Ankara İlinde Evde Fototerapi Uygulamasının Maliyet Etkililik Analizi: Maliyet Etkililik Düzlemi ve Grafiği Açısından Değerlendirme

Yıl 2017, Cilt: 20 Sayı: 2, 157 - 177, 30.06.2017

Nazan Torun , Yıldız Ayanoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından sunulan evde fototerapi uygulamasının maliyet-etkililiğini değerlendirmektir. Çalışma, 2014 – 2015 yılları arasında Ankara Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Evde Sağlık Birimi, Ankara Dr.Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesinde fototerapi alan 245 yenidoğan ve anneleri ile yürütülmüştür. Çalışmada evde fototerapi uygulaması ile hastanede (yoğun bakım ünitesi ve servis) fototerapi uygulaması maliyet, klinik (ortalama günlük bilirubin düşüşü, bilirubin seviye farkı, fototerapi alış günü) ve duygu durumları (hizmete ve personel dair memnuniyet ile durumluk ve sürekli kaygı) açısından karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, evde fototerapi uygulamasının hastanedeki uygulamalara göre daha az maliyetli olması ile annelerin memnuniyeti daha fazla, o anki kaygıları daha az olması ve anne ve bebek bütünlüğü bozulmadan bebeklerin daha kısa sürede fototerapi alarak iyileşmesi nedeniyle evde fototerapi uygulaması maliyet açısından etkili bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Maliyet-etkililik, sağlık ekonomisi, evde sağlık/bakım, evde fototerapi uygulaması

Kaynakça

• 1. Acar A. ve Yeğenoğlu S. (2006) Sağlık Ekonomisi Perspektifinden Farmakoekonomi. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 26(1): 39-55. 2. Ağırbaş İ. (1999) Sağlık Hizmetlerinde Ekonomik Değerlendirme Teknikleri ve TCDD Ankara Hastanesi'nde Prostat Vakalarının İncelenmesi Yoluyla Maliyet Etkililik Analizi Uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara. 3. Akşit S. ve Cimete G. (2001) Çocuğun Yoğun Bakım Ünitesine Kabulünde, Annelere Uygulanan Hemşirelik Bakımının Annelerin Anksiyete Düzeyine Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 5(2): 25-36. 4. Astım E. (2011) Cost-effectivenss Analysis of a Prospective Breast Cancer Screening Program in Turkey. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 5. Balçık P. Y. (2013) Türkiye'de İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Pemetrexed ve Gemcitabine Tedavilerinin Maliyet Etkililik Analizi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara. 6. Baytar S. (2010) Tip 2 Diyabet İçin Maliyet Etkililik Çalışmalarının Sistematik Olarak İncelenmesi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 7. Başer Ö. Ç. (2012) Kronik Bel Ağrılı Hastalarda Yatarak ve Ayaktan Fizik Tedavi Uygulamaları ile Bel Okulu Eğitiminin Maliyet Etkinlik Açısından Karşılaştırılması. Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık, İstanbul. 8. Billups S. J., Moore L. R., Olson K. L. and Magid D. J. (2014) Cost-effectiveness Evaluation of a Home Blood Pressure Monitoring Program. The American Journal of Managed Care 20(9): 380-387. 9. Boyne J. J., Van Asselt A. D., Gorgels A. P., Steuten L. M., De Weerd G., Kragten J. and Vrijhoef H. J. (2013) Cost-Effectiveness Analysis of Telemonitoring Versus Usual Care in Patients with Heart Failure: the TEHAF-Study. Journal of Telemed Telecare 19(5): 242-248. 10. Cameron H., Yule S., Dawe R. S., Ibbotson S. H., Moseley H. and Ferguson J. (2014) Review of an Established UK Home Phototherapy Service 1998-2011: Improving Access to a Cost-Effective Treatment for Chronic Skin Disease. Public Health 128(4): 317-324 11. Çelik Y. (2013) Sağlık Ekonomisi. Siyasal Yayınevi, Ankara. 12. Çalışkan Z. (2009) Sağlık Hizmetlerinde Önceliklerin Belirlenmesinde Ekonomik Değerlendirme Yöntemi Olarak Maliyet-Etkililik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14(2): 311-332. 13. Çetin E. (2011) Türkiye’de Aile Planlaması Yöntemlerinin Maliyet-Etkililik Analizi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 14. Dinçer M., Kahveci K., Döğer C., Gökçınar D., Yarıcı A. K. and Taş H. (2016) Factors Affectıng The Duratıon Of Admıssıon and Dıscharge in a Pallıatıve Care Center for Gerıatrıc Patıents. Turkish Journal of Geriatrics 19(2). 15. Eggert L. D., Pollary R. A., Folland D. S. and Jung A. L. (1985) Home Phototherapy Treatment of Neonatal Jaundice. Clinical Pediatrics 76(4): 84-579. 16. Eraydın H. (2008) Kronik Hepatit B Hastalarında Lamivudin ve Adefovir Dipivoksil Monoterapilerinin Maliyet-Etkinlik Açısından Değerlendirilmesi, Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık, Diyarbakır. 17. Fuller J. (1990) Home Phototherapy. International Journal Of Qualitative Studies on Health and Well-Being 9: 8-11. 18. Grabert B. E., Wardwell C. and Harburg S. K. (1986) Home Phototherapy. An Alternative to Prolonged Hospitalization of the Full-Term, Well Newborn. Clinical Pediatrics 25(6): 4-291. 19. Jackson C. L., Tudehope D., Willis L., Law T. and Venz J. (2000) Home Phototherapy for Neonatal Jaundice-Technology and Teamwork Meeting Consumer and Service Need. Aust Health Reviwer 23(2): 8-162. 20. Kahveci K., Dinçer M., Döğer C. and Yarıcı A. K. (2017) Traumatic Brain İnjury and Palliative Care: A Retrospective Analysis Of 49 Patients Receiving Palliative Care During 2013–2016 in Turkey. Neural Regen Res 12(1):77-83. 21. Koek M. B., Sigurdsson V., Weelden H. V., Steegmans P. H. A., Bruijnzeel-Koomen C. A. F. M. and Buskens E. (2010) Cost Effectiveness of Home Ultraviolet B Phototherapy for Psoriasis: Economic Evaluation of a Randomised Controlled Trial (PLUTO study). BMJ 340(1490). 22. Masa J. F., Duran-Cantolla J., Capote F., Cabello M., Abad J., Garcia-Rio F. et al. (2014) Effectiveness of Home Single-Channel Nasal Pressure for Sleep Apnea Diagnosis. Chest 37(12):1953-1961. 23. McCaffrey N., Agar M., Harlum J., Karnon J., Currow D. and Eckermann S. (2013) Is Home-Based Palliative Care Cost-Effective? An Economic Evaluation of the Palliative Care Extended Packages at Home (PEACH) Pilot. BMJ Support Palliat Care 3(4): 431-435. 24. Meropol S. B., Luberti A. A., De Jong A. R. and Weiss J. C. (1993) Home Phototherapy: Use and Attitudes Among Community Pediatricians. Pediatrics 91(1): 97-100. 25. Nolan B. V., Yentzer B. A. and Feldman S. R. (2010) A Review of Home Phototherapy for Psoriasis. Dermatol Online J 16(2):1. 26. Omboni S., Gazzola T., Carabelli G. and Parati G. (2013) Clinical Usefulness and Cost Effectiveness of Home Blood Pressure Telemonitoring: Meta-Analysis of Randomized Controlled Studies. J Hypertens 31(3): 455-467. 27. Özdemir B. (2012) Karar Teorisi, Karar Ağacı ve Tıpta Uygulamaları. Sağlık Ekonomisi Dergisi Sayı:2. 28. Özgen H. ve Tatar M. (2008) Sağlık Sektöründe Bir Verimlilik Değerlendirme Tekniği Olarak Maliyet-Etkililik Analizi ve Türkiye’de Durum. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 10(2): 109-137. 29. Paul I. M., Phillips T. A., Widome M. D. and Hollenbeak C. S. (2004) Cost-effectıveness of Postnatal Home Nursıng Vısıts for Preventıon of Hospıtal Care for Jaundıce and Dehydratıon. Pediatrics 114(4): 22-1015. 30. Pandor A., Thokala P., Gomersall T., Baalbaki H., Stevens J. W., Wang J., Wong R., Brennan A. and Fitzgerald P. (2013) Home Telemonitoring or Structured Telephone Support Programmes After Recent Discharge in Patients with Heart Failure: Systematic Review and Economic Evaluation. Health Technol Assess 17(32): 1-207. 31. Petitti D. (2000) Meta-Analysis, Decision Analysis, and Cost-Effectiveness Analysis – Methods for Quantitative Synthesis in Medicine (Second Edition). Oxford University Press, New York 32. Rabuş A. Ş. (2001) Koroner Kalp Hastalığında Lipid Profilinin İncelenmesi ve Trombolitik Tedavi Maliyet ve Etkinlik Belirteçlerinin Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. 33. Rogerson A. G., Grossman E. R., Gruber H. S., Boynton R. C. and Cuthbertson J. G. (1986) 14 Years Of Experience With Home Phototherapy. Clinical Pediatrics (Phila) 25(6): 9-296. 34. Saka Ö., Fidan D. ve Yıldırım H. H. (2006) Yaşam Kalitesi Ölçütlerinin Sağlık Ekonomisinde Kullanımı. Sağlıkta Birikim 1(2): 14-20. 35. Schuman A. J. and Karush G. (1992) Fiberiptic ve Conventional Home Phototherapy for Neonatal Hyperbilirubinemia. Clin Pediatr (Phila) 31(6): 345-352. 36. Slater L. and Brewer M. F. (1984) Home Versus Hospital Phototherapy for Term Infants with Hyperbilirubinemia: a Comparative Study. Clinical Pediatrics 73(4): 515-519. 37. Şahin E. ve Tiryaki A. (2011) Observing the Depression and Anxiety Levels of the Mothers with Low-Weight-Birth Preterm Infants. J Gynecol Obstetric 21: 155-63. 38. Smith S., Brick A., O'Hara S and Normand C. (2014) Evidence on the Cost and Cost-Effectiveness of Palliative Care: A Literature Review. Palliat Med 28(2): 130-150. 39. Tarhan A. (2013) Kronik Hepatit B Hastalarında Antiviral Tedavi Stratejilerinin Maliyet Etkililik Analizi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 40. Thokala P., Baalbaki, H., Brennan A., Pandor A., Stevens J. W., Gomersall T. et al. (2013) Telemonitoring After Discharge from Hospital with Heart Failure: Cost-Effectiveness Modelling of Alternative Service Designs. BMJ Open 18(3): 1-9. 41. TÜİK Sağlık Harcamaları İstatitiği http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1084 Erişim Tarihi: 16.02.2017. 42. Udsen F. W., Hejlesen O. and Ehlers L. H. (2014) A Systematic Review of the Cost and Cost-Effectiveness of Telehealth for Patients Suffering from Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Journal of Telemedicine and Telecare 20(4): 212-220 . 43. Uludağ A. ve Ünlüoğlu İ. (2012) Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Bebeklerin Annelerinde Stres Oluşturan Faktörler; Stresle Başa Çıkmada Birinci Basamağın Rolünün Belirlenmesi. Konuralp Tıp Dergisi 4: 19-26. 44. Ünlü H. (2003) İdrar Kültürü İçin Örnek Almada İki Farklı Yöntemin Maliyet-Etkililik Analizi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara. 45. Yanılmaz Ö. (2011) Mycobacterıum Türlerinin Alt Solunum Yolu ve Steril Vücut Sıvılarından Basit Besiyerleri ile İzolasyonu ve Maliyet/Etkinlik Analizi. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul. 46. Yanmaz E. (2011) Komplike Olmayan İdrar Yolu Enfeksiyonlarında Ampirik Tedavi Öncesi Kültür Yapılan ve Yapılmayan Hastalarda Maliyet Analizi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara. 47. Yelverton C. B., Kulkarni A.S., Balkrishnan R. and Feldman S. R. (2006) Home Ultraviolet B Phototherapy: a Cost-Effective Option for Severe Psoriasis. Manag Care Interface 19(1): 9-33. 48. Yiğit V. (2013) Sağlık Hizmetlerinde Ekonomik Değerlendirme: Türkiye'de Diyaliz ve Böbrek Transplantasyonu Tedavi Yöntemlerinin Maliyet Etkililik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Isparta. 49. Whittaker F. and Wade V. (2014) The Costs and Benefits of Technology-Enabled, Home-Based Cardiac Rehabilitation Measured in a Randomised Controlled Trial. Journal of Telemedicine and Telecare 20(7): 419-422.