TÜRKİYE’DEKİ İŞÇİ SENDİKALARININ ÖRGÜTLENMESİNDE YENİ ALTERNATİF OLARAK İŞYERİNDE SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÖNERİSİ

Yıl 2024, , 333 - 358, 30.12.2024

Sefa Ulu

https://doi.org/10.31199/hakisderg.1515403

Öz

Bu çalışmanın amacı sendikalar için örgütlenme oranını arttıracak yeni bir model önermek aynı zamanda önerilen yeni uygulamalar ile çalışanların iyilik düzeyini arttırmaktır. Maka-lede sendikaların örgütlenmesinde yeni alternatif olarak işyerinde sosyal hizmet uygula-maları önerildiği için sosyal hizmet bakış açısıyla ele alınmıştır. Bu çalışmayla sendikalar için önerilmiş olunan yeni alternatif örgütlenme modellerinden toplumsal hareket sendi-kacılığı ve hizmet sendikacılığı araştırılmıştır. İlave olarak yeni bir öneri olan işyerinde sosyal hizmet uygulamasının sendikalar aracılığıyla uygulanması önerilmiştir. Bu çalışma-da, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama tekniği olarak da belge(doküman) incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma Google akademik platformu üzerinden “sen-dikal örgütlenme” kavramı aratması sonucunda konuyla alakalı olan çalışmaların incelen-mesi daha sonrasındaysa yine aynı platform üzerinden “işyerinde sosyal hizmet” kavramı yazılarak çıkan sonuçlar üzerinden ilgili çalışmalar alınarak incelemede bulunulmuştur. Bunun yanında konuya ilişkin ulaşılabilen kitaplar ve tezler incelenmiştir. Türkiye’deki literatürde hem sendikaların örgütlenmesinde yeni alternatifler için hem de Türkiye’de işyerinde sosyal hizmetin sendikalar ile ilişkisi anlamında çok sınırlı bir çalışma bulunmak-tadır. Bu da bu çalışmanın bir sınırlılığını oluşturmuş olup konuya ilişkin yazılan eserlerle incelemeler sınırlı kalmıştır. Çalışmanın son bölümünde işyerinde sosyal hizmet uygulan-dığındaki sonuçlar makalelerden incelenmiş ve makale sonuçları paylaşılmıştır. Sonuç olarak literatürde incelenmiş olan eserlerin de sendikaların örgütlenme oranlarını arttır-mak için yeni alternatiflere ihtiyaçları olduğu sonucu çıkarılmıştır. Sendikaların işyerinde sosyal hizmet uygulamaları sayesinde üyelerinin sendikalara olan bağlılığını arttıracağına ve örgütlenme oranının artarak daha iyi bir çalışma hayatının ortaya çıkacağına inanılmak-tadır.

Anahtar Kelimeler

İşçi Sendikacılığı, Sivil Toplum Kuruluşu, Toplumsal Hareket Sendikacılığı, İşyerinde Sosyal Hizmet Uygulaması., Hizmet Sendikacılığı

Kaynakça

• Akabas SH, Kurzman PA. (2005). A resource for innovative policy and practice. New York: Columbia University Press.
• Altun F. (2019). İşyerinde sosyal hizmet uygulamalarının çalışanların iş tatminine ve örgütsel bağlılığına etkisi (Doktora Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez no: 538487). Erişim tarihi: 20.12.2020
• Altuntaş C. (2010). Çalışan destek programları. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 12(1), 57-75. https://www.researchgate.net/publication/49615131_Calisan_Destek_Programlari_Employee_Assistance_Programs
• Aslan, S. (2010). Türkiye’de Sivil Toplum. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(31), 260-283. https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6145/82497#article_cite
• Atalay Z. ve Altundağ Z. (2021). Ceza İnfaz Kurumlarında Sosyal Hizmet Uygulamaları.
• Kara H.Z. (Ed.),Sosyal Hizmet Uzmanının Uygulama Kılavuzu: Bütüncül Bir Rehber içinde (139-156 ss.) İstanbul, Eğitim Yayınevi.
• Çavuşoğlu O. (2020). Endüstriyel sosyal hizmet bağlamında iş doyumu ve iş-aile yaşamı çatışması ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez no: 650059).
• Dincer C. ve Dincer S. (2011). Performans yönetiminde çalışan destek programları ve etkileri. XI. Üretim Araştırmaları Sempozyumu içinde (448-453 ss.). İstanbul. http://acikerisim.ticaret.edu.tr/xmlui/handle/11467/545.
• Eroğlu, Z. ve Demiröz, F. (2020). Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına Bağlı Kuruluşlarda Psikososyal Destek Hizmeti Alan Çocukların Bu Hizmete İlişkin Algıları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), 131-151.
• Galin, Dan, (2000), Trade Unions and NGOs in Social Development: a Necessary Partnership http://hdl.handle.net/20.500.12424/178965
• Googins B. (1987). Occupational social work: A developmental perspective. Employee Assistance Quarterly. 2(Spring): 37-53.
• Googins, B. Godfrey, J.(1985). The evolotion of social work. Social Work. 30(5), 396-402.
• Googins, B., Reisner, E., and Milton, J. (1986). Industrial social work in Europe. Employee Assistance Quarterly, 1(3), 1–23. https://doi.org/10.1300/J022v01n03_01
• Güloğlu T. (2020). Dünden Bugüne Türkiye’de Sendikacılığın Gelişimi. Kala E.S.(Ed.), Disiplinler Arası Sosyal Politika Çalışmaları -1 içinde (11-26 ss.) Bursa, Ekin Yayınevi.
• Gürbüz S. ve Şahin F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Herring H.L. (1926). The Beginnings of Industrial Social Work. Social Forces, 5(2), 317–324. https://doi.org/10.2307/3004789
• Hughes, D., Olsen, M. C., & Newhouse, C. (2018). Occupational Social Work Education for Employee Assistance Practice. Journal of Teaching in Social Work, 38(4), 379–397. doi:10.1080/08841233.2018.1518285
• Kazanç Ş, Karagözoğlu Ş. (2023). Covid-19 Kliniğinde Çalışan Hemşirelerin Deneyim ve Düşünceleri: Nitel Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2023; 16(2): 156-172. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/76817/1062979
• Kurzman P. A. (2013). Occupational social work. National Association of Social Workers; Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199975839.013.268
• Lastik İş Sendikası, Türkiye’de Sendikalaşma Oranı. (2020, 10 Şubat.) Erişim adresi: http://lastik-is.org.tr/?p=3806 Erişim Tarihi: 30.12.2020
• Macdonald, S., Lothian, S., ve Wells, S. (1997). Evaluation of an employee assistance program at a transportation company. Evaluation and Program Planning, 20(4), 495–505. doi:10.1016/s0149-7189(97)00028-1
• Mahiroğulları, A. (2012). XXI. Yüzyıla Girerken Sendikacılık: Günümüzdeki Değişim, Dönüşüm ve Gelecek İçin Arayışlar. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1), 9-33.
• Maiden, R. P. (2001). The Evolution and Practice of Occupational Social Work in the United States. Employee Assistance Quarterly, 17(1-2), 119–161. doi:10.1300/j022v17n01_07
• Masi D.A. (2020). The History of Employee Assistance Programs in The United States. The Employee Assistance Research Foundation (EARF). https://archive.hshsl.umaryland.edu/handle/10713/12002
• Masi D.A. ve Jacobson J.M. (2003). Outcome measurements of an integrated employee assistance and work-life program, Research on Social Work Practice, 13 (4), 451-467.
• Özçelik, T. ve Onursal, F.S. (2020), Endüstri 4.0’ın İş Hayatı ve Sendikalaşma Üzerine Etkisi, BMIJ, (2020), 8(1): 981-1007 doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v8i1.1399
• Öztürk, M. (2011). Türkiye’de ve dünyada yeni sendikal perspektifler. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0 (53), 477-514. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusskd/issue/898/10087
• Pıçak M. ve Kadah H. (2017). Türkiye’de Sendikalaşmanın Tarihsel Gelişimi. Koç S., Yılmaz Genç S. ve Çolak K. (Ed.), Dünden Bugüne Ekonomi Yazıları içinde (198-241 ss.) Kocaeli, Kocaeli Üniversitesi Vakfı Yayınları.
• Scanlon, E., Harding, S. (2005). Social Work and Labor Unions: Historical andContemporary Alliances. Journal of Community Practice, Volume: 13 Issue: 1,Pages: 9-30.
• T.C Resmi Gazete, İşkollarındaki işçi sayıları ve sendikaların üye sayılarına ilişkin 2024 Temmuz ayı istatistikleri hakkında tebliğ. (2024). T.C Resmi Gazete. (32611, 24 Temmuz 2024).
• Tokol, A. (2018). Türkiye’de sosyal politika. Tokol, A. ve Alper,Y. (Ed.). Sosyal Politika içinde (63.ss). Bursa: Dora yayıncılık
• Topalhan T. (2015). Endüstri ilişkileri. Ankara: Matser yayıncılık.
• Ulu A. ve Küsmez B. (2020). Üniversitelerdeki mobbing davranışının önlenmesinde işyerinde sosyal hizmetin rolü. Meyad Akademi Dergisi, 1 (2), 110-134. https://dergipark.org.tr/en/pub/meyadakademi/issue/62526/943945 Erişim tarihi: 25.08.2021
• Ünsar S. A. (2002). Değişen Dünyada Sendikacılık ve Geleceği, Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2 (1), 77-81. https://www.academia.edu/download/24770091/dergi.c.2.pdf#page=83
• Vira Haber. (2018). Denizcilere ve ailelerine ‘Psikososyal Destek’ (2018, 30 Ocak). Erişim Adresi: https://www.virahaber.com/denizcilere-ve-ailelerinepsikososyal-destek-46950h.htm Erişim Tarihi: 12.12.2023
• Yazıcı E. (2010). İlkçağ’dan sanayi ötesi topluma dönüşen iş kültürü. Ankara: Binyıl yayınevi.
• Yorgun S. (2007). Dirilişin eşiğinde sendikalar yeni eğilimler yeni stratejiler. Bursa: Ekin yayınevi.
• Yorgun S. (2007). Türkiye’de sendikal örgütlenmenin güncel sorunları ve alternatif öneriler. “İş,Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9 (2), 49-78.
• Yorgun, S . (2011). Sivil toplum düzeninde sendikaların geleceği. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi,0 (53), 313-330. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusskd/issue/898/10082
• Yanardağ U. ve Zubaroğlu Yanardağ M. (2020). İş Yerinde Sosyal Çalışmayı Türkiye için Düşünmek. Çalışma ve Toplum Dergisi. 2020/4 (67). 2169-2189. https://www.calismatoplum.org/makale/isyerinde-sosyal-calismayiturkiyeicindusunmek Erişim tarihi: 23.12.2020
• Yıldırım M. (2003), Sivil Toplum ve Devlet, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 27,No:2,ss.226-242.