TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLERDE FİNANSAL VE SOSYAL FAKTÖRLER BAĞLAMINDA SAĞLIK HİZMETLERİNE ERİŞİM

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 3, 535 - 556, 26.09.2023

Dilek Uçkaç Cuma Sungur Aziz Belli

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin sağlık hizmetlerine erişim ve hizmetleri kullanımı ile ilgili hem Suriyeli bireylerin hem de sağlık çalışanlarının görüşleri alınarak olası sorunların saptanması ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri sunmaktır. Çalışmada kullanılan sorular yerli ve yabancı kaynaklardan faydalanarak oluşturulmuş ve soruların geçerliliği konu hakkında fikir ve değerlendirmelerde bulunabilecek beş uzmanın görüşü alınarak sağlanmıştır. Kahramanmaraş ili bünyesinde geçici koruma altındaki Suriyeli sığınmacıların yanı sıra sağlık hizmeti sunumunun temel paydaşları olan hekim ve eczacılar ile mülakat yapılmıştır. Çalışmada yöntem olarak birer nitel araştırma tekniği olan betimsel ve içerik analizi araştırma tekniğinden yararlanılmıştır. İçerik analizinde veriler iki kez analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak güvenilirliği artırılmaya çalışılmıştır. İçerik analizi yöntemi ile edinilen veriler kavramsal olarak açıklanmış, betimsel analiz aşamasında ise konu ile ilgili derinlemesine inceleme yapılarak, elde edilen bilgiler ışığında verilerin yorumlanılarak genel eğilimlere ulaşmaya çalışılmıştır. Araştırmacı tarafından ilgililer ile görüşmeler yapılarak doldurulmuş ve elde edilen veriler “MAXQDA Version 20” ile analiz edilmiştir. Eczacılara göre Suriyeli sağlık hizmeti kullanıcıların sağlık hizmetlerine erişim önünde ciddi bir kısıtlayıcı faktörün olmadığı, taleplerini çoğu kez herhangi bir desteği ihtiyaç duymadan, çoğu ilaçları kolay ve ücretsiz olarak temin etmektedirler. Hekimlere göre Suriyeli hastaların Türkiye’deki sağlık sisteminin işleyişi hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmamaları sağlık hizmetlerine erişimi kısıtlarken, maliyet artışına neden olabilmektedir. Suriyeli sağlık hizmeti kullanıcıların kendileri ile yapılan görüşme bulguları Türkiye’deki Suriyelilerin kısmen dil ve kültürel farklılıklara bağlı sorunlar yaşanıldığını gösterse de genelde sağlık güvencelerinin olması ve finansman kolaylığı sağlık hizmetlerine erişimi ve kullanımı önemli ölçüde artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Suriyeli Nüfus, Geçici Koruma, Sağlık Hizmetleri, Kahramanmaraş.

ACCESS TO HEALTH SERVICES IN THE CONTEXT OF FINANCIAL AND SOCIAL FACTORS FOR SYRIANS IN TURKEY

Öz

The aim of this study is to determine possible problems and to offer solutions for these problems by taking the opinions of both Syrian individuals and healthcare professionals regarding the access and use of healthcare services by Syrians living in Turkey. The questions used in the study were created by making use of domestic and foreign sources, and the validity of the questions was ensured by taking the opinions of five experts who could make opinions and evaluations on the subject. In addition to Syrian refugees under temporary protection in Kahramanmaraş province, interviews were conducted with physicians and pharmacists, who are the main stakeholders of health service delivery. In the study, descriptive and content analysis research techniques, which are qualitative research techniques, were used as a method. In the content analysis, the data were analyzed twice and the results were compared and tried to increase its reliability. The data obtained by the content analysis method were explained conceptually, and in the descriptive analysis stage, an in-depth analysis was made on the subject, and general trends were tried to be reached by interpreting the data in the light of the information obtained. It was filled in by the researcher through interviews with the relevant people and the data obtained were analyzed with “MAXQDA Version 20”. According to pharmacists, Syrian health care users do not have a serious limiting factor in their access to health services, and most of the time, they obtain most of their medicines easily and free of charge, without the need for any support. According to physicians, the fact that Syrian patients do not have enough information about the functioning of the health system in Turkey restricts access to health services and may lead to an increase in costs. Although the findings of the interviews conducted with the Syrian health service users themselves showed that the Syrians in Turkey experienced problems partially due to language and cultural differences, it was concluded that generally having health insurance and ease of financing significantly increased the access and use of health services.

Anahtar Kelimeler

Migration, Syrian Population, Temporary Protection, HealthServices, Kahramanmaras.

Kaynakça

• Alcan, S. & Özsoy, O., (2019). Sağlık hizmetlerinden faydalanma açısından hakkaniyet. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 74(2), 549-580.
• Assi, R., Özger-İlhan, S., & İlhan, M. N. (2019). Health needs and access to health care: the case of Syrian refugees in Turkey. Public Health, 172, 146-152.
• American College of Physicians. (2011). National ımmigration policy and access to health care. Philadelphia: American College of Physicians
• Barrios-Paoli, L. (2023, Mart 15). Improving immigrant access to health care in New York City: a report from the Mayor’s Task Force on immigrant health care access. www.nyc.gov/assets/home/downloads/pdf/reports/2015/immigrant-health-taskforce-report.pdf.
• Bükecik, E., Şahin, S., Abay, H., Kaplan, S. & Düzgün, A. A. (2019). Mülteci kadınlar ve üreme sağlığı: Sağlık hizmetlerine ulaşmalarını etkileyen faktörler, engeller ve çözüm önerileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 460-464.
• Chuah, F. L. H., Tan, S. T., Yeo, J. & Legido-Quigley, H. (2018). The health needs and access barriers among refugees and asylum-seekers in Malaysia: A qualitative study. International Journal for Equity in Health, 17(120), 1-15.
• Doocy, S., Lyles, E., Akhu-Zaheya, L., Burton, A., & Burnham, G. (2016). Health service access and utilization among Syrian refugees in Jordan. International Journal for Equity in Health, 15(1), 1-15.
• Döner, A. & Kelek, M. (2015). Negatif yükümlülükler açısından sağlık hakkı. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(4), 3-21.
• Ergin, Y. D. (1994). Örnekleme türleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(6), 91-102.
• Guruge, S., Sidani, S., Illesinghe, V., Younes, R., Bukhari, H., Altenberg, J., ... & Fredericks, S. (2018). Healthcare needs and health service utilization by Syrian refugee women in Toronto. Conflict and Health, 12(1), 1-9.
• Gözlü, M. & Tatlıdil, H. (2015). Türkiye’deki 81 ilin kamu tarafından sunulan sağlık hizmetlerine erişim durumları. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 5(2), 145-165.
• Gültaç, A., & Balçık, Y. P. (2018). Suriyeli sığınmacılara yönelik sağlık politikaları. Sakarya Tıp Dergisi, 8(2), 193-204.
• Hiçdurmaz, Z. & Yüksel, H. (2020). Sağlık hakkı perspektifinde Avrupa’da yaşayan düzensiz göçmenlerin sağlık hizmetlerine erişimi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 37-60.
• Lyles, E., Hanquart, B., Chlela, L., Woodman, M., LHAS Study Team, Fouad, F. M., ... & Doocy, S. (2018). Health service access and utilization among Syrian refugees and affected host communities in Lebanon. Journal of Refugee Studies, 31(1), 104-130.
• Mardin, D. F. (2019). Sığınmacıların Sağlık Hizmetlerine Erişimi: Metropol–uydu şehir Karşılaştırması [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Mülteciler Derneği. (2020, Nisan 8). https://multeciler.org.tr.
• Nellums, L. B., Rustage, K., Hargreaves, S., Friedland, J., Miller, A., & Hiam, L. (2018). Access to healthcare for people seeking and refused asylum in Great Britain: a review of evidence. https://www.equalityhumanrights.com/sites/default/files/research-report-121-people-seeking-asylum-access-to-healthcare-evidence-review.pdf.
• Önal, A. (2015). Isparta’da yaşayan mülteci ve sığınmacıların sağlık hizmetlerine erişimde yaşadıkları sorunlar üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Önder, N. (2019). Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyelilere yönelik sağlık politikalarının analizi. Göç Araştırmaları Dergisi, 5(1), 110-165.
• PAHO/WHO. (2019, November 20). Guidance document on migration and health. https://www.paho.org/hq/index.php?option=com_docman&view=download&slug=guidancedocument-on-migration-and-health&Itemid=270&lang=en.
• Paköz, Z. M. (2014). Sağlık hizmetlerine erişim ve hastane yer seçimi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Peters, D. H., Garg, A., Bloom, G., Walker, D. G., Brieger, W. R., & Hafizur, Rahman, M. (2008). Poverty and access to health care in developing countries. Annals of the New York Academy of Sciences, 1136(1), 161-171.
• Sonğur, C. (2016). Türkiye’de kamu-özel işbirliği modelinin entegre sağlık kampüslerinde uygulanmasında paydaşların görüş ve değerlendirmeleri [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Taşçı, K., (2007). Kadın Doğum Servisinde Yatan Hastaların Erkek Hemşireler Hakkındaki Düşünceleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 12-19.
• Torun, P., Mücaz Karaaslan, M., Sandıklı, B., Acar, C., Shurtleff, E., Dhrolia, S., & Herek, B. (2018). Health and health care access for Syrian refugees living in Istanbul. International Journal of Public Health, 63, 601-608.
• WHO. (2018). Health promotion for improved refugee and migrant health. WHO Regional Office for Europe.
• Yavuz, Ö. (2015). Türkiye’deki Suriyeli mültecilere yapılan sağlık yardımların yasal ve etik temelleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 265-280.
• Zengin, O.& Öztuna, B. (2018). Kanser Hastalarına Yönelik Sosyal Hizmetler ve Sosyal Güvenlik Düzenlemeleri. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 18(1), 1-14.