Ürün Tanıtım Temsilcilerinin Yeterlilik Eğitimindeki Başarı Düzeylerinin Demografik Özellikleriyle Karşılaştırılması

Yıl 2017, Cilt: 20 Sayı: 2, 247 - 257, 30.06.2017

Tuba Düzcü Mesut Akyol Oya Sancar

Öz

Tıbbi mümessiller ile ilgili ulusal ve uluslararası yapılan çalışmalar incelendiğinde; çalışmaların kısıtlı sayıdaki tıbbi mümessiller ile yapıldıkları ve tıbbi mümessil profilini yeterli düzeyde yansıtmadığı görülmüştür. Türkiye’de ilaç sektöründe çalışan tıbbi mümessillerin büyük bir çoğunluğu, Ürün Tanıtım Temsilcisi Yeterlilik Eğitimine katılmıştır. Bu çalışmada, eğitime katılan tıbbi mümessillerin; cinsiyet, yaş, eğitim düzeyleri gibi bazı demografik özellikleri belirlenerek, bu bilgilerin sınavdaki başarı düzeyleri ile karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Bu eğitim 7 modülden oluşmaktadır. Bu çalışmada “İlaç Sektöründe Tanıtım Modülü”, araştırmacının hazırlanmasında görev aldığı modül olduğundan kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışmada toplam 3.646 kişinin verilerine ulaşılmıştır. İlaç Sektöründe Tanıtım dersinin ön test ve son test puanlarının, ikili ve üçlü grup karşılaştırmalarında Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis non-parametrik varyans analizi kullanılmıştır. İlaç sektöründe tanıtım dersinin ön test ve son test puanlarının karşılaştırılmasında Wilcoxon İşaretli Sıra testi uygulanmıştır. İstatistiksel analizler ve hesaplamalar için IBM SPSS Statistics 21.0 kullanılmış ve p<0,05 düzeyi anlamlı olarak kabul edilmiştir. Bireylerin %79,4’ünün erkek, ağırlıklı yaş ortalamasının ise (n=2.387) 30-39 yaş arası olduğu görülmüştür. Çalışmada yer alan bireylerin %73,3’ü lisans mezunudur. Kadınların sınavdaki başarı oranının daha yüksek olduğu, eğitim düzeyi ve yaş arttıkça sınavdaki başarı oranının da arttığı görülmektedir. Eğitim düzeyi ile sınav başarısı karşılaştırıldığında; eğitim düzeyi arttıkça sınavdaki başarı oranının arttığı gözlemlenmektedir. Çalışmada ön test ve son testler arasındaki farklılık ve son testlerdeki başarı oranlarının yüksek oluşu eğitimin katılımcılara katkı sağladığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Tıbbi mümessil, Ürün Tanıtım Temsilcisi (ÜTT), yeterlilik sınavı, Sağlık Bakanlığı

Kaynakça

• 1. Akkoç İ. (2008) Organizasyon Yapısı ve Liderliğin Satış Gücü Performansı Üzerindeki Etkisi: İlaç Sektörü Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Kütahya. 2. Aksoy S. (2013) Etik Liderin ve Etik İklimin İş Performansına Etkisi: İlaç Mümessilleri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, ss: 92-102. 3. Al-Areefi M. A., Hassali M. A., Izham M., Ibrahim M. (2013) Physicians’ Perceptions of Medical Representative Visits in Yemen: A Qualitative Study, BMC Health Services Research, 13(1): 331. 4. Bilgener E, Asil E, Özçelikay G. (2004) The Role of Promotion on Marketing in Turkish Drug Industry. Turkish J. Pharm. Sci. 1(2): 87-104. 5. Bozyiğit S. ve Akkan E. (2013) Kişisel Satışta Etik: Adana İlindeki Tıbbi Satış Temsilcilerinin Etik Tutumlarının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 28(1): 49-79. 6. Efeoğlu İ. E. ve Özgen H. (2007) İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu Ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16(2): 237-254. 7. Eren M. (2012) Sağlık Biraz Da Kirlenmiş Bir Alan, Türkiye Sağlık Sektörü İçerisinde Mümessiller. Çalışma ve Toplum 1: 187-217. 8. Muragundi P. M. Kotlo A. Maram A. Krovvidi S. A. Srikanth M. V. Udupa N. Naik A. N. (2014) What is he Status of Health Related Quality of Life Among Medical Representatives In India? Value in Health 17(7): A798-A799. 14. Nayır N. (2010) Tıbbi Satış Temsilcilerinin Motivasyonu: X İlaç Firması Üzerine Bir Araştırma. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya. 15. Othman N. Vitry A. I. Roughead E. E. Ismail S. B. Omar K. (2015) Doctors’ Views on The Quality of Claims Provided By Pharmaceutical Representatives: A Comparative Study in Malaysia and Australia. Journal of Taibah University Medical Sciences 10 (4): 471-480. 16. Öz E. (2014) İlaç Sektöründe Kişisel Satış Yönetimi ve İlaç Tanıtım Uzmanlarının İş Tatmin Düzeyleri Üzerine Ankara’da Uygulamalı Bir Çalışma. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 17. Özbucak B. (2004) İlaç Mümessillerinin Çalışma Koşulları (Sivas Örneği). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sivas. 18. Saito S. (2014) Chronological Changes in Japanese Physicians’ Attitude and Behavior Concerning Relationships with Pharmaceutical Representatives: A Qualitative Study. Plos One 9(9): e106586. 19. Thomson A. N. Craig B. J. Barham P. M. (1994) Attitudes of General Practitioners in New Zealand to Pharmaceutical Representatives. British Journal of General Practice 44(382): 220-223. 20. Tong K. L. and Lien C. (1995) Do Pharmaceutical Representatives Misuse Their Drug Samples? Canadian Family Physician 41: 1363-1366. 21. Yapraklı Ş. ve Yılmaz M. K. (2007) Çalışanların İş Stresi Algılarının İş Tatminleri Üzerindeki Etkisi: Erzurum’da İlaç Mümessilleri Üzerinde Bir Saha Araştırması. Mustafa Kemal Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 21(1): 155-183. 22. Yenihan B. (2010) Türk İlaç Sektöründe Çalışan Tıbbi Tanıtım Temsilcilerinin İş Doyumu ve Kurumsal Bağlılık Düzeylerinin İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya. 23. Yücel R. ve Eren S. S. (2010) Yönetim Kontrolünün Çalışanların Davranış Performansına Etkisi: İlaç Şirketlerinde Bir Uygulama. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 1(4): 97-118. 24. Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik (26 Ağustos 2011). Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu. Resmi Gazete, 28037. 25. Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (14.10.2012). Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu. Resmi Gazete, 28441. 26. Beşeri Tıbbi Ürünleri Tanıtımına Dair Yönetmelik (03.07.2015) Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu. Resmi Gazete, 29405. 27. Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik Kapsamında Ürün Tanıtım Temsilcilerinin Sınavına ve Yeterlilik Belgesi Başvurularına İlişkin Usul ve Esasların Uygulanmasına Dair Kılavuz (16.11.2015). Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu. 28. E How Web Sitesi (2015a) http://www.ehow.com/how_2065329_become-pharmaceutical-sales-rep.html, Erişim tarihi: 18.05.2015 29. E How Web Sitesi (2015b) http://www.ehow.com/info_7749429_pharmaceutical-sales-rep-certification.html, Erişim tarihi: 18.05.2015 30. Medimagazin Web Sitesi (2015) http://www.medimagazin.com.tr/ilac-sanayi/genel/tr-mumessillere-egitim-zorunlulugu-8-60-52691.html, Erişim tarihi: 18.05.2015