EXAMINATION OF THE RELATIONSHIPS BETWEEN MANAGERIAL SKILL, COGNITIVE FLEXIBILITY AND WORK STRESS LEVELS OF THE HOSPITAL MANAGERS

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 3, 837 - 852, 26.09.2023

Gökhan Aba , Mustafa Mete , Yasemin Aslan , Dursun Kabnur , Aysu Kurtuldu

Öz

This study aimed to reveal the relationships between the managerial skills, cognitive flexibility and job stress levels of hospital managers. For this purpose, data were collected by questionnaire method from 91 hospital managers working in 13 hospitals and oral and dental health centers which connected to the Istanbul Provincial Health Directorate, (Beyoğlu) No. 4 Public Hospitals Services Presidency. Managerial Skills, Cognitive Flexibility and Job Stress Scales were used as a data collection tool. Explanatory factor and reliability analyzes were performed before the analysis of the data. In the analysis of the data, Pearson Correlation and Regression Analyzes were applied as well as frequency, percentage, mean and standard deviation statistics by using SPSS 25.0 and Eviews 10,0 programs. The results of the study show that there are weakly significant relationships between the variables of managerial skill, cognitive flexibility and work stress, while the variable of cognitive flexibility affects the managerial skills variable positively (increasing) and the dimension of job stress negatively (decreasing).In addition, it has been determined that cognitive flexibility has a positive effect on the managerial skill variable and work stress has a negatively affects on the managerial skill. As a result, although there are weak relationships between hospital managers' cognitive flexibility, managerial skills and work stress levels according to the research findings, it is thought that it is important for hospital managers to have high levels of managerial skills and cognitive flexibility and low levels of work stress in order to maintain services effectively

Anahtar Kelimeler

Managerial skill, Cognitive flexibility, Job stress, Hospital manager

HASTANE YÖNETİCİLERİNİN YÖNETSEL BECERİ, BİLİŞSEL ESNEKLİK VE İŞ STRESİ DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmada, hastane yöneticilerinin yönetsel beceri, bilişsel esneklik ve is stresi düzeyleri arasındaki ilişkilerin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda veriler, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü (Beyoğlu) 4 Nolu Kamu Hastaneleri Hizmetleri Başkanlığına bağlı 13 hastane ve ağız diş sağlığı merkezinde görev yapan 91 üst düzey yöneticiden anket yöntemi ile toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak; Yönetsel Beceri, Bilişsel Esneklik ve İş Stresi Ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizinden önce, açıklayıcı faktör ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Verilerin analizinde, SPSS 25.0 ve Eviews 10,0 programları kullanılarak, frekans, yüzde, ortalama, standart sapma istatistiklerinin yanında Pearson Korelasyon ve Regresyon Analizleri uygulanmıştır. Araştırma sonuçları yönetsel beceri, bilişsel esneklik ve iş stresi değişkenleri arasında zayıf düzeyde anlamlı ilişkilerin olduğunu, bilişsel esneklik değişkeninin yönetsel beceri değişkenini pozitif yönde (arttırıcı), iş stresi değişkenini ise negatif yönde (azaltıcı) etkilediğini göstermektedir. Ayrıca, bilişsel esnekliğin, yönetsel beceri değişkenini pozitif yönde, iş stresi değişkenini ise negatif yönde etkilediği bulunmuştur. Sonuç olarak, araştırma bulgularına göre hastane yöneticilerinin bilişsel esneklik, yönetsel beceri ve iş stres düzeyleri arasında zayıf ilişkiler bulunmasına rağmen hizmetlerin etkili bir şekilde sürdürülebilmesi için hastane yöneticilerinin yönetsel beceri ve bilişsel esneklik düzeylerinin yüksek, iş stresi düzeylerinin ise düşük olmasının önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yönetsel beceri, Bilişsel esneklik, İş stresi, Hastane yöneticisi

Destekleyen Kurum

Araştırmayı destekleyen herhangi bir kurum bulunmamaktadır.

Kaynakça

• AbuAlRub, R. F., & Al Zaru, I. M. (2008). Job stress, recognition, job performance and intention to stay at work among Jordanian hospital nurses. Journal of Nursing Management, 16(3), 227 236.
• Ak, B. (1990). Hastane yöneticiliği. Özkan Matbaacılık.
• Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Anderson, C. M., & Martin, M. M. (1995). Communication motives of assertive and responsive communicators. Communication Research Reports, 12(2), 186-191.
• Asıcı, E., & İkiz, F. E. (2015). Mutluluğa Giden bir yol: Bilişsel esneklik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 191-211.
• Barsbay, M. Ç. (2016). Sağlık Bakanlığı hastanelerinde hekim yöneticilerin yönetsel beceri ve rollerinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bondarenko,V., Diugowanets, O. & Kurei, O. (2021). Transformation of managerial competencies within the context of global challenges. SHS Web of Conferences 90, 02002. International Conference on Entrepreneurial Competencies in a Changing World (ECCW 2020).
• Canas, J. J., Fajardo, I., & Salmeron, L. (2006). Cognitive flexibility. International Encyclopedia of Ergonomics and Human Factors, 1, 296-301.
• Chung, S. H., Su, Y. F., & Su, S. W. (2012). The impact of cognitive flexibility on resistance to organizational change. Social Behavior and Personality: an International Journal, 40(5), 735-745.
• Çelikkaleli, Ö. (2014). Bilişsel Esneklik Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim, 39(176), 339-346.
• Çuhadaroğlu, A. (2011). Bilişsel esnekliğin yordayıcıları. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Demirbaş, T., Önder, Ö. R, Esatoğlu, A. E., & Ağırbaş, İ. (2011). Ankara il merkezindeki hastane yöneticilerinin yönetsel stres kaynakları ve stresle başa çıkma yöntemlerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 13-17.
• Doğan, S., & Şahin, F. (2011). Yönetsel güçlülük ve etkililik: Kavramsal bir çalışma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 61-85.
• Efeoğlu, İ. E. (2006). İş-aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: İlaç sektöründe bir araştırma. (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Ganster, D. C., & Rosen, C. C. (2013). Work stress and employee health: A multidisciplinary review. Journal of management, 39(5), 1085-1122.
• Hamidi, Y., Mehri, M., Zamanparvar, A., & Imani, B. (2012). Relationship between managerial skills and employees job stress in health centers. Journal of Research in Health Sciences, 12(2), 122-126.
• Han, D. H., Park, H. W., Koe, B. S, Na, C., Na, D. H. E., & Zaichkowsy, L. (2011). Performance enhancement with low stress and anxiety modulated by cognitive flexibility. Korean Neuropsychiatric Association, 8(3), 221-226.
• House, R. J., & Rizzo., J. R. (1972). Role conflict and ambiguity as critical variables in model of organizational behavior. Organizational Behavior and Human Performance, 7(3), 467-505.
• Kalargyrou, V., Pescosolido, A. T., & Kalargiros, E. A. (2012). Leadership skills in management education. Academy of Educationl Leadership Journal, 16, 39 46.
• Karaalp T., Teke A., & Çelen Ö. (2013). Yöneticilerin yönetsel başarı düzeylerinin değerlendirilmesi: Asker hastaneleri örneği. Gülhane Tıp Dergisi, 55(4), 253-260.
• Karasek Jr, R. A. (1979). Job Demands, Job Decision Atitude, and Mental Strain: Implications for Job Redesign. Administrative Science Quarterly, 24(2), 285-308.
• Katz, R. L. (1974, September). Skills of an effective administrator. Harvard Business Review, Management Skills. https://hbr.org/1974/09/skills-of-an-effective-administrator.
• Kavuncubaşı, Ş., & Yıldırım, S. (2012). Hastane ve sağlık kurumları yönetimi. Siyasal Kitabevi.
• Kaya, M. E., Eken, F. O. & Ümmet, D. (2021). İçgörü ve bilişsel esnekliğin psikolojik dayanıklılık üzerindeki yordayıcı etkisinin incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 3(1), 22-29.
• Kebede, S., Mantopoulos, J., Ramanadhan, S., Cherlin, E., Gebeyehu, M., Lawson, R., et al. (2012). Educating leaders in hospital management: A pre post study in Ethiopian hospitals. Global Public Health, 7(2), 164 174.
• Kesselring, A. F. (2010). The relation of executive functioning to coping strategies and internalizing symptoms in a community sample of African American adolescents. (Master’s Thesis). Loyola University, ABD.
• Khadka, D. K., Gurung, M., & Chaulagain, N. (2014). Managerial competencies-A survey of hospital managers’ working in Kathmandu valley, Nepal. Journal of Hospital Administration, 3(1), 62 72.
• Kiss, A. N., Libaers, D., Barr, P. S., Wang, T., & Zachary, M. A. (2020). CEO cognitive flexibility, information search, and organizational ambidexterity. Strategic Management Journal, 41(12), 2200-2233.
• Klein, J., Grosse Frie, K., Blum, K., & von dem Knesebeck, O. (2011). Psycho-social stress at work and perceived quality of care among clini-cians in surgery. BMC Health Services Research, 11, 109.
• Kumpusalo, E., Virjo, I., Mattila, K., & Halila, H. (2003). Managerial skills of principal physicians assessed by their colleagues. Journal of Health Organization and Management, 17(6), 457-462.
• Laçin, B. G. D., & Yalçın, İ. (2019). Üniversite öğrencilerinde öz-yeterlilik ve stresle başa çıkma stratejilerinin bilişsel esnekliği yordama düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 358-371.
• Martin, M. M., & Anderson, C. M. (1998). The cognitive flexibility scale: Three validity studies. Communication Reports, 11(1), 1-9.
• Martin, M. M., & Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological reports, 76(2), 623-626.
• Moradi, F., Toghroli, R., Abbas, J., Ziapour, A., Lebni, J. Y., Aghili, A, et al. (2020). Hospital managers' skills required and onward challenges: A qualitative study. Journal of Education and Health Promotion, 9, 228.
• Rubin, R. B., & Martin, M. M. (1994). Development of a measure of interpersonal communication competence. Communication Research Reports, 11(1), 33-44.
• Salami, A.O., Ojokuku, R., Ilesanmi, I. (2010). Impact of job stress on managers' performance. European Journal of Scientific Research, 45(2), 249-260.
• Sapmaz, F., & Doğan, T. (2013). Assessment of cognitive flexibility: Reliability and validity studies of Turkish version of the cognitive flexibility inventory. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 46(1), 143-162.
• Sperry, L. (2003). Becoming an effective health care manager: The essential skills of leadership. Health Professions Press.
• Supic, Z. T., Bjegovic, V., Marinkovic, J., Milicevic, M. S., & Vasic, V. (2010). Hospital management training and improvement in managerial skills: Serbian experience. Health Policy, 96(1), 80-89.
• Torun, N., & Tekin, P. Ş. (2014). Ankara ilinde çalışan sağlık kurumları yöneticilerinin iş stresi ve kişilik özellikleri açısından değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(1), 45-56.
• Toygar S. A., & Akbulut, Y. (2013) Managerial skills of hospital administrators case study of Turkey. Journal of Health Management 15(4), 579-594.
• Toygar, A, Ş, (2011). Ankara il merkezinde Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde görev yapan hastane yöneticilerinin problem çözme ve karar verme becerilerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Turan, N., Durgun, H., Kaya, H., Ertaş, G., & Kuvan, D. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin stres durumları ile bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Academic Research in Nursing, 5(1), 59-66.
• Walsh, A. P., Harrington, D., & Hines, P. (2019). Are hospital managers ready for value based healthcare? International Journal of Organizational Analysis, 28(1), 49 65.
• Yüksel, S. (2015). Hastane yöneticilerinin yönetsel beceri düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Yüksel, S., Işık, O., Uğurluoğlu, Ö., & Kahraman, G. (2016). Hastane yöneticilerinin yönetsel beceri düzeylerinin incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(3), 241-254.