ÇALIŞMA ORTAMI ALGISININ HİZMET KALİTESİ ALGISI ÜZERİNDE PANOPTİK GÖZETİM ARACILIĞIYLA DOLAYLI ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 20, 57 - 82, 20.12.2023

Erkan Turan Demirel , Eda Emül , Burcu İrdam

Öz

Sağlık kurumlarında hizmet veren hemşilerin çalışma ortamı algısının hizmet kalitesi algısı üzerinde panoptik gözetim aracılığıyla etkisini incelenmektir. Araştırmanın ana kütlesini Elazığ il merkezinde bulunan kamuya ait hastanelerin hemşireleri oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, anket yöntemi ile toplanmıştır. Çalışma ortam algısı, panotik gözetim ve kalite algısı ölçekleri, 5’li likert sistemine göre derecelendirilmiştir. Araştırma bulguları çalışma ortam algısı ile kalite algısı ilişkisinde panoptik gözetim aracı değişken rolü oynamaktadır. Tespit edilen aracılık etkisinin, orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Çalışma oratm algısının kalite algısı üzerindeki toplam etkisi %72,93 iken; bu etkinin %66,91 sini doğrudan etki ve % 6,01’sı dolaylı etki oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Çalışma Ortamı Algısı, Kalite Algısı, Panoptik Gözetim, Aracılık Etkisi

Kaynakça

• Abalı, T. Z. (2018). Mahremiyet ve gözetim ilişkisi bağlamında aile hekimliği bilgi sistemine dair bir değerlendirme . Yüksek Lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Adams, S. (2013). “Sağlık hizmeti derecelendirme siteleri aracılığıyla panoptik sonrası gözetim: kim kimi izliyor?” Bilgi, İletişim ve Toplum 16 (2), 215-235.
• Akman Dömbekci, H. Güzel, Ş. (2022). “Yeni Panoptizm Uygulamaları: Sağlık Hizmetlerinde Dijital Gözetim.” Selçuk Sağlık Dergisi, 3 (1) , 105-116. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ssd/issue/69023/1072294
• Aktepe, C. Baş, M. (2008). Marka Bilgisi Sürecinde Marka Farkındalığı Ve Algılanan Kalite (Beklenti) İlişkisi Ve Gsm Sektörüne Yönelik Bir Analiz. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,10(1), 81 – 96.
• Alan, H., Polat, Ş., Şen, H. T., Yıldırım, T. Ö. (2021). “Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Çalışma Ortamını Değerlendirmesi.” Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 8(2), 203-213.
• Albar, B. Ö.(2018)”Teknolojik Denetimin Çalışanlar ve İşverenler Üzerindeki Etkileri.” Business and Organization Research Safranbolu/Karabuk (International Conference).
• Aslan, M., & Gökdemir, S. (2019). “Hastanede Çalışan Hemşirelerin Çalışma Ortamı Algısı: Trakya Örneği.” Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 614-621.
• Bayer, N., & Baykal, Ü. (2018). Sağlık çalışanları kalite algı ölçeğinin geliştirilmesi. Journal of Health and Nursing Management 2018;5(2):86-99.
• Bıyıkbeyi, T. (2019). Benimsenmiş Ulusal Kültürel Değerler Sınıflandırması Bağlamında Panoptikon, Psikolojik Güçlendirme ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması. Yayınlanmamış doktora tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Biçer, E.B.,Yurtsal. K.(2021)”Hastane Hizmet Kalitesi ve Müşteri Memnuniyet Algısı” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 25(2), 751-773.
• Botan, C. (1996). “İletişim çalışması ve elektronik gözetim: Panoptik etkileri tahmin etmek için bir model.” İletişim Monografları, 63(4), 293-313.
• Büyük, K., Keskin, U. (2012). “Panoptikon’un elektronik dirilişi: etik bir sorun olarak işyeri izleme.” İş Ahlakı Dergisi, 5(10), 55-88.
• Canalp, A. (2018) Mıchel Foucault’nun Panoptikon Kuramı Bağlamında Sanat Ve İktidar Yükesk Lisans Tezi, , Işık Üniversitesi, İstanbul.
• Demir, H. ve Demirhan, Y. (2019). “Sağlık Çalışanları Arasında Panoptik Korku.” İş ve İnsan Dergisi, 6 (2), 209-227.
• Dever, A. (2019). “Modern Sporda Gözetim: Büyük Spor Organizasyonlarında Bir Panoptikon Olarak Cctv Kameralar.” Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 687-700.
• Dillard-W, “J. Electronic health record as a panopticon: A disciplinary appa-ratus in nursing practice.” Nurs Philos. 2019; 20:e12239.https://doi.org/10.1111/nup. 12239
• Dömbekci, H. A., & Güzel, Ş. (2022). Yeni Panoptizm Uygulamaları: Sağlık Hizmetlerinde Dijital Gözetim. Selçuk Sağlık Dergisi, 3(1), 105-116.
• El-Jardali, F., Alameddine, M., Dumit, N., Dimassi, H., Jamal, D., & Maalouf, S. (2011). Nurses’ work environment and intent to leave in Lebanese hospitals: implications for policy and practice. International journal of nursing studies, 48(2), 204-214.
• Epling, M; Timmons, S; Wharrad, H.(2003) “Eğitici bir panoptikon mu? Yeni teknoloji, hemşire eğitimi ve gözetimi” Bugün Hemşire Eğitimi; 23;6;p412-p418.
• Erdemir, E. ve Koç, U. (2006). “İşyeri izleme faaliyetlerinin çalışanlar tara-fından algılanışı: Eskişehir örneği.” 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi bildiriler kitabı içinde (s. 555-562). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Eren, Y. (2022).“Panoptikonun bireysel performansa etkisi: Türkiye nüfus müdürlüklerinde bir araştırma” International journal of health care quality assurance, 01 Sep Vol. 15, Issue 5, pages 213–216)
• Eren, Y. (2022). Panoptikonun Bireysel Performansa Etkisi: Türkiye Nüfus Müdürlüklerinde bir Araştırma. Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Esin, M. N., Sezgin, D. (2012). Yoğun bakım ortamında çalışan güvenliği: Yoğun bakım hemşirelerinin çalışma ortamı ve mesleki riskleri. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 16(1), 14-20.
• Foucault, M. ve Deleuze, G. (1979).Entelektüeller ve güç. Güç Mikrofiziği, 17, 69-78. Franzen, G. (2002), Reklamın Marka Değerine Etkisi, (Çev.) Fevzi Yalım, Kapital Medya, İstanbul s:57.
• Gürbüz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz, S. Ve Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Işık. M., Bilen, K.N. (2022) “Panoptikon Uygulamalarının Sanal Kaytarma Davranışı Üzerindeki Etkisi” The Effect of Panopticon Applications On Cyber-loafing Behavior. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 6(2), 258-277.
• Karakehya, H., Usluadam, A. K. (2016). “Neden Gözetl(en)iyoruz”. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 187-200. Retrieved from https://dergipark. org.tr /tr/pub/andhd/issue/56712/791822
• Kramer, M., Schmalenberg C., Maguire P. (2010) Nine structures and leadership practices essential for a magnetic (healthy) work environment. Nursing Administration Quarterly, 34(1), 4-17. doi: 10.1097/NAQ.0b013e3181c95ef4
• Lewin K. (1936) “Principles of Topological Psyology” Mc. Graw-Hill: New York.
• Lindberg, E.(2002) Managing complexity: acknowledge the attraction patterns by supporting sensemaking and allowing the quality system to serve as the panoptic system
• Ma, C., Olds, D. M., & Dunton, N. E. (2015). Nurse work environment and quality of care by unit types: A cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies, 52(10), 1565-1572.
• Martin, G. P., Leslie, M., Minion, J., Willars, J., & Dixon-Woods, M. (2013). “Between surveillance and subjectification: professionals and the governance of quality and patient safety in English hospitals.” Social Science & Medicine, 99, 80-88.
• Choi SP, Pang SM, Cheung K, Wong TK. (2011)Stabilizing and destabilizing forces in the nursing work environment: a qualitative study on turnover intention. Int J Nurs Stud. Oct;48(10):1290-301. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2011.03.005. Epub 2011 Apr 5. PMID: 21470611; PMCID: PMC7094531.
• Ott, B. (2016). Hizmet işinde kontrolün sınırları: Etkileşimli rutinler ve etkileşimsel yeterlilik. Çalışma Sosyolojisinde Araştırma (Cilt 29, s. 155-183). Zümrüt Grubu Yayıncılık Limited.
• Pimenta, E. (2008). Low Power Society, United Kingdom: Asa Art and Tech-nology.
• Salzmann-Erikson, M., & Eriksson, H. (2012). Panoptic power and mental health nursing-space and surveillance in relation to staff, patients, and neutral places. Issues in mental health nursing, 33(8), 500–504. https://doi.org/10.3109/ 01612840.2012.682326
• Saygılı, M, Çelik, Y. (2011). Hastane Çalışanlarının Çalışma Ortamlarına İlişkin Algıları Ile Iş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, t4 (l) ,39-71. Retrieved from https://dergipark. org.trlen/pub/hacettepes id/i ssue/75 6 9 199397
• Sloot, L.M. Verhoef, Peter C. (2008), “The Impact of Brand Delisting on Store Switching and Brand Switching Intention, Journal of Retailing,84(3),281-296.
• Taşlıyan, M., Güler, B., Bozkurt, İ. D.(2020) “Panoptikon İle Çalışan Verimliliği Arasındaki İlişki Ve Demografik Özellikler Bağlamında Algı Farklı-lıkları.” In. International Economics, Business and Social Sciences Congress (p. 68).
• Taşlıyan, M., Güler, B., & Bozkurt, İ. D. (2020) Panoptikon İle Çalışan Verimliliği Arasındaki İlişki Ve Demografik Özellikler Bağlamında Algı Farklı-lıkları. In Econder 3rd. International Economics, Business and Social Sciences Congress (p. 68).
• Toker, E. (2016). Gözetim toplumu üzerine. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Bülteni, Ağustos.(62).
• Türkmen, E., Badır, A., Balcı, S., & Topçu, S. A. (2011). Hemşirelik İş İndeksi-Hemşirelik Çalışma Ortamını Değerlendirme Ölçeğinin Türkçeye Uyar-lanması: Güvenilirlik Ve Geçerlilik Çalışması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 13(2), 5-20.
• Vickers, M. , Birch, P.,Gallovic, S., Kennedy, M.(2016), "The Panopticon Etkisi: polis memurlarının gözetimi",Journal of Criminological Research, Policy and Practice, Cilt.2 No. 1, s. 28-39.https://doi.org/10.1108/JCRPP-08-2015-0041
• Watson, N. (2001). “The private workplace and the proposed notice of elec-tronic monitoring act: Is notice enough?” Federal Communications Law Journal, 54, 79-102.
• Wessely B, Gerada C. (2016) “You are being watched: panopticons in healthcare” BMJ2016;352: h6777 doi:10.1136/bmj.h6777