SAĞLIK SEKTÖRÜNDE YALIN ÜRETİM UYGULAMASI: TOKAT İLİNDE BİR DEVLET HASTANESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 4, 623 - 638, 08.12.2020

Ayşegül Dağcı Emre Aslan

Öz

Yalın üretim, sistemdeki israfın ortadan kaldırılması felsefesi üzerine kurulmuş, değer kavramına odaklanarak en etkin üretim yöntemine ulaşma arayışında olan bir üretim sistemidir. Yalın üretimin uygulama alanı sadece imalat sektörüyle sınırlı kalmamış, hizmet sektörü tarafından da etkinlik iyileştirme amacıyla günümüzde yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Hastanelerde teşhis, tedavi veya diğer hizmetlerin en kısa sürede yapılması ve sonuçların hastalara en doğru şekilde ulaştırılması gerekir. Fakat diğer sektörlerde olduğu gibi sağlık sektöründe de değer katmayan faaliyetler nedeniyle gecikmeler yaşanmaktadır, hastaların bekleme süresi uzamakta ve memnuniyetsizlik ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı bir devlet hastanesinin dahiliye biriminde bir yalın üretim aracı olan değer akış haritalama tekniğini kullanarak hastaların bekleme sürelerini azaltabilecek önerilerde bulunmaktır. Hastanenin ilgili birimlerinden veriler toplanarak mevcut durum haritası oluşturulmuş, değer katan ve değer katmayan faaliyetler belirlenmiş, değer katmayan faaliyetler düzenlenerek ve elimine edilerek gelecek durum haritası çizilmiştir. Kan alma sekreterliği, kan alma birimi ve röntgen biriminde yapılan iyileştirmeler neticesinde hastaların bekleme sürelerinde %23,4 oranında, sistem içerisindeki geçirdikleri sürelerde ise %19,6 oranında bir iyileştirme sağlanabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yalın, yalın hastane, değer akış haritalama

Kaynakça

• Aytaç, Z. (2009). Hastanelerde yalın yönetim sistemleri, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Decker, W. W. & Stead, L.G. (2008). Application of lean thinking in health care: a role in emergency departments globally. International Journal of Emergency Medicine, 1(3), 161–162.
• Doğan N. Ö. (2011). Sağlık sektöründe etkinliğin iyileştirilmesi: bir yalın üretim uygulaması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Graban, M. (2011) Yalın hastane. Çeviri: Pınar Şengözer, İstanbul: Optimist Yayınları.
• Jimmerson, C., Weber, D. & Sobek, D.K. (2004). Reducing waste and errors: piloting lean principles at ıntermountain healthcare. Joint Commission Journal on Quality and Patient Safety, 31(5), 249-257.
• Kağnıcıoğlu, H., Aydın, S., Hasgül, S. & Anagün, S. (2012). Üretim yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kent, A. (2008). Leaning towards efficiency: a Georgia medical center ıntroduces lean processes to streamline workflow. Health Management Technology, 29 (4), 20–23.
• Krajewski, L. J. R., Malhotra, M.K., & Ritzman, L.P. (2018). Operations management: processes and Supply chains. 11th Ed. New Jersey: Pearson Prentice–Hall.
• Liker, J.K. (2004), Toyota tarzı: 14 yönetim ilkesi. Çev. Ümit Şensoy. İstanbul, Optimist Yayınları.
• Lodge, A. & Bamford, D. (2008). New development: using lean techniques to reduce radiology waiting times. Public Money and Management, 28 (1), 49–52.
• Meyers, F.E. & Stewart, J.R. (2002). Motion and time study for lean manufacturing. Prentice Hall.
• Özen, İ. (2015). Yalın düşünce uygulaması: hastanelerde değer katmayan faaliyetlerin ortadan kaldırılması. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi. 11(44), 205-219
• Rother, M. & Shook, J. (1998). Learning to see. Brookline, Massachusetts: The Lean Enterprise Instituye Inc.
• Rother, M. & Shook, J. (1999). Değer yaratmak ve israfı (muda) ortadan kaldırmak için değer akışı haritalandırma. Brookline, MA: The Lean Enterprise Institute.
• Sarkar, D. (2007). Lean for service organizations and offices: a holistic approach for achieving operational excellence and ımprovements. ASQ Quality Press.
• Sargutan, A. E. (2005). Sağlık sektörü ve sağlık sistemlerinin yapısı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 400–428.
• Seth, D. & Gupta, V. (2005). Application of value stream mapping for lean operations and cycle time reduction: an ındian case study. Production Planning and Control, 16(1), 44-59.
• World Health Organization (WHO). (2010). http://www.who.int
• World Health Organization (WHO). (2020). Q&A on coronaviruses (COVID-19). https://www.who.int /emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/q-a-coronaviruses.
• Wolniak, R. & Zasadzıen, B.S. (2014). The use of value stream mapping to ıntroduction of organizational ınnovation in ındustry. Journal Of Metalurgija, 53(4), 709-712.
• Womack, J. P. & Jones, D. T (1996), Lean thinking: banish waste and create wealth in your corporation, New York: Simon and Schuster.
• Womack, J.P., Byrne, A.P., Fiume, O.J., Kaplan, G.S. & Toussaint,J., (2005). Going lean in healthcare, IHI Calls to Action Inovation Series 5, White Paper
• Womack, J.P. & Jones, D.T. (2017), Yalın düşünce. Çev. Oygur Oymak. İstanbul: Optimist Yayınları.
• Yıldız, S. & Yalman, F. (2015). Sağlık işletmelerinde yalın uygulamalar üzerine genel bir literatür uygulaması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(1), 5-20.
• Yılmaz, M., Alıcı, H. & Karaman, M. (2017), Sağlık kurumlarında israf giderme yöntemleriyle yalın düşünce. İÜ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 5(2), 1-16.
• Yurdugül, U. (2010), Değer akış haritalandırma yöntemi ve bir uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.