Ayaktan Hasta Memnuniyeti Ölçeği Geliştirme Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 4, 601 - 623, 29.12.2018

Ş. Didem Kaya , Namaitijiang Maımaıtı

Öz

Bu çalışmanın amacı, poliklinik hizmeti almak için ayaktan hastaneye başvuran hastaların memnuniyet düzeylerini belirleyebilmek amacıyla veri elde edilmesini sağlayacak ölçme aracını geliştirmek, geçerlilik ve güvenirliliğini test etmektir. Metodolojik tipteki araştırmada üç faz ve on adımdan oluşan ölçek geliştirme modeli kullanılmıştır. Örneklem, 531 katılımcıdan oluşmaktadır. Verilerin analizinde SPSS ve Lisrel programları kullanılmıştır. Veriler; Kapsam Geçerlilik İndeksi, ortalama, standart sapma, Pearson Momentler Çarpımı, Cronbach’s Alpha, t-testi, tek yönlü ANOVA, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile değerlendirilmiştir. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) örneklem yeterliliği testi sonucu değer 0,95 dir. Bartlett’s Testi analizi sonucu ki kare değeri (X2)=8019,90; serbestlik derecesi (sd)=528 (p<0,05) bulunmuştur. AFA sonucunda 29 maddelik 5 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. 5 faktörlü yapı; randevu, etkin muayene, bekleme süresi ve danışmanlık, çalışanların tutumu ve genel memnuniyet şeklinde isimlendirilmiştir. Ölçeğin toplam ortalama puanı 3,55, standart sapması 0,76, test tekrar test katsayısı r=0,96 (p<0,01), Cronbach’s Alpha değeri 0,95, yarıya bölme katsayısı r= 0,94 (p<0,01) bulunmuştur. DFA sonucu elde edilen p=0,00; X2=891,17, sd=367; X2/sd sonucu 2,43 dür. RMSEA=0,09, GFI=0,75, AGFI=0,70, NNFI=0,85, CFI=0,86, SRMR=0,06 şeklindedir. DFA sonucunda ölçeğin iyi uyum ölçütlerine sahip olduğu ve kabul edilebilir değerler arasında olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, Ayaktan Hasta Memnuniyeti Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hasta Memnuniyeti, Ölçek Geliştirme, Ayaktan Hasta Memnuniyeti Ölçeği

Kaynakça

• 1. Alpar R. (2014) Uygulamalı İstatistik ve Geçerlilik-Güvenirlilik (3. Baskı). Detay Yayıncılık, Ankara. 2. Apay S. E. ve Arslan S. (2009) Bir Üniversite Hastanesinde Yatan Hastaların Tatmin Olma Düzeyleri. TAF Preventive Medicine Bulletin 8(3): 239-244. 3. Azizam N. A. and Shamsuddin K. (2015). Healthcare Provider-Patient Communication: A Satisfaction Study in the Outpatient Clinic at Hospital Kuala Lumpur. Malaysian Journal of Medical Sciences 22(3): 56-64. 4. Baltaş Z. (2013) “Memnuniyet Çalışmaları”. Hastane Yönetimi. İçinde: Sur H. ve Palteki T. (ed.) ss: 93-111. Nobel Yayınevi, Ankara. 5. Bleustein C., Rothschild D. B, Valen A., Valatis E., Schweitzer L. and Jones R. (2014) Wait Times, Patient Satisfaction Scores, and the Perception of Care. American Journal Managed Care 20(5): 393-400. 6. Bodur S., Özdemir Y. E. and Kara F. (2002) Outpatient Satisfaction With Health Centers in Urban Areas. Turkish Journal of Medical Science 32(5): 409-414. 7. Çapık C. (2014) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 17(3): 196-205. 8. Çokluk Ö., Şekercioğlu G. ve Büyüköztürk Ş. (2014) Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve Lisrel Uygulamaları (4. Baskı). Pegem Akademi, Ankara. 9. Devebakan N. (2006) Sağlık İşletmelerinde Teknik ve Algılanan Kalite. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8(1): 120-149. 10. Ekici D. (2013) Sağlık Hizmetinde Toplam Kalite Yönetimi. Sim Matbaacılık, Ankara. 11. Ercan İ., Ediz, B. ve Kan, İ. (2004) Sağlık Kurumlarında Teknik Olmayan Boyut İçin Hizmet Memnuniyetini Ölçebilmek Amacıyla Geliştirilen Ölçek. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 30(3): 151-157. 12. Erdem R., Rahman S., Avcı L., Demirel B., Köseoğlu S., Fırat G., Kesici T., Kırmızıgül Ş., Üzel S. ve Kubat C. (2008) Hasta Memnuniyetinin Hasta Bağlılığı Üzerine Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 31: 95-110. 13. Erdoğan S., Nahcivan N. ve Esin N. (2015) Hemşirelikte Araştırma (2. Baskı). Nobel Kitabevi, Ankara. 14. Ganasegeran K., Perianayagam W., AbdulManaf R., Ali Jadoo S. A. and Al-Dubai S. A.R. (2015) Patient Satisfaction in Malaysia’s Busiest Outpatient Medical Care. Scientific World Journal 1-6. Doi: 10.1155/2015/714754 15. Geçkil T. ve Tikici M. (2015) Örgütsel Demokrasi Ölçeği Geliştirme Çalışması. Amme İdaresi Dergisi 48(4): 41-78. 16. İlhan M., Çetin B. ve Kinay İ. (2015) Standart Testlere Yönelik İnanç Ölçeği’nin (STYİÖ) Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12(29): 161-189. 17. İslamoğlu A. H. ve Alnıaçık Ü. (2016) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Beta Yayınları, Ankara. 18. Karahan A. ve Gürpınar K. (2009) Hastanelerde Kuyruk ve Randevu Sisteminin Etkinliği Üzerine Bir Araştırma: Afyon Devlet Hastanesi Örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi 9(17): 155-172. 19. Kaya Ş. D., Maimaiti N. and Görkemli H. (2017) Assessing Patient Satisfaction with Obstetrics and Gynaecology Clinics/Outpatient Department in University Hospital Konya, Turkey. International Journal of Research in Medical Sciences 5(9): 3794- 3797. 20. Kaya Ş. D. and Yüceler A. (2016) “The Role of Teamwork in Patient Safety at Healthcare Institutions”. Recent Advances in Health Sciences. In: Çamlı A. A., Ak B., Arabacı R., Efe R. (eds.) ss: 690-704. St. Kliment Ohridski Press, Sofia. 21. Kayış A. (2010) “Güvenilirlik Analizleri”. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. İçinde: Kalaycı Ş. (ed) ss: 403-419. Asil Yayın Dağıtım, Ankara. 22. Kördeve M. K., Uzun B. ve Ünal E. (2017) Merkezi Hastane Randevu Sisteminin İşleyişi Üzerine Bir Alan Araştırması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi 3(2): 226-235. 23. Othman Z. J., Hussein H., Al Faisal W. and Wasfy A. (2015) Predictors of Patient Satisfaction Among Diabetic Population Attending Primary Health Care Centers at Dubai Health Authority. Quality in Primary Care 23(4): 205-213. 24. Özcan K. ve Balyer A. (2013) Liderlik Oryantasyon Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 9(1): 136-150. 25. Pandit M. J. and Mackenzie I. Z. (1999) Patient Satisfaction in Gynaecological Outpatient Clinic Attendances. Journal of Obstetrics and Gynaecology 19(5): 511- 515. 26. Schermelleh-Engel K., Moosbrugger H. and Müller H. (2003) Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online 8(2): 23-74. 27. Sönmez V. ve Alacapınar F. G. (2016) Sosyal Bilimlerde Ölçme Aracı Hazırlama. Anı Yayıncılık, Ankara. 28. Taşlıyan M. ve Gök S. (2012) Kamu ve Özel Hastanelerde Hasta Memnuniyeti: Kahramanmaraş’ta Bir Alan Çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2(1): 69-94. 29. Tavşancıl E. (2005) Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Nobel Yayıncılık, Ankara. 30. Tükel B., Acuner A. M., Önder Ö. R. ve Üzgü A. (2004) Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi’nde Yatan Hasta Memnuniyeti (Genel Cerrahi Anabilim Dalı Örneği). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 57(4): 205-214. 31. Uğurlu F. ve Aylar F. (2017) Derleme Çalışması: Ölçek Geliştirme Çalışmalarında AFA’nın Kullanımı. Tidsad 4(10): 195-212. 32. Vural F., Çiftci S., Çakıroğlu Y. and Vural B. (2014) Patient Satisfaction with Outpatient Health Care Services: Evaluation of the Components of This Service Using Regression Analysis. Northern Clinics of Istanbul 1(2): 71-77. 33. Yıldızbaşı E., Öztaş D., Sanisoğlu Y., Fırat H., Yalçın N., Dağ Şeker E., Doğusan A. R. ve Akçay M. (2016) Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Merkezi Hekim Randevu Sistemini Kullanan Hastaların Memnuniyet Düzeylerinin Ölçülmesi. Ankara Medical Journal 16(3): 293-302. 34. Zarei E. (2015) Service Quality of Hospital Outpatient Departments: Patients’ Perspective. International Journal of Health Care Quality Assurance 28(8): 778- 790.