Hastane Tercihine Etki Eden Faktörler: Sağlık Hizmetleri Pazarlaması Perspektifinden Alan Araştırması

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 1, 17 - 33, 31.03.2016

Fatih Şantaş Arzu Kurşun Ahmet Kar

Öz

Sağlık hizmeti sunumunda alternatiflerin fazlalaşması nedeniyle artan rekabet, tüketici bilinç ve tercih yapma özgürlüğü gibi faktörler sağlık hizmeti tüketicilerinin istek ve ihtiyaçlarının daha fazla dikkate alınmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Tüketicilerin hastane tercihine etki eden faktörlerin belirlenmesi, artan rekabetle başa çıkma ve tercih edilen sağlık kurumu olmayı sağlamada yararlanılacak araçlar arasındadır. Bu araştırmanın amacı, sağlık hizmeti tüketicilerinin hastane tercihine etki eden faktörlerin belirlenmesidir. Çalışmada, Giresun ilinde bir kamu hastanesinde poliklinik hizmeti alan 283 sağlık hizmeti kullanıcısına anket uygulanmıştır. Araştırma sonuçları, hastane seçimine etki eden en önemli üç faktörün hastanenin hijyen ve temizliği, doktorların tutum ve davranışları ve hastanenin tıbbi-teknik donanımı, en az önemli görülen faktörün hastanenin tabelası, logosu ve renklerinin olduğunu göstermektedir. Çalışmada, hastane seçiminde etkili olan faktörler hizmet kalitesi, tanınırlık, personel, fiziki unsur ve tüketiciye maliyet şeklinde 5 boyutta toplanmış; bu boyutlara ilişkin algılamaların, sağlık hizmeti tüketicilerinin sosyo-demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pazarlama, Sağlık Hizmetleri Pazarlaması, Hastane, Hastane Tercihi

Kaynakça

• 1. Akkılıç M. E. (2002) Sağlık Hizmetlerinin Pazarlanması ve Elazığ’daki Bazı Yataklı Tedavi Kuruluşlarında Bir Uygulama. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12(1): 203-218. 2. Çiftçi G. E. (2010) Sağlık Hizmetleri Pazarlamasında Konumlandırma Stratejileri: Kırıkkale İli Örneği. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 3. Derin N. ve Demirel E. T. (2011) Hasta Görüşlerine Göre Oluşan Kurum Ünü ile Hasta Tutum ve Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Turgut Özal Tıp Merkezi Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21(2): 208-235. 4. Doghaiter A. H., Abdelrhman B. M., Saeed A. A. ve Magzoub M. E. (2003) Factors İnfluencing Patient Choice of Hospitals in Riyadh, Saudi Arabia. The Journal of The Royal Society for the Promotion of Health 123(2): 105-109. 5. Dubey P. ve Sharma S. K. (2013) Factors Affecting Choıce of Hospital Services in Bilaspur City. International Monthly Refereed Journal of Research in Management & Technology 73(2): 98-104. 6. Elsinga J. D., Otten W., Versluijs M. M., Smeets H. J. ve Kievit J. (2010) Choosing a Hospital for Surgery: The Importance of Information on Quality of Care. Medical Decision Making 30(1): 544-555. 7. Erdem Ş. (2007) Sağlık Hizmetleri Pazarlaması: Hastaların Sunulan Hizmetlerin Kalitesini Algılamaları Üzerine Bir Uygulama. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Edirne. 8. Fotaki M. (2014) What Market-Based Patient Choice Can’t Do for The NHS: The Theory and Evidence of How Choice Works in Health Care. Centre for Health and the Public Interest, London. 9. Groot J. B., Otten W., Elsinga J. D., Kievit J. and Mheen P. J. (2012) Choosing Between Hospitals: The Influence of the Experiences of Other Patients. Medical Decision Making 32(6): 764-778. 10. He X. (2011) Factors Affecting Rural Kentucky Patients Hospital Choice and Bypass Behavior. University of Kentucky Master's Theses, http://uknowledge.uky.edu/gradschool_theses/115. 11. Işık O., Fidan C. ve Erişe M. A. (2013) Tüketicilerin Hastane Seçiminde Etki Eden Faktörlere İlişkin Algılamaları. ss. 508-517, 7. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Bildiri Kitabı, Konya. 12. Johnson E. M. (2002) Fundamentals of Marketing. Fourth Edition, American Management Association. 13. Karaçor S. ve Arkan A. (2014) Sağlık Kuruluşlarında Pazarlama: Sağlık Pazarlama Karması Unsurlarının Hasta/Müşteri Açısından Önemi Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi İletişim Dergisi 8(2): 90-118. 14. Karafakıoğlu M. (1998) Sağlık Hizmetleri Pazarlaması. 1. Baskı, İ.Ü İşletme Fakültesi Yayınları, İstanbul. 15. Kotler P. and Armstrong G. (2014) Principles of Marketing. Global Edition, Pearson Education Limited, UK. 16. Kotler P. and Keller K. L. (2012) Marketing Management. 14th Edition, Prentice Hall, New Jersey. 17. Kotler P., Shalowitz J. and Stevens R. J. (2008) Strategic Marketing for Health Care Organizations Building a Customer-Driven Health System. Jossey-Bass a Wiley Imprint, San Fransisco. 18. Kumar P. N., Jacob A. ve Thota S. (2014) Impact of Healthcare Marketing and Branding on Hospital Services. International Journal of Research Foundation of Hospital & Healthcare Administration 2(1): 19-24. 19. Liu J. J., Bellamy G. R. ve McCormick M. (2007) Patient Bypass Behavior and Critical Access Hospitals: Implications for Patient Retention. Journal of Rural Health 23(1): 17-24. 20. Owumi B. and Sakiru R. (2013) Rational Choice Theory and the Choice of Healthcare Services in the Treatment of Malaria in Nigeria. Journal of Sociological Research 4(1): 110-123. 21. Özdemir E., Kılıç S. ve Aydın Z. B. (2010) Sosyal Güvenlik Reformu Sonrası Tüketici Olarak Hastaların Hastane Seçimi: Pazarlama Açısından Bir Alan Araştırması. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 29(1): 1-27. 22. Özkoç H. (2013) Hastaların Sağlık Kurumu Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Uygunluk Analizi ve Nested Logit Model. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15(2): 267-280. 23. Pentescu A., Cetina L. and Dumitrescu L. (2013) The Positioning of the Private Healthcare Providers in Romania-an Important Strategic Approach. Indian Journal of Applied Research 3(9): 388-390. 24. Roh C.Y., Lee K. H. and Fottler M. D. (2008) Determinants of Hospital Choice of Rural Hospital Patients: The Impact of Networks, Service Scopes, and Market Competition. Journal of Medical Systems 32(1): 343-353. 25. Salman A. N. ve Uydacı M. (2011) Butik Hastanelerde Pazarlama Stratejileri. Dergi Park Akademik. Öneri Dergisi 9(35): 45-50. 26. Sherlekar S. A., Prasad K. N. and Victor S. J. S. (2010) Principles of Marketing. Revised Edition, Himalaya Publishing House, India. 27. Tengilimoğlu D. (2001) Hastane Seçimine Etkili Olan Faktörler: Bir Alan Uygulaması. Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi 3(1): 85-98. 28. Tengilimoğlu D. (2012) Sağlık Hizmetleri Pazarlaması 2. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara. 29. Thomas R. K. (2008) Health Services Marketing a Practitioner’s Guide. Springer Science+Business Media, New York. 30. Victoor A., Delnoij D., Friele R. D. and Rademakers J. (2012) Determinants of Patient Choice of Healthcare Providers: A Scoping Review. BMC Health Services Research 12(272): 1-16.