Yoğun Bakım Ünitelerinin Etkililiği ile Yönetsel ve Örgütsel Faktörler Arasındaki İlişki

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 1, 37 - 68, 01.02.2009

Sıdıka Kaya İsmet Şahin

Öz

Bu araştırmanın amacı, Ankara’da seçilmiş 4 eğitim ve araştırma hastanesi yoğun bakım ünitelerinin etkililiği ile örgütsel ve yönetsel faktörler arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma verileri Ankara’da 4 eğitim ve araştırma hastanesinin Yoğun Bakım Ünitelerinde (YBÜ) görev yapan doktor (221) ve hemşirelere (248) Shortell vd. tarafından geliştirilen “Yoğun Bakım Ünitesi Hemşire – Doktor Anketi”nin kısa formu uygulanarak sağlanmıştır. YBÜ’lerin etkiliği; bakımın algılanan teknik kalitesi, hasta yakınlarının ihtiyaçlarının algılanan karşılanma derecesi, doktorları ve hemşireleri YBÜ’de tutma boyutları ile ölçülmüştür. Örgütsel ve yönetsel faktörler; kısaca “doktor-hemşire etkileşimi” olarak adlandırılan iletişim, liderlik, koordinasyon, çatışma yönetimi ve yetki boyutları ile ölçülmüştür. Sonuç olarak, doktor hemşire etkileşimi ile YBÜ etkililiği arasında ilişki vardır. Hastane yöneticilerinin doktor-hemşire arasındaki etkileşimi artıracak önlemler alması, YBÜ’lerin etkililiğini artırabilir

Anahtar Kelimeler

Yoğun Bakım Ünitesi, İletişim, Liderlik, Koordinasyon

Kaynakça

• Bekaroğlu, Ş.B. (1997) “Yoğun Bakım Ünitesi Maliyetlerini Hesaplama ve Azaltma Yöntem ve Teknikleri ile Haydarpaşa Numune Hastanesi Cemalettin Öner Reanimasyon Servisinde Vak’a Esasına Dayalı Sağlık Hizmet Maliyetinin Hesaplanması”. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Fakültesi Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Cardin, S. (1995) “Outcomes of Unit Effectiveness in Relation to the Leadership Role of Nurse Managers in Critical Care Nursing”. Los Angeles. (USA) California. D.N.Sc. Dissertation, University of California.
• Helms, L. S. (1999) “Basic concepts in classical test theory: Tests aren’t reliable, the nature of alpha, and reliability generalization as meta-analytic method”. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 427 083).
• İsmail, HA. (1991) “Metropolitan Bir Kentte Kardiyoloji Ünitelerinde Yoğun Bakım Birimlerinin Organizasyonu”. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Fakültesi Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim ve Organizasyon Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Kalb, P. E and Miller, D. H. (1989) “Utilization strategies for intensive care units”. JAMA 261(16): 2389-2395.
• Kaya, S ve Şahin, İ. (2009) “Yoğun Bakım Ünitelerinin Organizasyonu ve Yönetimi”. Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Birimi tarafından desteklenen 02.01.405.001 nolu Proje Raporu. Ankara.
• Rafferty A., M.; Ball, J.; Aiken, L. H. (2001) “Are Teamwork and Professional Autonomy Compatible, and Do They Result in Improved Hospital Care?”. Quality in Health Care. 10 (Suppl II):ii32-ii37.
• Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü (1983) Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği.
• Saluvan, M. (2007) “Doktor-Hemşire Arasındaki Etkileşimin Hastanenin Performansına Etkisi: Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi Örneği”. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Sancar, S. (1993) “Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Yoğun Bakım Birimlerinin Örgütsel ve Yönetsel Etkinlik Koşulları”. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Fakültesi Hastane ve Sağlık Kuruluşları Yönetimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Shortell, M. (1996a) “ICU Study Survey Scales & Component Questions”. http://shortellresearch.berkeley.edu/ICU/instruments/ Short SCALETXT-050321.doc (Erişim 11.10. 2006).
• Shortell, S., M. (1996b) “Computing Scales for the Nurse/Physician Questionnaire”. http://shortellresearch.berkeley.edu/ICU/instruments/COMPUTE1%20UCB.doc (Erişim 11.10.2006 ).
• Shortell, S. M., Rousseau, D. (1989), “The Organization and Management of Intensive Care Units”. http://shortellresearch. berkeley.edu/ICU%20Questionnaires.htm (Erişim 01.03.2010).
• Shortell, M.; Rousseu, D.; Gillies, R.; Devers, K.; Simons, T. (1991) “Organizational Assesment in Intensive Care Units: Construct Development, Reliability and Validitiy of ICU Nurse-Physician Questionnaire”. Medical Care 29(8):709-7.
• Shortell, S.; Zimmerman, J.; Rousseu, D.; Gillies, R.; Wagner, D.; Draper, E. (1994) “The Performance of Intensive Care Units: Does Good Management Make a Difference?”. Medical Care 32 (5): 508-525.
• Stone, P.; Larson, E.; Kane, C.; Smolowitz, J.; Lin, S.; Dick, A. (2006) “Organizational Climate and Intensive Care Unit Nurses’ Intention to Leave”. Critical Care Medicine 34 (7): 1907-1912.
• Temkin-Greener, H.; Gross, D.; Kunitz, S.; Mukamel, J. (2004) “Measuring Interdisciplinary Team Performance in a Long-Term Care Setting”. Medical Care 42 (5): 472-481.