The Motivations and Means of Narrators: Affirmation of Their Memorizations and Listening

Yıl 2022, Sayı: 8, 51 - 85, 02.08.2022

Ayman Aldoorı

Öz

This study sheds light on the importance that ḥadīt̲h̲ narrators place to be sure about memory and listening, and their great efforts to purify the Sunna of our Prophet (PBUH) from all kinds of excess, deficiencies, and doubts. Many factors encourage them to behave in this way. The most important of these are their recognition of the position of the Sunna of the Prophet (PBUH) in Islamic S̲h̲arīʿa; efforts to convey the Sunna as it was from the Prophet (PBUH); Muslims taking him as an example and applying his decree; their fear of mistakes that would be included in the sunna or confusion in one of the narrators, and their contribution by rote memorization to avoid any falsehood that might come to the Prophet (PBUH). For the confirmation and realization of Memorization and Listening, narrators followed several ways such as: negotiating about the ḥadīt̲h̲s; traveling between countries to hear or be sure of a ḥadīt̲h̲; repeating the ḥadīt̲h̲ he had heard for the first time from his s̲h̲ayk̲h̲; because of a doubt in the narration, the narrator's application to a narrator who has good memory and memory; the narrator sometimes asking his teacher if he had heard from the teachers preceding him; referencing to the Qurʾān in case of conflict.

Anahtar Kelimeler

Ḥadīt̲h̲, Affirmation, Narrators, Memorization, Listening

Râvilerin Hıfz ve Semâlarının Güvenilirliği: Bunun Motivasyon ve Yolları

Öz

Bu çalışma; hadis ravilerinin hıfz ve sema' konusunda emin olmak için ne kadar önem sarfettiklerine Peygamberimizin (sav) sünnetini her türlü fazlalıktan eksiklikten ve şüpheden arındırmak için sarfettikleri büyük çabaya ışık tutmaktadır. Onları buna iten birçok etken vardır. Bunların en önemlileri şunlardır; İslam şeriatında peygamber (sav) sünnetinin konumunu tanımaları; Peygamber'den (sav) olduğu şekliyle aktarma çabaları; Müslümanların onu örnek alması onun hükmünü uygulamaları sünnetin içine girecek yanlışlardan veya ravilerden birinde karışıklık meydana gelmesinden korkmaları ve Peygamber'e (sav) gelecek herhangi bir yalandan sakınma hasebiyle ezber yaparak katkıda bulunmaları. Hıfz ve Sema'ın teyit ve tahakkuku için râvîler birçok yol izlemişlerdir. Müzakerede bulunma; bir hadisi işitmek veya ondan emin olmak için ülkeler arası yolculuk yapılması; Şeyhinden ilk defa dinlemiş olduğu hadisi tekrar etmesi; rivayette oluşan bir şüpheden dolayı ravilerin zapt ve hıfzı iyi olan raviye müracaat etmesi; Ravinin bazen hocasına ondan sonraki hocalardan işitip işitmediğini sorması; ihtilaf halinde kitaba müracaat edilmesi bunların başlıcalarını teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Tahkik, Raviler, Hıfz, Sema

تثبت الرواة من حفظهم وسماعهم بواعثه ووسائله

Öz

جاءت هذه الدراسة لتسليط الضوء على مدى اهتمام رواة الحديث من طبقة التابعين وتابعيهم وتابعي تابعيهم في التثبت من حفظهم وسماعهم وما بذلوه من جهد عظيم في تنزيه السنة النبوية من كل زائدة أو ناقصة أو شائبة، ولهم في هذا بواعث عديدة من أهمها معرفتهم بمكانة السنة النبوية في التشريع الإسلامي، وحرصهم على تبليغها كما صدرت من نبيها بتثبت ودقة في النقل، والمساهمة في حفظها ليتمكن المسلم من التأسي بها والحكم بأحكامها، وخشية من الغفلة أو الاختلاط التي تلحق بأحد رواتها، وتحرزًا من الكذب على النبي صلى الله عليه وسلم، وقاموا باتباع وسائل عدة للتثبت من الحفظ والسماع من أبرزها: المذاكرة، والرحلة حول البلدان لسماع حديث أو التأكد من ضبطه، وتكرار سماع الراوي لحديث بعينه من الشيخ نفسه الذي سمع منه أول مرة، ورجوع بعض الرواة إلى من عرف بضبطه وحفظه المتقن عند الشك في الرواية، وسؤال الراوي أحيانًا شيخه هل سمعه ممن بعده أم لا؟ والرجوع للكتاب في حال الاختلاف.  

Anahtar Kelimeler

الحديث, الرواة, التثبُّت, الحفظ, السَّماع

Kaynakça

• Bağdâdî, Ebû Bekr el-Hatîb Ahmed b. Ali b. Sâbit el-. el-Kifâye fî ilmi’r-Rivâye. thk. İbrahim Hamdi el-Medenî. Medine: Mektebetü’l İlmiyye, ts.
• el-Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî. el-Câmiu’s-sahîhu’l-müsnedu’l-muhtasar min hadîsi Rasulillah sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyamihî. thk. Muhammed b. Zuheyr b. Nâsır. Beyrut: Dâru Tavku’n-Necât, 2001.
• ed-Dûrî, Eymen Casım. “Ravinin Zaptının Bozulmasının Nedenleri ve Bu Durumun Yol Açtığı Hadis Türleri”. HADITH 4 (Temmuz 2020), 251-280. doi.org/10.5281/zenodo.3966313.
• el-Ebnâsî, İbrahim b. Musa b. Eyyüb. eş-Şeze’l-feyyâh min Ulûmi İbnü’s-Salâh. thk. Salâh Fethi. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1998.
• Ebû Dâvud, Süleymân İbnü’l Eş’as Sicistânî el-Ezdi. Sünen-i Ebû Dâvud. thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd. Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• İbn Abdilberr, Ebû Omar Yusuf b. Abdullah en-Nemri. et-Temhîd. thk. Mustafa b. Ahmed el-‘Ûlumî ve Muhammed Abdulkebîri el-Bekrî. Mağrib: Vizaretu ‘Umûmi’l Evkâf, 1387 H.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî. Takrîbu’t-Tehzîb. thk. Muhammed Avvâme. Suriye: Dâru’r-Reşîd, 1406 H.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî. Tehzîbu’t-Tehzîb fî ricâli’l-hadîs. Hint: Matbaatu Dâiretü’l-Maârîfi’n-Nizâmiye, 1908.
• İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Bustî. Sahîhu İbn Hibbân. thk. Şuayb el-Arnaût. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1414 H.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd b. Mâce el-Kazvînî. Sünen-i İbn Mâce. thk. Muhammed Fuâd Abdülbaki. Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
• İbn Receb, Zeynüddin Abdurrahman b. Ahmed. Şerh İlelü’t-Tirmizî, thk. Hemmâm Abdurrahim Said. Ürdün: Mektebetü’l-Menâr, 1987.
• İbnu’s-Salah, Takiyyüddin Osman b. Abdurrahman eş-Şehrezûri. Marifetu Enva’i ‘Ulûmu’l-Hadis. thk. Nureddin ‘Itr. Şam: Daru’l-Fikr, 1406 H.
• Kâdı İyâd, Ebû’l-Fadl b. Musa b. İyâd b. Amr el-Yahsûbî es-Sebtî. el-İlma‘ ilâ ma‘rifeti usuli’r-rivaye ve takyidi’s-sima‘. thk. es-Seyyid Ahmet Sakar. Kahire: Dâru’t-Turâs, 1379 H.
• en-Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî. Sünen-i Nesâî (el-Müctebâ). thk. Abdülfettâh Ebû Ğudde. Halep: Mektebetü’l-Matbûât, 1406 H.
• es-Suyûtî, Celaleddin Abdurrahman b. Ebî Bekr. Tedribu’r-ravi fî şerhi Takrîbi’n-Nevevî. thk. Abdülvahhap Abdüllatif. Beyrut: Daru’l Fikr, ts.
• es-Suyûtî, Ebu’l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b. Ebî Bekr. Tedrîbü’r-ravi fî şerhi Takrîbi’n-Nevevî. thk. Nazar Muhammed Fâryâbî. Riyad: Dâr-ı Tayyibe, ts.
• et-Tirmizî, Ebu Îsa Muhammed b. Îsa. Sünenü’t-Tirmizî. thk. İbrahim Atiyve, 2. Basım, Mısır: Şirketü Mektebet-i ve Matbaat-i Mustafa, 1975.