi/ERMAN, Sahir, Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku- Genel Kısım Cilt II, 10. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 1985.
  • DREHER, “Anmerkung zu BGH, Urt. v. 1.3.1960- 5 StR 22/60 (LG Berlin)”, Neue Juristische Wochenschrift, 1960, Heft 25, (s. 1163-1164).
  • DREHER, Eduard, “Grundsätze und Probleme des § 49a StGB”, Goltdammer’s Archiv für Strafrecht, 1954, (s. 11-22).
  • EREM, Faruk, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku Cilt 1 Genel Hükümler, 8. Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1968.
  • ERMAN, Sahir, “Suç Genel Teorisine İlişkin Bazı Meseleler”, Değişen Toplum ve Ceza Hukuku Karşısında TCK’nın 50 Yılı ve Geleceği (22-26 Mart 1976), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1977, (s. 61-70).
  • EVİK, Vesile Sonay, Suça İştirakte Yardım Edenin Ceza Sorumluluğu, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2011.
  • FIEBER, Ulrich, Die Verbrechensverabredung, § 30 Abs. 2, 3 Alt. StGB, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2001.
  • FISCHER, Thomas, Strafgesetzbuch mit Nebengesetzen, 67. Auflage, C. H. Beck, München, 2020.
  • FRISTER, Helmut, Strafrecht Allgemeiner Teil- Ein Studienbuch, 7. Auflage, C. H. Beck, München, 2015.
  • GEPPERT, Klaus, “Die versuchte Anstiftung (§ 30 Abs 1 StGB)”, Juristische Ausbildung, 1997, (s. 546-553).
  • HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara, 2018.
  • HAKERİ, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
  • HARTL, Benedikt, Das nationalsozialistische Willensstrafrecht, Weißensee-Verlag, Berlin, 2000.
  • HEINRICH, Bernd, Strafrecht Allgemeiner Teil, 6. Auflage, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart, 2019.
  • HEINTSCHEL-HEINEGG, Bernd, Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch, Band 1 §§ 1-37, 3. Auflage, C. H. Beck, München, 2017. (MüKoStGB/JOECKS, § 30 Rn.)
  • HINDERER, Patrick, “Versuch der Beteiligung, § 30 StGB”, Juristische Schulung, 2011, Heft 11, (s. 1072-1076).
  • HOFFMANN-HOLLAND, Klaus, Strafrecht Allgemeiner Teil, 3. Auflage, Mohr Siebeck, Tübingen, 2015.
  • İÇEL, Kayıhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 5. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2018.
  • İÇEL, Kayıhan/SOKULLU-AKINCI, Füsun/ÖZGENÇ, İzzet/SÖZÜER, Adem/MAHMUTOĞLU, Fatih S./ÜNVER, Yener, Suç Teorisi, 2. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2000.
  • JÄHNKE, Burkhard/LAUFHÜTTE, Heinrich Wilhelm/ODERSKY, Walter, Strafgesetzbuch Leipziger Kommentar, 11. Auflage, De Gruyter, Berlin, 2003. (LK/ROXIN, Entstehungsgeschichte § 30; LK/ROXIN, § 30 Rn.)
  • JAKOBS, Günther, “Kriminalisierung im Vorfeld einer Rechtsgutverletzung”, Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft, 1985, Heft 3, (s. 751-785).
  • JAKOBS, Günther, Strafrecht Allgemeiner Teil- Die Grundlagen und die Zurechnungslehre Lehrbuch, 2. Auflage, Walter de Gruyter, Berlin, 1991.
  • JESCHECK, Hans-Heinrich/WEIGEND, Thomas, Lehrbuch des Strafrechts- Allgemeiner Teil, 5. Auflage, Duncker § Humblot, Berlin, 1996.
  • KAPUSUZOĞLU, Beril Taşkın, Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
  • KINDHÄUSER, Urs/NEUMANN, Ulfried/PAEFFGEN, Hans-Ulrich (Hrsg), Strafgesetzbuch- Nomos Kommentar, Band 1, 3. Auflage, Nomos, Baden Baden, 2010. (NK-ZACZYK, § 30 Rn.)
  • KINDHÄUSER, Urs/ZIMMERMANN, Till, Strafrecht Allgemeiner Teil, 9. Auflage, Nomos, Baden-Baden, 2020.
  • KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
  • KÖHLER, Michael, Strafrecht Allgemeiner Teil, Springer, Berlin/Heidelberg, 1997.
  • KÜHL, Kristian, “Grundfälle zu Vorbereitung, Versuch, Vollendung und Beendigung”, Juristische Schulung, 1979, Heft 12, (s. 874-877).
  • LACKNER, Karl/KÜHL, Kristian, Strafgesetzbuch Kommentar, 29. Auflage, C. H. Beck, München, 2018. (LACKNER/KÜHL, § 30 Rn.)
  • LANGE, Richard, in: Kohlrausch/Lange Strafgesetzbuch- mit Erläuterungen und Nebengesetzen, 43. Auflage, de Gruyter, Berlin, 1961.
  • LETZGUS, Klaus, Vorstufen der Beteiligung: Erscheinungsformen und ihre Strafwürdigkeit, Duncker § Humblot, Berlin, 1972.
  • MAHMUTOĞLU, Fatih S., “Kusurluluk Prensibi Açısından Azmettirenin Ceza Sorumluluğu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2005, Cilt: 63, Sayı: 1-2, (s. 57-112).
  • MATT, Holger/RENZIKOWSKI, Joachim, Strafgesetzbuch Kommentar, Verlag Franz Vahlen, München, 2013. (MATT/RENZIKOWSKI/HEGER, § 30 StGB Rn.)
  • MAURACH, Reinhardt, “Die Problematik der Verbrechensverabredung (§ 49a StGB)”, Juristen Zeitung, 1961, Nr. 5/6, (s. 137-148).
  • MAURACH, Reinhart/GÖSSEL, Karl Heinz/ZIPF, Heinz/DÖLLING, Dieter/LAUE, Christian/RENZIKOWSKI, Joachim, Strafrecht Allgemeiner Teil, Teilband 2- Erscheinungsformen des Verbrechens und Rechtsfolgen der Tat, 8. Auflage, C. F. Müller, Heidelberg/München/Landsberg/Frechen/Hamburg, 2014.
  • MEISTER, Hans-Georg, “Zweifelsfragen zur versuchten Anstiftung”, Monatsschrift für Deutsches Recht, 1956, Heft 1, (s. 16-17).
  • MURMANN, Uwe, Grundkurs Strafrecht, 5. Auflage, C. H. Beck, München, 2019.
  • OTTO, Harro, Grundkurs Strafrecht Allgemeine Strafrechtslehre, 7. Auflage, De Gruyter, Berlin, 2004.
  • ÖNDER, Ayhan, Ceza Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992.
  • ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar/TEPE, İlker, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
  • ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
  • ÖZKAN, Halid, Ceza Hukukunda Azmettirme, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013. ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 18. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
  • ROGALL, Klaus, “Bemerkungen zum Versuch der Beteiligung”, Strafrechtswissenschaft als Analyse und Konstruktion: Festschrift für Ingeborg Puppe zum 70. Geburtstag, (hrsg. Hans- Ullrich Pfaeffgen), Duncker § Humblot, Berlin, 2011, (s. 859-885).
  • ROXIN, Claus, “Bedingter Vorsatz zur versuchten Anstiftung zu einem Verbrechen- Anmerkung BGH, Urt v. 10.6.1998, 3 StR 113/98 (LG/Düsseldorf)”, Neue Zeitschrift für Strafrecht, 1998, Heft 12, (s. 615-617).
  • ROXIN, Claus, “Die Strafbarkeit von Vorstufen der Beteiligung (§ 30 StGB)”, Juristische Arbeitsblätter, 1979, (s. 169-175).
  • SCHÖNKE, Adolf/SCHRÖDER, Horst, Strafgesetzbuch Kommentar, 30. Auflage, C. H. Beck, München, 2019. (SCHÖNKE/SCHRÖDER/HEINE/WEIßER, § 30 Rn.)
  • SCHRÖDER, Horst, “Grundprobleme des § 49a StGB”, Juristische Schulung, 1967, Heft 7, (s. 289-295).
  • SOYASLAN, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2005.
  • STEEN, Henning, Die Rechtsfigur des omnimodo facturus- Ein Beitrag zur Abgrenzung von Anstiftung und Beihilfe, Duncker § Humblot, Berlin, 2011.
  • THALHEİMER, Karol, Vorfeldsstrafbarkeit nach § 30, 31 StGB, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2008.
  • WESSELS, Johannes/BEULKE, Werner/SATZGER, Helmut, Strafrecht Allgemeiner Teil, 49. Auflage, C. F. Müller, Heidelberg, 2019.
  • YENİSEY, Feridun/PLAGEMANN, Gottfried, Alman Ceza Kanunu (StGB), 2. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2015 YÜCE, Turhan Tûfan, Ceza Hukuku Dersleri Cilt 1, Ege Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 1, Manisa, 1982.
Toplam 71 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hukuk
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Zekiye Özen İnci

Yayımlanma Tarihi 15 Aralık 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 10 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA İnci, Z. Ö. (2020). ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme). Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(2), 913-980. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.796032
AMA İnci ZÖ. ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme). Hacettepe HFD. Aralık 2020;10(2):913-980. doi:10.32957/hacettepehdf.796032
Chicago İnci, Zekiye Özen. “ALMAN CEZA KANUNU M. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme)”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 10, sy. 2 (Aralık 2020): 913-80. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.796032.
EndNote İnci ZÖ (01 Aralık 2020) ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme). Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 10 2 913–980.
IEEE Z. Ö. İnci, “ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme)”, Hacettepe HFD, c. 10, sy. 2, ss. 913–980, 2020, doi: 10.32957/hacettepehdf.796032.
ISNAD İnci, Zekiye Özen. “ALMAN CEZA KANUNU M. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme)”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 10/2 (Aralık 2020), 913-980. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.796032.
JAMA İnci ZÖ. ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme). Hacettepe HFD. 2020;10:913–980.
MLA İnci, Zekiye Özen. “ALMAN CEZA KANUNU M. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme)”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, c. 10, sy. 2, 2020, ss. 913-80, doi:10.32957/hacettepehdf.796032.
Vancouver İnci ZÖ. ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (Sonuçsuz Kalan Azmettirme). Hacettepe HFD. 2020;10(2):913-80.