BELEDİYELERİN ‘SOSYAL’ İŞLEVLERİNDE DÖNÜŞÜM: KALKINMA PARADİGMASI ODAĞINDA BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 32 - 57

Aynur Demirli

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1510837

Öz

Günümüzde belediyeler sosyal politika alanında yükselen bir aktör olarak birbirinden farklı alanlarda faaliyet göstermektedirler. Türkiye’de belediyelerin geleneksel olarak üstlendikleri yerinden yönetim ve altyapı hizmetleri ile pek benzerlik taşımayan bu uygulamaların, son 30 sene içinde giderek yaygınlık kazandığı görülmektedir. Bu olgu, özellikle 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 5393 sayılı Belediye Kanunu çerçevesinde hukuki bir temele de kavuşarak daha da güçlenmiştir. ‘Sosyal’ belediyecilik kavramı altında ele alınan bu yaklaşım, genel makro politika değişimi çerçevesinde 1990’lar itibariyle kalkınma paradigmasında yaşanan değişimle yakından ilişkilidir. Bu çerçevede makalenin amacı, Dünya Bankası’nın şekillendirdiği kapsamlı kalkınma paradigmasının belediye hizmetlerinin genişleyen kapsamını anlamlandırmada temel alınması gerekliliğini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetimler, Kalkınma, Sosyal Belediyecilik, Sosyal Politika, Yerelleşme

Etik Beyan

Bu makale Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Araştırma ve Yayın Etiği kurallarına uygun olarak hazırlanmıştır.

Kaynakça

• Başbakanlık, Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim (Başbakanlık Basımevi 2003).
• Bayramoğlu S, Yönetişim Zihniyeti: Türkiye'de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarın Dönüşümü (İletişim Yayınları 2010).
• Bayramoğlu S, Toplumcu Belediye: Nam-ı Diğer Belediye Sosyalizmi (NotaBene Yayınları 2015).
• Bello W Cunningham S ve Rau B, Dark Victory: The United States and Global Poverty (Pluto Press 1999).
• Bhatti ZK ve McDonald L, Deepening Decentralization within Centrally Led States: The Direction of Local Governance Reforms in Southeast Asia (The World Bank 2020).
• Chang HJ, ‘The Role of Social Policy in Economic Development: Some Theoretical Reflections and Lessons from East Asia’ in T. Mkandawire (ed), Social Policy in a Development Context (Palgrave Macmillan 2004) 246-260.
• Crush J, ‘Introduction: Imagining Development’ in J. Crush (ed), Power of Development (Routledge 1995) 1-24.
• Çam ÇA, Yerelleşme ve Yerel İktidar (Beta Yayıncılık 2013).
• Davis M, Gecekondu Gezegeni (Metis Yayıncılık 2016).
• Elson D, ‘Social Policy and Macroeconomic Performance: Integrating ‘the Economic’ and ‘the Social’’ in T. Mkandawire (ed), Social Policy in a Development Context (Palgrave Macmillan 2004) 63-79.
• Elson D ve Çağatay N, ‘The Social Content of Macroeconomic Policies’ (2000) 7(28) World Development 1347-1364.
• Erder S ve İncioğlu N, Türkiye'de Yerel Politikanın Yükselişi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınlar 2013).
• Ersöz HY, Sosyal Politikada Yerelleşme (İstanbul Ticaret Odası Yayınları 2011).
• Esping-Andersen G, The Three Worlds of Welfare Capitalism (Polity Press 1990).
• Esping-Andersen G, ‘Towards the Good Society, Once Again?’ in G. Esping-Andersen, D. Gallie, A. Hemerijck, & J. Myles (ed), Why We Need a New Welfare State (Oxford University Press. 2002) 1-25.
• Güler BA, Yerel Yönetimler Liberal Açıklamalara Eleştirel Yaklaşım (İmge Kitabevi 2013).
• Gün S, ‘Neo-Liberal Küreselleşme Sürecinde Değişen Yerel Eğilimler Sosyal Politika Uygulamaları ve Emek Polititkaları Bağlamında Tunceli Belediyesi’ (2015) 2(4) Toros Üniversitesi İktisadi İdari Sosyal Bilimler Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 1-30.
• Ghosh J, ‘Social Poicy in Indian Development’ in T. Mkandawire (ed), Social Policy in a Development Context (Palgrave Macmillan 2004) 284-307.
• Gilbert N, Transformation of the Welfare State: The Silent Surrender of Public Responsibility (Oxford University Press 2002).
• Harrison G, The World Bank and Africa: The Construction of Governance States (Routledge 2004). Harvey D, Neoliberalizmin Kısa Tarihi (Sel Yayıncılık 2015).
• Heper M, Local Government in Turkey (Routledge 1989).
• Kalkışım M, Türkiye'de Sosyal Belediyecilik (Ekin Yayınevi 2021).
• Kamalak İ ve Gül H, Yerel Yönetimlerde Sosyal Demokrasi Toplumcu Belediyecilik: Teorik Yaklaşımlar, Türkiye'de Uygulamalar (Kalkedon Yayıncılık 2013).
• Kamat S, ‘The Privatization of Public Interest: Theorizing NGO Discourse in a Neoliberal Era’ (2004) 1(11) Review of International Political Economy 155-176.
• Kapur D Lewis JP ve Webb R, The World Bank: Its First Half Century. (Brookings Institution Press 1997).
• Kazgan G, Yeni Ekonomik Düzende Türkiye'nin Yeri (Altın Kitaplar 1995).
• Keleş R, Yerinden Yönetim ve Siyaset (Cem Yayınevi 2009).
• Keleş R ve Mengi A, Kent Hukuku (İmge Kitabevi 2017).
• Kesgin B, ‘Kentsel Yoksulluğa Yönelik Yerinden ve Yerel Müdahale: Sosyal Belediyecilik’ (2012) (26) SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 169-180.
• Keynes J, The General Theory of Employment, Interest and Money (Macmillan 1936).
• Kocakaya ME, ‘Türkiye'de Yerel Yönetimler ve Sosyal Politikaları: Kaynaklar Yeterli Mi?’ in F. Taşçı (ed), Türkiye'de Sosyal Politika Aktörleri: Zemin ve Uygulama (Nobel Yayınevi 2017) 33-74.
• Leys C, The Rise & Fall of Development Theory (James Currey Ltd 1996).
• McMicheal P, Development and Social Change: A Global Perspective (SAGE Publications. 2017). Ortaylı İ, Tanzimat'tan Cumhuriyete Yerel Yönetim Geleneği (Hil Yayın 1985).
• Öngen T, ‘'Yeni Liberal' Dönüşüm Projesi ve Türkiye Deneyimi’ in A. H. Köse, F. Şenses, & E. Yeldan (ed), Küresel Düzen: Birikim, Devlet ve Sınıflar (İletişim. 2003) 161-190.
• Özdemir AM, Sözün Mülkiyeti: Hukukun Ekonomi Politiği (Dipnot 2008).
• Özuğurlu M, ‘Sosyal Politika Disiplininin Dili: Kavram İnşasında Algı Etkisi mi Olgu Temeli mi?’ (2018) Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 28-38.
• Polanyi K, Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siayasal ve Ekonomik Kökenleri (İletişim Yayınları 2017).
• Saad-Filho A ve Johnston D, ‘Giriş’ in A. Saad-Filho & D. Johnston (ed), Neoliberalizm: Muhalif Bir Seçki (Yordam Kitap 2007).
• Schmitz GJ, ‘Democratization and Demystification: Deconstructing 'Governance' as Development Paradigm’ in D. B. Moore & G. J. Schmitz (ed), Debating Development Discourse: Institutional and Popular Perspectives (Macmillan Press 1995) 54-90.
• Seçkiner-Bingöl E ve Ömürgönülşen U, ‘Sosyal Belediyecilik Bağlamında Türkiye'de Büyükşehir Belediyelerinin Sosyal Hizmet ve Sosyal Yardım Faaliyetleri’ (2018) 27(3) Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi 1-26.
• Sezgin S ve Canbulut T, Toplumcu Belediyecilik: 1970'lerden Günümüze Bir Yerel Yönetim Deneyimi (İletişim Yayınları 2021).
• Stoykov PG ve Yılmaz S, The World Bank's Support for Subnational Governance in Large Federal Countries: Lessons learned from Argentina, Brazil and Nigeria (The World Bank 2022).
• Stoykov PG ve Yilmaz S, The World Bank’s Support for Decentralization in India: Lessons Learned from Enhancing Local Government and Service Delivery Projects (The World Bank 2021).
• Şengül HT, Kentsel Çelişki ve Siyaset: Kapitalist Kentleşme Süreçleri Üzerine Yazılar (Demokrasi Kitaplığı 2001). Talas C, Türkiye’nin Açıklamalı Sosyal Politika Tarihi (Bilgi Yayınevi 1992).
• Tekeli İ, Cumhuriyetin Belediyecilik Öyküsü (1923-1990) (Tarih Vakfı Yurt Yayınları 2009).
• Tekeli İ ve Ortaylı İ, Türkiye'de Belediyeciliğin Evrimi (Ayyıldız Matbaa 1978).
• Veltmeyer H ve Bowles P, ‘Critical Development Studies: An Introduction’ in H. Veltmeyer, & P. Bowles (ed), The Essential Guide to Critical Development Studies (Routledge 2018) 1-27.
• Vetterlein A, ‘The discursive power of international organisations: social policy language and concepts in the World Bank and the International Monetary Fund’ in D. Beland, & K. Petersen (ed), Analysing Social Policy Concepts and Language: Comparative and Transnational Perspectives (Policy Press 2014).
• Waeyenberge EV, ‘Washington Mutakabatı'ndan Washington Sonrası Mutakabat'a Kalkınma Yanılsamaları’ in F. Şenses (ed), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma: Seçme Yazılar (İletişim Yayınları 2013) 307-345.
• Waeyenberge EV, ‘The Post-Washington Consensus’ in H. Veltmeyer, & P. Bowles (ed), The Essential Guide to Critical Development Studies (Routledge 2018) 205-214.
• Walton J ve Seddon D, Free Markets & Food Riots: The Politics of Global Adjustment (Blackwell Publishers 1994).
• World Bank, Urban Policy and Economic Development: An Agenda for the 1990s (The World Bank 1991).
• World Bank, Our Dream: A World Free of Poverty (Oxford University Press 2000).
• World Bank, The National Solidarity Program: Assessing the Effects of Community-Driven Development in Afghanistan (The World Bank 2015).
• World Bank, Decentralization, Multilevel Governance and Intergovernmental Relations: A Primer (The World Bank 2022).
• Yıldırım A, ‘Belediyelerin Sosyal Politika Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme: Malatya Belediyesi Örneği’ (2014) Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 485-509.
• Yaman M, ‘Sosyal Devlet ve Sosyal Belediyecilikte Yaşanan Dönüşüm: Kütahya Belediyesi Örneği’ (2014) 42 Akademik Bakış Dergisi.