MEDİKAL TURİZM POLİTİKASI İÇİN SAĞLIK HİZMETİ SUNUCULARININ PERSPEKTİFİ, İHTİYAÇLARI VE BEKLENTİLERİ: NİTEL BİR İNCELEME

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 1, 99 - 126, 25.03.2022

Hüseyin Küçükali , Ayşe Seval Palteki , Şeyda Dündar Ege , Osman Hayran

Öz

Medikal turizm, küreselleşme sonucu artan insan hareketliliği, bilişim teknolojilerinin yaygın kullanımı gibi
nedenlerle hızla gelişen bir sağlık sektörüdür. Toplumların yaşlanması, sağlık hizmeti maliyetlerinin hızla
artması, hizmet almak isteyenler için söz konusu olan uzun bekleme süreleri gibi nedenlerle önemi artan medikal
turizm konusunda Türkiye önemli bir destinasyon konumundadır. Halen Sağlık Bakanlığı sorumluluğunda
yürütülen medikal turizm hizmetleri için çok sayıda yetkilendirilmiş sağlık kurumu hizmet vermekte, çeşitli
ülkelerle ikili anlaşmalar bulunmaktadır. Ne var ki bu konuda henüz bir devlet politikası bulunmamakta, ancak
sorunlar ve ihtiyaçlar gündeme geldiğinde bazı düzenlemeler yapılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de
ulusal medikal turizmi politikasına yol gösterici olabilmek için bu alanda faaliyet gösteren hizmet sunucularının
bakış açılarını, mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerini incelemek, ihtiyaç ve beklentilerini tespit etmektir. Bu
nitel araştırmada medikal turizm hizmeti sunan kurumlardan 10 yönetici ile yapılan derinlemesine görüşme
bulgularına göre, Türkiye’nin bu alanda çok sayıda güçlü yanlarının bulunduğu, çeşitli fırsatlarla karşı karşıya
olduğu, ancak, politika ve uygulama eksiklikleri nedeniyle çeşitli sorunların ve tehditlerin de söz konusu olduğu
görülmektedir. Özellikle Türkiye’nin coğrafi konumu, nitelikli sağlık insan gücü ve gelişmiş sağlık alt yapısından
kaynaklanan güçlü yanlarından etkili biçimde yararlanabilmek için konuya ilişkin yasal boşlukların giderilmesi,
medikal turizm hizmetlerinin iyi koordine edilerek denetlenmesi, gerçekçi politikalar oluşturulması gerekliliği ön
plana çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

medikal turizm, sağlık turizmi, nitel araştırma, ihtiyaç değerlendirmesi

Destekleyen Kurum

Bu araştırmada kullanılan veri analizi yazılımı Uluslararası Sağlık Hizmetleri AŞ. tarafından sağlanmıştır.

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Görüşmelerin planlanmasındaki yardımları için Salih Kenan Şahin ve Züleyha Balcı’ya; görüşmelerin transkripsiyonu için Ayça Bostan, Can Koçkaya, Fatma Erkan, Hamdi Arslanoğlu, Hasan Karadağ, Havva Müge Sert, İlker Ayas, Mazhar Canbulat’a teşekkür ederiz.

PERSPECTIVES, NEEDS AND EXPECTATIONS OF HEALTHCARE PROVIDERS FOR MEDICAL TOURISM POLICY: A QUALITATIVE STUDY

Öz

Medical tourism is a rapidly developing health sector due to increased human mobility as a result of
globalization and the widespread use of information technologies. Turkey is an important destination for
medical tourism, whose importance is increasing due to the aging of societies, the rapid increase in healthcare
costs, and the long waiting times for those who want to receive services. Currently, many authorized health
institutions provide services for medical tourism services carried out under the responsibility of the Ministry of
Health, and there are bilateral agreements with many countries. However, there is no comprehensive state
policy on medical tourism yet, and regulations are made when problems and needs arise. To inform national
medical tourism policy of Turkey, this study aims to understand the perspectives, needs and expectations of
healthcare providers working in this sector. According to the findings of in-depth interviews with 10 managers
from medical tourism service provider institutions, this qualitative study shows that Turkey has many strengths
in this field, faces various opportunities, but there are also various problems and threats due to policy and
implementation shortfalls. To get the most out of strengths arising from Turkey’s geographic location, qualified
health workforce and advanced health infrastructure, it is required to fix the legal gaps, coordinate and
supervise medical tourism services, and create realistic policies.

Anahtar Kelimeler

medical tourism, health tourism, qualitative study, needs assessment

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akbolat, M., & Deniz, N. G. (2017). Türkiye’de medikal turizmin gelişimi ve bazı ülkelerlekarşılaştırılması. International Journal of Global Tourism Reserch, 1(2), 128–132.
• Bookman, M. Z. & Bookman, K. R. (2007). Introduction to medical tourism. In Medical tourism indeveloping countries (pp. 1-19). Palgrave Macmillan, New York.
• Carrera, P. M., & Bridges, J. F. P. (2006). Globalization and healthcare: Understanding health andmedical tourism. Expert Review of Pharmacoeconomics and Outcomes Research, 6(4), 447–454. https://doi.org/10.1586/14737167.6.4.447
• Chhabra, A., Munjal, M., Mishra, P. C., Singh, K., Das, D., Kuhar, N., & Vats, M. (2021). Medicaltourism in the COVID-19 era: Opportunities, challenges and the way ahead. WorldwideHospitality and Tourism Themes, 13(5), 660-665. https://doi.org/10.1108/WHATT-05-2021-0078
• Connell, J. (2006). Medical tourism: Sea, sun, sand and ... surgery. Tourism Management, 27(6),1093–1100. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2005.11.005
• Connell, J. (2015). Medical tourism: The newest of niches. Tourism Recreation Research, 31(1), 99–102. https://doi.org/10.1080/02508281.2006.11081252
• Connell, J. (2016). Reducing the scale? From global images to border crossings in medicaltourism. Global Networks, 16(4), 531–550. https://doi.org/10.1111/glob.12136
• Daştan, İ. (2014). Türkiye’de sağlık turizmi: Türkiye ve özelinde İzmir’de sağlık turizminin mevcutdurum analizi ve strateji önerileri - health tourism ın Turkey: swot analysis of health tourism ınTurkey and Izmir, and strategy recommendations. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi SosyalBilimler Enstitüsü Dergisi, 6(10), 143-163. https://doi.org/10.20875/sb.46715
• Dinçer, Z. M., Aydoğan Çifçi, M., & Karayılan, E. (2016). Gelı̇şmekte olan ülkelerde medı̇kal turı̇zm:Türkı̇ye’nı̇n Tayland, Malezya ve Hindı̇stan’a göre potansı̇yelı̇nı̇n değerlendı̇rı̇lmesı̇. İstanbulÜniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 34–60.
• Gönenç, İ. F. (2016). Hukuki ve etik boyutuyla sağlık turizmi. Marmara Üniversitesi Hukuk FakültesiHukuk Araştırmaları Dergisi, 22(3), 1173–1184.
• Heung, V. C. S., Kucukusta, D., & Song, H. (2011). Medical tourism development in Hong Kong: Anassessment of the barriers. Tourism Management, 32(5), 995–1005.https://doi.org/10.1016/j.tourman.2010.08.012
• Kim, S., Arcodia, C., & Kim, I. (2019). Critical success factors of medical tourism: The case of southkorea. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(24).https://doi.org/10.3390/ijerph16244964
• Kurar, İ., & Baltacı, F. (2021). Medikal turizm potansiyeli üzerine nitel bir araştırma: Antalyaörneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 176–199.https://doi.org/10.26677/tr1010.2021.659
• Lunt, N., Smith, R., Exworthy, M., Stephen, T., Horsfall, D., & Mannion, R. (2011). Medical tourism :Treatments , markets and health system ımplications : Scoping review. Directorate forEmployment, Labour and Social Affairs, 1–55. https://www.oecd.org/els/healthsystems/48723982.pdf
• Medical Tourism Association. (2021, Şubat). Medical Tourism Association:https://www.medicaltourism.com/destinations/turkey adresinden alındı.
• Nielsen, S. S., Yazici, S., Petersen, S. G., Blaakilde, A. L., & Krasnik, A. (2012). Use of cross-borderhealthcare services among ethnic Danes, Turkish immigrants and Turkish descendants in Denmark: A combined survey and registry study. BMC Health Services Research, 12(1), 1. https://doi.org/10.1186/1472-6963-12-390
• Özsarı, S. H., & Karatana, Ö. (2013). Health tourism situation of turkey. The Journal of KartalTraining and Research Hospital, 24(2), 136–144. https://doi.org/10.5505/jkartaltr.2013.69335
• Patient Beyond Borders. (2021, Şubat). Patient Beyond Borders. http://patientsbeyondborders.com
• Rokni, L., Avci, T., & Park, S. H. (2017). Barriers of developing medical tourism in a destination: Acase of South Korea. Iranian Journal of Public Health, 46(7), 930–937.
• Sağlık Turizmi Dairesi Başkanlığı (2020, Aralık). Yetkili sağlık tesisleri ve aracı kuruluşlar. SağlıkBakanlığı. https://shgmturizmdb.saglik.gov.tr/TR-25360/yetkili-saglik-tesisleri-ve-aracikuruluslar.html
• Sevim, E., & Sevim, E. (2019). Medı̇kal turı̇zm tercı̇hı̇nı̇ etkı̇leyen faktörlerı̇n ı̇ncelenmesı̇: Türkı̇ye örneğı̇. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 633–652. https://orcid.org/0000-0001-5656- 6351
• Ye, B. H., Qiu, H. Z., & Yuen, P. P. (2011). Motivations and experiences of mainland Chinesemedical tourists in Hong Kong. Tourism Management, 32(5), 1125–1127. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2010.09.018
• Yiğit, A., & Demirbaş, M. B. (2020). Türkiye’de medikal turizmin gelişimine etki eden faktörlerin swot-ahp yöntemi ile tespit edilmesine yönelik bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 496, 173–192. https://doi.org/10.38155/ksbd.693841
• Yu, J. Y., & Ko, T. G. (2012). A cross-cultural study of perceptions of medical tourism among Chinese, Japanese and Korean tourists in Korea. Tourism Management, 33(1), 80–88. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.02.002