SIĞINMACI ÖĞRENCILERIN SOSYALLEŞME SÜRECINDE OYUN TEMELLI ETKINLIKLER VE SOSYAL BILGILER DERSINDE KULLANIMI

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 21, 46 - 69, 06.06.2024

Dilan Sontekin İlayda Kaya Emine Turhan Özlem Çakar Çelik

Öz

Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler dersi bağlamında sığınmacı öğrencilerin oyun temelli etkinliklerle tasarlanmış öğretim sürecinde uyum problemlerinin ortadan kalkmasına katkı sağlamaktır. Çalışmada tercih edilen yöntem nitel türde durum çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim sürecinde Elazığ Mustafa Kemal Ortaokulu’nda Türk ve sığınmacı öğrencilerin bir arada bulunduğu 5A şubesindeki 44 öğrenci oluşturmuştur. Çalışma grubu amaçlı örnekleme tekniklerinden maksimum çeşitlilik (heterojen) örneklemesi ile belirlenmiştir. Araştırmada durum çalışmasının doğasına uygun veri toplama aracı olarak video kayıtları, sınıf gözlemleri, öğrencilerle bireysel ve odak grup görüşmeleri ile toplanmıştır. Elde edilen veriler durum çalışmaları kapsamında sıklıkla kullanılan tümevarım analizleriyle çözümlenmiştir. Bu kapsamda veriler kodlanmış, temalar oluşturulmuştur. Sığınmacı ve Türk öğrencilerin bir arada bulunduğu sınıfta oyun temelli etkinliklerle sosyal bilgiler dersinin işlenmesinin öğrencilerin derse katılımına, ders öğretmeniyle ilişkilerine, arkadaşlık ilişkilerine, sınıf kurallarına uyumlarına ve dersin kazanımlarının etkili bir şekilde verilmesine olumlu katkı sağladığı belirlenmiştir. Beş haftalık oyun etkinlikleriyle işlenen derse ait bireysel ve odak grup görüşmelerinde oyunların derse katılımı arttıran önemli bir faktör olduğu belirlenmiştir. Hem Türk öğrenciler hem sığınmacı öğrenciler öğretmenle ilişkilerinin olumlu yönde geliştiğini ifade etmiştir. Katılımcı görüşlerinin hemen hepsi oyun etkinliklerinin arkadaşlık ilişkilerinde engel olmadığını hissettirdiğini ifade etmiştir. Oyun temelli etkinliklerin öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştırdığı, derse yönelik tutumlarını olumlu yönde değiştirdiği tespit edilmiştir. Oyun etkinliklerindeki kuralların gerekliliği sınıf ve okul kurallarının da gerekli olduğu düşüncesini uyandırmıştır. Özellikle Türk öğrencilerle sığınmacı öğrenciler arasındaki uyumu kolaylaştırmış, öğrencilerin kendi deyimiyle birbirlerinin aynı olduğunun farkına varmalarına yardımcı olmuştur. Bu kapsamda oyun etkinliklerinin ön yargıların ve kalıp yargıların kırılmasında önemli bir yere sahip olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Oyun Temelli Etkinlikler, Sığınmacı, Sosyal bilgiler

Etik Beyan

Bu çalışmanın 30.03.2023 tarih ve 11 nolu karar numarasına sahip etik kurul belgesi bulunmaktadır. Çalışma etik kurallara dikkat edilerek hazırlanmıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK (2209-A KAPSAMINDA)

Proje Numarası

1919B012215321

Kaynakça

• AYTAÇLI, B. (2012). Durum Çalışmasına Ayrıntılı Bir Bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• BAYRAM, Y.T.-ÇALIŞKAN, H. (2019). Sosyal Bilgiler Dersinde Kullanılan Oyunlaştırılmış Yaratıcı Etkinlikler: Bir Eylem Araştırması. Journal Of Individual Differences İn Education, 1(1), 30-49.
• BİNGÖLBALI, A.-YALÇIN, N., & BATDI, V. (2023). Ortaöğretim Kade-mesinde Oyun Temelli Uygulamaların Karma-Meta Yöntemi ile Analizi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(3), 1117-1129.
• BULUT, S.-SOYSAL, Ö.K.-GÜLÇİÇEK, D.(2018). Suriyeli Öğrencilerin Türkçe Öğretmeni Olmak: Suriyeli Öğrencilerin Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(2), 1210-1238.
• CRESWELL, J.W. (2007). Educational Research Planning, Conducting And Evaluating Quantitative And Qualitative Research (3. Ed.). USA: Merii Prentice Hall.
• ÇAĞIR, S. (2020). Sosyal Bilgiler Kavramlarının Öğretiminde Zekâ ve Akıl Oyunları. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• ÇAVUŞ R.-KULAK B.-BERK, H.- ÖZTUNA KAPLAN, A. (2011). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Oyun Etkinlikleri ve Günlük Hayattaki Oyunların Derse Uyarlanması. İgeder İstanbul, Gönüllü Eğitimciler Derneği, Fen ve Teknoloji Öğretmenleri Zirvesi.
• ÇİL, O.-SEFER, F. (2021). Sınıf Öğretmenlerinin Oyun Temelli Matematik Etkinliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1366-1385.
• FAİZ, M. (2021). 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitsel Oyun Kullanımı. KARADENİZ, O. ve ER, H. (Ed.), Eğitsel Oyunlarla Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde (s. 97-153). Pegem Akademi.
• GERRİNG, J. (2007). Case study research: principles and practices. New York: Cambridge University Press. https://www.goc.gov.tr/multeci https://www.unhcr.org/tr/35627-forced-displacement-hit-record-high-in-2021-with-too-few-able-to-go-home.html. 20.02.2024/ 17:11
• KARADENİZ, O.-ER, H. (2021). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitsel Oyun Kullanımı. Karadeniz, O. ve Er, H. (Ed.), Eğitsel Oyunlarla Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde (s. 154-208). Pegem Akademi.
• KOÇYİĞİT, S., TUĞLUK, M. N., KÖK, M. (2007). Çocuğun Gelişim Sürecinde Eğitsel Bir Etkinlik Olarak Oyun. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi(16), 324-342.
• LEVENT, F.-ÇAYAK, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 21-46.
• MERRİAM, S. B. (2009). A Guide to Design and Implementation (3. Baskı). S. Turan, Çev. Ed.). Nobel.
• PAKER, T. (2015). Durum Çalışması. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (editörler), Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. (ss. 119-134). Ankara Anı Yayıncılık.
• PEHLİVAN, H.-DEMİREL, Ö. (2022). Örnek Olay ve Oyun Yoluyla Öğre-timin Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenme Düzeyine Etkisi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(3), 1923-1932.
• SARITAŞ, E.-ŞAHİN, Ü.-ÇATALBAŞ, G. (2016). İlkokullarda Yabancı Uyruklu Öğrencilerle Karşılaşılan Sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Ek1), 208-229.
• SONGÜR, N.-OLGUN, O. (2020). Geçici Koruma Statüsündeki Suriye Kökenli Öğrencilerin Eğitim Gördükleri İlkokullarda Yaşanan Sorunlar: Ankara-Altındağ İlçesi Örneği. Third Sector Social Economic Review, 55(4), 2969-2996.
• ŞİMŞİR, Z.-DİLMAÇ, B. (2018). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Eğitim Gördüğü Okullarda Öğretmenlerin Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Elementary Education Online, 17(2).
• TANRIKULU, F. (2018). Suriye Krizi Sonrası Türkiye’deki Sığınmacıların ve Göçmenlerin Eğitimi: Geçmiş, Bugün Ve Gelecek Perspektifleri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2585-2604.
• TAVŞANCIL, E.-ASLAN, A. E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. Epsilon.
• UYGUN, K., AKKEYİK, U.-ÖZTÜRK, C. (2018). Eğitsel Oyunların Sosyal Bilgiler Öğretimine Etkisi: Etkinlik Örneği. Araştırma ve Deneyim Dergisi (Adeder) Research And Experıence Journal (Rej) 3 (2), Aralık, 2018
• ÜNAL, S. (2014). Türkiye’nin Beklenmedik Konukları: “Öteki” Bağlamında Yabancı Göçmen ve Mülteci Deneyimi. Journal of World of Turks, 6(3), 65-89.
• YEŞİLKAYA, İ. (2013). 7.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi “Zaman İçinde Bilim” Ünitesinin Eğitsel Oyun Yöntemi ile Öğretimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.
• YİN, R. K. (2003). Case Study Research: Design And Methods. London Sage: Publications.