ALABALIK ÜRETİMİNDE MARKA DEĞERİNİN ARTIRILMASI ELAZIĞ İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 23, 73 - 93, 23.03.2025

Uğur Demirbaş , Nurcan Yücel

Öz

Bu çalışma, Elazığ ilinde alabalık üretimi bağlamında marka değerinin artırılmasına yönelik stratejileri incelemek ve bu değerin sürdürülebilirliğini sağlamak için gerekli koşulları belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada; Treacy ve Wiersema (1997) ’nın Değer Disiplinleri Modeli temel alınarak, Elazığ’da faaliyet gösteren 20 alabalık işletme sahibi, yöneticileri ve Elazığ Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü yetkilileriyle görüşme yöntemi kullanılarak çalışma gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, alabalık üretim sektöründe markalaşma sürecini destekleyen unsurlar analiz edilerek, işletmelerin rekabet gücünü artıracak stratejiler konusunda önerilerde bulunulmuştur.
Araştırma bulguları, marka değerinin artırılmasında İşlevsel Mükemmellik, Ürün Liderliği ve Müşteri Odaklılık stratejilerinin kritik rol oynadığını ortaya koymaktadır. İşletmelerin karşılaştığı başlıca zorluklar incelendiğinde; pazarlama faaliyetlerindeki yetersizlikler, finansal sürdürülebilirlik sorunları ve müşteri sadakati oluşturma konusundaki eksiklikler öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, işletmelerin marka bilinirliğini artırmaya yönelik stratejik planlamalar yapmaları, yenilikçi pazarlama yaklaşımlarını benimsemeleri ve sektörel iş birliklerini güçlendirmeleri gerekliliği tespit edilmiştir.
Araştırma; alabalık üretimi bağlamında marka değerinin önemini vurgulamakta ve sektörde faaliyet gösteren işletmelere pazar konumlandırması, müşteri ilişkileri yönetimi ve operasyonel verimlilik konularında somut öneriler sunmaktadır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, kamu desteklerinin genişletilmesi, sektörde sürdürülebilir üretim modellerinin teşvik edilmesi ve akademik iş birliklerinin artırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Elazığ , Alabalık Üretimi , Marka , Marka Değeri , Değer Disiplinleri Modeli

Etik Beyan

Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu 09.05.2024 tarihinde saat 10:00’da Kurul Başkanı Prof. Dr. Mehmet Nuri GÖMLEKSİZ başkanlığında, aşağıda imzaları bulunan kurul üyelerinin katılımlarıyla toplanarak gündemdeki konuları görüşmüş ve aşağıdaki kararları almıştır. Karar 20:Üniversitemiz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Nurcan YÜCEL'in sorumlu araştırmacı olduğu Uğur DEMİRBAŞ ile birlikte yürütecekleri TÜBİTAK Projesi olan "Alabalık Üretimi Bağlamında Marka Değerinin Artırılması: Elazığ İli Örneği" başlıklı çalışma Etik Kurulumuzda görüşülmüş olup; çalışmanın etik kurallara uygun olduğuna oy birliğiyle karar verilmiştir. Kurul Üyeleri: Prof. Dr. Mehmet Nuri GÖMLEKSİZ Prof. Dr. Sebahattin DEVECİOĞLU(İzinli) Prof. Dr. Süleyman İLHAN Prof. Dr. Kenan PEKER(Görevli) Prof. Dr. İrfan EMRE Prof. Dr. Taner YILDIRIM Prof. Dr. Rıfat BİLGİN Prof. Dr. Yunus Emre KARAKAYA Doç. Dr. Haki PEŞMAN(İzinli) Doç. Dr. Ayşe Ülkü KAN Doç. Dr. Serkan BİÇER Prof. Dr. Mehmet Nuri GÖMLEKSİZ Kurul Başkanı Prof. Dr. Süleyman İLHAN Prof. Dr. İrfan EMRE Prof. Dr. Taner YILDIRIM Prof. Dr. Rıfat BİLGİN Doç. Dr. Ayşe Ülkü KAN Doç. Dr. Serkan BİÇER Prof. Dr. Yunus Emre KARAKAYA

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

TÜBİTAK–2209-A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI

Enhancıng Brand Value In The Context Of Trout Productıon: The Case Of Elazığ Provınce

Öz

This study was conducted to examine strategies for enhancing brand value in the context of trout production in Elazığ and to determine the necessary conditions for ensuring its sustainability. Based on Treacy and Wiersema’s (1997) Value Disciplines Model, the research was carried out through interviews with 20 trout farm owners, managers, and officials from the Elazığ Fisheries and Aquaculture Branch Directorate. The collected data were analyzed to identify the factors supporting the branding process in the trout production sector and to provide recommendations on strategies to enhance the competitiveness of businesses.
The research findings reveal that Functional Excellence, Product Leadership, and Customer Orientation strategies play a critical role in increasing brand value. The main challenges faced by businesses include deficiencies in marketing activities, financial sustainability issues, and difficulties in building customer loyalty. In this context, it has been determined that businesses need to engage in strategic planning to enhance brand awareness, adopt innovative marketing approaches, and strengthen sectoral collaborations.
The study highlights the importance of brand value in the context of trout production and provides concrete recommendations to businesses operating in the sector regarding market positioning, customer relationship management, and operational efficiency. Based on the findings, it is recommended to expand public support, promote sustainable production models in the sector, and increase academic collaborations.

Anahtar Kelimeler

Elazığ , Trout Production , Brand , Brand Value , Value Disciplines Model

Proje Numarası

TÜBİTAK–2209-A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI

Kaynakça

• Aaker, D. A. (1991). Managing Brand Equity: Capitalizing on the Value of a Brand Name. The Free Press.
• Aaker, D. A. (1996). Building Strong Brands. Free Press.
• Adıgüzel, F., & Akay, M. (2005). Tokat İlinde Gökkuşağı Alabalık İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 2005(2), 31-40.
• Akbulut, B., & Keten, A. (2001). Düzce Yöresinde Alabalık Üretme ve Yetiştirme Tesislerinin Mevcut Durumu ve Sorunları. Su Ürünleri Dergisi, 18(2), 45-59.
• Birici, A., Şeker, M., Balcı, S., Çelik, Y., & Karakaya, A. (2015). Elazığ İlinde Su Ürünleri Üreten İşletmelerin Yapısı ve Sosyo-Demografik Özellikleri. Türkiye Su Ürünleri Araştırmaları Dergisi, 22 (3), 120-134.
• Brady, M. K., & Cronin Jr, J. J. (2001). Customer Orientation: Effects On Customer Service Perceptions And Outcome Behaviors, Journal of Service Research, 3(3), 241-251.
• Demir, T. (2017). Malatya İlinde Havuzlarda Alabalık Yetiştiriciliği Yapan İşletmecilerin Sosyo-Ekonomik Analizi (Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Erman, E., & Küçük, F. (2016). Korkuteli (Antalya)’deki Alabalık İşletmelerinin Yapısal Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 12 (1), 58-74.
• FAO. (2020). The State of World Fisheries and Aquaculture 2020: Sustainability İn Action. Food and Agriculture Organization of The United Nations. Erişim adresi: https://www.fao.org/documents/card/en/c/ca9229en (Erişim tarihi: 15 Şubat 2025).
• Gorga, C., & Ronsivalli, L. J. (1988). Quality Assurance of Seafood. Van Nostrand Reinhold Company, New York. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/2024%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/Su%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporu%202024-403%20TEPGE.pdf (İndirilme tarihi: 19 Şubat 2025).
• https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/TARYAT/Belgeler/Tar%C4%B1msal%20yat%C4%B1r%C4%B1m%20rehberi/Elaz%C4%B1%C4%9F%20Tar%C4%B1msal%20Yat%C4%B1r%C4%B1m%20Rehberi.pdf?utm_source=chatgpt.com (Erişim Tarihi: 25 Şubat 2025).
• Jones, G. R. ve George, J. M. (2019). Essentials of Contemporary Management (11th ed.). New York: McGraw-Hill.
• Kara, M., & Saler, S. (2023). Kahramanmaraş İlinde Gökkuşağı Alabalığı Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Sosyo-Demografik Analizi. Türk Tarım ve Su Ürünleri Dergisi, 19 (1), 50-67.
• Kaya, Ş., & Şahin, T. (2016). Rize’de Organik Alabalık Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Yapısal ve Ekonomik Analizi, Türkiye Tarım Ekonomisi Dergisi, 12 (4), 210-225.
• Keller, K. L. (1993). Conceptualizing, Measuring, and Managing Customer-Based Brand Equity, Journal of Marketing, 57(1), 1-22.
• Keller, K. L. (2003). Strategic Brand Management: Building, Measuring, and Managing Brand Equity (2nd ed.). Prentice Hall.
• Koca, S. B., Terzioğlu, S., Didinen, B. İ., & Yiğit, N. Ö. (2011). Sürdürülebilir Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde Çevre Dostu Üretim. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 3(1), 107-114.
• Kotler, P., & Armstrong, G. (2018). Principles of Marketing (17th ed.). Pearson.
• Kotler, P., & Keller, K. L. (2016). Marketing Management (15th ed.). Pearson.
• Kotler, P. (2000). Pazarlama Yönetimi. Beta Yayınevi, İstanbul.
• Naylor, R. L. (2000). The İmpact of Aquaculture On Global Fish Supplies. Nature, 405(6790), 1017-1024.
• Öztürk, E. (2011). Keban Baraj Gölü'nde Kafeste Alabalık Yetiştiriciliği İşletmelerinin Ekonomik, Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Serdaroğlu, M., & Purma, Ç. (2006). Su Ürünlerinde Kalitenin Saptanmasında Kullanılan Hızlı Teknikler. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 23 (3).
• Şahin, N. M. (2013). Antalya İlinde Alabalık Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Yapısal Durumlarının Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi).
• Torlak, Ö., & Altunışık, R. (2012). Pazarlama Stratejileri, Yönetsel Bir Yaklaşım. 2. Baskı. Beta Basım.
• Treacy, M., & Wiersema, F. (1993). Customer İntimacy and Other Value Disciplines. Harvard Business Review, 71(1), 84-93.
• Treacy, M., & Wiersema, F. (1997). The Discipline of Market Leaders: Choose Your Customers, Narrow Your Focus, Dominate Your Market. Basic Books.
• TÜİK. (2023). Su Ürünleri Yetiştiriciliği Raporu. Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Su-Urunleri-2023-53702 (Erişim tarihi: 19 Şubat 2025).
• Üstündağ, E. (2000). Karadeniz Bölgesi'nde Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Yapısal Analizi ve Verimliliğinin Belirlenmesi Sonuç Raporu (TAGEMHAYSUD981202004). Trabzon: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü.
• Walgren, C., Ruble, C., & Donthu, N. (1995). Brand Equity, Brand Preference, And Purchase İntent. Journal of Advertising, 24(3), 25-40.
• Washburn, J. H., & Plank, R. E. (2003). Measuring Brand Equity: An Evaluation of A Consumer-Based Brand Equity Scale. Journal of Marketing Theory and Practice, 11(1), 46-62.
• Yavuz, O., Kocaman, M., & Ayık, Ö. (1995). Erzurum'da Alabalık Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Yapısal ve Ekonomik Analizi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1).
• Yoo, B., Donthu, N., & Lee, S. (2000). An Examination of Selected Marketing Mix Elements And Brand Equity, Journal of the Academy of Marketing Science, 28 (2), 195-211.